Von De wal vertaalt dialecten Mr. Wuest grootste kanshebber anders dan andere CORONATION STREET WAARDELOOS ZONDER ONDERTITELS Componist Jelinek overleden JOE TEX IN AMSTERDAM Solistenensemble Programmacommissaris NTS constante kwaliteit Muziekconcours Leger des Heils Kardinaal König naar Mindszenty Zondag collecte vverelddiakonaat eft 0idteren DONDERDAG 30 JANUARI I960 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 6 (Van onze rtv-medewerkster) HILVERSUM (GPD) We hebben dan, in de loop van de jaren bijna 140 afleveringen van „Coronation Street" gezien en voorlopig kunnen we nog voort: in Engeland hebben ze de achthonderdste uitzending net achter de rug en nog steeds kib belt iedereen met iedereen. Maar er zou toch weinig plezier aan deze serie te beleven zijn, als er geen ondertitels bij waren. Want het accent uit Manchester en de Ierse tic van Concepta zijn zelfs voor goed-Engels sprekende Nederlanders nauwelijks te volgen. Gelukkig heeft de NTS een uitstekende vertaaldienst, die voor alle omroepen v^erkt. En de man, die sinds honderd afleveringen het vertalen van Coronation Street op zijn reper toire heeft staan is Ywan von Dewal. per dan b.v. na-chroniseren, zoals dat in het buitenland gebruikelijk is. Moeilijkst De timing is het moeilijkste punt voor de vertaler. Praat iemand in drie seconden zes of acht regels, dan mag er toch niet meer dan één re gel tekst op het scherm komen, in verband met die leessnelheid. Zo doende is het vertalen dan meer pa rafraseren dan echt vertalen. Verveelt op den duur, na zoveel afleveringen het vertalen niet? Nee, dat valt geweldig mee. „Maar om 's avonds eens met mijn vrouw naar de bioscoop te gaan. daartoe kan ik de moed niet opbrengen. Daarvoor zie je verplicht veel te veel. Ik lees liever, of knutsel met geluid". Nee, hij heeft geen Engels gestu deerd. Wel een aantal jaren psycho logie, in Leiden. Maar Von Dewal heeft tijdens zijn diensttijd in München-Gladbach bij het Britse Rijnleger gezeten, op de vertaalaf- deling. Daar zetelde een uitsluitend Engelse bevolking, waarvan bijna iedereen weer een ander accent sprak en op die manier, in de prak tijk, heeft hij zijn Engels op een der gelijk peil gebracht, dat hij zelfs de meest onbekende Engelse dialecten nog wel kan verstaan. Ruim twee jaar is Ywan von De wal bij de NTS in dienst. Hij begon met „Batman" te vertalen. „Een slechte strip, dat wel, maar zo voi rare tekstvondsten, dat het als ver- taalobject veel dankbaarder was dan wat ik nu doe". Dagtaak Coronation Street is overigens een volledige dagtaak, met af en toe wat WENEN (AFP) De Oostenrijkse componist Hans Jelinek, een van de meesters van het twaalftoonstel- f eel, is op 68-jarige leeftijd in Wenen overleden. Na een opleiding bij Arn- hold Schönberg, Alban Berg en Franz Schmidt werd hij docent aan het concervatorium van Wenen. Be halve componist was hij ook pianist en dirigent. In 1931 ontving hij de Newyorkse John Hubbard-prijs. De staw Wenen kende hem in 1947 de grote muziekprijs toe. bijkomend buitenlands nieuws erbij. Soms wil een vertaling niet vlotten, soms gaat het bijzonder snel. Dat ligt vaak aan het tempo waarin de spelers spreken, maar het hangt ook af van wie de tekst is. In het begin was Tony Warren, van wie ook het idee voor deze serie kwam, de tekst schrijver, nu is er een team van schriJVers onder leiding van Harry Kershaw. „De Engelse tekst