Y oorbi j ganger
iMENINGEN
tover Leids
schouwburgpian
PIERROT
Vijfjarenplan nodig
MR. DR. KNIBBE
OVERLEDEN
Ail Round
'Noordwijk' verbetert
sport'veldencom plex
aKamermuziek
Oude glorie
Loffelijkmaai
Steenbergen
schat van ji
schouwburgje
GOUDEN
VERLOVINGSRINGEN
JUWELIER v.d. WATER
Leidse NRV stelt
kandidaat voor
hoofdbestuur
VOOR BZB'ERS
Kerkelijk Leven
Prof. dr.
D. Wiersma
met emeritaat
RT IVRIJDAG 7 MAART 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(Tekst Hans Melkert Foto's LD/Holvast)
H' Deze rubriek geeft in het algemeen meningen van wille-
on* teurig gevraagde stadgenoten weer, echte voorbijgangers dus.
nerysJ hiervan hebben we ons met betrekking tot de
2-4 3o deze week door de indiening van een nieuw voorstel aan de
ebed röa^ actuee^ 9eworden Leidse schouwburgplannen gewend tot
Inè^Lensen, van wie we tevoren wisten, dat ze belangstelling heb-
'bert voor deze problematiek.
Lelde;
oksteej
le chr.f
ipino- _B
>to Hi
LEIDEN Ter inleiding van hetgeen hieronder wordt gezegd, een korte samenvatting van
|e plannen, zoals burgemeester en wethouders die bij de raad hebben ingediend. Leiden wil
ian i»en streep halen door het maximale schouwburgplan (kosten zeker ƒ20 miljoen) en nu stre-
"ddm(en naar een gemiddelde nieuwe schouwburg op het Schuttersveld (kosten 10 miljoen). Ter
ompensatie van de periode, die ons nog scheidt van de nieuwe schouwburg zeker vier a vijf
tste J31" wor(*t gedacht aan een opknapbeurt (in de eerste plaats van het toneelhuis) van de
ude schouwburg aan de Oude Vest, die ook na de gereedkoming van de nieuwe schouwburg
•reksbls „klein theater" dienst kan blijven doen.
n ovef
orm
neel", zegt het echtpaar, dat velf Een beeld van de lege oude
goede herinneringen in de schouw- schouwburg in Leiden, waaraan
burg heeft liggen. Het gesprek kom; velen goede herinneringen heb-
op het optreden van Else Mauhs, ben (Wim Kan is er eenvoudig
van Eduard Verkade en andere gro- 0p en hier wordt altijd zijn
ten, die op de Leidse planken heb- radio-oudejaarsconference opge-
ben gestaan. En op de vele ama- nomen) en die ook naast een
teurvoorstellingen „DOS met de nieuwe schouwburg als klein
stukken van Heyermans" die' theater een eigen plaats kan blij-
vroeger hoogtij vierden. De oud-con- ven houden in het Leidse amuse-
cierge weet nog. dat hij als jongen mentsleven
voor 29 cent de schouwburg bezocht
bij een voorstelling met een strijkje
voor, in de pauze en na afloop
Herinneringen aan de „Rotterdam
mers", de „Amsterdammers", ga
maar door!
Het gesprek blijft bij het amateur
toneel, want daarin ziet de heer Van
LEIDEN In de leeftijd van 76 jaar is overleden mr. dr.
P. G. Knibbe, oud-secretaris van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rijnland, en oud-lid van de Leidse Raad en de
I Provinciale Staten van Zuid-Holland.
Mr. dr. Knibbe. die 35 jaar de Ka
mer van Koophandel als secretaris
diende en door wiens Kameractivi
teiten vele initiatieven zyn ont
plooid. werd in 1892 in Landsmeer
geboren. Na de lagere school door
liep h(j het Gereformeerd Gymna
sium te Amsterdam en behaalde
aan de Vrije Universiteit de titel
van mr. in de rechten.
