EH-LING
huwde Chinese
miljonair
Kung
)e drie uitzonderlijkste zusters ter wereld (III en slot)
Zakenvrouw als ze was,
verdiende ze zelf een
milj oen dollar op
de Newyorkse beurs
oewel Eh-ling praktisch onbekend is vergeleken bij haar
zusters Ching-ling (madame Sun Yan-sen) en Mei-ling
adame Tsjang Kai-sjek), is ze op velerlei manieren toch
opmerkelijkste van de zusters Soong. Als oudste van de
was ze de pionierster van de familie, de eerste rebel, een
dale chatalaine toen ze midden twintig was en een mil-
iaire van eigen kapitaal toen ze veertig was.
Toen haar vader Charlie Soong met Nyi Kwei-tseng trouwde,
spraken ze af dat hun kinderen „moderrt" zouden worden op
gevoed. Dochters zouden niet gediscrimineerd worden en de
zelfde opvoedingskansen krijgen als de zoons. Die opvoeding
zou niet de gewone Chinese zijn met de nadruk op de studie
van de klassieken, het schoonschrift en de goede manieren,
maar een ..moderne" Amerikaanse opvoeding zoals Charlie
zelf ook gehad had.
vrouw was een afstammelinge van een van
eerste christenen in China en voor haar tijd
lerkelijk goed onderlegd. Ze was ook verliefd
uar echtgenoot (ze was achttien toen ze trouw-
zou alles wat haar man voorstelde goed
«den hebben.
vet aar madame Soong veranderde na de geboor-
fge*
van
•lui*
«hun eerste kind, Eh-ling. Ze werd het proto-
van de Chinese martrone. Eh-ling leerde dus
ken, borduren en de huishouding bestieren. Ze
een Chinese leraar die toezicht hield op haar
bereidingen tot het toekomstig bestaan van
genote van een geleerde of een zakenman,
bij die gestrenge vormelijke opvoeding van een
iees meisje van goede familie, eiste madame
jg nog als een vurig methodiste, dat alle zang-
ilessen en andere „ongepaste losbandigheid"
iel van het programma werden geschrapt,
rlie was heel druk met de zaak die de grond-
voor het familiefortuin moest leggen en
weinig tijd om met zijn jonge vrouw te rede-
ten. Het werd aan Eh-ling overgelaten om in
and te komen tegen haar moeders gesbreng-
en dit deed ze dan ook met zoveel enthou-
ne en succes dat ze het nu betreurt dat ze niet
koken" en geen steek kan naaien".
eerste fiets
k negen jaar was en erkend aanvoerster
drie zusjes en een broer, had Eh-ling haar
d binnen het gezin gewonnen. Toch was ze
steeds by machte haar moeder te schokken,
laar tiende verjaardag vroeg ze een fiets ca-
het eerste Chinese meisje dat er een zou
ten.
rlie en zijn vrouw waren blij de verantwoor-
kheid voor de opvoeding van het meisje uit
den te kunnen geven aan de McTyeire school,
school van de Amerikaanse methodisten. Hier
ze door de oudere meisjes op school „getemd",
ze kregen haar er nooit onder,
eerde kleine en ernstige plagerijen verdragen,
judere meisjes, die zagen dat ze korte benen
dwongen haar op een hoge kruk te zitten
haar benen „in slaap vielen". Toen ze merk-
lat ze korte armen had. gaven ze haar een
ts aan tafel waar ze altijd het laatst haar
kreeg. Ze plaagden haar ook met haar lieve-
kleding een Schots geruit jasje met een
ie broek. Ze reageerde heel geduldig en met
insde onderdanigheid en wachtte haar tijd af
terug kon slaan met haar vroegrijpe scherpe
tns de schoolvakanties probeerde Madame
de „moderne" opvoeding van haar oudste
ter aan te vullen door de oude onderwijzer
haar man te vragen het meisje de klassieken
le brengen. Dit experiment werd geen groot
es, omdat madame Soong Eh-ling vertelde dat
eren" moest. Niets zou een groter stimulans
geweest om te verzuimen. De onderwijzer
htte op zekere dag het huis uit toen zijn leer-
zijn staart aan de leuning van de stoel had
gebonden, waarin de oude man beurtelings een
deed en dan weer les gaf.