biedt vrij wei nig mogelijkheden. Wordt er te vlug gesproken, dan is het lastig om in de ondertiteling je verhaal te hand haven. Bovendien is er dat merk waardige mentaliteitsverschil tus sen de Engelsen en de Nederlanders dat aanduiden van dingen en be grippen met een enkel woord, ter wijl het Nederlandse denken en zeg gen veel concreter is". Ruim een jaar geleden is wan von Dewal zelf eens in Manchester gaan kijken bij de zgn. droge repeti tie. Wat hem daar het meeste op viel? Ena Sharpies, dat kwaadaardi ge oudje, die zodra ze de set is uit gestapt een brede grijns op haar ge zicht heeft en dan opeens als Violet Carson een bijzonder gezellige en opgewekte vrouw blijkt te zijn. Violet Carson Ena Sharpies een opgewekte, gezellige vrouw. schadigd en bovendien is ondertite len. hoe arbeidsintensief het dan ook is, in ieder geval vele keren goedko- DEN HAAG (GPD) Vrijdag nacht 7 februari zal de beroemde Amerikaanse zanger Joe Tex optre den tijdens een nachtconcert in het Amsterdamse Concertgebouw. In het voorprogramma staat de soul-zange- j res Carla Thomas. Joe Tex, die in Amsterdam zal worden begeleid door een orkest van twaalf man, heeft vooral in Amerika een grote naam. Het aantal platen op naam van zanger-componist Joe Tex loopt in de vele tientallen. Hij kan worden ingedeeld in de kop van de rij „souT-artiesten, die speciaal de laatste jaren een vaste greep op het platen- en concertpu bliek hebben gekregen. Hij beheerst echter ook andere genres, waarvan de country and western-stijl moet worden genoemd. Goedkoper DEN HAAG (ANP) In Den Haag werd vorig jaar een ensemble opgericht, dat zich vooral toelegt op uitvoering van oude polyfonie en de muziek na 1900. Aanvankelijk trad men naar buiten als het Nederlands Vocalistenensemble. Na enkele mu taties is het gezelschap definitief samengesteld. Het heeft als nieuwe naam „Het Nederlands Solisten ensemble" aangenomen, waarvan Chris Verhoog de artistieke leider is, en dat uitvoeringen verzorgd al dan niet in samenwerking met instrumen talisten. Het gezelschap wordt ge vormd door de sopranen: Thea Ek- kervan der Plas en Ank Reinders, de alten: Meta Bourgonjen en Rijk je Wolleswinkel, de tenoren: Rudolf Grasman, Egbert Ravesteijn en Ruud Ruivenkamp en de bassen: Rob Holl en Chris Verhoog. j Coronation Street komt in Hilver- j sum als film en als script aan. Dat. script is in Engeland dan al uitge breid bijgewerkt, omdat er bijzonder vaak van de tekst wordt afgeweken door de spelers. Desalniettemin zit ten er vaak nog andere, onvolko menheden in. Die worden in Hilver sum dan weer nagekeken aan de hand van de film. Na het verbete ren komt het timen. Geen eenvoudi ge zaak: de kijker moet namelijk even lang lezen aan vertaalde on dertitels als het duurt om het te zeg gen. Daar is een bepaalde tijd voor: men leest 68 aanslagen, inclusief de leestekens, in zes seconden. En zes seconden ondertitel betekent twee regels op het scherm. Die titels ko men op ponskaarten (een systeem dat door de NTS zelf ontwikkeld is) en worden door een met de hand be diend doorvoersysteem stuk voor stuk voor de camera gebracht tij dens de uitzending. In de uitzending zien we de beide beelden over elkaar heen. Zo blijft in de eerste plaats de film onbe- ADVERTENTIE HILVERSUM (GPD) Hoewel in Hilversum druk gespeculeerd wordt over de aanwijzing van de man die Jan Castelijns als programmacom missaris