Hoogovens zag lusiekans voorbijgaan
fiet alarmsign
van Marnix Gij sen
Mijn naam is'Océ'1400.
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
UK l -aandelen verdubbelden in jaar tijds
tGS r p 1
G
Brandt
contra
VPRO
Ik ben het grootste kopieerwonder
sinds de uitvinding van het karbonpapier.
Vanavond kom ikopTV.
10
;r
,Het paard Ugo' en Helena op Itliaka'
Geneesheer
uit Haarlem
spoorloos
verdwenen
VAN DER GRINTEN N.V.
JRDAG 15 FEBRUARI 1969
goei
HAAG (GPD) Er zal binnenskamers bij Hoogovens in
len door de leden van de raad van bestuur wel wat ge-
J jpeld zijn, toen deze week bekend werd dat het Mannes-
n-concern een overeenkomst had gesloten met de August
groep over de oprichting van een gezamenlijke maat-
ppij voor de buizenproduktie.
W| itwas een streep door de rekening, dat de Duitse.contract
or Hoesch, die met Mannesmann in onderhandeling was
de bouw van een gemeenschappelijke warmbandwalserij,
anliirwacht aan de zijlijn kwam te staan. Indirect heeft deze
rikkeling invloed op de toekomstige gang van zaken bij
[ovens.
ster
is niet de eerste maal dat concern van dusdanig allure dat het
ivens de voet wordt dwars ge- leven zonder Mannesmann ook nog
een mogelijkheid om door sa- wel draaglijk kan zijn. Toch zijn de
e ty| erfcing of samengaan tot ver- j ketenen, die nu tussen Mannesmann
ag van de positie te geraken. nnu~J
naar kortgeleden was er een
ruising van de onderhandelin-
;et Lips in Drunen, waardoor
iluminiumwalserij belandde in
i
it M i
int
ven
>ngt
0 VOO
het li.
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
(Van onze financiële medewerker)
van een Amerikaans-Noorse
natie met het gevolg dat de
rentiepositie van het alumini-
irtff in Delfzijl wordt ver-
pjvens is bepaald wel tegen
ootje bestand en Hoesch is een
Thyssen worden gesmeed van
grote betekenis voor de economische
groei in West-Europa in het alge
meen.
Indien de twee staalconcerns tien
jaar geleden tot samengaan zouden
hebben besloten om de buizenproduk
tie en de warmbandwalserij geza
menlijk ter hand te nemen, zou er
ongetwijfeld grote verontrusting zijn
ontstaan. De Hoge Autoriteit van de
Europese Kolen en Staal Gemeen
schap zou er bepaald een herleving
van het vooroorlogse staalkartel in
hebben gezien.
De wind waait nu uit een andere
hoek dan tien jaar geleden, want het
is tegenwoordig al fusie wat de
klok slaat. Niet de vrees voor het
herleven van de vooroorlogse Stahl-
verein. het staalkartel van de Ruhr,
maar de moed om groter te worden
beheerst het economisch denken.
I terwijl de personeelsbezetting rond
34000 personen zal omvatten.
I Hoogovens was niet de enige maat
schappij, die op het gebied van sa
mengaan achter het net viste, want
J ook Unitas moest bakzeil halen met
I het bod op de aandelen Interlinie.
Achteraf bezien is het bod aan de
zuinige kant geweest, zodat het voor
I Robeco niet moeilijk was om het te
I overtroeven. Het zou natuurlijk mo-
I Versterking van kracht wordt ook
j gezocht in een nauwere verstrenge
ling van de werkzaamheden met die
van Glanzstoff. van welke Duitse
maatschappij AKU 76 procent der
aandelen bezit. Op zichzelf genomen
is Glanzstoff een veel groter bedrijf I
dan dat van AKU en het was dan
ook begrijpelijk dat de Duitse lei
ding altijd een zelfstandige positie
bekleedde. Ook door de nauwere
vervlechtingen zal niet getornd wor
den aan de zelfstandigheid van het
bestuur, maar het is duidelijk dat er
bij een herziening van de onderlinge
verhoudingen competentiekwesties
opgelost moeten worden.
