Ruud Sternau
weer
Ultra centrifuge-project
tart medio '71 in Almelo
Ontslag dreigt
oor chauffeurs
Ziekzoekers" gaan op pad
iW 15 had weer
gelul
11
Geen alternatief voor Almelo
)pnieuw incidenten
België ontstemd
over uitsluiting
Gewonden bij autobotsing in Alphen
Massale „dagvaarding" bij
Maatregel tegen
luchtpiraterij
Visserij eerst nu op gang gekomen
ilJDAG 21 MAART 1969
I.EIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
11 i i iw or- Hftiïr" \1
(Van onze parlementaire redactie)
)EN HAAG (GPD) Voor de installatie voor verrijking
i uranium en een fabriek, die centrifuges gaat maken, heeft
Nederlandse regering geen alternatief voor Almelo.
il deelde minister De Block van
lomische Zaken gisteravond mee.
ifloop van een bespreking met
raste Kamercommissie voor
Knergie en Buitenlandse Zaken,
ninister zei dat de commissies
louwend" hadden gereageerd op
ilikoord. dat Nederland. Enge-
en West-Duitsland vorige week
ouden hebben gesloten.
Nederlandse fabriek wordt
ïig een proeffabriek met een
citeit van 25 ton. De fabriek
1 juli 1971 draaien. Engeland
lt direct een 30 tons-fabriek, die
juli 1973 klaar zal zijn. De En-
id hebben de veel grotere pro-
se nodig voor hun kerncentrales.
jnister De Block zei. dat nog on-
undeld zal worden over vergro-
|van het Nederlandse vermogen,
rlopig zal de totale produktie niet
idan 325 ton mogen zijn, maai'
ins bestaat dat het Nederlandse
hel groter wordt.
gel de Nederlandse als de En-
iabriek wordt ondergebracht in
[Bolding company, die voor 51
zal deelnemen in beide instal-
i Nederland zal in de fabrieken
51 miljoen gulden investeren, waar
van het bedrijfsleven 15 miljoen gul
den voor zyn rekening neemt.
Naast de holding company zullen
Nederland en West-Duitsland, waar
het hoofdkantoor wordt gevestigd,
elk voor 24,5 pet. deelnemen in de
Nederlandse vestiging. Engeland re
kent op een zeker rendement. Hoe
het in Nederland za lgaan hangt o.a.
af van de uitbreiding van de fabriek.
Almelo is een aantrekkelijke vesti
gingsplaats, omdat onderzoekingen
van o.a. de Rijks Geologische Dienst
en de KNMI hebben uitgewezen dat
de stabiliteit van de bodem daar vol
doende is.
Bovendien denkt de regering de
200 man. die in de centrifuge-fa
briek en de verrijkingsinstallatie zul
len werken, in Almelo gemakkelijk
te zullen vinden. Deze Twentse
plaats heeft fijn-mechanische in
dustrieën, die ervaren personeel kun
nen afstaan.
Bij het verdere onderzoek naai' de
verrijking van uranium zullen over
heid en industrie nauw samen
werken. In Nederland zullen Philips,
Werkspoor, Shell en Staatsmijnen
samen met de staat in de fabriek
deelnemen.
EEUW ARDEN (ANP) „Dit de straat op te komen. Het voorval
volkomen In de zenuwenoor- jtrok srote Publieke belangstelling.
Erg voorzichtig reed de directeur
die de directies van de bus-
Iernemingen voeren", aldus het
pmentaar van stakingsleider L.
fenezon, van de Algemene Ne-
handse Vervoersbond op de
Jdedeling van de directie van de
id-Westhoek om desnoods alle
inffeurs te ontslaan. De Zuid
hoek deelde dit mee na een
Jiad van enkele uren.
fa wil trachten nieuwe chauf-
i aan te trekken en dan met be-
i van het kader beperkte dien-
te rijden. De chauffeurs van de
•Westhoek hebben zich gister-
fcd in Balk over de nieuwe situa-
Iberaden.
t stakers hebben, zo bleek in
1 steun gekregen van een buson-
Wning in Rotterdam, de RET in
terdam. de HTM in Den Haag,
PTM in Heerenveen en de Naco
Jiimaar.
