ijksbegroting is een
ondoorzichtige zaak
Campagne van Cudlipp
voor Britse dagbladen
Dlanbureau niet al te optimistisch
GELBE ROSE
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
VOOR BAD OF DOUCHE
De formule tot plezieriger studeren is King.
^V\G 22 MAART 1969
LEIDSCH DAGBLAD
FAGLNA 17
ADVERTENTIE)
tgd zyn bestemd voor het
r 1969 dat op 1 januari 1969
zou voor die datum de
oting zowel door de Tweede
door de Eerste Kamer
fljn aanvaard. Waarschijnlijk
ooit gelukt. We zijn al blij
nieuwjaar alleen de Tweede
begroting heeft afgehan-
zelfs dat lukt maar zelden
J is het zo dat de Tweede
an het begin van het nieuwe
een stuk of twee, drie be-
moet behandelen. Maar dit
iet schema helemaal in de
üng geraakt. Kamervoorzit-
Thiel. warm voorstander van
grotingsbehandelingen, heeft
herfst nog wel een paar
snde woorden tot de Kamer j
maar toen het januari
irden gaf hij de strijd op.
3leÜ
toch niets aan te doen. De
ilde te lang over te veel on-
ve«én praten.
insti
in
Uit de tijd
een oudgezegde „houden
•n Generaal de koorden van
Wie zich realiseert dat de
lamer ergens in mei of juni
ste begrotingshoofdstuk be-
zal h ebben moet toegeven
spreekwoord niet meer op-
(Door onze parlementaire redacteur J. J. Vis)
HAAG (GPD) Met een zucht van verlichting heeft
ede Kamer deze week het laatste onderdeel van de be-
1969 behandeld en aanvaard. Het was het hoofdstuk
uw en Visserij, dat ditmaal de rij sloot,
een rare toestand met die
en. Op Prinsjesdag wordt
pak op de tafel van dc
Kamer gedeponeerd. De gel-
ln de begrotingen worden
Door ambtenaren van Defensie
moesten ze zich laten uitleggen om
welke posten het precies ging. Zoiets
doet natuurlijk de lust en de moge
lijkheid tot echte begrotingscontrole
bijna helemaal verdwijnen. De be
langstelling voor de cijfertjes is mi
niem.
Daar staat tegenover dat een heel
stuk regeringsbeleid helemaal niet
uit de cijfers blijkt.
Allerlei beleidsmaatregelen zijn in
de cijfers zelf niet terug te vinden.
Voorbeeldenbuitenlandse politieke,
loon- en prijspolitiek, grondwetswijzi
ging, omroepproblem en en ga zo maar
door. Het is gewoonte geworden al
deze zaken by de begrotingsbehande
ling te bespreken, hoewel ze met de
begroting zelf niet zo veel te maken
hebben.
De specialisten voor al deze onder
werpen houden zich nauwelijks met
financiële aspecten bezig en het kan
ze dan ook niet zoveel schelen of de
begroting bijtijds wordt besproken
en aangenomen.
Toch begint ook de Tweede Kamer
zelf het gevoel te krijgen dat het op
deze manier eigenlijk niet langer kan
Binnenkort zal er in commissie-ver
band weer eens over gesproken wor
den. een oplossing kan eigenlijk alleen
gevonden worden als de Kamer be
sluit de begrotingsbehandelingen niet
langer te gebruiken als de gelegen
heid om duizend en een zaken aan te
snijden, maar zich echt alleen maar
met de begroting bezig te houden. Al
die andere zaken kunnen heel best bij
andere gelegenheden aan de orde
worden gesteld. Daardoor zouden ook
de Kamervergaderingen wat minder
eentonig kunnen worden.
ADVERTENTIE
de tyd dat de hele volksver
irdiging (Tweede plus Eer
ler) heeft gezegd dat het I
agde geld mag worden uit-
ls bijna de helft van dat J
even.
manier komt er van de
op de financiële bestedingen
rijksoverheid eigenlijk niets
omt dat? Er zijn wel een
rzaken aan te wijzen. De
•ting is te ingewikkeld voor
De posten zijn zo ondoor-
lat alleen een super-accoun-
een uitgebreide staf er wijs
worden. Wie als Kamerlid
lepaalde regeringsactiviteiten
men heeft de grootste moeite
te vinden waar het om gaat.
de fracties van de PvdA en
tegen (een deel van de» 225
extra voor defensie wilden
en daarom veranderingen j
groting voorstelden konden
tiële en defensiespecialisten
fracties er niet uitkomen.