van de NTS moet opvolgen, blijven er in feite tussen een vijftal namen slechts twee over die als se rieus moeten worden beschouwd. Het zijn de namen van mr. L. B. Wuest (KRO-adjunct-directeur voor de stichtingszaken) en Piet te Nuyl jr. (Vara-adjunct bestuurder). Daar bij moet worden aangetekend dat men bij de Vara niet in ernst rekening houdt met een benoeming van de heer Te Nuyl. Zeker is, dat de nieuwe man zowel, voor de omroepen als voor de NTS (twee grootheden die de laatste tijd caballero Toneelspeelster en TV-ectrice Pleuni Touw AMSTERDAM (GPD) Het Le ger des Heils organiseert op zater dag 8 februari een nationaal zan gerscongres in het Amsterdamse Concertgebouw en zaterdag 1 maart een interregionaal muzikantencon gres in De Doelen in Rotterdam. Aan het zangerscongres zullen 1200 leden van zangkoren deelnemen. Het orgel van het Concertgebouw zal worden bespeeld door de organist Mihcael Clack, kapelmeester van de befaamde Chalk Farmband. Het mu zikantencongres in Rotterdam zal worden geleid door majoor W. F. Pa Is tra. Tijdens dit congres zullen de Leger des Heils brassbands uit Noord-Holland, Zuid-Holland, en Utrecht en het zuiden van het land zowel afzonderlijk als gecombineerd spelen. Het betreft hier een kleine 700 muzikanten. WENEN (AP) Kardinaal König van Wenen zal begin volgende week een bezoek brengen aan de Hon gaarse kardinaal Mindszenty in de Amerikaanse ambassade in Boeda pest. aldus meldt woensdag het Oostenrijkse katholieke persbureau. Onlangs heeft het Vaticaan in overleg met de Hongaarse autori teiten weer enkele Hongaarse bis schoppen benoemd. De Hongaarse regering heeft laten weten bereid te zijn tot. een regeling van de kwestie Mindszenty. UTRECHT (ANP) In bijna alle protestantse kerken in Nederland wordt zondag de jaarlijkse collecte voor het werelddiaconaat gehouden. Vorig jaar kregen de kerken via deze j collecte aan individuele giften ruim vijf miljoen gulden binnen. met elkaar leven in een verhouding j die niet ten onrechte wel wordt ge- I kenschetst als die van kat en hond) acceptabel moet zijn. Een dergelijke functionaris zal zeer I waarschijnlijk niet bij de Avro wor- I den gevonden omdat de op het oog meest aangewezen persoon. Siebe van der Zee, nog te kort de affaire- Van Heyst achter de rug heeft. Aan j deze algemene indruk moet worden j toegevoegd dat de Avro-radiodirec teur H. van Overvest als kandidaat afvalt omdat hij heeft laten weten zich bij zijn leest (radio) te willen houden. Tros- directeur mr. J. M. Landre komt met in aanmerking omdat de overige omroepen niet gebrand zijn op een programmacoinmissaris uit een kleine omroep. Om dezelfde re den wordt de naam van Arie Kley- wegt. hoofd VPRO-t.v. afgewezen. Van de NCRV wordt geen kandidaat verwacht omdat men bestuurders en directieleden te veel zelf nodig heeft. Er is een ogenblik sprake ge weest van een benoeming van het I kroonlid in het NTS-bestuur mr. De Wilde. Maar aangezien deze bekend staat als een overtuigend voorstan dier van een nationale omroep, heb ben de omroepverenigingen reeds him veto over hem uitgesproken. Aldus blijven KRO en Vara over. Zoals reeds opgemerkt: de Vara- zelf houdt niet serieus rekening met een benoeming van de heer te Nuyl (die in dat geval waarschijnlijk zou moeten worden opgevolgd door Her man Wigbold. wiens plaats bij „Ach ter het nieuws" dan zou worden in genomen door Koos Postema