fin beide laatste busonderaemin-
waren vertegenwoordigers in
Zy hebben besloten hun colle-
Friesland te helpen met het
directie van het Leeuwarder
•obusbedryf heeft besloten geen
]5pogingen te ondernemen, om
men bang is voor schade aan de
Hl. LAB-chauffeurs versterken
de posten van de ZWH. Niet
ra de chauffeurs staken, maar
het technisch personeel doet
laan de acties.
f»r de ZWH betekent de staking
dit personeel ook nog een grote
taciële aderlating, omdat de ga-
in BAlk het dealerschap heeft
Scania Vabis in Zuid-Friesland,
pi Lemmer is het gisteravond
p tot een incident gekomen. Een
de directeuren van de ZWH. de
J. Kuipers, slaagde erin met
bus uit de garage te komen en
niet, want hij reed een geparkeerde
bakfiets omver.
Na een tocht van ongeveer een
halve kilometer keerde hij in de ga
rage terug. Ook zijn de ramen van
de privewoningen van drie staffunc
tionarissen van de ZWH in Balk be
klad.
Men schreef met zeep het woord
verrader op het glas.
De stakers hebben gistermiddag
overigens twee bussen laten uit
rijden voor het verzorgen van een
begrafenisrit. De directieleden moes
ten de bus besturen, want men wil
de niet dat de werkwilligen achter
het stuur zouden gaan zitten.
In Ëmmeloord werd daarentegen
een bus tegengehouden en terugge
stuurd naar het bedrijf in Zwolle I
De bus was besteld voor een rit
met schoolkinderen naar een ten
toonstelling in Arnhem.
Voor zaterdag hebben de bonden
in samenwerking met de drie vak
centrales een grote demonstratieve
vergadering in Balk belegd.
BRUSSEL (GPD) De
Belgische regering betreurt
het. dat de solidariteit in de
Benelux geen rol heeft ge
speeld. Want medewerking
aan het Nederlandse ultra-
centrifuge-project zou een
uitstekende kans zijn geweest
de Benelux-gedachte inhoud
te geven.
In de Belgische hoofdstad
heerst daarom bittere ont
stemming over het feit dat
België buiten de samenwer
king van Nederland, Enge
land en West-Duitsland is
gehouden bij de verdere ont
wikkeling van het ultra-cen
trifuge-project voor de pro
duktie van verrijkt uranium.
Naast de holding company wordt
een organisatie opgericht, die de fa
brieken en instalalties zal bouwen en
exploiteren. Waar de juridisch-fisca-
le vestigingsplaats komt, is nog niet
bekend.
Inspraak
De regeringen van de drie landen
krijgen inspraak via een joint com
mittee, dat besluiten moet nemen en
belast is met de politieke aspecten
van de samenwerking. De Neder
landse Tweede Kamer moet het de
finitieve akkoord trouwens nog goed
keuren.
Het overleg met andere landen
over samenwerken zal pas gevoerd
worden, wanneer de besprekingen
over de samenwerking tussen Neder
land. Engeland en West-Duitsland
zijn afgesloten en de overeenkomst
tot stand is gekomen.
Er is verder besloten dat een werk
groep zo snel mogelijk de verschil
lende mogelijkheden van samenwer
king zal bestuderen en richtlijnen
voor besprekingen met andere lan
den zal opstellen.
Deskundigen hebben berekend, dat
de Europese behoefte aan verrijkt
uranium in 1980 15.000 ton zal zijn.
WEST -BERLIJN (GPDl
„Hij is er door". Met deze woor
den brak de Nederlandse con
sul A. van der Stadt gistermid
dag om kwart over vier in het
gebouw van de Nederlandse m'<-
lilaire missie in West-Berlijn
de spanning voor de Amster
damse reclameman R. Sternau.
Zijn zoon was door de Oost-
berlijnse autoriteiten vrijgela
ten en was ongehinderd Check
point Charly gepasseerd.
Een uur later stonden de va
der en de zoon elkaar nuchter
de hand te schudden. „Hé. dag
ouwe", zei Ruud. ,Ha, die
rooie". zei zyn vader.