lier het laatste artikel van Roy Mac-
regor-Hastie over de drie uitzon-
erlijkste zusters ter wereld: Mei-
Ching-ling en Eh-ling, die door
un huwelijk respectievelijk met
sjang Kai-sjek, Sun Yat-sen en
ung Hsiang-hsi, in zulke verschil-
nde tegenstrijdige werelden te-
ïchtkwamen.
slotte konden noch de leraressen, noch de di-
rice van de McTyeire school, miss Richardson,
met Eh-ling beginnen en ze werd naar de
Staten gestuurd naar het methodisten Wes-
college voor meisjes, in Macon, Georgia,
rlie Soong ondervond veel kritiek, omdat hij
meisje naar het buitenland zond ten eerste
at hij hierdoor toegaf gefaald te hebben in
ipvoeding van zijn oudste dochter: ten tweede
lat hij te „buitenlands" werd en doordat hij
uitgaf voor een buitenlandse opvoeding van
meisje, beroofde hij de een of andere jonge-
van een deel van de bruidschat.
nvogen reis
lings reis naar Amerika verliep niet onbewo-
Ze vertrok in gezelschap van het gezin van
Amerikaanse missionaris, die naar huis terug-
e en dit feit staat vermeld in haar reisver-
Voor het schip echter in Japan arriveerde,
de vrouw van de missionaris gestorven en het
tien jaar oude meisje kreeg een andere cha-
®ne, dit keer een Koreaanse zendelinge,
immigratiekantoor van de Ver. Staten in
Francisco weigerde Eh-ling toe te laten om-
aar reispapieren niet in orde waren. Weken-
i weigerden de immigratie-ambtenaren het
isje toestemming om aan land te gaan en ze
van het ene schip naar het andere in
haven.
6Wel er eindelijk een intelligente immigratie-
ambtenaar op het toneel verscheen, kreeg Eh-ling
in die tijd toch een wat geamuseerde minachting
voor de „bureaucratie der barbaren", die ze altijd
gehouden heeft. Ze is nooit zo'n onvoorwaardelijk
bewonderaarster van Amerika geworden als Mei-
ling, noch een vijandin van alles wat Amerikaans
is zoals Ching-ling. Ze vond de Amerikanen
kinderachtig, niet bijzonder intelligent, vriendelijk
en wel amusant. Ze veronderstelde dat om deze
redenen intelligente immigranten zo snel fortuin
konden maken en dat heeft ze ook eens tegen
president Roosevelt gezegd.
Gereserveerd
Op school bleef ze volharden in haar geamu
seerde en gereserveerde houding. Bij haar aan
komst merkte ze dat de andere meisjes van West-
leyan de neiging hadden haar te behandelen als
een exotische curiositeit. Ze was niet van plan dit
te verdragen en ze deed erg verbaasd dat de an
deren zo „slecht gekleed" waren. Ze liet rollen
Chinese zijde en brocaat van huis komen en gaf
dit cadeau aan speciale vriendinnen, en kocht zich
op die manier in een bevoorrechte en invloedrijke
positie, waarvan haar zusters toen ze eindelijk
ook bij haar op school kwamen, veel voordeel geno
ten.
Ze wilde nooit vriendschap sluiten met de Ame
rikaanse jongens, die zo nu en dan eens op feesten
kwamen, maar de Chinese studenten behandelde
ze altijd met een ernstige hartelijke hoffelijkheid.
De enige keer dat ze zich kwaad gemaakt heeft,
was vlak voor het „eind-examen" toen ze negentien
was en een leraar in Wesleyan tegen haar zei dat
ze „een goede Amerikaanse burgeres" geworden
was.
Bij haar terugkeer naar China in 1909 dankte Eh-
ling al heel spoedig alles in haar kleding af wat
ze „onnodig Amerikaans" achtte. Hoewel haar
vriendinnen haar benijdden om haar Amerikaan
se garderobbe dankte ze die af en ging ze de tra
ditionele Chinese kleding dragen. Ze droeg haar
haar op de Chinese manier. Ze schreef zelfs een
satirisch toneelstuk over het leven op een „ty
pisch Amerikaanse school" en liet nooit een ge
legenheid voorbij gaan om ongunstig commen
taar te leveren over de arrogantie van vreemde
lingen in het buitenland.
