slechte huizen en
einig „opknapbeurten
Nederland en
VS voorop hij
hulp Biafra
uw
spaarbewijs
van f25-
is in 1974
f36-waard
Oorlogsmisdaden: wat zijn dat? (1)
Nieuwe actie op stapel
dm 39% van de krotten in t westen
sparen...
verstandig
en
H handig
Protest van
Zionisten
tegen Irak
lid-vlieger
n der Hoop
verleden
CNV schrapt
vliegreizen
naar Spanje
Gobain wint.
van BSN maar
gooit eigen
glazen in
Flats Ie duur:
nu goedkoper
Juridische
aspecten
PAGINA 7
AMSTERDAM <GPD) ..Alleen een
compromis kan een oplossing bren
gen in het conflict tussen de Jo
den en Arabieren. Een overwinning j
van de een op de ander is niet.
alleen onmogelijk, maar. afgezien
van de internationale complicaties I
van een oorlog, ook verwerpelijk
Mi Abel Herzberg zei dit gisteravono
tijdens een protestbijeenkomst in
Krasnapolsky in Amsterdam tegen I
de ophanging van negen Joden en
zes Arabieren vorige week maan -1
dag in Irak De bijeenkomst was
georganiseerd door de Nederlandse
Zionistenbond.
ADVERTENTIE
HAAG (GPD) Wanneer op 1 januari 1970 de totale
voorraad van Nederland 3.686.000 bedraagt wordt meer
procent daarvan gevormd door krotten. Daarnaast zijn
,o'n 250.000 slechte maar te verbeteren woningen.
niet aanbrengen van ver-
i kan men erop rekenèn,
ar 20.000 a 25.000 woningen
ket aan het krottenbestand
den toegevoegd.
Schut van Volkshuisves-
het niet irreëel uit te gaan
ogelijkheid 10.000 woningen
e verbeteren.
e zal per jaar bij de huidige
n bedrag tussen de 60 en
gulden zijn gemoeid. De
leelt dit mee in zijn Memo-
,ntwoord over de toekomst
ude woningbestand,
ster tekent daarbij aan. dat
1 niet in de eerste plaats
ien gestreefd naar uitbrei
de gesubsidieerde woning-
de kwantitatief op ongeveer
r jaar moet worden gesteld
00 nieuwe woningen in de
lieerde sector, maar veel-
mergieke aanpak van wo-
tering, sanering en recon-
Er is tot dusver in deze
1 het een en ander gebeurd
i zyn ongeveer 83.000 wo-
let rijksleningen verbeterd.
Subsidieaanvragen
Volgens de minister liggen er nu op
zijn departement subsidieaanvragen
voor uitvoering van sanerings- en re
constructieplannen ten bedrage van
440 miljoen. In de loop van dit jaar
worden nog voor 400 miljoen aan
aanvragen verwacht. Minister Schut
is van oordeel, dat wat er thans aan
vervanging en verbouwing van krot
ten wordt gedaan, in feite nog maar
een eerste aanzet is.
Onvermijdelijk is hierbij, dat een
deel van de wel slechte, maar nog
verbeterbare woningen geleidelijk
3URG (GPD) De be-
ud-vlieger dr. A. N. J
en a Thuessink van der
zondag in de leeftijd van
n zijn woonplaats Voor
rieden.
is de gezagvoerder van
rr F VII HNACC waarmee
oktober en 24 november
'.erste vlucht van Amster-
\r Batavia werd gemaakt.
Ien hem ten dienste staan om wo
ningbouwverenigingen en gemeenten
via garanties te helpen oudere wo
ningen te kopen, die complexen op
te knappen en weer te verhuren.
Stimulering
O
Elk initiatief overigens van parti
culiere kant om tot collectieve aan
pak van woningverbetering te komen,
juicht hij toe. Voor gemeentebesturen
ziet hij een taak bij het stimuleren
van particuliere deelneming in ge
meenschappelijke woningverbete
ringsprogram ma 's
Zelf streeft hij ernaar de herzie
ning van de premieregeling woning
verbetering en -splitsing, die uit 1953
dateert, in de eerste helft van dit
jaar tot stand te brengen.