roe
In de door Mannesmann en Tys-
sen gezamenlijk op te richten maat
schappij, die de naam Mannesmann -
roehren-werke ag. zal dragen, wordt
door Mannesmann voor twee derde
in het kapitaal deelgenomen en door
Thyssen voor een derde. De jaarlijk
se omzet zal omstreeks 2 miljard
dm bedragen, de produktie 2,3 min
ton naadloze en getrokken buizen,
een
Ie, I
n-C,
feli
ai mij bij Marnix Gijsen („Joa-
van Babylon". „Telemachos
Dorp", Klaaglied om Ag-
'„De Kat in de Boom") altijd
'treft is zijn doordringende
Iiii Deze doordringendheid houdt
met fraaie woordkeus,
jntaxis of wat ook. De toon is
ijk niet mooi, maar wél bui-
roon helder. Doordringend zo
al zei; als een alarmsignaal
misthoorn. Ik zou geen twee-
derlandse hedendaagse auteur
met een zo eigen en zo dwin-
jeluid of het moest, maar dan
totaal andere wijze, Willem
Dt zijn. Een van de gevolgen
zo persoonlijke spreken is
lezer tot discussie uitgelokt
stellig tot een persoonlijke
op hetgeen de auteur in zijn
Sgt. Gijsen behoort dus niet
'schrijvers die men „onder
ra kan afdoen met vaste ter-
de zin van „interessant"
I zij,i ad", „ontroerend" e.d. Dit
ste I rmoedelijk ook wel niet zijn
uitö ag zijn, want in dat doordrin-
geluid ligt, zo meen ik te ho-
ïh iets van een betoog dat bij
i uitdaging is. Wat het literal
«im is van deze indringend-
te li >1 ik hier in het midden laten
den dit niet de plaats is voor
ilege in stylistiek en ik niet de
s?'2 o ben om dat te geven. De an-
van dit geheim om dit
even aan te houden is een-
p.m,^r te plaatsen. Dit vindt zijn
VOI fog in de authenticiteit en de
ndie
ulp
iht vooral waarmee Gijsen
idsto I te zeggen heeft, loslaat.
pectl deze hoorbare kracht bij Gij-
ipaald niet minder is gewor-
ijkt uit zijn nieuwe roman,
'■Jv paard Ugo". Dat is daarom
'S ™rdig om at Gijsen in we-
van thema verandert en
ziet zijn kaleidoscoop zo te
in dat er een nieuw wereld)
gevormd wordt. Inderdaad
„Het Paard Ugo" een thema
tn in andere figuren al eerder
a werk is tegengekomen, te
de verstikkende benauwdheid
ft burgerlijke leven uitoefent
mand die in zich een onstui-
sd voelt, die niet aanpasbaar
t deze benauwdheid hier sa-
ïlt met de benauwenissen in de
i, is duidelijk. De „ik" en zijn
[wonen als emigranten in New
[in 1941. De man heeft een
dat eigenlijk nauwelijks een
genoemd kan worden, zij
een éénkamerflat en de
j is een eiselijke vertegenwoor-
e van de deugdzaamheid. De
"eet in letterlijke zin niet waar
ft zoeken moet. Hij vat een
de genegenheid op voor het
Erven na dode paard van de
inse melkboer, waarvoor hij
moeite klontjes verovert die in
jssel ld blijkbaar in de VS al even
Sjk te krijgen zijn als dat in
I® het geval was. Het tweede
raende element is zijn tot kot-
te" toe misselijk zijn van het men-
lichaam: het valse gebit van
'rouw. de „open breuk" van
rrtti Duysman die nooit lachen
;en( schonkige geliefde Raja.