Niettemin zag ze in dat China veel van het Westen
zelfs van Amerika kon leren. Ze onderschrijft
de mening van Ching-ling ren de meeste Chine
zen) dat het volk van China het belangrijkste volk
ter wereld is. Maar om de een of andere reden
is het achter gebleven in de wedloop naar de ver
werving van nieuwe technische mogelijkheden. Ze
hebben aanzien en geloof verloren. Ze moeten al
les leren wat de „barbaren" uit Groot Brittannië
en Amerika hen kunnen leren. Wetenschappelij
ke vooruitgang zou, gevoegd bij de „natuurlijke
gaven", de vroegere verheven „natuurlijke" positie
aan de Chinezen terug kunnen geven.
Eh-ling was nooit een overtuigd revolutionaire en
gedurende de opstanden van 1911. die resulteerden
in het uitroepen der republiek, bleef ze heel koel.
Ze geloofde dat het veel noodzakelijker was om
fabrieken en scholen te bouwen, om banken te
openen en technici op te leiden dan de straat op te
gaan om met vlaggen te zwaaien en leuzen te
schreeuwen.
Gedurende de korte periodes dat ze van 1912 tot
1913 secretaresse van dr. Sun Yat-sen was, vertel
de ze hem dit vaak en irriteerde daardoor de „va
der van de revolutie" op onredelijke wijze.
H uwelijk
In dat jaar ontmoette ze Kung Hsiang-hsi, een
jongeman uit het noordwesten van China die se
cretaris van YMC A in Japan was (waar het gezin
Soong in ballingschap woonde)
Eh-ling had Kung ook al eens op een feest in
New York ontmoet, maar ze herinnerde zich hem
nauwelijks. Hij was getrouwd, maar zijn vrouw was
thuis in Taiku gestorven. Hij was naar Japan geke-
men om de manier waarop de Japanners zich
hadden „verwesterd" te bestuderen, en had een
baan bij de YMCA aangenomen om zo zijn verblijf
in het buitenland te kunnen bekostigen.
Hij ontmoette Eh-ling weer in de theezaal van het
clubgeboud van de YMCA in Yokohama, misschien
niet de meest romantische plek om een vrijage te
beginnen. Maar plotseling ontdekten de beide jon
ge mensen dat ze veel gemeen hadden hun
reizen en studies in de Ver. Staten, hun reactie
tegen het „Amerikanisme", hun overtuiging dat
de Ver. Staten niettemin aan China veel te leren
hadden op technisch en educatief terrein.
Binnen een maand waren ze verloofd en vier
maanden later trouwde ze met hem in zachtroze
zijde met kersenbloemen in haar haar. Eh-ling
bekende later dat bang geweest was dat dit
de laatste „luxe en verfijning" in haar leven zou
tijn, omdat ze met haar man afgesproken had
dat ze hun leven samen moesten beginnen in het
afgelegen Shansi, zijn thuis, waar ze dan aan
hun eigen educatief en technisch „revolutionair
programma" konden werken.
Verrassingen
De reis van de bruid naar haar nieuwe huis be
vestigde haar ergste vrees. Ze was erg verbaasd
toen ze merkte dat de trein in Yutse stopte en
haar gezegd werd dat ze uit moest stappen. Ze
wist dat Yutse nog verscheidene mijlen van Taku
lag, waar ze naar toe gingen. Haar echtgenoot
vertelde haar dat de spoorlijn niet verder dat Yut
se ging. De rest van de reis zouden ze te voet
moeten afleggen.
Eh-ling schommelde tegen de bergen op in een
draagstoel gedragen door zestien mannen. Ze was
wel, zoals ze vertelde „wat ongerust". Maar toen
de stad Taiku eindelijk in zicht kwam wachtten
haar vele aangename verrassingen. Het huis van
haar echtgenoot bleek een paleis, dat stond op een
groot terrein. Er waren zeker 500 bedienden. De
rij paleizen die ze zag werd, zoals haar werd ver
teld, wel „de Wallstreet van China" genoemd om
dat de meeste grote bankiersfamilies in China
hadden verkozen daar te gaan wonen ver van de
buitenlanders in de kuststeden.
