Kinderboeken schrijven moeilijker dan romans Victor Borge dirigeert muziekfeest „Theodora" boeide ondanks lengte Van Gogli ontdekt VOORJAARSBEURS GEBRUIKSGOEDEREN VAKBEURZEN h Rutgers van der Loeff over het leren lezen Vaticaanpriester mag wèl preken N f VAKBEURS KARWEI: voordelige trem-toegangbiljetten «Lil lisverstand Schatkamer In relief KUNST IN HET KORT I/i Londen JONGEREN VOOR OPHEFFING VAN CELIBAAT W at minister nodig acht bij sanering OENSDAG 5 MAART 1989 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 13 ADVERTENTIE [SFVS^ OPENINGSTIJDEN ALLE BEURZEN VAKBEURS VERLICHTING werkdagen van 9 - 18 uur maandag 3. dinsdag 4 en woensdag 5 maart zondag 2 maart van 10 - 18 uur óók van 19 - 22 uur dinsdag 4 maart óók van 18 - 22 uur 7* op de stations verkrijgbaar FILM FOTO KARWEI MACROSHOP VERLICHTING. i 1 yest lelai 92-1! 22 jVERSUM (GPD). Aan boekenweken passen er wel 52 in 'n jaar. Maar omdat de commissie, -de lezer heil wenst, in tegenstelling tot het Zuivel bureau voor het „frappez, f rappez tou- ls" geen klop op de deur kan bekostigen, is zij gedwongen met twee weken te volstaan. i.voor de groten en één voor de kleinen, want zo hóórt het. De literatuur voor de volwas- sn en de jeugdliteratuur zullen immers twee ondanks alle propaganda nog matig bezochte lilanden blijven, zolang de hen scheidende zee-engte van misverstanden over het kinder- niet is ingepolderd. En dit geestelijk deltawerk laat nog steeds op zich wachten, hoewel nCl kleine popelende schare er keien van argumenten voor heeft aangedragen. Vooraan daar- rnÏNederlands bekendste jeugdschrijfster en veel vertaalde staatsprijswinnares An Rutgers van tnlLoeff. ij neemt de meisjes en jongens serieus om dat zij de volwassenen van morgen zijn en het verstandig tctisch is hen als zodanig te behandelen. Zij neemt ze ook ernstig om wat zij nu al zijn. Er is dan reden juist met haar te gaan praten in de ..grote" „echte" boekenweek, waaraan de jeugd nog pas komt. aan "jen mevrouw Rutgers van der vorjg jaar op gronci van de li Ire en pedagogische kwaliteiten *ncje haar werk de staatsprijs werd auwekend- vermeldde het juryrap- dat mede door haar toedoen de jdliteratuur langzamerhand de r toekomende plaats gaat inne- i. Langzaam, inderdaad: het zijn maar kleine barstjes, die zich nnen af te tekenen in de bierkaai jrtegen ons knokpliegje veelal tt omdat 't zo bijzonder moeilijk iet juiste boek bij hel juiste kind tenger.". Men zou aiie meisjes en t eens bijna naar de Mokerhei wen- want in Mook bereikt de jeugd- taal 80 procent van de kinderen, r het gehele land bezien is dat 'iftetiF uog ?een tien procent stadwijken en dorpen moeten 1/1 zonder een boekwinkel doen en de zaken te tellen, die een apar- kracht voor jeugdliteratuur in 1st namen, zal één hand nog wel jers teveel hebben. j»t kinderboek wordt, generalise- J gesproken, nog steeds niet voor [aangezien, het bungelt er nog al- een beetje bij en voor werken, méér zijn dan een massaprodukt, poeilijk een plaatsje op de con- Jptiemarkt te veroveren. Vele frs. die uiterst zorgzaam zijn het de voeding van hun kind laten zich meestal door ge- aan informatie en aan inzicht - Ie betekenis van dit geestelijk II fcel aan zijn lectuur- weinig Ugen liggen. Hetgeen weer tot ge- 6 69j[ heeft, dat het goede kinderboek eds j11161"01261 weinig interessant is. .95 FOC 1 wer let ti die Wrde svrouw Rutgei-s van der Loeff zou |r geen barrière opgeworpen wil- ien tegen de stroom wat ge- ik als leesvoer wordt aange- de boeken die van de jonge le- FO(j geen enkele inspanning en even- werkelijke aandacht vergen. Zij