fantastisch wereldrecord op 10.000 meter
OERKERK: HOOFDSTUK APART
„Glaasje op, laat Bols maar rijden
-WAT EEN KLASSE
Insiders
t
kadden
verwacht
Cijfers van Inzeil
In de Festhalle heerst de temperatuur van een sauna
IANDAG 27 JANUARI 1969 PAGINA 7
)6W
LEIDSCH DAGBLAD - SPORT - LEIDSCH DAGBLAD SPORT - LEIDSCH DAGBLAD - SPORT - LEIDSCH DAGBLAD - SPORT - LEIDSCH DAGBLAD - SPORT - LEIDSCH DAGBLAD
meld hebben. Er heerst de temperatuur van een
sauna, er hangt een geur. die zwaar is van bier,
rook en transpiratie, er is meer herrie dan in de
hel. Supporters in doorweekte overhemden keren
er grote pullen met bier boven eikaars hoofden
am. Het grote Tiroler orkest wordt gedwongen
/oortdurend het „Heya Jan Bols" te spelen. Dan
sende groepen rukken over de tafels op in de rich
ting van het podium. Glazen vallen kapot en
worden weggeschopt. Laveloze jongens probe
ren drie stappen vooruit, twee achteruit, een
misschien niet bestaand doel te bereiken.
De eerste dag van het Europese schaatscarna-
val beleeft in deze Festhalle een ongekend slot.
Uitgewist is de herinnering aan de regen, die bui
ten nog steeds in stromen valt en aan de toch
wel wat teleurstellende prestaties van vanmid
dag. Vergeten de kou, de vermoeidheid van het
lange zitten in het stadion, de honger, het leven
is goed nu: „Glaasje op, laat Bols maar rijden".
Hoe reed Bols die eerste dag en Kees, en Ard,
en Eddie, en Peter? Hoe was het twaalf uur gele
den in het stadion, op tribune F bijvoorbeeld,
waar vader Verkerk met zijn chronometer de
tijd waarnemers controleert'1 Mannen, als maan-
bestormers flessen op de rug torsend, verkopen
er koffie en kleine flesjes cognac. De toeters, te
voren langdurig gestemd, laten zich veelvuldig
horen. Je moet. zegt een supporter na de nodige
neutjes, niet te hard blazen want anders krijg je
pijn in het hoofd met al die drank. Iemand heeft
?r wat op gevonden: een toeter, gemonteerd op
een spuitbus.
Drinken, drinken, totdat we zinken, zingt het
legioen als één man. De zilvervloot vaart af en
aan door het stadion. Een rode kruis-verpleeg
ster wordt ingesloten en toegezongen met „Ja
zuster, nee zuster" en „O, wat ben je mooi". Op
de eerste rij trekt een jongen een gruwelijk vam
piermasker over zijn hoofd. Bovenin ontrollen
twee, in identieke blauwe trainingspakken gekle
de mannen, een spandoek met „Hup Ard, Kees en
Jan, laat zien wat je kan". Verderop valt te le
zen „Hup Keessie, bezorg ons een feessie".
Pleun Verkerk, getooid met een bontmuts vol-
geprikt met speld.ies, maant het publiek tot stil
te bij de start. Na afloop van de 500 meter is
hij nog vol vertrouwen. „Als Kees op de 5000 me
ter drie seconden pikt op Claesson, dan is die
Zweed nergens meer". Later, wanneer zijn zoon
gereden heeft, staat hij er wat ontgoocheld bij.
Cornelius, alias Kees Verkerk, heeft zijn vader
en met Pleun alle andere Nederlanders op
de vijf kilometer veel verdriet gedaan. Een sup
porter, die alle hoop op hem gevestigd had kon
er niet langer tegenop. „Ik schrijf je niet meer
op Kees", riep hij en gooide zijn programma weg.
Maar even later pakte hij het weer en begon
opnieuw ijverig te noteren.