An ders ligt het bij dé KRO: voorzitter Van Doorn zou eigenlijk wel een ei gen man by de NTS willen en dat zou dan mr. Wuest moeten zijn. Al deze specualties bUjven echter steken in het thans duideiyk naar buiten getreden wantrouwen dat de omroepen koesteren ten aanzien van het NTS-schema voor de winter 1969/ 1970. Naar wy vernemen, heeft men reeds beslist dat de NTS-voorzitter E. A. Schuttenhelm in zyn functie als waarnemend programmacommis saris het komen winterschema in grote trekken zal vastleggen. zo dat. de nieuwe in mei (wanneer de NOS een feit wordt) te benoemen programmacommissaris voor een voldongen feit komt te staan. Hilver sum vraagt zich af: zie zou bereid zyn dat te accepteren? NEDERLAND I 6.50 De fabeltjeskrant (NTS) 7.00 Journaal (NTS) 7.07 Julia, tv-feuilleton, in kleur (AVRO) 7.31 Sportpanorama (AVRO) 8.00 Journaal (NTS) 8.20 Televizier (AVRO) 8.45 High Chaparral, tv-feuilleton in kleur (AVRO) 9.35 Waar de meisjes zyn muz. show in kleur (AVRO) 10.20 Info: maandelijkse adviesrubriek (AVRO) 10.45 Journaal (NTS) 10.50 Teleac Groenteteelt onder glas (NTS) 11.00 Teleac Kijk een wat Ik zeg (NTS). NEDERLAND II 6.50 I)e fabeltjeskrant (NTS) 7.00 Journaal (NTS) 7.03 Scala (NTS) 7.30 Horen en zien: verschynselen in moderne muziek (NCRV) 8.00 Journaal (NTS) 8.20 Rodeo: jong talent in de lichte muze (NVRV) 9.10 Kijk Kijk: amusementsprogramma (NCRV) 9.55 Aktualiteitenrubriek (NCRV) 10.20 Dagboek van Rembrandt (NCRV) 10.25 Kenmerk-Laat: rubriek over mensen (IKOR/CVK/RKK) 10.55 Journaal (NTS). De zoete geur van het succes, zoals de hoofdfilm gisteren heet te, was een deugdelyke titel voor Mackendricks eerste Hol ly woodfilm, die hy immers te danken had aan zyn eerdere, zeer succesvolle films, waarvan U zich enkele ongetwyfeld her inneren zult: „Whiskey Galore" „De man i nhet witte pak". .Maggie" en „The ladykillers" waren de bekendste. Met deze films schiep Mackendrick in de jaren vyftig een typische En gelse filmstyi. gebaseerd op vertedering voor het oude. beke ken vanuit de nieuwe tyd en dat alles overgoten met veel gevoel voor een met staalkussentjes toegeruste humor, die iedereen raakte maar niemand pyn deed. Goed, Mackendrick had dus veel succes, hy werd naar Ame rika geroepen en kreeg als eer ste film „Sweet smell of suc cess" te maken met de aller- Amerikaanste filmster meteen in de hoofdrol: Burt Lancaster. Die film is algemeen als een teruggang beschouwd. Men zei dat Mackendrick als typische Engelsman toch niet zo goed had kunnen aarden in het me chanische Amerika, waarbij men ten eerste vergat dat hy in Boston geboren is, en ten twee de. dat hy misschien graag de <ansen eens wilde benutten een harde, lynrechte film te maken, au hy daarvoor het „Ameri kaanse" materiaal in handen had. My is de film althans voor honderd procent meegevallen, temeer omdat hy toch al ruim elf jaar oud is, wat voor een film een mensenleven is. Wat ik me gisteren afvroeg, was, wat nu eigenlyk het verschil is tussen zo'n bioscoophoofdfilm, en de televisiefilm die eraan voorafging op de andere zen der: „The reporter". De films hadden enkele dingen gemeen. In de eerste plaats het onder werp: journalisten speelden er de hoofdrollen in. In de tweede plaats de „filmacteurs". In de bioscoopfilm speelden Burt Lan caster en Tony Curtis de hoofd rollen. in de televisiefilm zagen we eveneens bekende sterren van het witte doek in