Tenslotte kondigt de minister in
naar de seotor „krotten" verhuist' zÜn Memorie van Antwoord een al-
Jaarlijks zal aldus 0.6 pet. van de
woningvoorraad verkrotten. Geme
ten op de voorraad oude woningen
ligt dit percentage zelfs tegen de
1.4.
De minister is het niet geheel eens
met kamerleden, die concluderen dat
binnen afzienbare tijd grote aantal
len uit het aantal van 250.000 slechte
woningen geruisloos naar de krotten
overgaan. Hij voert daarbij de telling
van 1967 aan. die te zien gaven, dat
bij niet minder dan 20.000 slechte
woningen in 1966 toch een aantal
bouwtechnische gebreken waren op
geiheven.
Regionale
verschillen
Ei* zijn, aldus de minister, regio
naal belangrijke verschillen in de
krottenpercentages, al zullen exacte
cijfers pas uit de woningtelling van
1970 tevoorschijn komen. In provin
cies met een structurele werkloosheid
ligt het percentage krotten weliswaar
hoog. maar de werkelijk zeer hoge
absolute krottencyfers vindt men
toch in het westen (Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht), waar men
126.900 krotten aantreft: 39.5 pro
cent van het landelijk totaal.
Wat de nieuwere woningwetwonin
gen betreft, spreekt de minister er
zijn vertrouwen over uit, dat de na
de oorlog gevolgde methode van sub
sidiëring reservevorming mogelijk
heeft gemaakt, waaruit ook de kos
ten van groot onderhoud kunnen
worden bestreden.
Ook de geplande ontwikkeling van
de huren biedt een waarborg voor
regelmatig onderhoud en tegen kwa
liteitsvermindering. Deze garanties
hebben er niet gelegen voor de ou
dere woningen.
Hele wijken moeten soms verbeterd
worden. Met de grote steden is over
leg gaande over de wijze waarop. Een
vraagstuk apart vormen de woningen
van particuliere personen. In ant
woord op gestelde vragen meent de
minister niet, dat men hier voort
komt met fiscale maatregelen.
Van directe financiële steun mag
meer resultaat worden verwacht. Wat
de woningen van corporaties betreft,
wil de minister bezien, welke midde-
UTRECHT (ANP) Het
Christelijk Nationaal Vakver
bond heeft in verband met de
recente politieke ontwikkelin-
gen in Spanje de vliegreizen
naar dat land voorlopig van
zijn reisprogramma afge
voerd. Er worden ook geen
boekingen geaccepteerd. De
internationale vakbeweging,
toaarbij 't CNV is aangeslo
ten, heeft een krachtig pro
test laten horen tegen het
afkondigen van de uitzonde
ringstoestand in Spanje,
waardoor het regime zonder
meer kan optreden tegen op
positionele groepen.
Het CNV deelt het protest
tegen „de terreur van het to
talitaire bewind en het on
derdrukken van elke demo
cratische oppositie". Daarom
werden in afioachting van de
verdere ontwikkelingen, de
Spanje-reizen van het CNV-
reisprogramma geschrapt. Er
zijn gelukkig nog andere
streken in Europa, waar de
zon de hele zomer pleegt te
schijnen, aldus het CNV.
gemene maatregel van bestuur aan,
die de beschikking „bijdragen sane
ringsplannen" moet vervangen. De
minister wil de gemeenten meer be
wegingsvrijheid geven in de indeling
van hun plannen voor sanering en
reconstructie, waardoor de mogelijk
heid wordt geopend diverse onder
delen van een plan systematisch en
binnen afzienbare tijd uit te voeren.
Nagegaan wordt reeds nu in hoe
verre men belemmeringen kan weg
nemen, die de gemeenten ondervin
den by de aankoop van krotten, om
dat zij gebonden zijn aan een maxi-
maal toelaatbaar investeringsniveau. I gelijkheden na.