Tussen het falen van Kees op de vijf kilometer
en zijn triomfen op de 1500 meter en de tien ki-
Verkerk, verwekker van zo'n zoon, ging om half
Een Hollands feest in Inzeil.
zes zondagmiddag op de schouders. Als de trot
se. gelukkigste vader in Inzeil. En terwijl Jan uit
Hoogeveen daarna zijn tien kilometer reed,
schonken de supporters zich nog eens in en zon
gen: „Oh. heerlijke dromer» van Bols en brande
wijn". Kortom, het zit wel goed voor Deventer,
lometer, lagen lange uren. geplaveid met twij
fel. De opmars van het legion naar het stadion
was zondag aanmerkelijk minder triomfantelijk
dan zaterdag. Maar het getij zou keren Pleun
Ais (Door George Taylor)
af-
ons (E^ELL (GPD) Er hebben zich gisteren onbeschrijflijke
(een van vreugde afgespeeld op de kunstijsbaan van Inzeil.
a veroverde de 20-jarige Noor uit Hamar, Dag Fornaess, de
rpese titel, met tijden, die tot voor kort voor een klasse-
hsrijder voor onmogelijk werden gehouden: 40.4 op de 500
tr, 2.06.3 op de 1500 meter, 7.32.1 voor de 5.000 meter en
i/ 2'5 op de 10.000 meter. Maar de grootste waardering van
-p] die daar waren, ging uit naar Kees Verkerk uit Putters
et Waardering voor een nieuw wereldrecord op de tien-
iznd meter. Voor een tijd, die niemand voor mogelijk had
luiden: 15.03.6. Het is ongelooflijk, zeiden jonge en vergrijs-
i, shaatskenners uit alle landen. 12.6 seconden beter dan het
trd van Per Willy Guttormsen, bijna zeventien seconden
üer dan ooit de tempobeul Fred Anton Maier op de tien
uat ometer had gereden.
^an »Hij ging weg", zei een trotse Leen Pfrommer, „op een
dB- emi van 15.32. Na drie rondjes van 34 ging ik over op 15.16 en
er O) 15 minuten „rond". En dan te wetendat Kees rondenlang
m even seconden onder die 15 minuten heeft gezeten en de
sen orseharten allemaal oversloegen van angst, dat Kees toch nog
o®- t ee. tijd van rond 14.52 Dag Fornaess de Europese titel zou ont-
nenNeen, natuurlijk heeft Kees dat niet gehaald. Hij kivam uit
15.0.6. Ik heb nog een tik tegen mijn chronometer gegeven, een-
idigomdat ik het zelf niet wilde geloven. Maar de cijfers logen
\t. h toen die speaker de tijden bekend maakte, wist ik het.
ormWat een kerel! Er is maar één Europese kampioen voor mij.
nd. daüs met alle respect voor Dag Fornaess onze Kees Ver-
oe- tk'at een klasse, wat een inzet".
L' CeesVerkerk uit Puttershoek. De
ine nan heeft gisteren met dit
lomeale wereldrecord en zijn
jrwiningen op de 1500 rae-
(2.4.4) en de tienduizend meter
ledij de show gestolen. Insiders
ddeihet verwacht. Wie Kees Ver-
•k nuwelijks veertien dagen gele-
n ir Heerenveen kampioen van
derlnd had zien worden, was er
ft oi de hoogte. Kees Verkerk was
dat moment onbetwist 's werelds
jte chaatser. Hu alleen kon voor
der.nd Europese en wereldglorie
ïala. Nieman d anders! Ard
den niet, met alle waardering
j>r gn inzet en Jan Bols niet, die
i de moderne schaatswereld een-
hdif te kort komt op de kortere
Itarien, om ooit de allergrootste
woden. Evenmin Peter Nottet en
dieVerheyen, de staart van onze
fnpoeg, die echter zo sterk bleek,
i z zich beiden, evenals Kees,
i a Jan bij de laatste zestien in
leli plaatsten. Nee. alleen Kees
fke'k zou in staat zijn de opmars
i pas 20-jarige Dag Fornaess en
j wat oudere Zweed Goeran
eson te stuiten. De opmars van
heuwe schaatsgeneratie, die met
moderne opvangmogelijkheden
r& omringd.
tei schaatsgeneratie die klaar
om een revolutie te veroorza-
len zonder twijfel binnen enkele
ter een geheel nieuwe wereldtop
vormen. Medische begeleiding,
(igente trainingsprogramma's, li-
nelijke conditie, dat alles zal
meer dan ooit een rol gaan spelen.