actie, zo als Robert Ryan en Gary Mer rill. Verder waren er natuurlyk verschillen. Meest in het oog springende verschil: dat van de tyd. De bioscoopfilm duurde 90 minuten, by na twee keer zo lang als de televisiefilm, die 50 minuten duurde. In feite was het dit verschil, dat de oor zaak was van de andere ver schillen. Ik vond beide films goed van smaak, beide films hadden ook een gelukkig einde waarin tenslotte het goede wint van het kwade, maar „Sweet smell of succes" groeft dieper (zoals dat theatraal heet) lou ter en alleen omdat er meer tyd was voor het aanbrengen van details, omwegen, nuances e.d. Zo'n televisiefilm vertelt het verhaal sneller, slaat meer din gen over. Had „The reporter" ook anderhalf uur kunnen duren dan zouden we b.v. gehoord hebben wat precies de oorzaak was van de „vete" die tussen de verslaggever en de politie- inspecteur bestond, we zouden geweten hebben, waarom Mic- kroe zo gebeten was op de agent, die hem gevangen had geno men (we hoorden het wel even, maar slechts in het voorbij- gaan», we zouden zyn grenze loze haat geëtaleerd hebben ge kregen, we zouden zeker agent Stella, die hy vermoorden wilde, te zien hebben gekregen, even als diens kinderen. Met andere woorden: het is niet zo, dat we in die televisieseries maar hal ve verhalen krijgen, maar we krygen hele verhalen, waar knaagdier tyd: grote happen uit heeft weggevreten, waardoor we het skelet door het lichaam heen zien schemeren. Dat maakt deze series meestal zo schematisch. Maar de televisie heeft voor dat euvel en tegengif bedacht: de serie. Van verslaggever Dan ny Taylor weten we na tien af leveringen net zoveel zo niet meer, dan we van hem gewe ten zouden hebben als hy een malig in een bioscoopfilm van anderhalf uur was opgetreden. De vaste figuren in zulke se ries krijgen per aflevering meer body, meer vlees rond de bot ten en daardoor krijgen die se ries op den duur meer gezicht. Maar ook na de tiende of twintigste aflevering büjft toch het bezwaar bestaan, dat welis waar de hoofdpersonen ver trouwde figuren zijn geworden, maar de situatie waarin ze ver zeild zyn geraakt en de perso nen waarmee zy dan te maken krygen, te weinig tekening mee krijgen in die 50 minuten. Wat is dus de conclusie? Uiteindeiyk zal de goede bioscoopfilm het toch winnen van de goede tele visiefilm, niet omdat hy twee keer zso lang is, maar omdat hy I twee keer zo gedetailleerd is! NS. SCHIEDAM (ANP) Van 1 fe bruari t/m 24 februari zullen in het Stedelijk Museum m Schiedam ex- I posities worden gehouden van de Haarlemse kunstenaars Frans Ver- poorten en Pieter Zwaanswyk. Frans Verpoorten laat plastieken zien, die herboren zyn uit een schroothoop, gesmeed en gevormd van yzer tot grillige objecten. Pieter Zwaanswyk schiep, zoals hyzelf zegt, een privé- methologie met goden en godinnen, die aan strips zyn ontleend. De hef tige drang tot leven en leven door- i geven obsedeert de kunstenaar. Het j erotische spel vormt in zyn werk een steeds terugkerend motief. VOOR DONDERDAG 30 JANUARI Hilversum 1, 402 m. AVRO: 18.00 Nws. 18.16 Radlojourn. 18.20 Uttz. van de WD. 18.30 Stereo: Licht ensemble (opn.). 18.50 Gespro ken brief. 18.55 Voor de kinderen. 19.00 Knlpperllc'ht: progr. voor alle wegge bruikers. 19.30 Nws. IKOR: 19.35 Kerk veraJ en dlchtby. 19.40 Avondge bed. AVRO: 20.05 Stereo: Radio Ka- merork. en sol. klass. en mod. muz. (opn.). 