Voor Ruud Sternau. die nu
over vijf dagen zyn 22-ste ver
jaardag thuis kan vieren, kwam
hiermee een eind aan een avon
tuur dat op zondag 21 april vo
rig jaar begon. Met zyn vriend
Lody van Bennekom (21» liet
hy zyn ouders weten: „We gaan
een dagje naar Zandvoort". Het
werd echter een klein jaar in
een Oostduitse cel.
Zy werden het slachtoffer van
een gewetenloze internationale
bende die zich bezighoudt met
het smokkelen van mensen van
achter het yzeren gordyn naar
het westen voor bedragen van
vijfduizend tot twintigduizend
gulden.
Een Amsterdamse vertegen
woordiger had de twee 750 gul
den in het vooruitzicht gesteld
als zy naar Oost-Berlyn wilden
reizen en daar tydelyk him pas
poort ter beschikking van twee
vluchtelingen wilden stellen.
Omdat gezegd werd dat de
operatie geen enkel gevaar op-
RUUD STERNAU
goed behandeld
leverde, hadden zy toegestemd,
in Oost-Berlyn werden ze ech
ter aangehoudpn. In augustus
volgde voor ieder een veroorde
ling tot een gevangenisstraf van
twee jaar en negen maanden.
Na zijn aankomst in West-
Berlyn vertelde Ruud Sternau.
dat hy pas enkele uren eerder
van zyn vrylating op de hoogte
gesteld was. „Ik ben vanmorgen
om half negen uit de cel ge
haald".
Over zijn verblyf in
de gevangenis in Oost-Ber
lyn had Ruud Sternau niets dan
lof. „Wij zaten samen in een
cel. wy kregen echt goed te
eten, mochten boeken lezen, te
kenen en brieven sohryven. Wy
hoefden niets te doen. Om de
twee dagen gingen wy onder de
hoogteeon".
misch Ziekenhuis in Leiden. De bei
de auto's werden totaal vernield.
Het ongeluk gebeurde doordat de
Alphenaar, rydende in de richting
Alphen, ter hoogte van het expedi-
tiebedryf Van Var ik een voor hem
rijdende auto ging inhalen, terwyi
Onder de naam: woningbu- woningen wordt afgebroken. De V er van da andere kant «n personen-
reau ,J)e Kraker" probeert een bewoners die er illegaal wonen bcht «*"ond- B,ld*' slachtoffer» rijn auto naderde, met aan het stuur de
vijfentwintigtal Amsterdamse barricadeerden bij de komst van na door dokter Pilon te zijn behan- utrechter Deze kon een frontale
studenten te voorkomen dat een j de politie de deuren en hingen I boring ni^t meer voorkomen
complex voor de sloop bestemde j leuzen uit de ramen.
ALPHEN AAN DEN RIJN Bij
een gistermorgen op de Steekterweg
in Alphen aan den Rijn plaats ge
had hebbende frontale botsing tus
sen twee personenauto's Is een 35-
jarige inwoner van Utrecht zwaar
en een 25-jarige inwoner van Alphen
deld overgebracht naar het Acade-
WASHINGTON (AFP; De Ame
rikaanse Dienst voor de burgerlucht
vaart heeft gisteren meegedeeld, dat
van volgende week af op verscheide
ne vliegvelden detectors zullen wor
den berpoefd om na te gaan of pas
sagiers wapens bij zich dragen. Dit
zal gebeuren op vliegvelden vanwaar
vliegtuigen vertrekken van „Eastern
Airlines", een van de maatschappijen
die de meeste toestellen naar Cuba
zien „verdwynen". Over de te gebrui
ken apparatuur is verder niets be
kendgemaakt.
LISSE Wie op het idee is gekomen om de eerste controle
op ziekten in hyacinten „dagvaarden" te noemen, is ons onbe
kend. De hooggeleerde heren, die de grote Van Dale samen
stelden, hebben van het woord in dit verband niet gehoord. Ze
vermeldden het in ieder geval niet. Dat neemt niet weg, dat met
het dagvaarden het gevecht van de bloembollenkweker tegen
aantastingen door allerlei schimmels, bacteriën en beestjes is
begonnen. Mannen met scherpe ogen en een enorm concentra
tievermogen lopen straks dag in dag uit langs de eindeloze
bedden bloembollen op zoek naar symptomen van ziekten. Ze
zijn „ziekzoeker". Dat is volgens Van Dale „Hij die in een tuin
bouwbedrijf de zieke gewassen opzoekt en verwijdert".