Het luxe schuimbad tegen normale prijs
De luxe van weelderig koesterend schuim.
De luxe van flonkerende flacons.
De luxe van diep-fonkelende tinten.
En de luxe van keus uit vier betoverende
geuren en kleuren.
Voor wie prijs stelt op de luxe van een in
dividueel schuimbad is er nu Gelbe Rose.
Kies uw favoriete geur en kleur: 't roman
tische Gelbe Rose, het exquise Orchidee,
het delicate Daphne of de frisheid van
Citrus. Betaal toch de normale prijs. U
weet het nu: 't is Gelbe Rose. De nieuwe
luxe serie individuele badpreparaten van
internationaal niveau,
tube 3,95 - flacons van 6,75 tot 21,50
Gelbe Rose heeft ook crème-bad (speciaal voor droge huid),
after-bath-lotion, fijne toiletzeep en speciaal babybad.
Twee enquettes
Het belangrijkste politieke nieuws
bastond deze week uit twee enquêtes.
De eerste, gefinancieerd door de Par
ty van de Arbeid, wees uit dat de
aanhang van 't kabinet. De jong aan
het verminderen is. Onze premier
hoeft er niet van wakker te liggen.
De enquête is gehouden tijdens de
onrust over de prijsverhogingen. Bo
vendien is het een normaal verschijn
sel dat een kabinet by het voort
schrijden der jaren aan sympathie
verliest. Het is jammer dat de PvdA
by het publiceren van de enquête
niet volledig is geweest en alleen de
cyfers heeft gegeven die een soort
oordeel geven over het regeringsbe
leid.
De voornaamste cijfers worden
achter gehouden: de gegevens over
de aanhang van de verschillende
partijen.
En juist die gevens spreken duide
lijke taal. Door onvolledig te publice
ren laat de PvdA de verdenking op
zich alleen vrij te geven wat gunstig
is voor de PvdA, niet wat ongunstig
is.
Bovendien ls het een beetje kwa
lijk dat de PvdA ook niet zegt hoe
groot de steekproef is geweest die
voor deze enquête werd gebruikt.
Het verstrekken van zo'n gegeven be
hoort tot de meest normale dingen.
Er werd deze week nog een enquê
te in de publiciteit gebracht: die van
het Genootschap voor Reclame over
de verhouding tussen bevolking en
parlement. Er is al veel over ge
schreven, daarom over deze enquê
te nog maar een paar opmerkingen.
De reclame-mannen hebben aan
twaalfhonderd Nederlanders gevraagd
tot wie ze zich zouden wenden als ze
voortdurend laat zouden hebben van
het lawaai van een vliegveld vlak
bij hun huis. 64 procent van de on
dervraagden zou de betrokken mini
ster schrijven, 13 procent zou de bur
gemeester schrijven of bezoeken en
slechts 8 procent zou 'n tweede-ka
merlid schrijven.
Dat percentage van acht is veel te
gering want meer dan ministers of
burgemeesters zijn het juist de Ka
merleden die zo'n probleem goed zul
len aanpakken. De klagende burger
zal van de minister vermoedelijk na
maanden een nietszeggende briefje
krijgen, de burgemeester zal er niets
aan kunnen doen, maar 't Kamerlid
zal de zaak waarschijnlijk hoog opne
men.
In ons politieke bestel is hy de eni
ge die met succes de strijd zal kun
nen opnemen tegen de lawaaiverwek-
kers en de autoriteiten die niet ge
zorgd hebben dat het vliegveld ergens
anders kwam
Het percentage van acht toont vrij
duidelijk aan hoe groot de afstand is
tussen volk en volksvertegenwoor -
digd is.
En dat daar aan het Binnenhof een
man of een vrouw zit. die de plicht
en bijna altijd ook de wil heeft om
de belangen van individuele burgers
te beschermen.
Meer contact opnemen met volks
vertegenwoordigers zou vermoedelijk
eengrotere bijdrage leveren tot de ge
zondmaking van onze parlementaire
democratische verhoudingen dan alle
ingewikkelde staatsrechterlijk ver
nieuwingen. Het zou mooi zijn als
veel meer burgers zich dat gingen
realiseren.