trouwens eens mei de hoogie- die zij op een congres in Praag verzekeren, dat veel kinderen v fen waardeloos boek zó veel van izelf inbouwen, dat het toch nog IE- Eij voor hen kan betekenen. Maar de boeken, die een brug kunnen m naar de literatuur voor volwas- en, komen de kinderen vaak niet nauwelijks toe. „Terwijl een kind. Ei gewend is aan goede lectuur, er een heel speciale manier van ge-- t. Het krttet elke keer let, aan zfln I atkamertje toegevoegd en leert op ~idi h€ eken en de zaken beschouwen dan ;enootjes, die uitsluitend het De buitengewoon hoogleraar, die deze leerstoel zou bezetten, zou mis schien ook een eind kunnen maken aan het taaie misverstand, dat het schrijven van een kinderboek ge makkelijker is dan en dus minder waardig aan het concipiëren van een roman of novelle voor volwassenen, omdat het er voor het jonge volkje niet zo op aan komt. Het tegendeel is waar. An Rutgers van der Loeff. die trouwens ook voor volwassenen heeft geschreven, heeft in de twintig jaar van haar schrijfstersleven, waarin ongeveer vijfentwintig jeugdboeken uit haar schrijfmachine kwamen, wel ervaren, dat het juist moeilijker is. veel ambachtelijker. ..Want vooral voor kinderen moeten we alles zo zuiver mogelijk op papier zetten, in goed verstaanbare taal. Er dat gehele complex van waarnemingen en wat we zelf aan ons onderwerp beleven moeten we tot eenvoudige en ge makkelijk aanspreekbare vormen te rugbrengen terwijl het toch be paald niet ongenuanceerd mag wor den". Dat is. door haarzelf geformu leerd, de grote technische moeilijk heid van het schrijven voor kinderen. Ze maakt het zichzelf bovendien niet gemakkelijker door voor haar jeugdboeken („ik hou niet van die vaak domme onderscheiding in jon gens- en meisjesboeken"! veelal stof te kiezen, die haar jonge lezers zon der dat het stoffig wordt of belerend in aanraking brengt met belangrijke aspecten en problemen van de men selijke samenleving. Di< vergt in de eeste plaats veel studie vooraf, maar vraagt ook het vermogen om veelom vattende vraagstukken te herleiden tot hun essentie en deze door te ge ven op voor de kinderen begrijpe lijke wijze, tegelijk spannend ver werkt In de belevenissen van figuren, die voor hen gaan leven. Het geheim schuilt misschien hierin, dat me vrouw Rutgers van de Loeff. zoals zij het eens uitdrukte, niet bukt wan neer zij zich tot kinderen richt. Die worden volgens haar gewoonlijk on derschat. „Ze hebben een soort an tenne waarmee ze verbazend goed zeer essentiële dingen kunnen opvan gen' Zoals bijvoorbeeld het wezen van de rassen-discriminatie, door haar vangen schoolboekjes. En zo als nu beeT andere6 manier" conclusies I J* eveneens voor klassikaal lezen bestemde boekje Met open ogendat boeierd qua tekst en vormgeving de kinderen uit de zesde klas con fronteert met het leed dat oorlog te weeg brengt. Er is geer. moeilijker schrijversopdracht te bedenken dan voor kinderen van deze leeftijd de problematiek van oorlog en vrede via een verhaal te behandelen. Toch heeft mevrouw Rutgers van der Loeff tegen haar gewoonte in onmiddellijk ja gezegd, toen uitgever Samsom haar er telefonisch voor uitnodigde tot zich nemen' >at het aantal „boekheidenen" in in'meerderheid is, dat 30 procent edrl de volwassen Nederlanders (la- we het in deze boekenweek nog ar weer eens bedenken) nóóit een ik koopt, wijt de schrijfster van assieken" als „Lawines razen", lenp kinderkaravaan" en „Gideons zen" aan onvoldoende levende •1- en leesondei-wijs op de lagere de huiskamer binnengebrachte lolen. En zij staat daarin bepaald I Met haar b°ek|e