Op schudding
een mlljonairszoon was, reageerde Eh-ling niet met
het verluieren van haar tijd. Ze hielp haar man
bü zijn lievelingsproject- het oprichten van een
aantal scholen waarvan de hele provincie Shansi
profüt zou hebben. Ze veroorzaakte nogal wat
opschudding omdat ze erop stond zelf op iedere
school die geopend werd les te geven.
Vele families waren boos omdat ze „de baan van
een man stal", anderen waren eenvoudig al woe
dend by de gedachte dat een vrouw van een rijk
man werkte. Maar zy hield vol en in 1916 toen
haar eerste kind geboren werd. functioneerden er
zo'n veertien scholen in de provincie. Na Rosa-
monde werden nog vier kinderen geboren en Eh-
ling trok zich verscheidene jaren uit het openba
re leven terug om voor hen te zorgen. Intussen
had haar echtgenoot het fortuin van een oom ge-
erfd en had zijn maatschappelijk werk opgegeven
om zich te wijden aan het familieberoep van ban
kier.
In 1920 werd hy benoemd tot financieel adviseur
van dr. Sun, die zich zelf president van een nieuwe
provinciale regering had verklaard. In 1925 werd
hij aan het sterfbed van dr. Sun benoemd tot mi
nister van Industrie en benoemd tot lid van het
Kwo Min-tang politburo. Het volgend jaar be
noemde Tsjang Kai-sjek hem tot minister van Fi
nanciën, waardoor hr onaangenaamheden met de
broer van zijn vrouw, de dienstdoende minister
van Financiën kreeg.
Eh-ling had de opkomst van Tsjang Kai-sjek, die
zoals ze wist naar de hand van haar zuster dong,
gadegeslagen.
Ze mocht de man niet. Maar het enige alter
natief tegen de Kwo Min-tang onder Tsjang was
een communistisch bewind en als rijke vrouw voel
de Eh-ling er niet veel voor haar rykdommen
te verliezen. Ze stemde erin toe dat haar echtge
noot zyn lot aan dat van Tsjang verbond en zelfs
haar zoon David met Tsjangs expeditie naar het
naarden mee ging als legermascotte.
Bankier
In 1938 werd dr. Kung tot minister van Arbeid.
Industrie en Handel benoemd en in feite belast
met de leiding van 's lands economie. Op een
dag vertelde Eh-ling hem dat ze wel „graag iets
meer over zyn werk zou willen weten". En in 1932
had ze het ingewikkelde bankiersvak onder de
knie en was begonnen haar eerste eigen aande
len te kopen.
Haar financiële carrière werd in 1932 onderbro
ken toen haar jongste zuster Mei-ling haar vroeg
om hospitaalwerk te organiseren dat zo dringend
nodig was na de Japanse invasie van het jaar
daarvoor. Eh-ling toonde een onverwacht organisa
tietalent en deed zelfs de altyd zo onbewogen
Tsjang Kai-sjek versteld staan, die haar als belo
ning een reis door de Ver. Staten en door Europa
aanbood. Het doel van de reis was namelijk om
geld los te krijgen en steun te winnen voor Kwo
Min-tang in de Chinees-Japanse oorlog. Tsjang
had eigenlük Eh-lings echtgenoot willen sturen,
maar hy was zo onder de indruk van de zojuist
ontdekte scherpzinnigheid van zyn schoonzuster,
dat hy haar vroeg te gaan omdat ze dan ook nog
eens „een kijkje in de buitenwereld kon nemen".
Keerpunt
Eh-ling bevond zich temidden van een grotere
luxe en verfijning dan ze ooit had kunnen dro
men. Toen ze zich hersteld had van de schok van
de ontdekking dat haar vroegereYMCA secretaris
Eh-lings reis werd een keerpunt in haar leven.