Elke King pepermunt is namelijk een „rondje energie"
waardoor u nèt iets sneller reageert. Omdat King
stimuleert en activeert. Natuurzuivere King
houdt monden fris en mensen monter. 1
Hugh Cudlipp (55) is de grote baas
van de International Publishing Cor
poration. het enorme Britse concern
dat zich de grootste uitgever ter we
reld noemt en waarin 205 week-,
maand- en vakbladen, een enorm
boekenfonds en de dagbladen Daily
Mirror, Sunday Mirror, de People
en The Sun zyn ondergebracht.
Alleen met zyn dagbladen bestrijkt
de heer Cudlipp al meer dan 40 pet.
van de Britse huisgezinnen. De Daily
Mirror, waarvan hy jarenlang direc
teur zowel als hoofdredacteur was,
heeft een oplage van 5 miljoen
exemplaren en behoort tot de groot
ste kranten van de wereld.
Hy heeft verkoopacties van Britse
bladen georganiseerd in Stockholm.
Toronto en Brussel en nu is zijn oog
gevallen op Amsterdam, waar hy het
komende half jaar nog tweemaal zal
terugkeren om de campagne nieuwe
injecties te geven. Ik doe dat uitslui-
tend omdat ik geloof in de internatio
nal communicatie.
Misschien had hy dat beter niet
moeten zeggen. Want al zal hy een
nobel karakter hebben, voor de bui
tenwereld blyft hy toch een deksels
handige koopman in bedrukt papier,
die duideiyker als zakenman dan als
wereldhervormer naar voren is ge
komen sinds hy op 14-jarige leeftyd
als leerling-verslaggever bij "n krant
je in Wales zijn succescarrière begon.
Spelen zakelijke motieven een rol
by zyn streven naar internationale
communicatie?
Hy kon het niet ontkennen: Het is
toch zo dat 40 pet. van de Neder
landers Engels leert op school? Wel
waarom zouden wy hen niet laten
kennismaken met onze kranten en
tijdschriften. Is er een beter middel
om tot een goed begrip van elkaar
te komen?
Eenrichtingsverkeer?
Maar behalve tydsohriften willen
de Britse uitgevers ook hun kranten
kwijt op het vasteland van Europa
en vooral de heer Cudlipp met zyn
Mirror.
De praktijk i6 nu eenmaal dat
elke krant die hier wordt verkocht
een financieel ver lies je voor de uit
gever oplevert.
Hoe verklaart hy dan zyn export-
drang? Hy verklaarde niets, althans
niet anders dan te wijzen op het be
lang van die internationale commu
nicatie.
Geprikkeld raakte de heer Cudlipp
ook over de herhaalde vragen waar
om die communicatie een eenrich-
tings-verkeer is. De Engelse kran
ten besteden namelyk zeer weinig
aandacht aan Europese problemen.
Cudlipp ontkende dat. „De inter
national Publishing Corporation" or
ganiseert steeds conferenties voor
Europese uitgevers. Wy willen wel
degelyk weten wat er op het vaste
land gaande is. Onze Daily Mirror
was de eerste krant die by herha
ling heeft aangedrongen op aanslui
ting van Engeland by de EEG en
andere kranten zyn ons gevolgd.
Wy sohryven veel over Europa,
maar alleen over die onderwerpen, i
die óns interesseren. Iets anders is
dat we niet alle nieuws gedetail
leerd geven. De Britse krantenlezer
houdt van korte duidelyke berichten I
zonder veel omhaal. Sorry, maar
het karakter van nujn lezers kan lk
niet veranderen."
De Nederlandse kranten? „Ik kan
ze helaas niet lezen, maar ik vind i
dat ze er goed uitzien. Ze staan op
een zeer noog peil, vooral de dagbla
den in de provincies."
Het gunstige beeld van
derlandse betalingsbalans
mag ons, blijkens het
al Planbureau, niet verlei-
al te optimistische ver-
agen over de ontwikkeling
komende jaar. Zoals be
sloot de betalingsbalans
met een batig saldo. Dit
it dat het nationale kas-
met een overschot sloot.
idels heeft het Centraal
teau erop gewezen dat het
gesloten moet worden ge
kt de bestedingen de be
ien weer zullen gaan over-
De kans is groot dat wij
<er met een tekort op de
Hsbalatis uorden gecon-
met bijverschijnselen
Mieve repercussies op de
dngen en de werkgelegen-
ilinkt tamelijk somber. En
tol valt dit bericht misschien
te rymen. De taal. die uit
torslagen die op het ogenblik
ia de lopende band worden
'en spreekt, met name het"
kg van Philips en Shell is
in deze toonaard gesteld
tostcyfers waren juist bui-
vachting goed. Ook andere
steken niet onder stoe
tenken dat hun resultaten
Kunstig zyn geweest en dat
tomende verslagjaar met ver-
tegemoet gaan.
