„Palais du Pape stuit niet"
dagoüiks9°®^e P°r,iev'e®s
Burgemeester tegenwoordig
een reizend ambassadeur
-Wijsgeer Karl Jaspers
*■(86) in Bazel overleden
Parochieraad achter
pastoor M
„Schrijversfestival
wordt groots opgezet
SJ
Wat de gevolgen ook zijn:
Kerkbezoek
r.k. daalt
V)
kunst
Uleiöos'coop
MR. J. J. CROLES (BODEGRAVEN) i
Woningbouw
Sport
Verkeer
DONDERDAG IT EEBRDAW JOT9
LEID SCR DAGBLAD
PAGINA 11
üamkaldcn legt protesten naast zich
neer
AD VERTEN TLB
AMSTERDAM (GPD) Het
chr ij versbal, waarmee morgen-
ivond de boekenweek wordt ge-
>pend, gaat door zonder dat iets
ivordt gewijzigd aan de versierin-
;en. De burgemeester van Am-
terdam, dr. I. Samkalden, die gis-
ermiddag wel de voorzitter van
ie Commissie collectieve propa-
;anda voor het Nederlandse boek
C.P.NB.), Paul Brandt, de ver
sierder van het schrijversbal, Met
en Koornstra er C.P.N.P.-direc-
,eur F. de Smit op het matje riep.
ïeeft de protesten tegen de ver
keringen naast zich neer gelegd.
Ook de besturen van de Vereni-
ing ter bevordering van de belan-
en des boekhandels, de Koninklijke
Nederlandse Uitgeversbond en de Ne
derlandse Boekverkopersbond hebben
de protesten met een „niet tor zake"
Jgedaan.
Bij de officier van justitie in Am
terdam zijn geen officiële klachten
binnengekomen. Of dr. J. Hartsuiker
naatregelen zal nemen hangt af van
le verdere ontwikkelingen. De pro
esten zijn gekomen na een t.v.-uit-
ending over de versieringen van het
chrij versbal. Deze zijn geïnspireerd
>p de r.-katholieke kerk. In het
>tedelijk Museum, waar het vroeger
als boekenbal gevierde schrijversbal
ïlaats zal vinden wordt een „Palais
du Pape" ingericht. Elders in het
noseum zullen de aanwezigen zich
;unnen vermaken in een „Palads du
»op".
Bij het gesprek tussen de heer
Samkalden en de heren De Smit,
Loornstra en Brandt, zijn de bur
gmeester afbeeldingen van de ver
keringen getoond. Via een woord -
'oerder liet de burgemeester na af
koop weten, dat hij geen reden tot
ingrijpen zag.
C.P.N.B.-directeur De Smit, zelf een
ooms-katholiek, zei dat een duide-
ïjk onderscheid gemaakt moet wor-
len tussen de t.v.-uitzending en hec
hrijversbal. Dit laatste heeft een
besloten karakter. Er nemen alleen
pQ, luizend genodigden aan deel. De
lard van de decors is volgens de
tie leer De Smit niet anders dan voor
baande jaren.
Metten Koornstra noemde de pro
esten „naïef". Ik heb niet de be-
loeling te kwetsen. Ik heb de zaak
log eens goed bekeken, maar ik zie
niets kwestends in", zei hij gis-
eravond.
SCHAESBERG (GPD) „Wij blijven op Het Eikske door
gaan, wat dan ook de gevolgen voor ons mogen zijn". Aldus
formuleerde Frits Weijers, voorzitter van de parochieraad, het
standpunt van de Miedema-volgelingen. De oplossing zoals da
commissie van goede diensten, die in haar eindrapport voor*
stelt, acht de parochieraad onaanvaardbaar.
Onder applaus van de aanwezigen terugkeren, antwoordde de pastoor
deelde Frits Weyers gisteravond in 1 dat dit door de parochie beslist moe*
het Gemeenschapshuis Eikske mee
dat het Eikske onverkort zijn eis
handhaaft: rechtsherstel voor Ed
Miedema. Eerst zal het ontslag, dat
onrechtvaardig is verleend, ongedaan
gemaakt moeten worden. Eerst dan is
een gesprek met het bisdom mogelijk.