hoopt zij te berei- alleen. Gunstige uitzonderingen i ken- da* vele kinderen het door de eeriMargelaten is de moderne kinderlec-1 l-v. dear een gesloten boek voor het on-j ^jwijzend personeel dat er toch zo mee zou kunnen werken. geen kennis op dit terrein bij j -P opleiding meekreeg. ■£>e kweekscholen hebben in het voor de kinderliteratuur een plaatsje op het rooster in- imd, in overeenstemming met de ratting. dat de lageie school er het leren is. niet voor het leven ihien gaat er. nu het onderwys ieuwe leest wordt geschoeid, wat tderen. Maar de groei gaat veel langzaam. Dat er >n de opvattin- geh nog heel wat moet veranderen Wijst de reactie van een kweek- hooi op het aanbod van o.a. „Boek i Jeugd" om de leerlingen wat weg- js te maken op het terrein van Ugdliteratuur. Het antwoord was, tt het rooster te vol was. En, zo zei en. we kunnen aan al die dingen enet beginnen, tn elk geval moet er vindt me euw Rutgers van der Loeff, in Ne- q Jland ook een leerstoel komen voor Heges op het gebied van kinderlec- jür. Het buitenland is ons daarin vlakke beeld van de oorlog in relief leren zien. En dat zij by de reclame boodschappen na het nieuws over vaatwasmachines en bijzettafeltje# een beetje gaan begrijpen dat we oe- zig zyn steeds verder at te glijden van het wezenlijke in het leven. Maar dit lukt natuurlijk alleen wanneer er een goede begeleiding door de onderwijzer is. En daarmee zijn we terug bij het onderwijs, waar nog onvoldoende wordt beseft dat. „leren lezen" wel iets meer inhoudt dan de kunst om lettertekens te in- dentificeren en van die symbolen woorden, van die woorden zinnen te rijgen. Er zyn in ons land heel wat goed jeugdauteurs, er zijn gelukkig ook nog altijd uitgevers, die de zake lijke risico's aandurven en hun werk en vertalingen van goede buitenland se boeken een verantwoordde uitgave bezorgen. Het zou woor edere onder wijzer als een vanzelfsprekend on derdeel van zijn taak moeten worden beschouwd dat hy zyn pupillen als gids dient in de wonderwereld van het goede kinderboek. Er elk ouder paar zou moeten beseffen, dat de lectuur daarvan het kroost wat ver der brengt. Mevrouw Rutgers van Ier Loeff grijpt liever nog een ander motief aan. „gun het de kinderen, dat ze goede boeken lezen", zegt zij. „Je geeft ze een heel apart stukje ge luk voor de toekomst mee". Een toekomst, waarin dan mis schien geen „echte" boekenweek meer behoeft te worden georganiseerd. Omdat het vanzelfsprekend is gewor den, dat ieder mens niet alleen kaas. maar ook boeken koopt. ROME (GPD) Hoewel het Vaticaan zich tot nu toe heeft onthouden van elk commentaar inzake de laatste ontwikkelin gen van het geval van pater Vrijburg, spreekt het vanzelf, dat men hiervoor in Rome grote belangstelling heeft. De beslissing van de bisschop mgr. De Brancusi-expositle in het Haags Gemeentemuseum is uitgesteld tot begin 1970 Op 23 maart a.s. zou de tentoonstelling worden geopend. Deze gebeurtenis kan niet doorgaan in verband met de havenstaking in New York. vanwaar veel belangryke stuk ken zouden worden verscheept. Een aantal Amerikaanse bruikleengevers heeft bovendien bedongen, dat de tentoonstelling eerst in New YorK en in Philadelphia wordt gehouden. In plaats van de Brancusi-exposi tle wordt in april en mei in het Haags Gemeentemuseum een ten toonstelling van Chinese kunst ge houden. voornamelijk rolschilderyen uit de collectie van het staatsmuseum in Oost-Berlijn. De poëzieprijs „Fian^ois Vil lon" is in Parijs toegekend aan René Boucharlat voor zyn bundel „Mar ges". Het is de negende keer dat deze prijs waaraan onder meer