Gelukkig geeft het Centrale Plan
bureau ook enige indicaties in deze
richting, want volgens de schattin
gen zal de goederenexport met circa
iu procent kunen worden uitgebreid,
de groei van de bedrijfsinvesteringen
wordt geraamd op zes procent en de
overheidsinvesteringen zullen kun
nen toenemen met zeven procent, de
styging van de particuliere consump
tie wordt geschat op vier procent.
Maar aan deze positieve perspec
tieven wordt toegevoegd dat de bud-
getaire maatregelen, waaronder de
beperking van de investeringsaftrek
en de p^'itiek van monetaire ver
kropping toch een remmende invloed
zullen hebben. Met name zal dit
merkbaar worden door een minder
sterke styging van de produktie-ca-
paciteit als gevolg van enig verlies
lil de investeringssector
De krappe situatie op de kapitaal
markt zal zonder twyfel tal van
bedryven een extra prikkel geven
om door fusie te trachten hun posi
tie te versterken. Het AKU-concern
heeft in de afgelopen dagen het
voorbeeld gegeven door een miljoe
nen-transactie af te sluiten met de
Belgische Chemische Unie over de
verkoop van één van de grootste
harenproducenten in België „de Fa-
belta".
chemische vezels. By de transactie is
een bedrag gemoeid dat geraamd
wordt op circa 135 miljoen gulden.
Het AKU-bestuur verklaarde ove
rigens dat een transactie, die de re
sultaten van het concern nadelig
zou beïnvloeden, als een zaak moet
worden beschouwd, die beter niet tot
stand had kunnen komen.
Verwacht mag dus worden dat
AKU haar rentabiliteit, ondanks de
met de grote uidustriële vestigingen is
gaan identificeren.
In zyn pre-advies van de op 28
maart te houden groothandels
dag heeft dr. G H. J. Abeln
erop gewezen dat in afwy-
king van de industrie de Nederlandse
handelshuizen maar een bescheiden
aandeel hebben gehad in de economi
sche ontwikkeling sedert de laatste
wereldoorlog.
AKU - transactie
Dit concern beschikt over vijf fa
brieken. By na driekwart van de om
zet van Fabelta heeft betrekking op
sterke vergroting van het aandelen
kapitaal, zal kunnen handhaven.
Daarby komt ook dat AKU haar
minder rendabele cellefaanactivitei-
ten nu heeft afgesloten.
De sterke groei van de grote Ne-
dcilandse industriële concerns heeft
de laatste jaren het imago van ons
land in het buitenland meer karak
ter gegeven. Deze grote industrieën
verzorgen een groot deel van onze
export.
Zy beschikken over eigen vestigin
gen in 't buitenland en 't zal daarom
niemand vreemd voorkomen, dat een
buitenlander ons land steeds meer
Vroeger deden deze internationale
j handelshuizen veel sterker van zich
I spreken en de oudere lezers zullen
i zich zonder twyfel een aantal namen
herinneren van grote handelsonder
nemingen die voor de oorlog een lei-
dende rol vervulden. Met name gold
dit in het voormalige Nederlands In-
dië.
Het verlies van Indonesië als af
zetmarkt. het missen van de aan
sluiting op de groeimarkten in de
hoogontwikkelde industrielanden en
het missen van de aansluiting op hel
geïntegreerde voorzieningsproces
noemt dr. Abeln de voornaamste
oorzaken van de afnemende rol van
de handelsvuist.
Tal van factoren hebben hierby
1 een rol gespeeld. De ontwikkeling
van de Euromarkt heeft ons be-
dryfsleven veel sterker dan tevoren
gericht op de afzetmogeiykheden
oinnen de Euromarktlanden.
Meer dan 55 procent van onze ex
port is nu op deze EEG-landen ge
richt. Binnen deze markt zyn de
afstanden klein. Een fabrikant kan
l daardoor gemakkelyk zelf het con
tact met zijn afnemers onderhouden.
Ontwikkelingshulp
Buiten de Euromarkt wordt men
geconfronteerd met het vraagstuk
van de ontwikkelingslanden, die af
hankelijk zyn van hulpverlening. By
deze hulpverlening spelen vele facto
ren. waaronder politieke, een be-
langryke rol.