„zijn in het wereldbestel over
s'. maar zullen naar alle waar-
^kheid in leven blijven, ter-
k efeben (jongeman) in het
clu Sbad wel binnenkort verminkt
*0 slagveld zullen liggen. Deze
Stelling met nog vele andere
felle tegenstellingen brengen
EPottende element in de roman
«tuit voortdurend op dergelijke
ï»t opwekkende absurditeiten
°ok de kern van het boek er
de tegenrteiiino' tossen h*t
4 Kapen leven van de man, de
782
i04
vrouw en hun omgeving en de uit
barsting van Pearl Harbor brengt
zulk een effect teweeg dat toch
eigenlijk ook een opluchting is. De
slachting van Pearl Harbor die op
de radio wordt meegedeeld midden
in Beethovens Negende. Pearl Har
bor, waar de brave zeeman Hans
Eggert, na tot driemaal toe getorpe
deerd te zijn, „voor de veiligheid"
heengegaan is.
„Het Paard Ugo" is een „vol"
boek. Er is geen tirelantijn in te vin
den. Alles staalt op zijn plaats en
iedere zin en uitspraak hebben hun
doel. Het is een bitter boek, maar
zei.dé dichter J. H. Leopold al niet
van de levensdrank: „Bitter om in
den mond te doen, bitter om uit te
spuwen?"
„Helena op Ithaka" noemt de
auteur zelf „een opera zonder mu
ziek in drie bedrijven". Dit is Gij-
sens eerste toneelstuk en opgevoerd
In de Koninklijke Vlaamse Schouw
burg kort geleden. Ik ben een wei
nig maatvast mens en zou zeggen
dat het in ritmisch proza geschreven
is. De titel roept natuurlijk herinne
ring op aan de Troyaanse oorlog,
waarin twaalf jaar gevochten werd
om deze Helena die. alsof haar on
sterfelijkheid nog niet vaststond, ook
nog de muze van A. Roland Holst is
geworden. Ithaka is het land van
Odysseus, die na jaren zwerven
ook is thuisgekomen. Het stuk begint
op de morgen na de moord op de
vrijers die het Penelopeia zo moei
lijk hadden gemaakt, (ik houd de
schrijfwijze van Gijsen aan bij de
namen). Er geschieden vreemde za
ken. Penelopeia klaagt bij haar
voedster dat zij geen minnaar thuis
heeft gekregen, „alleen een soort
stier." Odysseus predikt na twintig
jaar afwezigheid het carpe diem en
draagt het bestuur van Ithaka over
aan de wijsneuzige en oorlogszuch
tige Telemachos. Penelopeia verwijt
haar man zijn ontrouw met godin
nen die „zo'n simpel vorstje als jij
bent" in de war hebben gebracht.
Dan wordt het bezoek aangekondigd
van Menelaos van Sparta en zijn
vrouw Helena. „Komt Helena mee?
Dat ongelukswijf," zegt de a.s. gast
vrouw. Het advies voor het tweede
bedrijfsdecor luidt „een soort Nibe-
lungensfeer maar gezelliger." Nau
welijks zijn de gasten binnen of Pe
nelopeia neemt haar man terzijde
en vraagt: „Vind je ze verouderd,
Odysseus? Ze is knap. daar gaat
niets van af, maarMen kan
zich dan de verdere gesprekken wel
indenken. In het derde bedrijf ver
schijnt Odysseus' zoon bij Kirke, Te-
legonos die, daar hij zijn vader niet
kent. deze doodt in een twist over
een hond.
Het is natuurlijk duidelijk dat dit
stuk een zinnebeeldige tragi-kome-
dle is, waarin de oude Grieken de
maskers zijn waarachter de moder
ne monden spreken. Het effect moet
wel potsierlijk zijn, want deze mo
derne problemen zoals de vader-zoon
verhouding, het huwelijk, de zwerf
zieke man passen vreemd bij schil
den, beenkappen en spinnewielen. Ik
zou dit stuk wel eens graag op de
planken willen zien.
CLARA EGGINK
Marnix Gijsen: „Het Paard
Ugo," Meulenhoff, Amster
dam.
