Pastorale
door de
verkenning s tocht
Leidse binnenstad
Leidse ambtenaar stak
commissie in zijn zak
s*-
journalist N. Cramer:
parlementaire historie
f Ontvolking centrum
valt erg mee
Met
ziomerzegels bouwen aan levensvreugde
W1JKGEB0UW PNIëL (1893) VERDWIJNT
HAAGSE RECHTBANK
Nieu we lectoren in Leiden
GOUDEN
VERLOVINGSRINGEN
Juwelier v. d. Water
Op zoek naar
ruimte voor
creatief
centrum
VIJFTIG JAAR
BIJ GROENTE
VEILING
Duitse student voor
dood door schuld
in Leiden
veroordeeld
Kerkelijk Leven
Bisschop opende
Bona - bazaar
'vrijdag 11 APRIL 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
■MTIJiVL
InfoL
'•rkj
q
LEIDEN Sinds oktober is dr. P. L. Schoonheim behalve
arbWdikant voor het experimenteel kerkewerk der Leidse Her
vormde Gemeente tevens pastoraal verzorger van de hervorm-
|e wijkgemeente „Pniël" met een werkterrein, dat zich uit
lekt in de oude binnenstad. In 1893 stichtte de toenmalige
ijkpredikant, dr. J. H. Gunning, aan de Middelstegracht het
ijkgebouw „Pniël", dat sindsdien tot een centrum van tal
in wijkactiviteiten uitgroeide. Dit centrum zal nu binnenkort
rorden opgeheven.
Reeds eerder werd de wijkkerk
i „Pniël" de Oosterkerk aan
e Herengracht gesloten. Vrijwel
gelijkertijd werd de Hooglandse
als wijkkerk van Pniël" aan
wezen. In het fraai gerestaureer-
p koor van deze kerk vinden thans
|e kerkdiensten plaats. In het na-
r zal een centrum, dat in de Mo-
insteeg aansluit op de Hoogland-
Kerk, gedeeltelijk aan „Pniël"
.rden afgestaan. Bovendien zal dit
entrum dienst gaan doen voor be-
alde activiteiten van experimen-
lel kerkewerk, waardoor o.a. een
Ruwere combinatie met het markt-
lerk wordt verkregen.
»tru
Contacten
lltl
ook
stiifcn
N
ara.
R*
meter d
Hoewel het verre van ideaal is een
■edikantschap voor Experimenteel
•rkewerk, dat de gehele stad be-
igt te omvatten, te verbinden met
e pastorale verzorging van een om-
Ik mgrüke wijkgemeente, kan na een
.30, alf jaar worden gezegd dat de
imbinatie vele mogelijkheden biedt,
(dt.
De grenzen van de wijkgemeente
•niël" lopen vanaf Hoogstraat-
aans ude Rijn naar het Zijlsingelkwar-
001 ér, dat geheel tot deze wijk be-
lort, vervolgens naar Plantage,
lantsoen en Korevaarstraat. Dit
'.Bwijetekent dat een groot gedeelte van
binnenstad, rondom en ten oosten
Hooglandse Kerk en Den
lircht, tot Pniël wordt gerekend,
de twee weken leidt dr. P. L.
b167' hoonheim de zondagmorgendien-
en in de Hooglandse Kerk. Hier-
wr is met vele gemeenteleden van
Pniëlwijk een nieuw of hernieuwd
ntact ontstaan, terwijl buiten de
k*®1 jkgrenzen velen reeds de weg
de Hooglandse Kerk hebben ge-
Bilden.
in andere sectoren van het
ücelijk erf toonde Pniël tekenen
n leven. Zo groeide in de afgelo-
n winter, dank zij een huis-aan-
lotie onder hervormden in het
[laingelkwartier, de belangstelling
de catechisaties van vijf tot
ftig deelnemers (sters)
De komende verplaatsing van het
jjkcentrum van Middelstegracht
qar Hooglandse Kerk brengt uiter-
rd voor een wijkgemeente, die ja-
cbkfl&lang met de Oosterkerk en Pniël
«I- as verbonden, veranderingen met
ch mee. Met name hebben de wijk-
•oners in de omgeving van de
Isingel de indruk tot de rand van
wijkgemeente te behoren. Dit is
•t fchter niet juist. Nu de nieuwe ver-
ersweg naar de Hooigracht er is,
onen zij t.o.v. het centrale wijkge-
elte rondom de Hooglandse Kerk
n et geïsoleerd.