Na de reorganisatie van de Ka
mers van Koophandel, waarbij deze
van gemeentelijke instellingen tot of
ficiële organen van handel en nij
verheid voor een bepaald district
uitgroeiden, werd hij op 1 april 1922
benoemd als secretaris van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland Met de inzet van ge
heel zijn persoonlijkheid vervulde hij
deze functie ruim 35 jaar. In zijn
Kamertijd is mr. dr. Knibbe o.a be
kend geworden als „tolbestormer"
van de tol bij het Warmonderhek.
Dankzij zijn invloed, waarvoor hij
een procesverbaal riskeerde, is deze
tol verdwenen. Bij zijn afscheid als
secretaris op 1 september 1957 wer
den hem en zijn echtgenote uit de
Kamerkring een reis naar Zuid-
Afrika aangeboden. Tijdens zijn ver
blijf bij de K. van K zette de heer
Knibbe zijn studies voort en promo
veerde op 19 juni 1931 aan de Vrije
Universiteit tot doctor in de rechten
In grote lijnen zijn dit de gedach-
ten van een vrouw, die schouwburgen
«k Bt
Een gesprek met mevr. drs. L. J.
te Spb. KuenenJanssen uit de Cobet-
unggi
>rdt iets anders dan het gebruik-e-1 van een stad, die ook universiteits-
sond^e, wat vluchtige vraag- en ant- centrum is.
2-4 3©ordspel van „Voorbijganger" Zij
teresseert zich bijzonder voor de /hls}
annen en niet, omdat haar echt- MjII l%z I IwllJ
trouJi°ot voorzitter is van het bestuur
neentgi de schouwburgvereniging. Ge- Ze staat er mee op en gaat ermee
jon als burgeres, die op de plan- naar bed, met „Litteris". Haar man
Spre^i heeft gestaan en ook achter de 1S voorzatter en zeil is mevr. S. Ha-
uur Klissen, zegt ze. gemanOele van de Hoge Rijndijk,
secretaresse van de rederijkerskamer
en staat ze ook op de planken als de
toneelvereniging optreedt.
Litteris Sacrum is blij met het
nieuwe plan van de gemeente, dat de
oude schouwburg in ere laat en dit
theater een eigen plaats toedenkt
naast de nieuwe schouwburg. Zo'n
nieuwe schouwburg is voor ons te
groot, zegt mevr. Hageman. Als ama
teurs vinden wij het prettig veel op
de planken te staan en in een grote
zaal zouden in één avond al onze
donateurs komen. Nu doen we er
drie avonden over en blijft alles in
tiemer.
Het plan om het aantal plaatsen
te verkleinen tot 350 vindt mevr.
Hageman geen bezwaar. Vijfhonderd
is nu een geflatteerd cijfer, want bij
een volle schouwburg kunnen lang
niet alle oezoekers iets zien. Heel
wat moeten dan staan, zegt ze.
maar daarnaast in de oude schouw
burg bijna niet kunnen spelen. Als
je ziet hoe er moet worden gewerkt
met décors! De toneelopening is nog
geen acht meter tegen tien normaal.
Verbreding hiervan zou de schouw
burg evenwel verpesten. Je moet deze
Van Nieuwkerk hoopt, dat die er
Nieuwkerk de nieuwe functie van de komt, maar geloven doet hij er niet
oude schouwburg, maar niet alleen erg in. Ik maak het niet meer mee.
voor Leiden. De schouwburg zou een zegt hij.
centrum moeten worden van het
amateurtoneel uit de gehele provin
cie. En gaat dat niet. maak er dan
een theatermuseum van. De oude
glorie moet bewaard blijven zegt hij. op een proefschrift getiteld „Tele-
De nieuwe schouwburg? De heer foonverkeer en telefoonbeleid in Ne-
estui
lob c
Mevrouw Kuenen
Ko»Mevr. Kuenen is bljj met het nieu-
n e plan, dat voorziet in een nieuwe
shouwburg, met de mogelijkheid om
J experimenteren en dat een her-
15 ?vtng van de oude schouwburg in-
«t npudt. Het toneelbedrijf gaat zo hol-
ïl ^Jrdebolder, dat het moeilijk is te
iet oorspellen wat over vijf jaar nodig
t maar in elk geval dient een soort
Dag (jfjarenplan te worden gemaakt oni
e ontwikkelingen te volgen en by tt
n)erouden.