Marnix Gijsen: „Helena op
Ithaka," Meulenhoff, Amster
dam.
gelijk zijn geweest om tegenover het
hogere bod van Robeco een uitke
ring in contanten toe te voegen aan
de omwisseling van 3 aandelen In-
terunie in 1 aandeel Unitas, maar
dan zou het kek van de dam zijn
geweest, omdat Robeco het dan weer
niet op zich zou hebben laten zit
ten
Geen spijt
Geen spijt van hun aankoop be
hoeven degenen te hebben, die ver
leden jaar op het laagte punt aan
delen AKU hebben gekocht. Des
tijds was de koers f 65 en nu wordt
er bijna f 130 voor het aandeel be
taald. Dat is dus een verdubbeling
van de waarde van een aandeel van
f 20 in een jaar tijds.
Achteraf is het te verklaren, waar
om het aandeel zoveel meer waard
is geworden. Door de ongunsti
ge gang van zaken in de rayon- en
nylonbranche gedurende 1967 was de
winst van AKU sterk ingekrompen
en dat was voor menig belegger aan
leiding om tot verkoop van zijn aan
delen AKU over te gaan. De koers
werd daardoor onder druk gezet.
De winst van de in Nederland
werkende bedrijven van de AKU-
groep is ten opzichte van 1967 met
niet minder dan 159 procent ge- aangeklaagd
stegen. In vergelijking met 1966,
toen de zaken nog floreerden is de
winstijging 43 procent.
Bovendien bestaat er optimisme
over de toekomstige ontwikkeling
van het bedrijf, dat de vleugels
steeds verder uitslaat en dat door
ontwikkeling van nieuwe produkten
losser komt te staan van de con
junctuurgevoelige textielbranche.
HILVERSUM <GPDj De Bus-
sumse journalist en letterkundige
Willem Brandt, heeft bij de officier
van justitie in Amsterdam een aan
klacht wegens aantasting van eer en
goede naam ingediend tegen de
VPRO.
Deze klacht houdt verband met de
tv- rubriek „Blikopener", waarin
Brandts boek „Zuid-Afrika, een reis
journaal" werd bekritiseerd. In die
uitzending werd de indruk gewekt
dat de schrijver zich als een voor
standier van rassendiscriminatie zou
doen kennen.
Hieraan werd de suggestie toege
voegd dat hij gedurende de oorlog
het. nationaal socialism-» en zijn ras
senleer welgezind geweest zou zijn.
De heer Brandt stelt hier nu tegen
over dat zijn boek over Zuid-Afrika
de rassendiscriminatie niet verde
digt, maar afkeurt Bovendien is hij
volgens zijn zeggen reeds begin 1938
door aanhangers van het nationaal
socialisme wegens smaadschrift
omdb-t hij zich als
hoofdredacteur van de Deli-cvant
in het toenmalige Nederlands-Indië
tegen de nationaal-socialistische ras
senleer zou hebben uitgelaten.
De heer Brandt heeft op 1 februa
ri de VPRO schriftelijk verzocht om
rehabilitatie en de gelegenheid tot
verweer in de televisjerubriek
„Blikopener", die onder de eindre
dactie van Ernst van Altena staat.
Op dit verzoek heeft, volgens de
heer Brandt, de VPRO nog steeds
niet geantwoord.
Van de kant van de VPRO zei de
voorzitter dir. K. H. Roessingh niet
t.e begrijpen op welke gronden de
heer Brandt een aanklacht had inge
diend. Volgens hem was het pro
gramma „Blikopener" niet beledi
gend voor de heer Brandt geweest.
Ei- waren uitsluitend letterlijke cita-
ten gebruikt uit het beek van Brandt
over Zuid-Afrika, alsmede uit kran
tenartikelen uit Brandt's Indische
i tijd.