Om een vruchtbaar gesprek te voe
ren dient volgens de parochieraad
een minimum aan vertrouwen aan
wezig te zijn. Het laatste restje ver
trouwen, dat er ten opzichte van
Roermond nog bestond, is vernietigd
aoor de brief van mgr Moors waarin
hij eist dat Ed. Miedema zijn kerk
diensten staakt en de pastorie ver
laat. Het vertrouwen is niet hersteld
door de tweede brief van de bisschop,
waarin hij zijn eisen laat vallen.
Voorzitter Weijers. die met algeme
ne stemmen in zijn functie werd her-
DEN HAAG (ANP. In de pe
riode van januari 1966 tot oktober
1968, dus in nog geen drie jaar tijd.
is het kerkbezoek op zondag en za- kozen- 011 g hnnHetewitae van
terdagavond van de Nederlandse r- vreemde fhandae^^..
I katholieken met ruim negen procent Moors. „Het is
gedaald. Dit blijkt uit een onderzoek
j tV Voetbal Door woensdag in
Boedapest gelijk te spelen (2-2) tegen
jegia Warschau heeft Dosza Ujpest
™"lich geplaatst voor de kwartfinales
fan het toernooi om de Jaarbeurs-
jtcdenbeker. De Hongaren hadden de
jerste wedstrijd in Warschau met 1-0
rewonnen.
Begin november in Nijmegen
(.Van onze correspondent het Frans. Duits of Engels verstaan-
j baar kunnen maken en dat werk van
NIJMEGEN (GPD) Van 1 t.m. ben in Nederland bekend is. Voor
5 november van dit jaar wordt in i dit. sohrijversfestival, dat zeer groot
Nijmegen een groot internationaal j van opzet wordt, zijn niet alleen het,
schrijversfestival gehouden, waarvoor concertgebouw „De Vereeniging" enl
auteurs uit de gehele wereld worden de stadsschouwburg beschikbaar.
Tal van schilders zijn druk
bezig om een van de zalen van het
Stedelijk Museum in Amsterdam,
waar morgen het schrijversbal
wordt gehouden, in een Palais du
Pape te transformeren.
van het Katholiek Sociaal Kerkelijk
Instituut (Kaski) naar het kerkbe-
zoek in ons land.
j In januari 1966 ging nog 64,4 pro-
I cent van de Nederlandse r.-katholie-
I ken in het weekeinde naar de kerk
diensten. in januari 1967 was dit
j percentage teruggelopen tot 63.3. in
januari 1968 tot 58,4 procent en in
oktober vorig jaar tot 55 procent.
dat de bisschop onder druk van bui
tenaf zijn beslissing heeft herroepen".
De parochieraad heeft Inmiddels
besloten een rechtskundig adviseur in
de arm te nemen, om op alle even
tualiteiten voorbereid te zijn
De raad blijft bij het besluit van
februari 1968: Ed. Miedema te steu
nen en te handhaven. Op een vraag
van één der aanwezigen of pastoor
Miedema bij intrekking van het ont
slag naar de Michaelkerk zou willen
worden.
„Wanneer ik rechtsherstel heb ge
kregen en in mijn functie hersteld
hen zal er een tijdje niets moeten
gebeuren, om ons op de situatie te
bezinnen. Dan zal de parochie moe
ten beslissen of ze mij terug wil heb
ben als pastoor van de Michaelparo-
chie".
Mej. Dales directeur
Kerk en Wereld
DEN HAAG De generale synod*
der Ned. Herv. Kerk heeft met In
gang van 1 maart tot directeur van
Kerk en Wereld benoemd mej. C
Dales, sinds 1 maart 1968 reeds ad*
junct-directeur van het instituut.
De benoeming van mej. Dales bete
kent dat na een reeks van Jaren weef
een „leek" deel uitmaakt van de di*
voorgekomen dat een vrouw in cte
kring der directeuren werd opgeno»
men. Mej. Dales kent het „bedrijf4
rectie, terwijl het niet eerder ia
van Kerk en Wereld door en dooi*
terwijl zij ook buiten de kring van
Kerk en Wereld bekend is op het ge
bied van gespreksleiding en vor
mingswerk.
ADVERTENTIE
uitgenodigd. Naast vijftig Neder
landse schrijvers worden vijftig bui
tenlandse auteurs verwacht, onder
wie waarschijnlijk drie vooraan
staande Russische publicisten en
enkele Amerikanen.