Een klassementskampioen zal inder
daad ook een all-rounder moeten
zijn. Op a 1 1 e afstanden uitstekend!
De tijd is nu al voorbij, dat een
stayer titels kan grijpen, dat een
sprinter voldoende puntenvoor-
sprong kan verzamelen om daarmee
de achterstand op de tien kilometer
voldoende te kunnen compenseren
Bewezen
De nieuwe Europese kampioen
Dag Fornaess heeft dit in Inzeil af
doende bewezen en Goeran Claesson
heeft dat met zijn derde plaats, ach
ter Kees Verkerk, nadrukkelijk on
derstreept. Kees Verkerk een
hoofdstuk apart in de schaatshisto
rie van deze jaren. Kees Verkerk
drong zich tussen Fornaess en Claes
son in op de tweede plaats, dankzij
zijn formidabele tien kilometer. Vrij
wel niemand had de terugkeer van
de zoon van Pleun na die eerste
noodlotsdag voor mogelijk gehouden.
Die zaterdag in Inzeil, dat ójs, dat
borstplaatijs, dat onder de gestage
regen met het half uur verslechter
de. Oh, wat ging het supportersle
gioen af. Al die vierduizend getrou
wen, die naar Inzeil waren gekomen
om successen te aanschouwen. Om
Kees, Ard, Jan, Peter en Eddie aan
te moedigen. De inzet van allen was
boven alle lof verheven. Nimmer liet
het legioen verstek gaan, nimmer
was de inzet van alle rijders minder
dan honderd procent. Maar het üs
tijdens die 5000 meter!
Het begon overigens zo mooi op de
500 meter. Ard Schenk mocht dan
wel wat teleurgesteld zijn over de
voor zijn doen wat zwakke 41.4, hij
de kleine man uit Puttershoek had
willen maken. Die gok schakelde
Verkerk uit voor de ereplaatsen,
was de algemene mening, toen men
zou er toch de basis mee leggen j het algemeen klassement na twee af-
voor een fraaie vierde plaats in het j standen doornam. Ongeveer 2.5 punt
algemeen klassement. Peter Nottet j achter op Fornaess, terwijl bijna 2
echter danste van vreugde over zijn I
41.9 en Kees Verkerk glimlachte ver-
punten hem scheidden van Claesson.
Zweden en Noren gingen gerust
genoegd over zijn 41.4. Even snel slapen. Het Nederlandse gevaar was
als Aid. maar toch een secon- 1 ingedamd. Niemand zou dit tweetal
de langzamer dan Dag Fornaess. die meer kunnen bedreigen. Ook al die
in 40.4 de 500 meter had afgeraasd i supporters uit Nederland zwegen uit
en reeds op rozen leek te zitten. i louter wanhoop. Ze zwegen, toen
I Kees Verkerk na die dramatische
StrOniCÜ vi^ duizend meter uitreed. Er klonk
geen aanmoediging, er klonk geen
medeleven. Ze lieten Kees Verkerk
alleen met zjjn ellende. Ze waren zó
ontzet, dat ze vergaten hem te steu-
nen in deze moeilijke ogenblikken.
Later zei verzorger Nederveen uit
i Rotterdam: „Ik wou ze wel toe-
schreeuwen: „Toe. help Keessie nu".
Ik zag dat brok ellende daar rond
rijden in die doodse stilte".
Later is alles goed gekomen.
Coach Leen Pfrommer vond de
goede woorden. Het was drin
gend nodig. Want Kees Verkerk
hij zei het gisteravond tijdens het
banket was zo gebrand op dit
kampioenschap. Op deze titel.
Die zaterdagnacht heeft Kees Ver.