Bovendien is de invoer van deze
landen aan allerlei beperkingen on
derhevig en is levering vaak nauw
verweven met financiering op lange
termyn. Het werkterrein van de al
gemene import- en exporthandel is
daardoor kleiner en veel moei Ijk er
geworden.
I Dat niettemin enkele grote han-
defcondernemingen erin zyn ge
slaagd hun belangryke positie te
handhaven, moet worden toegeschre
ven aan enige byzondere oorzaken,
zoals by voorbeeld historische rech
ten, verkregen door het reeds lang
I bezitten van eigen vestigingen ter
plaatse. Integratie met industriële
bedryven en het beschikken over
een uiterst capabele leiding die door
tydig de bakens te verzetten, aan
sluiting heeft kunnen vinden by liet
gewijz gde internationale handelspa
troon.
De staking by de Engelse Fordfa
brieken is thans tenemde. Na byna
vier weken stilstand zyn de lopende
banden weer gaan draaien. De sta
king wordt de meest vernietigende
staking in de geschiedenis van Ford
genoemd. De verliezen die deze sta
king heeft gebracht, zullen voor En
geland een bittere pil betekenen.
Gesproken wordt van een produk-
tieverlies van 34 miljoen pond ster
ling (byna 295 miljoen gulden), een
exportver lies van ongeveer de helft
van dit bedrag en een verlies aan
loonbedragen van rond 3*2 miljoen
pond sterling (ruim 30 miljoen). Af
gezien dan nog van de repercussies
die de staking heeft gehad op Euro
pese bedryven. zoals de Fordfabrie
ken te Amsterdam.
Het is duidelyk dat de toch al niet
stabiele Engelse economie aller
minst gebaat is met dit soort ver
storingen. De Britse betalingsbalans
zal natuurlyk de nadelige gevolgen
van deze staking ondervinden.
Dit is te betreuren, want de tegen
standers van de intrede van Enge
land tot de Euromarkt vinden hierin
een extra stimulans om deze toetre
ding weer op de lange baan te schui
ven en de groei van de Europese
samenwerking verder te vertragen.
HUGH CUDLIPP
Europese problemen
Wat denkt deze koning van de
Britse pers over de concurrentie
van de televisie? „Toen destyds de
radio kwam, vreesde haast iedereen
dat de dagbladen hun waarde als
nieuwsbrengers zouden verliezen.
Dat is niet gebeurd. Dat geldt ook
voor de televisie. Het nieuwe me
dium is een prikkel om de kranten
te verbeteren en de diepere informa
tie te geven waartoe de tv zelf niet
in staat is."
Zullen er in het jaar 2000 nog kran
ten bestaan en zo ja hoe zullen zy er
uitzien? „Ja. daarvan ben lk over
tuigd, maar het zullen kranten zyn,
die beter gedrukt worden en ln vele
kleuren. In technisch opzicht zal er
veel veranderen, met als resultaat
dat de produktie beter, sneller en
vooral goedkoper moet worden."
Politieke achtergrond
Hugh Cudlipp wordt nogal eens
vergeleken met de Duitse kranten-
magnaat Axel Springer. Maar even
als deze laatste ontkent hy ook maar
enige politieke invloed met zyn kran
ten te willen uitoefenen. Op de vraag
of er een politieke achtergrond is
van zUn activiteit op de Nederlandse
markt zegt hy boos: Daarover moet
in kort zyn: Nee! Toen
hy eraan werd herinnerd dat hy
niets heeft nagelaten om de conser
vatieve premier Sir Alec Douglas Ho
me weg te schryven, zweeg hy.
Hy zal zich niet door het wan
trouwen van zyn Nederlandse vak
broeders laten weerhouden om zyn
campagne voort te zetten, de heer
Cudlipp. Tot dusver is hy nog nooit
in zyn 'leven iets begonnen zonder
het af te maken. Hy is een van de
meest bekwame Britse journalisten
en 'n van de meest doorgewinterde
dagbladdirecteuren geweest en sinds
hy op de troon van zyn uitgevers-
imperium zit, zyn de omzetten snel
gestegen.
Misschien krijgt hy toch nog ge
lijk en zullen wy niet meer verbaasd
zyn als wy op de markt de vis ver
pakt krygen in de Daily Minor of
The Sun.