Inmiddels is voor het binnenstad-
nd,J deelte van Pniël een verlevendi-
"T van contact via kerkdiensten en
activiteiten van de wijkkerke-
tad, zondagsschool en jeugdwerk,
tjaardensociëteit, bijbelkringen en
ktechisaties, mogelijk geworden.
In dit opzicht blijkt de samenwer-
met de werkgroep voor Experi-
inteel Kerkewerk gunstig te zijn.
K
tide:
Niet waar
Veelal wordt beweerd, dat de bin-
e f^taslad en het stadsgedeelte tussen
ooigrachl en Zijlsingel ontvolkt,
en spreekt van een verouderde
Uk. Het ledenregister van de W(jk-
di Meente Pniël toont echter duide-
•nd|k het tegendeel. Aan zowel het aan-
adressen als de samenstelling
»n de gezinnen naar leeftijd en be-
Elwep geeft het beeld van een gescha
arde bevolking, die geen speciaal
aderscheid te zien geeft in verge-
l king met aangrenzende wijkge-
ieente.
I Geassisteerd door een aantal me-
g ^'erk(st)ers uit de Pniëlwijk en uit
werkgroep voor Experimenteel
Mcewprk heeft dr. P. L. Schoon-
leim een uitvoerig overzicht samen-
^eld. Uit het ledenregister van de
werd straat voor straat in ko
mmen genoteerd: huisnummer,
«ft\jd van de hoofdbewoner(s), be-
tep, nadere bijzonderheden over ge
lengde huwelijken, lidmaatschap
an een kerk door doop of belijdenis.
Deze gegevens op papier tonen
m, dat de bewering van een ont-
'lkte en verouderde wijk niet in
'reenstemming is met de werkelü-
toestand.
Opvallend zijn: een groot aantal
'ngde huwelijken, verzwakte be-
■telling voor de kerk omdat geen
ihisatie werd gevolgd, die tot
'Uedig lidmaatschap van de kerk
"te- Het aantal randkerkelijken is
'k Op dit punt komt echter een
ibinatie van pastoraal werk en
'Perimenteel kerkewerk duidelijk
J lp1, ziin recht. De bereidheid van dr.
3L. Schoonheim deze dubbele taak
ij."1 het stadsgedeelte van Pniël te
willen aanvaarden, houdt hiermee
ten nauwste verband. Het overzicht
van de samenstelling van de Pniël
wijk is een nadere bevestiging van
de visie die Experimenteel Kerkewerk
in jaarverslagen en in de publicatie
van twee jaar geleden „een andere
kerk in een gewijzigde wereld" heeft
gegeven.
Op verkenning
In de komende week zullen tien
tallen medewerk (st)ers van de Wijk
gemeente Pniël en van Experimen
teel Kerkewerk een tocht maken
door de binnenstad rondom Hoog
landse kerk en het gedeelte van
Pniël tussen Hooigracht en Zijlsin
gel. De gegevens die de laatste maan
den op papier werden gezet dienen
daarbij als reisroute.
Op maandagavond wordt tussen
zeven en acht uur een brief over
handigd op hei-vormde adressen. In
deze brief worden drie korte vragen
gesteld: Wenst U contact of inlichtin
gen over kerkewerk? Hoe denkt U
over financiële steun aan de kerk, in
de vorm van een jaarlijkse bijdrage?