Toen kwam die 5000 meter. De re
gen viel neer in stromen. De regen, j
die het ijs tot borstplaat maakte, de
regen die een dikke streep trok dooi
de rekening van Kees Verkerk, die
vrijdagavond bjj de loting op eigen
verzoek in de tweede groep werd in
gedeeld. Het was een gok. Kees Ver
kerk gokte grandioos mis. Ontstel
lend waren de gevolgen. Want ter
wijl alle „groten" bij elkaar in die
eerste groep nog tot redelijke tijden
konden komen, met in hun midden
Ard Schenk en Peter Nottet - als een
kind zo blij over zijn 7.38.8 kwam
Kees Verkerk op het borstplaatijs
eenvoudig niet vooruit. Hij overklas
te Sandler, de Zweed, in zijn rit met kerk niet veel geslapen. Hij zon op
grote overmacht, maar het mocht J revanche. Hu wilde tonen, dat niet
niet baten. De chronometers velden j Dag Fornaess, maar hij de enige wa-
onbarmhartig het vonnis over de re Europese kampioen was. Hij had
aan diggelen gereden. Coach Leen
Pfrommer had vingers tekort om
Kees Verkerk te vertellen, hoe ver
hij onder zijn schema zat. Westduit-
se officials vergaten het protocol,
dansten en juichten mee met de dol
geworden Nederlandse kolonie. Sup
porters klommen met toeters en an
dere lawaaidingen gewapend op de
sneeuwranden langs de baan. Met
de monotone regelmaat van een ro
bot maakte de speaker de rondetij
den bekend: 37, driemaal 34. drie
maal 35, zevenmaal 36, tweemaal 35!
viermaal 36. viermaal 37
Het was eenvoudig niet te geloven,
dat dit frêle figuurtje in het oranje,
dit wonder op de ijsbaan van Inzeil
verwezenlijkte. Die bel voor de laat
ste ronde, de zekerheid van een
nieuw wereldrecord, de vreugde van
allen, die Nederlands voelden en
dachten. „Het is zo goed in het eigen
hart te kijken", heeft eens Alice Na
tion gedicht. Welnu, ik heb in mijn
eigen hart gekeken en ik was trots.
Trots met al die anderen. Nederlan
ders, Noren, Zweden, Westduitsers,
Finnen, over datgene wat Kees Ver
kerk had gepresteerd. Moet u nog
weten wat Kees zei, heel wat later?
Of weet u het al? Kees had niet veel
woorden: „Ik ben gelukkig en ik wist
niet, dat ik zó hard ging. Ik gleed
lekker en ik voelde geen vermoeid
heid".
Is dit het geheim van dit fameu
ze wereldrecord? Weineen! Het was
de inzet, de vaste wil om iets groots
te presteren, die Kees Verkerk tot
dit wonder bracht. Het wonder van
Inzeil! „Gefeliciteerd", zeiden Noor
se journalisten een beetje zuur, want
ze wisten als iedereen, die in Inzeil
was, dat de Europese titel van Dag
Fornaess verbleekte bü dit wereld
record van Verkerk, die echt de al
lersterkste was in Inzeil, 's Werelds
beste
Sorry, al die andere Nederlanders
En op de 10.000 meter alles j zjjn door deze prestatie wat op de
achtergrond geraakt. Maar dat is
tweede groeps-keuze van Kees Ver
kerk. En over de mislukte gok, die 1
er zó op gerekend. Hij had het don
derdagavond aan mij verteld. Wells-
Kees Verkerk in zijn rit tegen
de Duitser Zimmermann op de
1500 meter.
waar lachend, maar achter zün
woorden school dodelijke ernst. Die
nacht voor de zondag heeft hij zijn
plannen gemaakt. „Die 15000 meter
moet ik winnen. Dat ben ik aan mijn
gouden Olympische medaille ver
plicht,
geven. Alles, alles, alles". Dat
zei h(j in zichzelf en is toen gaan
slapen.