Voorwaarde voor een uitnodiging
is, dat de betrokken auteurs zich in
maar ook andere zalen in de stad
In de feestweek worden in de
schouwburg toneelstukken gespeeld
van schrijvers die aan het festival
deelnemen.
Het was oorspronkelijk de bedoe
ling van de afdeling Nijmegen van i
de Boekverkopersbond, om het fes- l
tival te verbinden aan de Boeken- i
week. Er bleek echter een zo veei- 1
omvattende organisatie voor nodig te
zijn, dat het is uitgesteld tot novem
ber en dat de uitwerking van het
initiatief is overgedragen aan een
speciaal daarvoor gevormde stichting.
llovi
5 BAZEL (DPA) De bekende Duit
se wijsgeer prof. dr. Karl Jaspers is
istcren na een langdurige ziekte op
6-jarige leeftijd in Bazel overleden,
aspers stierf aan de gevolgen van
en hersenbloeding, die hem vorig
lar december trof en waarvan hij
ooit volledig was hersteld. Meer dan
j^-ertig jaar lang doceerde hij aan de
niversiteit van Heidelberg. In 1948
erhuisde hij naar de Zwitserse stad
l lazel. waar hij zich twee jaar gele-
l en liet naturaliseren.
r Jaspers behoorde tot de voornaam-
te existentie-filosofen. Door zyn op
p Deen Kierkegaard georiënteerde
'tmm xistentie-filosofie werd hij interna-
ionaal beroemd.
m( Van de psychologie en psychiatrie
aar de filosofie overgegaan, wendde
aspers zich van de overgeleverde
(jnsleer af. Hij vertegenwoordigde
e opvatting, dat denken alleen het
Un niet vermag te vatten en maakte
nderscheid tussen het existentiële
anwezig-zyn van de mens en een
ïetafysisch zelf-zyn. Filosofie is
ft oor hem bestaans-verlichting.
Uit de radicale twijfel van het exis-
entialisme heeft Jaspers ethische
ostulaten ontwikkeld, die de filoso-
ie nieuwe impulsen gaven. De veel-
(jdige geleerde heeft naast zyn wys-
mm erig werk ook stelling genomen in
I istorische. theologische en politieke
roblemen en daarmee veel invloed
ehad op het Europese denken. Bran-
ende vraagstukken van het ogenblik
ehandelde hij in ..De schuldvraag"
1946) en „De atoombom en de toe-
omst van de mens" <1958). By de
oekenning van de vredesprijs van de
>uitse boekhandel in 1958 oefende hij
zyn rede „Waarheid, vrijheid en
rede" kritiek op de politiek van de
'estduitse regering.
Groot opzien baarde hij twee jaar
'Jater met een radio-interview, waarin
iy zich tegen Duitse hereniging uit-
ar prak en de Duitsers politiek aan-
prakelijk stelde voor de misdaden
I m an het Hitler-bewind.
J Karl Jaspers, op 23 februari 1883 in
e stad Oldenburg als zoon van een
ankier geboren, studeerde rechten
n medicijnen in Heidelberg, Mün-
hen, Berlijn en Göttingen. Na zyn
rtsexamen werd hij assistent in de
isychiatrische kliniek in Heidelberg,
ater ging hy zich uitsluitend aan
le filosofie wijden. In 1920 werd hy
'"itengewoon en een jaar later ge-
oon hoogleraar wijsbegeerte in Hei-
lberg.
Onder het voorwendsel van bezui-
kl r(
ïho
rd n
niging werd Jaspers, die met 'n Jood- i oorlog werd hij weer als hoogleraar
se vrouw getrouwd was. in 1937 door aangesteld tot 1948, toen hy zich in
de nazi's ontslagen. Na afloop van de j Bazel vestigde
(Door
Henriëtte van der Hoeven»
BODEGRAVEN „Ons ambt
heeft in de loop der janen
een complete verandering on
dergaan", zegt burgemeester
mr. J. J. Croles van Bodegra
ven. Een burgemeester is te
genwoordig een reizend am
bassadeur voor zijn gemeente.