15 1 Zeg, dat Leiden over vijf jaar twee
ahouwburgen, een nieuwe en een
lR Ude heeft Dan moet er publiek zijn
D{Mïp dat moeten we nu gaan kweken,
r enktt betekent, dat we de oude schouw-
ïsterprg niet zo kunnen laten. Drastl-
Dhe verbetering van de belichting
in de eerste plaats noodzakelijk.
k zaal veranderen zal moeilijk zyn.
mdat we het maximum aantal
hlld^aatsen moeten behouden tot de
sdagieuwe schouwburg er is, maar er
'Aoeten wel dingen worden gedaan
ie blijvend zyn. Bijvoorbeeld kan de
ur: festiaire worden verbeterd door de
/uurskamer erbij te Wekken en
de wandehuiirnte worden uitge
breid met de vroegere conciergewo-
enkiPnS-
voor
£pD Denk als toekomstige functie van
Je oude schouwburg, zo adviseert
ciiieGgvr £uenen, ook eens aan kamer-
0R nuziek en andere „kleine" muziek.
ja|..Us de zaal daarvoor geschikt kan
p boorden gemaakt, krijgt Leiden er iets
rezenlyks bij, dat nu node wordt
grrfemist, ook in studentenklingen. Op
i art fat gebied is het momenteel verhui-
iiigfJen geblazen van de ene naar de
Fr^
geblazen van de ene naar de an-
iere kerk, die allemaal bezwaren
riiiièebben. En verder zal de oude
art,»ohouwburg gebruikt kunnen worden
'K Voor kleine produkties en voorstel-
Ingen door dilettanten.
De functie van de nieuwe schouw
burg zal liggen in het vlak van de
raTTotere produkties. musicals. Toon
nd Rermans K. en O. zegt. dat nier-
>n Aan behoefte is en groot toneel
Naar de mening van mevr Kuenen
idiwkomt er een verandering in de gang
,evs*an zaken, dat de gezelschappen
'35,meer „thuis'" blijven. De schouwbur
gen in de grote steden blijken daar
m8inee publiek te verliezen, omdat dit
'k tfmbliek ook weieens iets anders wil
■opefcen De gezelschappen zullen naar
op£aar mening „in de provinice' blij-
r tp*en spelen.
Mevrouw Hageman
zaal zien als een theater voor ama
teurtoneel en kleine produkties. De
grotere produkties moeten naar de
nieuwe schouwburg.
Met de plannen voor een nieuwe
schouwburg heeft de heer Bartels
man in de aanvang te maken gehad.
Hij is daarbij voorstander geweest
van een oplossing zoals die nu zal
worden uitgewerkt. Geen twee
schouwburgen ineen, zoals hij het
plan met twee zalen noemt, maar
een schouwburgzaal met daarnaast
een ruimte om te experimenteren.
De schouwburgen ziet hij overigens
wel als een bezit van een groter ge
bied dan Leiden. Velen uit de om
trek zouden in Leiden willen uit
gaan, maar het kan niet, omdat men
zonder abonnement nergens komt.
Een andere publieksorganisatie en
vrije voorstellingen zullen in de toe
komst nodig zyn.
De oude schouwburg moet bewaard
blijven en daarom ben ik blij met
de nieuwe plannen! is de reactie van
j een Leidenaar, die vele jaren in de
i schouwburg heeft geleefd, oud-con
cierge A. L. van Nieuwkerk, pas ver-
De toneelaccommodatie verdient huisd van een flat naar de Tessel-
in de eerste plaats een grondige ver- sohadestraat. Tot h(j vier jaar gele
betering, maar mevr. Hageman denkt den met pensioen ging. heeft de
ook aan de garderobe, de wandel- heer Van Nieuwkerk, geassisteerd
gangen en de foyers, die ze ongeluk- door zijn vrouw, de schouwburg ge-
kig vindt. Myn man, zegt ze, heeftdiend, 37 jaar lang.
een plan bedacht om de foyer boven
uit te bouwen over de straat tot het
water toe. Daarmee zou de schouw
burg meteen een overdekte oprit met
toegang krygen.