21.20 Anabasis, hoorsp, 22.30 Nws. 22.40 Radlojourn. 22.55 Ik hoor. Ik hoor wat U niet hoort. lez. met gram.pl. 23.30 Stereo: Mod. kamermuz (opn.). 23.55-24.00 Nws. Hilversum 'i. 298 m. NCRV: 18.00 Tyd vry voor muziek ln vrije tyd: koorzang en fanfaremuz 18.30 Nws. en weerpr. 18 46 Act. 19.05 Spektnun: nws. uit de prot. chr. orga nisaties. 19.20 Muz. van Het Leger des Hells (opn.). 19.35 Stereo: Lichte ork- muz. (opn). 20.00 Stereo: Sll de Strandjutter, ven'.-hoorsp. 20 25 Ste reo: Steravond: gev progr 21.40 Ste reo: Lichte grammuz. 21.50 Kerkor gelconcert: seml-klass. en mod. muz. 22.20 Avondoverdenking 22.30 Nws. 22.38 Parlementair overzicht. 22.45 On voorzien De sluitpost van de dag. 23.55-24.00 Nws. VOOR VRIJDAG 31 JANUARI Hilversum 1, 402 m. AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymn 720 Stereo: Lichte grammuz. VPRO: 7.54 Deze dag. AVRO: 8.00 Nws 8.11 Radlojourn. 8 20 Stereo: Lichte gram muz. (8.3C-823 De groenteman). 8.50 Woordelijk .vandaag de dag. NRU: 9.00 Stereo: Voor kleine bezetting: Te nor en plano: klass. lied. 9.35 Waterst. 9.40 Voor kleine bezetting: kerkorgel concert: seml-klass. muz. AVRO: 10.00 Voor de kleuters. 10 10 Arb.vlt. (gr (11.00-11.02 Nws.). 1130 Kerkor gelconcert: klass. en seml-klass. muz. 11.55 Beursberichten. NRU: 12.39 Ste reo: Licht vocaal ensemble (gr.) 12 49 Recht en slecht, praatje 13.00 Nws. VARA: 13 11 Act. 13.20 Voor de mid denstand. 13.25 Stereo: Berlljns Filhar monisch ork. (gr.) klass. muz NRU: 14 10 Toerlsmo- toerismtlsche Inform uit binnen- en bultenl. 1420 Poëzie op f>untenwedstr. In het voordragen van uchtlge poëzie. 15.00 Klein chanson. VPRO: 16.00 Nws. 16.C2 Thuis: progr. voor thuiszlttenden 16 45 Radio-kamer ork.: mod. muz. 17.40 Inform.: achter gronden en commentaar. Hilversum 2, 298 ra. KRO: 7 00 Nws. 7.10 Het levende woord. 7.15 Badinerle: klass. en seml- klass. muz. (gr.). (7.30 Nws.; 7.32 Act.; 720 Overweging; 8.00 Nws.). 8.32 Voor de hulsvr. (9.00-9.10 Gymn. voor de hulsvr.). 9.40 Schoolradio. 10.00 Stereo: Aubade: klass seml- klass. en mod. orkmuz. (gr j 11.00 Nws. 1102 Voor de zieken. 11.55 Me- ded. 12.00 Van twaalf tot twee: gev. progr. (12.22 Wy van het land; 12.26 Meded. t.b.v. land- en tulnb.; 12.30 Nws.. 12 41 Act 13.00 Raden maai. 14.05 Schoolradio. 14.30 Stereo: Mu- siësta: licht gev. muz .progr. TROS: 15.00 Mensen als U en ik: profiel van een volk Indianen. 15 30 Stereo: Proefdraaien: nieuwe lichte gram.pl. met commentaar. 16.00 Nws 16 02 Ste reo: Metropole-orkest met. zangspel: Amusement sm uz 1620 Boem!: Pop show (16,45-17.06 Stereo: nws over undergrond en westcoast music). 17.15 Sportkompas. 17.45 Act. TELEVISIEPROGRAMMA** Nederland I NTS/NOT: 11.25-11.50 Schooltelevisie NTS: 18 50 In kl.De Fabeltjeskrant. NTS: 19.00 Journ KRO: 19.06 Kopduel sportquiz. NTS: 20.00 Journ. KRO: 20.2C Brandp 20.40 De Drie-Sterren Show 21.23 In kl.: Gunsmoke. TV- feullleton 22.10 In kl.: Opdracht ln Afghanistan, documentaire rep NTS: 22.45-22.50 Journ 23.00-23.30 Teleac: En France avec Nicolas (les 12). Nederland II NTS: 1820 In kl De Fabeltjeskrant NTS: 19 00 Journ 19.03 Scala: Inform, progr VARA: 1920 Coronation Street TV-feullleton NTS: 20 00 Journ VARA 20.20 In kl.: Ironside: TV-feullleton. 21.10 De Jonge Onderzoekers: maga zine voor wetenschap ln wedstrijdver band. 21.20 Mies en Scène. NTS: 22.20- 2225 Journ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 5