Kees Verkerk won op die tweede,
zonovergoten dag in Inzeil, de 1500
meter. Met overmacht. 1.2 seconde
sneller dan Claesson, bijna twee se
conden sneller dan Fornaess
Ard Schenk ondanks zijn goede j
2.06.6 wist, dat hij zijn derde
plaats in het algemeen klassement j
zou kwijtraken. „Kees wordt derde.
ik vierde", zei hü een beetje berus
tend. Ook Ard Schenk had een der
gelijke explosie van Kees Verkerk
niet verwacht. Een explosie die hem
voor bij Claesson zelfs naar de twee
de plaats zou voeren.
Terwijl het vuurwerk enorme knal
len tussen de bergen rond de dalke
ten van Inzeil veroorzaakte en de di
verse ceremonies-protocolair
driemaal toe Kees Verkerk op het
erepodium riepen »en de dol van
vreugde geworden supporters de üs-
pitse overstroomden, zag ik weer
Kees Verkerk bezig aan zijn histori-
bezijden de waarheid. Natuurlijk, al
leen de eerste telt, die gaat de his
torie in, maar voor de Nederlandse
schaatssport is het een belangrijk
succes, dat alle vijf deelnemers de
laatste zestien bereikten en op die
10 000 meter met zeer acceptabele
tijden uit de bus kwamen.
Alleen Ard Schenk raakte wat ach
terop door een tè snelle opening te
gen Dag Fornaess. maar een vierde
plaats in de algemene rangschik
king, vóór Maier, Thomassen etc,
verdient alle lof. Peter Nottet is in op
komst. „Ik ben echt tevreden", grin
nikte hij. „Een achtste plaats ln het
algemeen klassement. Ik had het
nooit verwacht".
Geheim
Eindelijk kon er ook een lach af
bij Eddie Verheyen. „Twaalfde èn
verbetering van verschillende per
soonlijke records. Ik vond het heer
lijk. die aanmoedigingen van het pu
bliek". Jan Bols werd veertiende.
Zijn griepje van Oslo bleek de derde
man van onze ploeg toch te veel par
ten te hebben gespeeld. „Mogen
wij", aldus technische commissie
voorzitter Van der Ven, „toch tevre
den zijn? Tweede, vierde, achtste,
twaalfde en veertiende. Er zijn
maar vier Noren bij die laatste zes
tien. We draaien volledig mee en
voor Deventer zijn de perspectieven
op een wereldkampioen rooskleurig,
nietwaar"?
Inzeil-1969. Kees Verkerk, zo uit
de sauna: „Ik heb het daar lang niet
zo warm gehad als op de baan. Ik
hoorde die jongens en meisjes. Ik
zag ze op de sneeuw liggen. Zo
moet je eenvoudig iets geks doen.
In Deventer, ja daar wil ik graag
wereldkampioen worden. Dag For
naess hij is een fijne, sportieve
knaap duidelijk maken, dat we in
Nederland ook schaatsen kunnen.
Wat zal het daar een feest worden.
Hoop ik
1. Fornaess (No.)
2. Verkerk (Ned.)
3. Claesson (Zwe.)
4. Schenk (Ned.)
40.4 3)
41.4 6)
41.2 5)
41.4 6)
:hp tien kilometer. Per Willy Gut-
urnsen zat voor mij op de perstri-
tol
bune.