Het is een loffelijk streven om
naast het plan voor de nieuwe
schouwburg te proberen de oude
schouwburg te bewaren Dat moet,
hoe dan ook. als theater of met een
bestemming in de museumsfeer.
Aan het woord is het schoolhoofd
J. C. Bartelsman. uit de Franchi-
montlaan. een man, die opgaat in
het amateurtoneel, vele jaren bij
Litteris heeft gespeeld, vele malen
regie heeft gevoerd en dat nog doet
by Imperium en een Haagse groep,
een man ook. die een geëngageerd
bezoeker van toneelvoorstellingen is
Zeker honderd maal heeft hij zo op
de planken van de oude schouwburg
gestaan.
Ik vraag me af, zegt hij, of de
oude schouwburg, zelfs met een beter
toneelhuis, kan dienen als compen
satiemogelijkheid. Ik vind het een
enorm sfeer- en stijlvol theater, met
een uitnemende akoestiek, maar het
ziet er verschrikkelijk uit en is m
In het kader van de menin
gen over de Leidse schouw
burgplannen passen ook de ge
dachten van een beroepsacteur,
die de oude schouwburg met
zyn gebreken en zyn voordelen
kent. Onze keus viel op Paul
Steenbergen, directeur van de
Haagse Comedie «op de foto als
Macbeth
Het is goed. zegt hij, dat Lei
den denkt aan een nieuw thea
ter. want daaraan is behoefte
Uit sentimentele gevoelens zeg
ook ik, dat het jammer zou zyn
niet meer in de oude schouw
burg te spelen. Het is een schat
van een schouwburgje met een
engelachtige zaal en met een
akoestiek en intimiteit, die het
spelen verrukkelijk maakt.
Maar het toneel is onbruikbaar-
Vroeger gmg dat allemaal wel,
maar met de décors van tegen
woordig is het byna onmogelijk.
De heer Steenbergen vindt
het een goede zaak. dat wordt
geprobeerd de oude schouw
burg te bewaren, hoewel hij
zich afvraagt of er een bestem
ming voor is. Zal deze zaal in
de toekomst voor amateurto
neel geschikt zijn? Als monu
mentje bewaren alleen al van
wege de steeds meer verdwij
nende vorm van de zaal lijkt
me een goede, maar moeilijk te
verwezenlijken gedachte, zo
zegt hij.
der land."
Mr dr. Knibbe. die ook veel pu
bliceerde. is nog korte tijd lid van de
Leidse raad geweest In november
1938 volgde hij de heer T. S Goslin-
ga «AR.' op. die als raadslid moest
bedanken in verband met zijn be
noeming tot voorzitter van de Raad
van Arbeid. Tot aan de nieuwe raad
In september 1939 had hij zit
ting in dit college Bovendien had
hij voor de A R P zitting in de
Prov Staten van Zuid-Holland
Voorts was hy mede-oprichter en
secretaris van het Rynlands Borg
stellingsfonds en van de Stichting
Persgasstation en bekleedde hij tal
van functies in het kerkelyke- en
schoolleven. Zijn vele verdiensten
Een foto van mr dr. P. G.
Knibbe uit de tijd. dat hij secre
taris van de K. van K. was.
werden indertijd gehonoreerd met
zyn benoeming tot Ridder in de Or
de van Oranje Nassau.
In verband met dit overlijden
wordt maandagmiddag om twee uur
in de Groene Kerk een rouwdienst
gehouden, in aansluiting waarop de
teraardebestelling plaatsvindt.
ADVERTENTIE)
UTRECHT. 1 ANP» Uitgegeven i
door de Stichting Studenten Pers in
Leiden is een nieuw blad „All Round"
geheten, met een oplaag van 80 000 j
op de Nederlandse markt verschenen. 1
Het blad dat voorlopig drie keer per
jaar uitkomt, is bedoeld voor alle
Nederlandse studenten. Het bijzonda- 1
re er van is dat. het redactionele ge- j
deelte aangevuld wordt met informa-
tie en voorlichting over drie lande- j
lyike, ideële studentenorganisaties, die
alle drie een directe band met de
studenten op prijs stellen namelijk de
Nederlandse Studenten Sport. Stich
ting. het Nederlandse Bureau voor
Buitenlandse Studentenbetrekkingen
en de Nederlandse Studenten Com
pagnie.