Welke bezwaren of wensen hebt U
Tussen de vragen is veel ruimte
open gelaten om antwoorden of re
acties te schrijven. Enkele dagen la
ter wordt op alle adressen waar de
brief is bezorgd, naar antwoorden
geïnformeerd. Vermelding van naam
en adres van inzenders is niet ver
plicht gesteld. Op deze wijze kunnen
gegevens worden verzameld, die van
wege de vrijblijvende verzoeken en
opmerkingen, materiaal geven voor
een efficiënte werkwijze van de kerk
in deze tijd?
Het is namelijk van groot belang
om de werkelijke bezwaren, ook van
hen die geen openlijk en persoonlijk
contact met de kerk (meer) wensen,
te leren kennen. De details kunnen
het algemene beeld van kerkelijk
heid en van onkerkelijkheid scher
per maken. Hierin kan een bijdrage
zijn voor noodzakelijk wijzigingen
van structuur en werkmethoden van
de kerk.
Het centrum van de Pniël-
activiteiten komt thans in en
rond de Hooglandse Kerk te lig
gen.
'Foto LD/Holvast)
Tevens zal in korte tijd een over
zicht wox-den ontvangen van adres
sen waar bezoek of hulp gewenst is.
Door de overstelpende hoeveelheid
adressen is het niet mogelijk om
tijdig op de hoogte te zijn waar de
predikant, de ouderling, de diaken
of maatschappelijk werkster contact
moet zoeken. Zij diie via een verzoek
in de ontvangen brief bezoek vragen,
ontvangen bericht wanneer men de
predikant of andere kerkelijke werk-
(st)er mag verwachten. Vóór de zo
mer zullen al deze adressen bezocht
zijn.
Experimenten
Tijdens de pastorale medewerking
van dr. P. L. Schoonheim in Leiden
Zuid-West werd een tournee gemaakt
door de Hoven, een woongebied tus
sen Hof laan en Boshuizerkade. Van
de 250 hervormde adressen meldden
zich veertig voor inlichtingen of be
zoek.
Op grond van deze ervaringen is
de verwachting gewittigd dal de ver
kenningstocht komende week in de
binnenstad de Wijkgemeente Pniel
honderd tot honderdvijftig adressen
voor nader contact zal opleveren.
Een experiment dat hopelijk het ker
kewerk in het algemeen met een
praktische en efficiënte werkmetho
de zal verrijken.
Den Haag-Leiden ,,Ik kom graag
op voor mensen die het zwaar heb
ben en eigenlijk was het voor mij
moeilijk onderscheid te maken tus-
I «en 't ambtelijke en persoonlijke",
i zo gaf een 59-jarige ex-hoofdambte-
naar van de gemeente Leiden voor
de Haagse rechtbank te kennen. Hij
had als ambtenaar geld aangeno
men, voor welk feit de officier van
Justitie f 250 boete eiste benevens
1 vier maanden gevangenisstraf voor-
I waardelijk met een proeftijd van
I drie jaar.
Verdachte was bij de dienst van
gemeentewerken belast advies uit te
j brengen omtrent het aanbrengen
van lichtreclames aan gevels enz.
Hem werd nu verweten installateurs
van die reclames in contact te heb
ben gebracht met degenen, die voor
nemens waren zich een dergelijke
installatie aan te schaffen. Als de
opdracht tot stand kwam, kreeg ver
dachte vijf procent als „commissie".
„Dergelijke dingen gebeuren va
ker", zo gaf verdachte te kennen.
Hij had in 1963 zijn eerste „tips" ge
geven aan een Leidse zaak, die in
moeilijkheden verkeerde en die hij
wilde helpen. Later zijn daar de
„commissies" uit voortgevloeid,
j Van een firma zou verdachte rond
f 2200 „commissiegeld" hebben ont-
vangen, hoewel verdachte veronder -
j stelde, dat het bedrag lager was.