5. Zimmermann (Wdl) 41.6 9)
6. Thomassen (No.) 40.9 3)
7. Maier (No.) 43.2 (24)
8. Nottet (Ned.) 41.9 (12)
9. Stiansen (No.) 41.8 (10)
10. Tsjekoeljajev (Rus) 41.8 (10)
tot j 11- Koskinen (Finl.) 42.1 (15)
j 12. Verheijen (Ned.) 42.8 (20)
13. Lavroesjkin (Rus.) 42.6 (17)
14. Bote (Ned.) 42.7 (18)
15. Traub (Wdl.) 42.7 (18)
16. Krienbuehl (Zwi.) 43.3 (25)
2.06.3 4)
2.04.4 1)
2.05.6 2)
2.06.5 5)
2.08.5 8)
2.06.7 6)
2.09.0 (10)
2.09.9 (15)
2.06.2 3)
2.09.0 (10)
2.10.1 (16)
2.09.7 (12)
2.09.7 (12)
2.10.4 (17)
2.09.7 (12)
2.11.2 (10)
7.32.1 3)
7.47.0 (10)
7.31.2 1)
7.35.2 4)
7.37.2 5)
7.55.5 (14)
7.31.4 2)
7.38.8 6)
7.52.4 (13)
7.40.0 7)
7.41.6 8)
7.47.6 9)
7.49.6 (12)
7.48.2 (11)
7.57.0 (15)
7.57.3 (16)
15.27.5 2)
15.03.6 1)
15.31.6 4)
15.48.6 (13)
15.34.6 6)
15.34.1 5)
15.28.4 3)
15.35.8 7)
15.41.6 9)
15.54.6 (14)
15.48.2 (12)
15.37.4 8)
15.43.7 (10)
15.43.7 (10)
16.17.7 (16)
16.07.8 (15)
174.086
174.747
174.767
176.550
176.883
177.380
177.760
177.870
178.187
178.530
179.037
179.573
179.978
180.172
182.518
183.153
Hij zag zijn record eenvoudig De Duitser Keiler werd winnaar van de 500 meter in 40.3.
Europees kampioen Dag For-
iess op de schouders, o.a. van
t half zichtbare Kees Verkerk.
INZELL (GPD» „Nu zal ik u", zegt zater-
iagavond de burgemeester van het dicht bij
Inzeil gelegen Siegsdorf tot een groot gezelschap
Nederlandse schaatssupporters, „iets opbiech
ten. Ik ben in de oorlog in Holland geweest en
ik moet u zeggen, dat de meisjes er niet zo toe
schietelijk waren. Maar dat zal wel aan de om
standigheden gelegen hebben. De tijden zijn nu
anders, we vormen thans samen één grote fa
milie".
Een warm applausje voor de burgemeester, die
het weliswaar niet zo handig verteld heeft,
maar het zonder twijfel wel goed bedoelt. De
ouders van Jan Bols klappen mee. Rustige men
sen, die nauwelijks deelnemen aan het feest, dat
rond hen opbloeit als edelweiss in een mooie zo
mer. Over de enorme populariteit van haar zoon
zegt moeder Bols, voorzichtig nippend aan een
glaasje likeur: „Daar praat ik liever niet over.
Als ouders kun je daar beter geen mening over
geven"
Het echtpaar Bols is samen met zo'n 100 an
dere supporters door een Emmens reisbureau naar
Siegsdorf gebracht. Inbegrepen in de volledig ver
zorgde reis. is de Beierse avond, die zich nu aan
het voltrekken is. Er wordt geblazen op reusach
tige Alpenhoorns, er wordt gejodeld dat het een
lieve lust is, er wordt gezongen, er wordt ge
danst.
De man, die de onderdelen aan elkaar praat, is
een kleine, zeer dikke Duitser, gehuld in vetle
ren kniebroek en zonnebril. Hij kondigt, als de
klok twaalf uur geslagen heeft, met zeer schelle
stem aan, dat zich in ons midden nu een jarige
bevindt. Onmiddellijk wordt aangenomen, dat de
dikke man op zichzelf doelt. Twee stevige Dren
ten nemen hem op de schouders en dragen hem
de zaal rond. De werkelijke jarige, Albert Jan
Post uit Lieveren, Post Rhoden, houdt intussen
zijn zoveelste glas bier omhoog.
De Beierse avond van het reisbureau is een
genoegelijk feest met mannen, die na elk mopje
muziek luide verkondigen, dat er nu weer een
korte pauze is om even een glaasje pils te drin
ken en met voor hun Drentse doen nogal uitge
laten vrouwen. Van onvertogenheden houdt het
gezelschap zich echter verre.
Aanmerkelijk ongedisciplineerder gaat het toe
in de Siegdorfse Festhalle, waar zich naar
schatting vier- tot vijfhonderd Bols-fans verza-