\C/ Wondermooi
(ff# zoals het een bij
ril het ander past
WMF Hardpleetcouwerts en
lu«e artikelen. Een begrip
in kwaliteit en vormgeving.
Ook qua prijs zeer aantrekkelijk.
1 HAWOVBt am
JUWELIER HORLOGER
Maarsmanssteeg 21
Tel 20778 Leiden
(ADVERTENTIE»
Zoekt U moderne of
klassieke modellen.
Constant - Love - Anjer
Desiree - Martinshof
Ook met briljant.
Haarlemmerstraat 181
HEEFT ZE.
Zeer grote keuze. Op het gra
veren kunt U wachten en
zonder kostenverhoging.
Altijd voordelig,
's Maandags gesloten.
NOORDWIJK Het bestuur van
de voetbalvereniging „Noord wijk"
heeft plannen om de accommodatie
op en rondom de speelvelden van
het Gemeentelijk Sportpark te ver
beteren. Dit houdt mede verband
met de in 1970 te vormen le klasse
ln de zaterdag-competitie.
geest en conditie op een nog hoger
peil te brengen. Een dergelijk ter
rein zou altijd ter beschikking moe
ten zijn, weer of geen weer, sneeuw
of geen sneeuw Dit terrein moet er
kunnen komen, z« meldde onlangs
een Noord wijk-veteraan in het club-
LEIDEN De leden van de Ne
derlandse Reisverenging die gister
avond in Nieuw Minerva de algeme
ne jaarvergadering bijwoonden, heb
ben eenstemmig hun goedkeuring ge
geven aan een voorstel, waarin de
heer J. Bomhof wordt voorgedragen
als kandidaat voor het NRV-hoofd-
bestuur De heer Bomhof. die in Lei
den 2e secretaris is, verklaarde zich
daarna bereid zitting te blijven hou-
deai in het afdelingsbestuur
Naar aanleiding van het jaarver
slag vonden bestuur en aanwezigen
orgaan, al xou er een stuk bos voor elkaar met de mening, dat de dag-
moeten worden opgeruimd. De aan
wezigheid van een trainingsterrein
acht men biltere noodsaak. wil
„Noordwijk" in de toekomst hoge
ogen blijven gooien.
Men denkt aan een uitbreiding
van de kantine, het bouwen van een
staan tribune en het leggen van te- 1
I gels rondom het hoofdterrein. Een
commissie, bestaande uit de heren J
A. van Kesteren. L. Korbee en P
Vink adviseert het bestuur bij de
kostenberekening en de uitvoering
Een en ander gaat veel geld kos
ten, maar het bestuur vertrouwt er
op, dat straks, wanneer een beroep
op de leden wordt gedaan, allen
daadwerkelijke hulp zullen bieden
Wat bij andere clubs mogelyk is,
moet bu „Noordwillt" ook kunnen. man w Terneuken
LEIDEN Tijdens een feestelij
ke ontvangst zal burgemeester Van
der Willigen maandagmiddag om vyf
uur in de Burgerzaal van het stad
huis ruim vijftig
dailies uitreiken. De medaille, die in
1953 werd ingesteld, kan sinds kort
ook worden uitgereikt aan werkne
mers die tien jaar of langer lid zijn
van een bedrijfszelfbeschermingsor-
ganisatie.
De directies van Van Gend en Loos.
het Rykszuivelstation, de PTT en de
Nederlandse Spoorwegen hebben in
totaal 52 in Leiden werkzame perso
neelsleden voorgedragen voor deze
medaille. Onder hen zijn zeventien
personen die al een BZB-tyd van
minstens vijftien jaar achter de rug
hebben en die daarom by de medail-
Ze komen nog weieens 111 dele een jaarcijfer zullen aantreffen,
daarnaast gevaarlijk. Daarbij komt, schouwburg .Niet zo vaak meer. Tijdens de ontvangst zal aan de vrij-
dat de beroepsgezelschappen niet al- want die moderne stukken trekken willlgers ook een oorkonde worden
leen steeds minder „van huis" gaan, ons niet. Sex hoort niet op het to- j overhandigd.
zo meent het bestuur.