Evenwel had hij ook van andere in
stallateurs kleinere vergoedingen
ontvangen, van één een fototoestel
ter waarde van ruim f 500 Volgens
mededeling van sommige installa
teurs, zou verdachte wel enige aan
drang hebben uitgeoefend om geld
los te krijgen.
gemeente is in dit geval er niet aan
tekort gekomen, doch de fout van
verdachte was, dat hij voor werk dat
in de particuliere sfeer lag, zich als
ambtenaar liet betalen. Een derge
lijke combinatie is niet mogelijk en
verdachte heeft geprofiteerd van zijn
ambtelijke positie, Bij zijn eis wil
de de officier rekening houden met
de leeftijd van verdachte en ook het
feit, dat hij oneervol uit de gemeen
telijke dienst is ontslagen.
Tegen het ontslag is bij het Amb
tenarengerecht beroep aangetekend.
De rechtbank zal op 24 april von
nis wijzen.
(ADVERTENTIE)
Vordering"
De feiten werden ontdekt, toen
verdachte onenigheid kreeg met een
installateur, van wie hij meende plm
f 600 te vorderen te hebben. Toen de
installateur niet betaalde, zou ver
dachte deze voortdurend hebben te
gengewerkt. „Ik probeerde er ge
woon wat bij te verdienen, omdat ik
als ambtenaar door de gemeente te
kort werd gedaan. Ik werd veel te
laat. bevorderd en dat kostte mij
geld", aldus verdachte.
Het onderscheid tussen zijn ambte
lijk- en privéwerk zou ook moeilijk
zijn geweest, omdat het verkrijgen
van een vergunning soms wel enke
le maanden kon duren, doch het aan
brengen van een reclame-overeen
komst in enkele dagen was geregeld
en bij dit laatste had verdachte con
tacten totstand gebracht. Ook had
hij schetsjes verschaft voor aanbren
gen van reclame, waarvoor hij dan
een vergoeding ontving
„Het. is allemaal wel aardig als u
probeert de mensen te helpen, doch
uw taak was adviezen uit te brengen
aan het gemeentebestuur,", aldus
de president van de rechtbank.
Het extra-inkomen had de ambte
naar ook niet aan de belasting op
gegeven. „Dus voelde u wel, dat het
niet helemaal in orde was", opperde
de president, Met zijn collega's had
verdachte één en ander ook nim
mer besproken
De officier van Justitie constateer
de, dat het in ons land maar weinig
Zoekt II moderne of
klassieke modellen.
Constant - Love - Anjer
Desiree - Martinshof
Ook met briljant.
Haarlemmerstraat 181
HEEFT ZE.
Zeer grote keuze. Op het gra
veren kunt U wachten en
zonder kostenverhoging.
Altijd voordelig.
's Maandags gesloten.
LEIDEN Leden van de commis
sie ..Kreatief Centrum" en van het
comité „leefbaar Leiden" hebben
gisteren twee gebouwen bekeken, die
eventueel geschikt zün om te ver
bouwen tot creatief centrum. De be
doeling ia, dat de comissie nog deze
maand een onlwerp-advies uitbrengt
over de mogelijkheden van deze pan
den, aan de stichting Leidse Jeugd
Actie. De LJA zal daarna het colle
ge van B. enW. op de hoogte bren
gen van de bevindingen van de com
missie.
voorkomt, dat een ambtenaar te-
recht moet staan. omdat hi) In het Kreatief Centrum 1.
algemeen niet omkoopbaar Is. De Iln het leven
LEIDEN Bij koninklijk besluit
is dl*. N. Cramer, parlementair re
dacteur van „Het Parool", aan de
Leidse universiteit benoemd tot lec
tor in de parlementaire geschiedenis.
Dr. Cramer, die in 1921 te Amster
dam werd geboren, studeerde aan de
Nederlandse Economische Hoge
school te Rotterdam en legde daar,
na een onderbx*eking van zijn studie
gedurende de tweede wereldoorlog, in
1947 het doctoraal examen in de
staatkundig-economische studierich
ting af. In 1958 promoveerde hij aan
de Katholieke Hogeschool te Tilburg
bij px*of. mr. A. L. de Block op een
proefschrift, getiteld „Parlement en
pers in verhouding tot de overheid."