Aan het slot namen de ongeveer 1500
aanwezigen een resolutie aan j
waarin een dringend beroep op de
Nederlandse regering en de Tweede I
Kamer wordt gedaan, initiatieven j
te nemen om de evacuatie van de
Joden udt Irak en andere Arabi
sche staten mogelijk te maken. j
Ook sloot men zioh aan bij het ver- j
zoek dat de rabbijnen en de ad
ministratieve besturen van de
Joodse kerkgenootschappen vorige
week aan de regering hebben ge
daan, Joden als vluchteling in ons
land toe te laten.
Samenwerking
Landmacht en
Bundeswehr?
DEN HAAG (GPD) De Kon.
Landmacht onderzoekt in hoeverre
het mogelijk is met de Westduitse i
Bundeswehr te gaan samenwerken
bij de invoering van het verdere ge- I
bruik van de Leopard.
Zoals bekend heeft ons land 415
exemplaren van deze in Duitsland te
assembleren tank besteld. De Bun-
deswehr kocht er 1845. waarvan er
reeds 1600 zijn afgeleverd.
Een Nederlands-Duitse studiecom
missie gaat nu in opdracht van
staatssecretaris J. C. E. Ha ex de tno-
Dat kan! Voor elke f 25,— kunt u een spaarbewijs kopen.
In 1974 ontvangt u dan, behalve de gestorte f 25,—, boven
de vaste rente ook nog een belastingvrije spaarpremie
van 20%. Dat is f 5,— per spaarbewijs. Als u en uw
vrouw samen sparen, kunt u op deze manier van maxi
maal f 500,— aan spaarbewijzen zelfs zo'n f 720,— maken.
Aan het Premie Spaarplan kunnen deelnemen zij die in
Nederland wonen, tot de leeftijdsgroep van 21t/m59 jaar
behoren en in het vorige jaar een belastbaar inkomen
hadden van ten hoogste f 15.000,—.
Het maximale spaarbedrag is f 250,— per deelnemer per
jaar en f 500,— voor een echtpaar.
Vraag morgen eens nadere inlichtingen. Spaarbanken,
Postkantoren, Banken, Boerenleenbanken en Raiffeisen-
banken zullen u graag helpen U kunt ook een brochure'
over alle spaarvormen van het Premie Spaarplan aan
vragen bij het Ministerie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid, afdeling Voorlichting bezits/^^worming,
Postbus 51, Den Haag. U N
DEN HAAG (GPD) Premier
De Jong, minister van Buiten
landse Zaken a.i., heeft op schrif
telijke vragen geantwoord dat Ne
derland na de Verenigde Staten
de grootste bijdrage tot hulpver
lening aan Nigerië en Biafra heeft
geleverd, namelijk giften tot een
totaal van 14,2 miljoen gulden.
De moeilijkheid is, dat Nederland
in verband met de relaties met Ni
gerië niet rechtstreeks Nederland
se vliegtuigen ter beschikking kan
stellen. Nederland doet het langs in
directe weg. Via diverse organisa
ties worden gelden voor het lucht
verkeer beschikbaar gesteld.
Minister-president De Jong vindt,
dat er vooruitgang is in de hulpver
lening, zowel wat het volume betreft
als de coördinatie van het werk van
de betrekken organisaties. Alles zou
echter veel gemakkelijker kunnen
gaan, waneer Nigerië en Biafra het
eens werden over huipaan voerwe-
gen.
Inmiddels heeft de stichting
vluchtelingenhulp Biafra-conflict de
plannen bekend gemaakt voor een
tweede inzamelingsactie. De stich
ting mikt weer op een groot bedrag
Bij de eerste actie werd een bedrag
van rond dertig miljoen gulden bij
eengebracht.
De actie zal ditmaal worden ge
voerd met een advertentiecampagne
In de dagbladen en voor radio en te
levisie. Precies dezelfde hulpver
lenende organisaties als vorig jaar
zullen een uitkering krijgen uit de
inzamelingspot. Dat zijn het Inter
nationale Rode Kruis. Oecumenische
Hulp. Mensen in nood en Unicef.
