CONCENTRATIE VAN MACHT
BIJ TOPGROEP IS EEN FEIT
Zo ziet de „Groep van 49" er uit
ZATERDAG 28 DECEMBER 1968
LD EXTRA 4
De voorzitter van het Nederlands Katholiek Vak
verbondy de heer P. JJ. M er tens, heeft met zijn rede
van 19 oktober in Sneek heel wat stof doen opwaaien.
Ons economische leven zou worden beheerst door 200
machthebbersdie (de belangrijkste) directeurs- en
vooral commissarissenplaatsen bezetten en die verder
elders in het maatschappelijke leven een grote vinger
in de pap hebben. Op twee fronten is de NKV-voor-
man van repliek gediend. Ten eerste werd de belang
rijkheid van de commissariaten door betrokkenen
zelf aangevochten en ten tweede werd opgemerkt dat
er veel meer dan 200 personen in de top van het be
drijfsleven zitten. De heer Mertensdie bij n volgende
gelegenheid het getal 200 door 400 vervingkreeg
bovendien te horen dat bijvoorbeeld ook in de vakbe
weging de zeggenschap bij enkelingen berust en dat
in het algemeen de democratie niet zo heel ver is door
gedrongen.
Deze repliek lokte dupliek uit. De heer Mer
tens ging namen noemen van functionaris
sen die in het openbare leven én het zaken
leven telkens weer met elkaar rond de tafel
zitten. Er werden hier en daar lijsten gepu
bliceerd van groot-mogolen in n.v.-land. Deze
lijsten imponeerden eigenlijk niet eens, ook
de namen die Mertens noemde, vielen bij iets
langere bestudering in feite tegen. Zeker,
er zijn mensen die een hoop tegelijk doen en
die als overheidsdienaar misschien beter niet
commissaris kunnen zijn bij een aantal
maatschappijen, maar dat de genoemde he
ren nu ons economische en sociale leven ge
heel beheersen, nee, dat wil er toch niet in.
Het economische en sociale leven is daar
ook te gecompliceerd voor.
Om een inzicht te krijgen in de verhoudin
gen in het bedrijfsleven en in de bindingen
tussen bedrijfsleven en maatschappij, is het
nodig een groot aantal nv's wat de leiding
betreft te analyseren. Wij hebben dat ge
daan aan de hand van Van Oss' Effecten-
boek, deel I, dat de stand van zaken weer
geeft in 1966-1967. De situatie is dus sinds
dien gewijzigd, maar de bevindingen zijn,
dachten wij, toch representatief. Zij geven
de richting aan.
Welnu, bij 358 ter beurze genoteerde maat
schappijen, verdeeld over alle takken van be
drijvigheid en waaronder de „internationals"
naast lokale bedrijven, telden wij naast ze-
van rechtspersonen 2000 natuurlijke perso
nen, die hetzij directeur, hetzij commissaris
zijn. Van deze 2000 bekleden 389 meer dan
één functie in het bedrijfsleven. In totaal
bezetten de 2000 2767 functies, waarvan 962
directeursplaatsen en 1805 dommissarissen-
plaatsen.
De 2000 hebben het niet alleen te zeggen in
358 maatschappijen, maar ook nog in (ten
minste) 201 dochterondernemingen. Van 349
maatschappijen kon het vermogen worden
nagegaan, dat beliep in 1966 f26.90 mil
joen. Een fors bedrag, maar toch niet veel
groter dan het totaal van de staatsuitgaven
voor 1969 (f 26093 miljoen), waarover wordt
beslist niet door 2000, maar door 225 volks
vertegenwoordigers plus 25 leden van de re
gering.
Opvallend is het zeer geringe aantal vrou
wen in de top van het bedrijfsleven. Van de
2000 personen zijn 20 (precies 1 procent)
vrouwen, die 21 functies bekleden (3/4 pet.),
waarvan 2 in een directie en 19 in een raad
van commissarissen (één vrouw is commissa
ris bij twee nv's).