Dr. Cramer doceert sinds 1963 aan
de Hogere Krijgsschool in Den Haag
en vervult sedert 1966 een onderwijs
opdracht over de Nederlandse staats
instellingen bij de Leidse juridische
faculteit. Mede onder zijn leiding
wordt onder auspiciën van deze fa
culteit een door Z.W.O. gesteund on
derzoek gedaan naai* de plaats en
het functioneren van het Nederland- I
se parlement.
Dr. Cramer, die deel uitmaakt van i
de redactie van Acta Politica, is lid
van de staatscommissie voor de her- 1
ziening van de grondwet, lid van de j
commissie heroriëntatie overheids
voorlichting en lid van de Persraad.
Hij is vicevoorzitter van de Neder
landse Journalistenkring geweest, als
ook voorzitter van de commissie, die
de instelling bevorderde van de Raad
voor de Journalistiek en voorzitter
van het stichtingsbestuiu* van het in
ternationaal perscentrum „Nieuws
poort". Van 1960 tot 1966 was dr. Cra-
mer eindredacteur van Nieuw Euro
pa.
Ook buiten zijn krant heeft dx*. Cra
mer veel gepubliceerd. Hij is onder
meer de auteur van de Kroniek van
1884-1959.
Staatsrecht
Bij Koninklijk besluit is mr.
Wessel, wetenschappelijk hoofdme
dewerker aan de Leidse universiteit,
benoemd tot lector in het staats- en
administratief recht
Mr. Wessel, die op 14 mei 1931 te
Eibergen weid geboren en aan de
Universiteit van Amsterdam rechten
studeerde, aanvaardde na zijn mili
taire diensttijd een functie bij de
Vereniging van Nederlandse Ge
meenten bij welke oi*gandsatie hij
in 1962 werd benoemd tot plaatever-
vangend chef van de afdeling alge
mene en juridische zaken. Een jaar
later tx*ad mr. Wessel als wetenschap
pelijk ambtenaar eerste klasse in
Het gebouw Pniël aan de
Middelstegracht in 1893 door
dr. J. H. Gunning gesticht
wordt binnenkort gesloten.
(Foto LD/Holvast)
dienst van de Leidse Universiteit
waar hij in 1966 werd bevorderd tot
wetenschappelijk hoofdmedewerker.
Mr. Wessel is een van de initiatief
nemers geweest tot de oplichting van
D'66, in welke politieke partij hij
thans actief is als lid van de staats
rechtcommissie.
Van de hand van mr. Wessel zijn
verscheidene publikaties verschenen,
onder meer in de tijdschriften De
Nederlandse Gemeente, Nederlands
Juristenblad en Bestuursweten
schappen.
LEIDEN De oudste medewer
ker van de coöp. groenten-, fruit- en
bloemenveilingvereniging Leiden en
Omstreken, de heer P. J. Leyendek-
ker zal donderdag 17 april om half
drie een receptie aangeboden krij
gen van het bestuur. Hij gedenkt het
feit dat hij 50 jaar geleden in dienst
trad. De receptie wordt gehouden
in de kantine van de veiling.
DEN HAAG/LEIDEN - De Haagse
rechtbank heeft een 24-jarige stu
dent uit Keulen veroordeeld tot een
maand hechtenis voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar, een geld
boete van f 500 en ontzegging van
de rijbevoegdheid voor een jaar voor
het veroorzaken van dood door
schuld.
De student had op 18 Juni met
een auto op de Churohilllaan in
Leiden nabij de Telderskade een
73-jarige Leidenaar aangereden eix
zodanig verwond, dat deze overleed.
De Duiteer werd verweten met te
hoge snelheid te hebben gereden.
(De rechtbank (hield bij de uit
spraak rekening met de omstandig
heid, dat het slachtoffer wat onze
ker overstek
LEIDEN De zomerzegels die
van 15 april tot 1 juni verkocht
worden vormen een bouwkunde-
serie: Nederlandse woonhuizen
en gebouwen van de twintigste
eeuw. De postzegels zijn ontwor
pen door Rein Draper. Ze worden
door de PTT met de volgende
fr ankeerwaar den en toeslagen
uitgegeven12+8 cent, 15+10
cent20+10 cent, 25+10 cent en
45+20 cent.