De voorzitter van de stichting mr.
Van Walsum. oud-burgemeester van
Rotterdam, zei gistermiddag dat
„een nieuwe actie noodzakelijk is".
Hij legde uit dat wanneer de lucht
brug gehandhaafd moet blijven, er
zeer veel geld op tafel zal moeten
komen.
De arts dr. Middelkoop deelt mee,
dat er van „vreselijke ondervoeding,
dank zij de luchtbrug, geen sprake
is". Maar, aldus de arts, stagneert
de hulpverlening, dat treedt, bi) ge
brek aan voorraden, onmiddellijk
een ernstige verslechtering van de
toestand in. Hij achtte het daarom
dringend noodzakelijk dat de hoe
veelheid voedsel die naar Biafra
wordt gevlogen, verdubbeld wordt
i tot twee driehonderd ton per dag.
1 Er is ook reeds contact geweest
met het Internationale Rode Kruis
over de uitvoer van de plannen om,
onder auspiciën van de Organisatie
voor Afrikaanse eenheid, in West-
Europa tot een verstrekkende hulp
verlening aan de slachtoffers In Ni
gerië te komen.
Dat er contacten met het Rode
Kruis zijn geweest onthulde de di
recteur-generaal van het Nederland-
sche Roode Kruis, de heer v. Emden,
gisteren. Hij wilde niet zeggen in
welk stadium de besprekingen zou
den zijn. „Dahomey biedt mogelijk
heden voor de toekomst", zei hij nog
in dit verband. Het Internationale
Rode Kruis, nauw betrokken bi) de
tot dusver particulier gebleven hulp
verlening aan de oarlogsslachtfof-
fers in Nigerië", vliegt sinds korte
tijd vanuit de aan Nigerië grenzen
de republiek Dahomey naar Biafra.
De federale Nigeriaanse regering
heeft erin toegestemd dat zwaar ge
wonde Biafraanse militairen naar
het buitenland worden vervoerd om
daar behandeld te worden. Het gaat
voorlopig om een groep van 107 Bia-
franen, voor het merendeel krijgs
gevangenen. Nederland zal de be
handeling van vijftig militairen op
zich nemen. De militairen zullen
zeker een half Jaar in ons land blij
ven.
(Van onze correspondent)
PARIJS (GPD) De aanval die de
grote Franse glasfabrieken BSN op
hun bijna even machtige concur
rent Saint-Gobain hadden ge
opend om een fusie te forceren, is
op een mislukking uitgelopen.
Ofschoon officieel pas op 14 februari
de afloop bekend zou worden ge
maakt, heeft de directeur-gene
raal van BSN, Antoine Riboud, die
de grote strateeg van deze miljoe-
menoperatie was. gisteren zRn ne
derlaag al spoedig toegegeven.
In plaats van de dertig procent van
het aandelenpakket van Saint-Go
bain, dat BNS in de wacht had
willen slepen, is er niet meer dan
negen procent in zijn handen
overgegaan. Wanneer BSN zRn
hoofddoel niet bereikt zou hebben,
dan heeft Saint-Gobain toch in
ieder geval een grote hoeveelheid
veren ofwel aandelen moeten
laten.
Geschat wordt, dat in de drie weken
die het offensief heeft geduurd,
vier miljoen Saint-Gobain-aande
len van eigenaar zijn verwisseld.
Hiermee is het vertrouwen in d®
toekomst van deze oudste Franse
glasfabriek die bovendien een
wereldconcern Is in ieder geval
een gevoelige klap toegebracht.