Ze vond het in de Ver. Staten niet zo prettig,
hoewel ze erg genoot van een bezoek aan
Wesleyan. Ze ondervond een gebrek aan begrip
voor de doelstellingen en ambities van China en
dat maakte haar boos en ook werd ze niet hoffe
lijk genoeg behandeld.
In Italië was het „allemaal zo anders". Musso
lini organiseerde een grote receptie voor haar in
Venetië, met gondels vol bloemen en grote ont
vangsten. Hij kende de positie van haar man in
Eh-ling mevrouw Kung Hsiang-hsi
bij een bezoek aan ex-president Eisenhower
en zijn echtgenote.
de regering en zyn geheime dienst had hem over
haar aanleg voor financiële vraagstukken verteld.
Ze was verrukt van de minister van Financiën
van de de duce, De Stefani, en vroeg of China
hem „lenen" mocht.
Bij haar thuiskomst in China (De Stefani volgde
enkele maanden later) begon Eh-ling ernstig de
aandelenmarkt te bespelen. Ze ontwikkelde een
heel eenvoudige techniek. Van haar zwager kon ze
te weten komen welke belangrüke projecten en
concessies de Chinese regering dacht te onderne
men, met deelname van buitenlands kapitaal.
Vervolgens vroeg ze welke firma's in het buiten
land door haar echtgenoot met contracten zou
den worden begunstigd en dan kocht ze aandelen
van deze firma's vóór de contracten werden gete
kend en gepubliceerd.
In 1939 was ze goed op weg naar haar eerste
miljoen. In tegenstelling tot Mei-ling, die ge
loofde dat haar echtgenoot Tsjang Kai-sjek
de oorlog tegen Japan zou winnen en daar
na als dictator de macht in handen zou
krijgen, neigde Eh-ling ertoe Ching-ling te
volgen in haar geloof dat de communisten
uiteindelijk zouden winnen. DaaYom besloot
ze gedurende de oorlog zoveel geld te verdie
nen als ze maar kon en dit in" New York
te deponeren. Haar man vond haar erg pes
simistisch en wat erger was, ook heel onva
derlandslievend. Maar ze hield vol dat het
haar plicht was aan de belangen van haar
gezin en van zichzelf te denken.
Vlucht naar Amerika
Uiteindelijk bleek dat Eh-ling gelijk had gehad.
Tsjang Kai-sjek werd van het vasteland van
China verdreven en ze moest met haar echtge
noot vluchten en het grote huis in Taiku en haar
verscheidene huizen en flats over geheel zuid-Chi-
na, achterlaten. Een vriend die haar na haar
vlucht in 1949 ontmoette, merkte dat ze het voor
uitzicht om haar echtgenoot te moeten onderhou
den helemaal niet erg vond. Haar echtgenoot aan
bad haar. Het is wellicht begrijpelijk dat geen van
haar beide zusters die bewondering deelde.
Ching-ling vindt haar onvaderlandslievend en on-
eerlyk omdat ze regeringsinlichtingen misbruikte
voor het vergaren van haar fortuin.
Mei-ling deelt die scrupules niet, maar is waar-
schynlyk jaloers op de vooruitziende blik en het
commerciële uitzicht van haar oudste zuster. De
eerste zuster heeft weer gewonnen schijnt ze te
zeggen als Eh-lings naam wordt genoemd, hoewel
de jaloezie wel verdween toen na 1949 de USA
dollars naar Formosa begonnen te stromen en
Mei-ling weer rijk werd.
Nu zijn die drie opmerkelijkste zusters uit Azië
geografisch en politiek zeer ver van elkaar verwy-
derd. Ieder van haar is op eigen wyze uitzon
derlijk succesvol geweest.
Weekeindbijlage Leidsch Dagblad
LDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALD
EXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEX
LDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALD
EXTR a t .nFVTR a t .DF.XTR at .DF.XTR ALDEX
LDEX I A TRALD
EXTR I ft Lf IIJA \LDEX
EXTR LIL A I ICAVLDEX
LDEXTKAUUÜIA.1 nrtLutAinAbLitAfRALD
EXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEX
LDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALD
EXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEX
LDEXTRALDEXTRALDEXTRALDEXTRALD
Zaterdag 15 februari 1969