Hij moet steeds zijn gezicht
in Den Haag laten zien en er
de belangen van zijn gemeen
te zelf behartigen. Zo worden
de plannen snel verwezen
lijkt. Aan deze grote activiteit
van Bodegraafs eerste burger
is het te danken, dat bij de
besprekingen tussen de ge
meentebesturen van de vier
grote steden Amsterdam,
Rotterdam, Utrecht en Den
Haag over de vestiging van
een groot centraal slachthuis,
de naam Bodegraven is ge
noemd. Het zijn weliswaar
besprekingen op lange ter
mijn, betoogt de heer Croles,
maar je kunt nooit weten.
Het slachthuis in Bodegraven
is eigenlijk een beetje nare zaak.
Zoals iedereen weet mogen wij
niet meer naar Amerika expor
teren. Jammer, merkte burge
meester Croles op, maar daar
wordt beslist iets aan gedaan.
Natuurlijk hebben de Amerika-
nien het recht bepaalde eisen te
stellen. Wanneer wy willen ex
porteren zullen wij aan die
eisen moeten voldoen. De export
naar de KEG-landen en de bin
nenlandse handel gaat gewoon
door. Overigens, vertelt de heer
Croles. ging lang niet het groot
ste deel van de 100.000 stuks ge
slacht vee naar Amerika. Naast
het plan van de vier grote ste
den in de Randstad Holland
heeft één van de twee export-
slachterijen het voornemen zelf
een geheel nieuw en aan alle
moderne eisen voldoend slacht
huis te bouwen. Dit plan is al
in een verder stadium dan het
eerste. Burgemeester Croles is er
van overtuigd, dat het export
verbod op Amerika binnen niet
al te lange tijd opgeheven zal
worden.
Natuurlijk is Bodegraven
niet alleen afhankelijk van de
exportslachterijen Het is al van
oudsher een zeer belang
rijk handelscentrum in de Rijn
streek, merkte mr. Croles op. Het
MB. J. J. CROLES
burgemeester
een reizend ambassadeur
(Foto Leidsch Dagblad)
beeld van „kaasdorp", dat vroe
ger heel sterk was, begint ech
ter steeds meer te veranderen.
Zelfkazende boeren zyn er
bijna niet meer. De fabrieken
maken nu kaas en deze wordt
op de grote beurzen verkocht.
Natuurlijk gaat mr. Croles ver
der. wonen de groothandelaars
en exporteurs nog wel in de ge
meente. Zy exporteren kaaspro
ducten naar alle EEG-landen
en zelfs naar landen achter het
„ijzeren gordyn".
In het „Streekplan Rijn en
Gouwe" staat het dorp in de
eerste plaats aangegeven als
handelsplaats Pas als tweede
punt komt de industrie. Na
tuurlijk zyn er in de gemeen
te veel vestigingen van grote be
drijven, meestal langs de Rijks
weg. omdat dit gunstig is voor
de aan- en afvoer van grond
stoffen en eindprodukten. By
alle uitbreidingsplannen is
ruimte opengelaten voor bedrij
ven Zo komen in het uitbrei
dingsplan Broekvelden onder
andere een vestiging van de
Lico, een dochteronderneming
van Menken N.V. Met vele an
dere bedrijven zyn nog onder
handelingen gaan In plan Dro-
nenwjjk zijn reeds of komen
nog enige vestigingen uit de le
vensmiddelensector Verder is
Bodegraven in Nederland, maar
ook in de Scandinavische en
EEG-landen zeer bekend, door
de orgelbouw gaat mr. Croles
verder Een faam. die ook tot
Amerika is doorgedrongen. Een
van de twee orgelbouw-be
drijven. namelyk „Eminent" ver
vaardigde het eerste elektroni
sche orgel in Nederland. Na
tuurlijk kent iedereen de grote
fabriek van Andrealon. Bode
graven, zegt de eerste burger,
richt zioh vooral op de lichte in
dustrie m de consumentensec
tor.
In de 23 jaar dat burgemees
ter Crole# nu eerste burger van
Bodegraven is ia het „kaasderp"
drie maal zo groot geworden.
Ten noorden en ten zuiden van
de oude dorpskern zijn nieuwe
huizen verrezen of in aanbouw.
Dankzij de regelmatige bezoe
ken aan Den Haag is nu het
uitbreidingsplan Broekvelden in
ontwikkeling gekomen. Dit plan
ten zuiden van de oude dorps-
kern heeft betrekking op 190*
woningen, die in de loop van de
komende jaren gereed zullen
komen, een tweede sportcom
plex, scholen enz. In dit plan is
ook 25 ha bedrijfsruimte gecal
culeerd.