I Aan die citaten was geen letter
commentaar toegevoegd. Dat bleek
j ook nog na een controle van zowel
1 het draaiboek als het programma.
zoals het op de beeldbuis was ge-
bracht.
j „Blikopener heeft geen pertinente
onwaarheden over de heer Brandt
verteld", aldus dr Roessingh, „en
j ik ben ook niet van mening, dat de
1 gebruikte citaten uit hun oorspron-
De politie heeft met vijf auto's kelijke verband zijn gerukt. De brief
heel KennemeiTand doorzocht tot nu van de heer Brandt heeft het be-
toe echter zonder enig resultaat. Dr. j stuur niet ontvangen. Mogelijk dat
Graafland had weinig geld en een dit schrijven direct aan de program
paspoort op zak. Een geheugen stoor- mamakers was gericht. Wij moeten
nis wordt niet uitgesloten. I dit nog nagaan".
Het zoeken naar verdergaande
mogelijkheden op het gebied van de
chemie gaat door bij AKU. Ver
wacht wordt dat de chemicaliën- j
groep binnen enkele jaren een om-
zet van verscheidene tientallen mil- i
joenen guldens zal kunnen halen.
De tot de Glanzstoff groep behoren-
de fabriek van Carbosulf in Keulen
zag mogelijkheden om op het terrein
van de chemicaliën voor landbouw-
doeleinden en enkele andere toepas
singen werkzaam te zijn.
Geografische spreiding van belan- j
gen wordt al sinds jaar en dag door
Nederlandse ondernemingen nage- i
streefd. Er is bijna geen plaats In de
westerse wereld of men vindt er een
reclamebord van Philips, terwijl de
Koninklijke-Shell en Unilever even
internationale begrippen zijn. AKU
heeft de spreiding niet beperkt tot
het belang in Glanzstoff. want in de
Verenigde Staten bestaat de band
met American Enka, in Engeland
met British Enkalon, terwijl er ook
belangen zijn in Zwitserland. Italië.
Spanje, Columbia en Oostenrijk.
speciaal Trein-Toegang-biljet met 3x reductie
verkrijgbaar op 140 N S -stations
HAARLEM (GPD) Dr. C. A.
Graafland, directeur-geneesheer van
het Sint Elisabeth's of Groote Gast-
I huis in Haarlem, >s sinds woensdag-
middag half vijf spoorloos verdwe-
I nen. De directeur, die 57 jaar oud is,
is op dat tijdstip weggereden in zijn
1 auto, een donkerblauwe Volvo 144F
met het kenteken FF 68-89.
De bekende Italiaanse film
ster Claudia Cardinaledie op het
ogenblik in Moskou vertoeft voor
opnamen van de Russisch-Ita-
liaanse film „De Rode Tent", zit
er warmpjes in
ADVERTENTIE
De 'Océ' 1400,
(één van de 24 'Océ' kopieerapparaten),
kunt u kopen, huren of huren-per-kopie.
Vanavond om 19.05 uur (Ned. I) Iaat
ik u zien hoe ik alles kopieer.
Getypte brieven, balpen-brieven,
vulpen-brieven. Tekeningen en kaarten.
Tijdschriften en boeken.
Vanavond demonstreer ik u mijn
gemakkelijke bediening. Eén druk op
kopieert in uw voordeel
de knop klaar. En net zoveel
kopieën als u wenst. Vanavond ook
toon ik u mijn zuinigheid. Ik maak zelfs
kopieën op halve grootte. Dus voor de
halve prijs!
Vanavond om 19.05 uur (Ned. D
laat ik u versteld zitten.
Verkoopkantoren in: Amsterdam,
Den Bosch, Den Haag en Hengelo.
f" BON
Vul in- knip uit- stuur
op.
voor overvloedige informatie over de 'Océ' 1400.
graag a||es weten over 'Qcé' 1400.
Ik wil
Firma:
T.a.v.:.
Adres:
Tel:
Nog eenvoudiger:
Voor informatie kunt u ook bellen 04100-24461.
VAN DER GRINTEN N.V., Verkoop Nederland,
Aartshertogenlaan 151, Den Bosch. i,m