Daar de voorzieningen moeten
plaatsvinden op het aan de gemeen
te toebehorende sportpark, heeft
rnnirn ,IIt I men Inmiddels b en w om toe-
r Kr Mr 11A II I r\ stemming verzocht. Verder zyn er
m-Jm. t'vee commissies gevormd: een voor
het beheer van de kantine, bestaan
de uit mevr. Van der WielVerdoes
en de heren H. Dekker. J. van der
Meulen en J. Spaanderman, en de
ander voor toezicht op de terreinen
Deze commissie bestaat uit de he-
H|i ren G. Duindam. P de Monyé en L.
vrywilligersme- I van ^er
Uiteraard gaat bij de voetbalvere
niging „Noordwijk" nu al veel be
langstelling uit naar de volgende
competitie. Dan zal namelyk in de
2e klasse de beslissing vallen welke
clubs promoveren naar de le klasse
In de kring van de v.v Noordwijk
zyn stemmen opgegaan om bij het
sectie-bestuur zaterdagvoetbal aan
te dringen om voor de komende
competitie een vaste aanvangstijd
vast te stellen voor alle wedstrijden
ln de 2e klasse Dit ten gerieve van
de clubs en van het publiek, dat ln
de warwinkel van aanvangstijden
geen weg meer weet.
NED. HERV. KERK
Beroepen t« Utrecht, J. A. Poel-
te Windesheim,
G. A. Zuldam te Nieuweroord. te
Tholen, G. C Po6t te Giessendam
Aangenomen naar Rekkum. A A
van den Berg, kandidaat te Utrecht
GEREF. KERKEN
Aangenomen te Werkendam. O. Op-
pedyk te Delft
Aangenomen naar Hengelo (O)
«geestelijk verzorger van het bejaar
dencentrum ..Ten Anker") A de Kor
te eau. predikant te Loenen a d.
Vecht.
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Bedankt voor Rijnsburg. H. W
Ophoff te Leek
GEREF. GEMEENTEN
jestochten succesvoller kunnen verlo
pen. Vorig jaar moesten enkele uit
stapjes worden geannuleerd wegens
gebrek aan belangstelling. Een lid
opperde, dat er meer reclame voor de
dagjes-uit gemaakt dient te worden.
Een pasklare oplossing om uit de
impasse te raken kwam er overigens
niet uit. Over het geheel genomen
gaf het overzicht van zowel secreta
ris als penningmeester geen reden
tot klagen. Het aantal leden is toe
genomen tot 3160.
Na het huishoudelijke gedeelte ver-
I toonde de heer Moolenaar een paar
van zyn kleurenfilms over reizen
naar Afrika en het Nabije Oosten.
LEIDEN Aan prof dr D Wiers-
ma, Leids buitengewoon hoogleraar
in de forensische psychiatrie sinds
Hooger- januari 1954, is op zyn verzoek in
verband met het bereiken van de
pensioenverpllchte leeftyd gedurende
het lopende academische jaar eer-
Pannekoek u- Terneuaan. voor I ™lon«^e «rleend met ingang van
VI aardingen C. van de Woest ij ne te
Beroepen te Nykerk
land te Werkendam
GEREF. GEM IN NEDERLAND
Bedankt voor Ermelo a d Beek J
Een andere wens is het
an een trainlgstcrrein a
erkrygen
n team-
Barneveld
CHRIST GEREF. KERKEN.
Beroepen te Enschede, H. van der
Schaaf te Dordrecht.
Bedankt voor Lutten aan de De-
demsvaart D. J Klein Onstenk te
Siegerswoude-de Wilp
sept. a.s„ zulks met dankbetui
ging voor de belangrijke in deze be
trekking bewezen diensten
Vergiftiging in Turkije In een
dorp in oostelijk Turkije zyn 33 km-
deren gestorven na het eten \an
1 giftige vruchtencompóte, aldus het
i persbureau Anatolia.