Wy hebben in Bodegraven,
atelt mr. Croles vpst, zo'n 300
woningzoekenden op een bevol
king van 13650 zielen. Hierby
zyn niet gerekend de toekomsti
ge bewoners van wonin
gen. waarover de verschillende
grote bedryven gaarne de be
schikking zullen krygen.
Ook de bejaarden worden niet
vergeten. In het noorden van
Bodegraven wordt voor deze be
volkingsgroep een dienstencen
t-rum met 64 woningen gebouwd
De plannen zyn helaas nog niet
goedgekeurd, maar het bouwvo
lume en de financiën zyn er
Nieuwerbrug, dat onder de
gemeente Bodegraven valt. is
beslist geen stiefkind. Ook hier
ijvert burgemeester Croles voor
woningbouw en aanleg van
sportterreinen. De 900 inwoners
van dit deel van Bodegraven,
krijgen binnenkort de beschik
king over 28 nieuwe woningen,
een gymnastieklokaal en een
voetbalveld.
Woerden en Alphen aan den
Ryn. helemaal om Bodegraven
heen te leiden. Het plan voor
deze omleidingsweg verkeert al
in een vergevorderd stadium.
Dat mag ook wel. vervolgt mr»
Crolus. want over l1» Jaar moet
dit project uitgevoerd zyn.
wy hebben een grote teleur
stelling ondervonden, vertelt
burgemeester Croles. doordat de
plannen voor een omleidingska
naal. die bijna helemaal rond
waren niet konden worden ge
realiseerd. De verkeerssituatie
wordt namelyk ernstig bemoei-
lykt door het scheepvaartver
keer, want de Oude RUn loopt
dwars door het centrum van
Bodegraven. Het kanaal zou
een uitkomst zyn geweest. De
samenwerking met het provin
ciaal bestuur is gelukkig uitste
kend en het heeft dan ook alle
medewerking verleend by het
ontwerpen van een nieuw plan
om het verkeer uit de richting
Ee« ïeer belangrijke plaats tn
het beleid van burgemeester
Croles neemt de sport in. Hij is
erg blij, dat zijn gemeentenaren
binnen afzienbare tUd kunnen
beschikken over een ultra mo
dern overdekt zwembad met
wedstrijd-accommodatie. Ik
vindt het erg belangrijk, dat do
jeugd zich in het beoefenen van
verschillende takken van sport
kan uitleven, zegt hij. Ab dit
niet in eigen gemeente mogelijk
is zullen de jongeren het zeker
elders gaan doen. Dat willen wtf
beslist voorkomen.
Op de vi aag hoe het over he*
algemeen met het verenigings
leven in de gemeente is gesteld
was het antwoord van Bode
graafs burgemeester „Ik geloof,
dat het. zoals in alle andere ge
meenten in Nederland, veel na
deel ondervindt van de televisie.
De samenwerking tussen do
verenigingen van onderscheiden
gezindten. die vroeger nogal
stroef was, is op het ogenblik
bijzonder goed.
Burgemeester Croles, die by he*
vervullen van het representatie
ve gedeelte van zyn taak altyd
vergezeld is van zyn echtgeno
te. vond het bijzonder leuk, dat
de jongerengroepering hem ver
zocht tydens de kerstzang voor
het moderne gemeentehuis een
bijbelgedeelte voor te lezen. Ik
hoop. voegde hy er aan toe» dat
dit een traditie zal worden en
dat deze samenkomst het begin
is geweest van een nog groter»
activiteit van de jongeren in
mijn gemeente
Maar alles wat er in Bode
graven is bereikt, zegt burge
meester Crole6 nadrukkelijk, ia
niet alleen myn werk. Bodegra
ven heeft een byzonder besluit
vaardige gemeenteraad. De le
den zyn kritisch in de goede zin
van het woord. Dat is fyn. Laat
ze maar met hun op- en aan
merkingen komen. Wanneer ik
een fout heb gemaakt ben ik
altyd bereid het eerlyk toe te
geven. De wethouders en de ge
meentesecretaris zyn een grote
steun by het ontwerpen van de
vele gemeentelyke plannen.
Sommige van myn collega's uit
de streek benyden my soms om
al deze voortreffelyke medewer
kers