een be drag van 500 fr is verbonden, is toe gekend. Het werk van de in 1929 ge boren Boucharlet werd door een jury van dichters gekozen uit 335 inzen dingen. LONDEN (AP) Een schilderij dat door een Italiaanse journalist in een Londense antiek-rommelwinkel werd gekocht is toegeschreven aan Van. Gogh. Dr. Luigi Grosso. die voor de BBC werkt, had het doek voor slechts 45 pond gekocht. De 52-jarige Grosso. die in 1948 naar Londen kwam, zei dat het de vondst van zijn leven was. Grosso had het doek gekocht omdat hij had opgemerkt dat hel met ..Vin cent" was gesigneerd Het schilderij stelt een boerenvrouw vóór een huis je voor. Volgens kunst cieskundigen werd het in 1884 geschilderd, in de tyd dat Vincent van Gogh nog in Nederland woonde. Grosso had het schilderij naar een Londens kunstinstituut gebracht, waar men dacht dat het een verval sing was. Het instituut deelde echter vandaag mee dat men er zeker van was dat het werk inderdaad van cie hand van Van Gogh was Bij het onderzoek was gebleken dat onder de afbeelding van de boeren vrouw nog een schilderij zat. Het tweede schilderij stelt een span os sen voor dat een ploeg voortrekt. De röntgen- en kleurenfoto's van het bovenste schilderij zullen naar Nederland worden gestuurd voor een onderzoek AN RUTGERS v. d LOEFF kinderen hebben een soort van Haarlem, mgr. Zwartkruis, wordt in zoverre goedgekeurd, dat men er hier op icijst dat er geen enkel bezwaar bestaat dat een ge huwd priester het evangelie ver kondigt of. een preek houdt in de kerk. Een heel andere zaak is het op dragen van de mis. de uitreiking van de eucharistie en ook de biecht. Dat zijn handelingen die alleen door een ongehuwde priester kunnen worden vericht. De preek is iet« heel anders. NOORDWIJKERHOUT De jon- gerensociëteit „Ante Portas" heeft zich in een brief tot de bisschop van Haarlem, mgr. Zwartkruis, gewend, waarin tal von jongeren sich uit spreken voor de opheffing van het celibaat. Om dit doel, zo wordt in dit schrijven gezegd. zo breed mogelijk uit te dragen zijn wij in Noord wij- kerhout begonnen met het organise ren van open bijeenkomsten, waarop wij, uitgaande van een kritische be schouwing van de huidige sociaal culturele structuren en de vaak ver ouderde, maar nog steeds gehanteer de normen, een inzicht pogen te krij gen op de toekomst. Vanuit dit perspectief betreuren wij het dan ook, dat in deze tijd. waarin het mens beeld volkomen veranderd is. de kerk nog steeds een verouderd standpunt inzake sexualiteit kan innemen op grond van een argumentatie, die niet overtuigend" is. Wanneer wij bovendien bedenken, dat de onge huwde staat ons door Christus wordt aanbevolen, maar aan niemand wordt opgelegd, komt ons een ver plichte koppeling van deze staat aan het priesterschap, des te onbegrijpe lijker voor, daar öj ons de eigen waarde zowel het celibaat als het priesterschap niet duidelijk voor ogen stelt. Wij vragen u daarom uitdruk kelijk de ..kortste weg" te bewandelen om in open eerlijkheid tot een ont koppeling van priesterschap en celi baat te komen, desnoods tegen het standpunt van Rome In. aldus het schrijven van „Ante Portas". AMSTERDAM (ANP) Het gala-concert, waarmee op don derdagavond 10 april het feit wordt herdacht dat het Concert gebouworkest tachtig jaar gele den voor het eerst ln zyn eigen gebouw optrad, krijgt een uitzon derlijk feestelijk karakter. Na de pauze zal namelijk de wereld vermaarde virtuoos Victor Borge de scepter zwaaien. Deze in Denemarken geboren Amerikaan verenigt in zich en hoe de kwaliteiten van een conferencier, zanger, pianosolist, dirigent. In