A. N J. Thomassen a
nk van der Hoop.
die dagen als „stoute vlieg-
aejubelde onderneming, die
islag zou leggen voor de la-
le-lijn van de KLM.
m der Hoop was op 9 maart
Arnhem geboren Hij leerde
ier eerste Nederlanders vlie-
de Militaire Luchtvaartaf-
p Soesterberg. Evenals zijn
lieger op de Indië-tocht. lui-
I A. van Weerden Poelman
Beëindiging van zyn lucht-
fiëre wijdde hy zich geheel
geografische studie die hij
Idens ajjn vliegerschap had
ngen. In 1932 promoveerde
laude aan de universiteit
icht op een proefschrift over
Sche vondsten in Zuid-Su-
)e overledene was officier ln
van Oranje Nassau en voor
lappelijk werk werd hij be-
Oiet de zilveren eremedaille
bortva rondheid en vernuft
Huisorde van Oranje Nassau.
ALMELO (ANP) De N.V. Bouw
fonds Nederlandse Gemeenten heeft
de huur van 108 flatwoningen in de
Almelose nieuwbouwwijk Aalderinks-
hoek, die al vele maanden leeg
I staan, op verzoek van het gemeente-
bestuur met f 30.per maand ver
laagd.
i De 108 flatwoningen behoren tot
j een complex van 144, verdeeld over
vier flatgebouwen. Een daarvan
heeft het Bouwfonds overgedragen
aan het Spoorwegpensioenfonds. In
dit gebouw, dat van de vier de fraai
ste ligging heeft, zijn de meeste wo
ningen wel verhuurd.
Deze vallen buiten de huurverla-
ging. In december 1967 is het eerste
van de vier flatgebouwen al gereed
gekomen; de andere volgden succes
sievelijk. Het leegstaan zou de N.V
Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
tot dusverre al een schadepost van
twee en een half tot drie ton heb
ben opgeleverd.
UTRECHT (GPD) Het is niet
gemakkelijk, in het zo plotseling
losgebarsten debat over de politië
le acties in Indonesië, het begrip
oorlogsmisdaden anders te om
schrijven dan in vaagheden als
„ernstige schendingen van het
oorlogsrecht". Even moeilijk is het
om toepasselijke regels te vinden.
De „Haagse Regulaties" van
1907 geven er een traditionele
omschrijving aan, die hier en
daar naar het gevoel van deze
tijd van totale oorlog en nationa-
Ie bevrijdingsoorlogen nogal in de
„tinnen soldaatjessfeer" ligt. Be
langrijk zijn ook de Geneefse ver-
dragen van 1949 over oorlogs
slachtoffers.
Het is echter een duidelijk tekort,
dat met name de Verenigde Naties
er tot op heden niet in zijn geslaagd
een veelomvattend en modern oor
logsrecht te formuleren, terwijl toch
sinds de Tweede Wereldoorlog vrij
wel geen jaar is voorbijgegaan zon
der gewapend conflict.
Mede door deze lacune spelen nog
steeds de, uiteraard moeilijk grijp
bare. oorlogsgebruiken een belang
rijke rol. Dan zijn er natuurlijk de
tribunalen van Neurenberg en To-
I kio, die het woord oorlogsmisdaden
zyn huidige emotionele lading heb
ben gegeven en het hebben uitge
breid tot de volgende drie catego-
misdrijven tegen de vrede —dit
is het „supreme oorlogsmisdrijf":
het maken van plannen, voorberei-
j den. beginnen of voeren van een
aanvalsoorlog dan wel van een oor
log onder schending van internatlo-
I nale verdragen, overeenkomsten of
verzekeringen;
1 oorlogsmisdaden (in enge zin;,
namelyk „schending van de wetten
en gebruiken van de oorlog", zoals
het niet maken van onderscheid tus
sen tegenstanders en burgerbevol
king, het afmaken of mishandelen
van krijgsgevangenen of roof;
misdrijven tegen de menselyk-
1 heid deze omvatten moord, uit-
I roeiing, in slavernij brengen, de-
portatie of andere onmenselijke da-
I den tegen de burgerbevolking, ver
volging op grond van politiek, ras of
godsdienst, wanneer deze daden
worden begaan ter uitvoering van of
in verband met misdrijven tegen de
vrede of oorlogsmisdrijven.