Van dezelfde objecten op de
postzegels worden ook briefkaar
ten uitgegeven. Daarnaast wordt
een reeks van vijf prentbrief
kaarten verkocht met oude archi
tectuur als onderwerp. Deze zijn
gemaakt naar kleuretsen van H.
E. Roodenburg. Beide series
prentbriefkaarten kosten f 1,
per serie.
Zomer postzegels kosten iets
meer dan gewone postzegels.
Maar met dat kleine beetje méér
kan zoveel méér levensvreugde
worden gegeven. Want zomerze
gels worden verkocht om instel
lingen te steunen, die hulp aan
de medemens bieden: bejaarden,
gehandicapte kinderen, zieken,
blinden en dergelijken. Uit de op
brengst van de verkoop van zo-
merpostzegels van vorig jaar werd
aan twee Leidse instellingen een
bedrag beschikbaar gesteld. De
Stichting Opvang en Huisvesting
Surinaamse studenten kreeg een
bedrag van f 2.000,om een pand
brandveilig te maken en de Ver
eniging van Vrijzinnige Hervorm
den Leiden/Oegstg eest ontving
een bedrag van f 800,— voor de
publïkatie en verspreiding van
een rapport over kerkelijk jeugd
werk.
Van dinsdag 15 april tot en met
vrijdag 25 april zullen deze zo
merzegels en kaarten worden
verkocht in een speciale verkoop
stand in de hal van het hoofd
postkantoor. Tot en met 1 juni
zullen de postzegels verkrijgbaar
blijven op het postkantoor en de
postagentschappen en zowel post
zegels als kaarten aan adressen
van het plaatselijk comité me
vrouw H. LubachLehman de
Lehnsfeld. Kanaalweg 165 en me
vrouw J. Zitman—Schoppen, dagen
Burggravenlaan 21.
geroepen, nadat het ge
meentebestuur aan de LJA om ad
vies over de nota Kreatief Centrum
Leiden had gevraagd. Dit verzoek
schrift ging uit van het comité Leef
baar Leiden, dat daarbij de steun
van een groot aantal sympathisan
ten verwierf. Leefbaar Leiden wil,
zoals bekend, een stimulerend ao-
tie-centrum in de binnenstad.
In de commissie hebben, naast
Leefbaar Leiden, zitting: de culture
le raad, K. en O., de Leidse univer
siteit en de LJA.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Loon op Zand w. van
Hennekeler te Zwartebroek. Be
dankt voor Lienden A. J. Mulder - te
Nieuwer ter Aa. Voor Harderwijk
i buitengewone wijkgemeente) J. Os
kamp te Egmond aan Zee.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Naarden K. Bisschop
te Steen wijk.
GEREF. KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Baflo en te Warffum
D. Grutter kandidaat te Enschede,
te Leens T. Dekker te Goes.
LEIDEN De 9e Bona-fancy fair
van het Bonaventuracollege is giste
ren geopend door de man voor wie
de uiteindelijke baten bestemd zijn:
mgr. Staverman. Hij is bisschop van
het gebied Jaja Pura op West-Irian.
..Dit bisdom is 6 maal zo groot als
Nederland en evenredig groot en tal
rijk zijn de noden", aldus mgr. Sta
verman. Het is voor de derde keer
dat de opbrengst van de Bona-bazaar
naar dit missie-gebied gaat.
De leerlingen hebben de kermis
opgebouwd in de gymzaal van de
school aan de Mariënpoelstraat. Ze
hebben een groot deel van him kerst
vakantie eraan gegeven om de
stands en attracties aanzien te ge
ven. De organisatoren hebben alle
hoop, dat ze over het resultaat van
vorig jaar 'f 11.000» heen komen.
Ondanks het feit dat de duur van de
fancy fair is teruggebracht tot drie
De cupwedstrijd van Ajax,
j zondagavond,
I van.
is daar de oorzaak