quasi argeloze, niet temin vreugdevol muzikale vorm demonstreert hij zijn gaven en schenkt hij zyn toehoorders de genieting daarvan. De zakelijke leiding van het Concertgebouw orkest is daarom zeer verheugd, over het ..geluk" dat Victor Bor ge het jubileumconcert komt opluisteren. Het is Victor Borge's eerste optreden in ons land. Zoals eerder gemeld zal de vaste dirigent. Bernard Haitink. voor de pauze dirigeren. Uitge voerd worden dan „Die Weihe des Hauses" van Beethoven - dit was het eerste werk dat in het Amsterdamse Concertgebouw heeft geklonken en Beetho ven's vioolconcert, waarin Jehu- di Menuhin als solist optreedt. Zelf wijst men er op, dat het in theorie aan geen enkele gelovige verboden is het evangelie te verkon digen in een preek. Men zit dus met belangstelling de proefneming van 16 maart tegemoet. Minder gesticht is men over een uit spraak, die naar hier in Rome wordt beweerd, is gedaan door pater Oos terhuis. Deze zou hebben gezegd, dat er geen wezenlijk verschil bestaat tussen de prediking en de uitreiking der eucharistie. Dus tussen het hou den van een toespraak en een ge wijde handeling. Dat kan Rome be slist niet aanvaarden. Een ander punt waarover men zich verbaast. Ls dat het schijnbaar in de bedoeling ligt om bij de eerste proefneming op 16 maart een zo pre cair onderwerp aan te snyden als de plaats van de homofiele gelovige in de kerk. In Italië en zeker in het. Vaticaan is het onderwerp homofi lie taboe, hetgeen natuurlijk aller minst wil zeggen dat er hier minder homofielen zouden zijn dan in welk ander land. Men zwijgt er echter over, zoals men in dit land voor vele Z3ken het oog sluit, menende dat zij niet bestaan als men er geen aan dacht aan schenkt. Pauselijke doopkerk beschadigd BRESCIA <AFP> By de paro chiekerk van Antonius te Concesio. het geboortedorp van Paus Paulus VI is een bom ontploft. De ontploffing heeft aanzienlijke schade aan het kerkgebouw alsmede aan kerkbanken toegebracht. Een gedenksteen ter her innering aan de doop van de Paus werd beschadigd. De explosie was zo hevig, dat zy zelfs paniek zaaide on der de bewoners van omliggende hui zen waarvan de ruiten sprongen. De politie heeft ter plaatse vlugschriften aangetroffen met anarchistische tek sten. DEN HAAG LEIDEN Mlntrter Klompé van cultuur, recretarie en maatschappelijk werk heeft zich ge richt tot burgemeester en wethouders van gemeenten met meer dan 75.000 Inwoners, dus ook van Leiden, om hun aandacht te vragen voor enkele pun ten van het beleid ten aanzien van het woon- en leefmilieu in oude stad» wijken. In deze wijken, waar vaak krotopruiming, sanering of re constructie plaats vinden, is het voor- zieningenpeil veelal onvoldoende. De bevolking behoort voor een groot deel tot de minst draagkrachtigen en haar deelneming aan voortgezet onderwijs is gering. In verschillende opzichten en in toenemende mate ls hier naar het oordeel van de minister vaak sprake va sociaal en cultureel ach terblijven. De minister vindt belangrijk, dat da bestaande toestand wordt geïnventa riseerd en kritisch gewaardeerd. Door verbetering moet de leefbaarheid op peil worden gehouden, waarbij wordt gedacht aan speelplaatsen, ruimten voor dienstverlening en sociaal- cul turele activiteiten, e.d. Een afzonder lijke functionaris ter behartiging van de sociale aspecten bij sanering en reconstructie kan een belangrijke bij drage leveren. Goede en vooral tijdi ge voorlichting is noodzakelijk. Het is noodzakelijk, zo zegt de mi nister, de bij sanering betrokken werkvormen, instellingen en functio narissen te coördineren, welke