WAT IS OORLOG
Ten aanzien van de politiële acties
rijst allereerst de vraag of dit wel
een oorlog in de termen van het vol
kenrecht was, aangezien het dan
Immers een internationaal conflict
zou zijn geweest. Het is een klassie
ke twistvraag wat nu precies een
oorlog is. maar de hele kwestie is in
wezen een woordenspel van hoog
stens theoretische waarde.
President Truman bestempelde in-
derttfd het optreden van zyn troepen
in VN-verband in Korea uitdrukke
lijk als een „politie-actie". Toch
twyfelde niemand eraan dat dit een
echte oorlog was.
In elk geval wordt steeds een mi
nimum aan oorlogsrecht van toepas
sing geacht op burgerkrijg of kolo
niale oorlog. Dit is ook tot uiting ge
bracht in de Geneefse verdragen
over oorlogsslachtoffers.
Aan de andere kant is duidelijk
dat in een guerrilla (spaans voor
..kleine oorlog") het traditionele on
derscheid tussen „combattanten" en
burgerbevolking wordt vervaagd. Dat
maakt de toepassing van het oorlogs
recht nog moeilijker dan het al is.
Het Indonesisohe conflict is een van
de eerste voorbeelden hoe het ver
schijnsel „ongrijpbare vijand" ook
het toepasselijke recht ongrijpbaar
dreigt te maken.
Sindsdien hebben verscheidene an
dere gelegenheden (Maleisië, Algerije,
Vietnam) ons geleerd dat het hele
onderscheid maar van betrekkelijke
waarde is.
Al kan men er van mening over
verschillen in hoeverre dergelijke on
orthodoxe manieren van oorlogsvoe
ring in het recht zijn te integreren,
het is duidelijk dat tegenover een
binenlandse verzetsbeweging niet al
les geoorloofd is. Dat blijkt reeds uit
de Nederlandse bijzondere recht
spraak van na de Duitse bezetting
Het gaat zeker niet aan om de ge
wone burgerbevolking vogelvrij te
verklaren.
Blijft de vraag of bepaalde dingen
die in Indonesië zouden zyn ge
beurd ook naar hun omvang kunnen
worden gebrandmerkt als (Oorlogsmis
daden Daarbij denkt men immers
vooral aan dermate systematisch be
dreven wandaden, dat een vorm van
internationale berechting op zyn
plaats is. Nu biyft alleen ten aan
zien van misdryven tegen de mense
lijkheid uitdrukkeiyk de eis te wor
den gesteld dat ze .stelselmatig" zyn,
zodat incidentele ontsporingen niet
onder deze noemer vallen. Maar het
hele begrip oorlogsmisdaden blykt
toch te veronderstellen dat het gaat
om zeer omvangryke vergrijpen,
waardoor de internationale rechtsor
de wordt geschokt. Dat is immers ook
de rechtvaardiging van internationa
le tribunalen ad hoe, zoals Neuren
berg en Tokio.
Dat de incidentele krygsvergrtjpen
in de realiteit van het internationa
le strafrecht nu eenmaal gemakke-
Ujk door de zeef vallen, betekent
echter nog niet dat ze niet straf
baar zouden zyn. Er zit namelyk nog
een andere nationale kant aan
deze zaak. Daarover meer in het
tweede artikel.
In Nederland is een brede
discussie op gang gekomen
over wat onmenselijkheden
worden genoemd in het op
treden v€n Nederlandse mili
tairen in Nederlands-Indië in
de jaren tussen 1945 en 1950.
Daarmee rijst de vraag: be
staan er voor het beoordelen
van dergelijke daden nor
men? Vallen zij ergens in
het strafrecht nationaal oj
internationaal onder kwalifi
caties die tot strafbaarheid
leiden? Bij wie berust even
tueel de verantwoordelijk
heid? Tellen de omstandig
heden mee bijvoorbeeld:
wat de tegenstander in het
zelfde vlak deed?
Onze juridische medewer
ker wijdde aan het onder
werp een tweetal beschou
wingen, waarin hij zowel 't
internationale als het natio
nale aspect van het oorlogs
bedrijf belicht. De eerste van
deze beschouwingen vindt
u hierbij.