Zickzoeken, is een moeilyk kar- i aanwezigheid van de vuurzwam ver
wei. Moeilijk omdat het ook nu in raden. Zo gauw de temperatuur
koude dagen moet gebeuren. Voetje gunstig is, begint die zwam sporen
voor voetje langs de bedden! In fei- af te snoeren, zoals een paddestoel
te moet men al het veld in. zo gauw dat doet en laat ze heerlyk weg-
de eerste neuzen van de tulpen dui- waaien door de wind. Die sporen
delyk boven de grond komen. Die zoeken een zwak punt in het blad
tulpen kunnen zijn aangetast door
het vuur.
Is de aantasting ernstig, dan blyft
de neus onder de oppervlakte, is de
ze minder ernstig dan komt hy
naar boven, maar is dan veel ge
vaar lyker. Op de neus kunnen in
het lichtste geval zwarte stipjes de
van de tulp waarop ze neerkomen
en zorgen voor een sporebuis in het
blad. De plant is dan reddeloos ver
loren.
Vergif
Die aangetaste bollen moeten dus
verwijderd worden. Zo gauw het mo
gelijk is, zal men ook de bladeren
umuiden/katwijk aan zee
De treilers, die in het begin van
*eek een schuilplaats hadden ge-
W bij de Sylt, zijn nu verder de
W in getrokken, maar de visse-
®oest daar nog op gang komen.
het overige zijn de treilers over
algemeen niet benoorden het
"thellinger vuurschip gekomen,
aantal schepen opereerde dwars
de Haaksgronden. De Rijnmond
15, die zelfs nog iets zuidelij
kt, en reeds eerder verrassen-
kngsten meldde, deed dinsdag-
een trek van 200 manden kl.
wyting, gul, etc. Het schip
^al 200 kisten vis en 400 stuks ka-
wiwen aan boord.
karom werd besloten direct naar
n te varen om, al was het
dan wat laat. toch nog aan de woens-
dagmarkt te lossen. By aankomst in
IJmuiden was de bemanning aan dek
nog bezig de vangst van de laatste
trek te sorteren. Zij kreeg daarby
toen hulp van de havenarbeiders.
Onder de kust was over het alge
meen zowel voor de treilers als voor
de kleinere schepen niet veel te van
gen. Enkele spannen wisten op een
30 mijl westelyk van IJuiden wat ha
ring buit te maken.
By de route-boelen is het gros van
de schepen als gevolg van de zeer
povere resultaten, weggetrokken. Van
de grotere schepen ging een deel de
noord in. terwijl de rest het onder
de kust ging proberen
In de noord is de vissery pas dins
dag weer op gang gekomen, nadat de
schepen er van vorige week woens
dag af hebben liggen steken in aan
houdend stormweer. De vangsten be
staan er voornamelijk uit kleine
koolvis en die brengt nu juist niet
veel op. Er worden zelfs grote par
tijen opgehouden, omdat zij de mi
nimum afslagprijs niet halen.
Vyftien vaartuigen zorgden giste
ren ln IJmuiden voor een aanvoer
van 2.810 kisten vis, 2.145 kl. kistjes
vis en 1.950 stuks styve kabeljau
wen. Er waren 30 kisten en 60 kl.
kistjes schelvis. 240 kisten en 910 kl.
kistjes wyting. 60 kisten gul en ka
beljauw. 1.440 kisten koolvis, 110 kis
ten haring. 760 kl. kistjes toters, 370
kisten en 415 kl. kistjes makreel, 280
kisten schol, 8.000 kilo tong en 120
kisten diversen.
Ook nu werden nog hoge pryzen
betaald. Schelvis noteerde tot f 82
per kist, wyting tot f 40. gul tot f 71,
per kist. Voor kabeljauw werd tot
f 174. per regel van tien stuks en
f 164, per 125 kg betaald. Gr. zwarte
koolvis kwam echter niet verder dan
f 40. per 125 kg en gr. leng tot f 92,
per 125 kg. Verse haring deed tot
f 36, makreel tot f 56, per kist. Voor
schol lag het maximum op f 40, voor
schar op f 52, per kist. Weegtarbot
variëerde van f 8,30 tot f 7,70 per kg.
tarbot II van f 256, tot f 215 per kist
van 50 kg en tong van f 7.!
f 4.80 per kg.
van de tulpen van een laagje vergif
I moeten voorzien om het uitgroeien
I van de sporebu'is te voorkomen.