bunda ling verbinding dient te hebben met contactgroepen van de bevolking. LEIDEN De introductie van het oratorium „Theodora" van Handel door het Toonkunstkoor o.l.v. Iskar Aribi is een belevenis geworden. Wij hebben deze avond gewor steld met de vraag wat de oor zaak is van het feit dat dit orato rium (de tragische geschiedenis van de martelares Theodora en haar aanbidder, de Romeinse offi cier Didimus) zo zelden wordt uit gevoerd. Vermoedelijk is hiervan de enorme lengte oorzaak. Het is gisteravond dan ook uitzonderlijk laat geworden. Aan het werk zelf kan het niet liggen. Het werd door Handel gecompo neerd één jaar, voordat h(j door to tale blindheid getroffen werd en het behoort ongetwijfeld tot een van zijn meest gerijpte en verstilde werken. Alle uiterlijke pracht en praal uit zijn operated heeft hy vèr achter zich gelaten: deze muziek is vóór al les geconcentreerd op de geestelijke waarden van het deugdzame en droe vige gegeven, waarover wij in een voorbeschouwing reeds enig licht hebben laten schijnen. Ondanks die formidabele lengte heeft Aribo toch constant de nodige spanning weten te bewaren in een vertolking zonder coupu'rs, volkomen gericht op de typische H&ndeltraditie. welke m Engeland met waar meester schap dooi- de jaren heen is opge bouwd. zoals ons land een Bach-tra- ditie schiep. Veel minder dan in andere Handel- oratoria is hier het koor aan het woord. Het Toonkunstkoor heeft ech ter bewezen tegen zijn niet al te moeilijke taken opgewassen te zijn. Wij denken hierbij speciaal aan de luchtige fragmenten, zools het trans parant ritmisch markant gehouden „Queen of Summer, Queen of Love". En ook bijv in het koor ..He saw the lovely youth, dat door Handel zelf hoger werd aangeslagen dan zyn „Hallelujah"-Koor uit „The Messiah" is men tot een grootse prestatie ge komen. Het koor werd betrouwbaar ondersteund door het Gewestelijk Orkest voor Zuid-Holland. Zeer belangrijk was de medewer king van het vijftal Engelse solisten, wier dictie voortreffelijk was. Van hen stelden wy de stylistisch en technisch perfect zingende, klank rijke alt Maureen Lehane in de rol van Irene het hoogst. De sopraan Marlon Milford (The odora) schiep telkenmale een diep- ontroerende sfeer. Hoewel haar stsm niet groot is, wist zy steeds in haar aandacht getrokken, evenals de tenor voordracht tot de kern door te drin- David Johnston (Septlmiuj en M-e- gen. Een verrassende, zelfs opzien ba- senger». zyn beheersing van de veie rende merkwaardigheid voor ons land j coloraturen was opvallend hoewel hij was de zanj van de inten. muzikale elders wat al te vrtjmoedil met het counter-tenor James Bowman :net voorgeschrevene omging eriir» fr, t 1.1 r.. e zyn fantastisch ontwikkelde fa: stem, nauw verwant aan de vrouwe- ïyke altstem. In Handels tyd is zyn partij vermoedeiyk door een castraat gezongen. Wy moesten eerste even aan dit uitzonderiyke timbre wennen, doch allengs raakt mer ermee ver trouwd cn onderkent men dat deze zang precies in de bedoeling van de componist moet hebben gelegen Al deze solisten hebben in sterk# mate by gedragen tot de verheffend* indrukken, die deze partituur by voortduring oproept. Dan was er tenslotte nog de medewerking van eminente musici als Marinus Flips# (klavecimbel) Albert de Klerk (or gel). Maar vóór alles komt hulde toe aan dirigent Iskar Aribo. Deze had zich Vcorte hetlt °°k de senore wel eera volledig ingeleefd In hel onderwerp te sterk vibrerende bas van Roger I van liefde en dood Stalman 1 Gouverneur Valena) del xh J Hanneraa

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 15