Vroeger speurde men naar verdach-
te stipjes in de bladeren en sneed
ze er uit. Hele en halve bladeren of
slechts enkele centimeters blad wer
den verwijderd. Een hels karwei
op koude dagen. Juist omdat men
niet wist of men „alles had wegge
sneden". Bovendien had men won
den gemaakt waarop nieuwe sporen
van deze en van andere ziekten een
open deur vonden!
Iets dergelyks ls aan de hand met
de geelziekbacterie in hyaienten. Al
die aantastingen hebben eigen
symptomen. Een goede ziekzoeker
kent ze. Hy moet echter wel enorm
veel ervaring hebben om alle fasen
van het millimeter kleine stipje tot
de verrotte bladpunt te kunnen on
derscheiden van byv. beschadiging
door een kon-eitje zand of een on-
voorzichtige voorbyganger. Hy moet
len. Te meer daar zy weten, dat con-
troleurs v. d. Bloembollenkeurings
dienst of de Plantenziektenkundige
Dienst ook nog eens komen kyken.
Ze zyn het lang niet altyd met de
controleurs eens. Deze behoeven niet
voortdurend waakzaam langs de bol
len te lopen. Zij nemen een steek
proef en vertrekken weer, al dan
niet met een waarschuwing. De
bloembollencontroleurs komen niet j
om de kwekers dwars te zitten. Ze
hebben alleen maai- te zorgen, dat
de bloembollen gezond blyven.
Streepjes
Alle levende wezens hebben last
van virus. Bloembollen ook. Het
meest kenmerkend verschijnsel van
het virus, beter gezegd van vele
soorten en daarin weer variëteiten,
is, dat deze meestal streepjes vormt
in het blad. Daar zijn de rellen aan
getast.
De iriskwekers hebben de pech, dat
weten of er een ziekte in een plant de bladeren van de Iris vry lang in-
Voor de markt van vandaag stond
o.a. genoteerd de SCH 110, die niet
vaak in IJmuiden markt, maar het
nu met 1.300 kilo tong en 50 kisten
schol kwam proberen.
of dat die plant te ïyden heeft
tot gehad van de nachtvorst. In het
laatste geval moet hy de plant later
staan
Eén plant heeft ook waarde. In
twyfelgevallen verwydert hy na-
tuurlyk de verdachte plant. Het is
Het zal hopelijkniet zo
latig meer duren voor men derge
lijke tafreeltjes op de bollenvel
den kan waarnemen. Wanneer dê
narcissen, tulpen en hyacinten
bloeien moet men er snel bij zijli
om een kijkje te gaan nemen,
want al heel snel komen de pluk
kers in actie om de planten te
ontkoppen.
(Foto LD Holvast*
teen de gezonde plant Ze blyven er
niet op wonen, want die plant 16 ge
woon niet lekker genoeg.
De hyacinten, tulpen en soms nar
cissen zyn dikwyls al afgestorven
voor de luizen gaan vliegen. De ir-
nssen blyven wat langer en hebben
daardoor vry veel last van virus.
Dat virus vernielt de bloemen in de
volgende bloeiperiode. By de af
nemer dus, die meteen schade ver
goed wil zien. Vandaar dat de iris
kwekers heel serieus moeten werken
tact blyven. Aan het eind van het
groeiseizoen vliegen de bonen-, per
zik- en andere luizen. Deze zoeker:
naar eten door midel van 't aanprik
ken van een blad. Om het leven niet
te eenvoudig te maken, ontladen zy
'n minuscuul orgaantje by dat aan-1 hni
heel prettig om vakmensen te ho- prikken. Hebben zy op een viruszieke gelooft. zal op zyn knietje»
ren praten over al die versehljnse- 1 plant gezeten, dan infecteren ze me-1 moeten 8**n liggen by sociale zaken.
De heer Koppers, hoofdassistent van
de Rijkstuinbouu voorlichtingsdienst,
zei eens in een inleiding: „Wie niet
op zyn knietjes naar virus zoekt en