Onder de 200 zijn voorts 42 buitenlanders,
waarvan 14 directeuren en 28 commissaris
sen.
Wij gaan bij de verdere analyse een split
sing aanbrengen. We mogen toch aannemen
dat iemand die minder dan vijf funcies
waarneemt geen numeriek overheersende in
vloed uitoefent. Wie vijf of meer functies
heeft komt terecht in de groep die naar ver
houding veel in de melk te brokkelen heeft.
Er zijn 1951 personen die één t/m vier func
ties hebben, waarvan dus 1909 Nederlanders.
De maatschappelijke achtergrond van een
aantal van hen was na te gaan. Hun „her
komst" was als volgt:
totaal
k.
aant.
s.
funct.
7
14
2
2
1
1
9
13
12
28
67
108
8
12
16
25
50
107
3
3
2
2
9
25
13
26
1
2
werkzaam in staatsbedrijf
lid Raad van State
militaire loopbaan
politiek
oud-min./staatssecretaris
hoogleraar
(oud)-comm. der Koningin
gemeentebestuur
bankwezen
predikant
vakbondsvoorman
rechterlijke macht
werkgeversbonden
overlegorganen
sociaal-econ. sector
Eur. Gemeenschappen
Uiteraard kan één persoon onder meer dan
één van de genoemde categorieën vallen-
Onder de 1909 komen tenslotte 47 leden van
adellijke families voor, die 71 functies bekle
den-
Gezien de al dan niet vermeende nauwe re
laties tussen bedrijfsleven en hoger onder
wijs, noemen wij ook nog het aantal acade
mici. Van het totaal van 2000 personen heb
ben 889 een academische opleiding, dat is 44,5
procent. Onder de academici zijn 343 techni
ci, 319 juristen, 3 theologen en 224 met een
niet nader gedefinieerde opleiding. In de
staat is een overzicht van de verdeling van
de academici over de categorieënfunctio-
narissen opgenomen. Zij bezetten in totaal
1351 posten (48,8 pet van het totaal). Opge
merkt kan nog worden dat de technici meer
bij de directeuren moeten worden gezocht en
de juristen en „anderen" meer bij de commis
sarissen.
En dan nu de groep die veel touwtjes in han
den heeft, de heren die in het bedrijfsleven
vijf of meer functies bekleden en bovendien
vaak nog elders bindingen hebben. Het be
treft 49 heren waarvan één de heer R- Zwols-
man eigenlijk buiten beschouwing kan blij
ven. Hij is commissaris van 5 maatschappij
en die tot de belangensfeer van zijn Zwols-
man-Groep behoren. Elders speelt hij geen
rol.
Wij hebben „de Groep van 49" opgenomen in
een lijst, waarbij hun functies zijn gemeld
met de functies die zij elders in het be
drijfsleven of het maatschappelijk leven be
kleden. Daarbij moet worden opgemerkt dat
Van Oss deel 1 niet het bankwezen omvat.
De 49 personen met 5 of meer functies be
zetten in totaal 322 posten bij 175 maatschap
pijen.
Nu zegt dit op zichzelf nog niet zo veel. In
teressanter is om na té gaan welke heren el
kaar telkens weer treffen en waar.
Er zijn 33 maatschappijen, waarbij uit de
groep van 49 telkens 3 of meer heren in de
leiding zitten. Dat zijn er uit de groep van
49 slechts 44. Deze 33 maatschappijen heb
ben een totaal vermogen van f 10.166 mil
joen, dat is naar verhouding zeer veel. De
44 hebben dus een hoop in de melk te brokke
len. Maar daarbij moet men bedenken dat
zij niet de enige commissarissen en direc
teuren zijn. Zij bezetten 136 van de in totaal
418 posten.
Er zijn 98 maatschappijen, waarin 1 persoon
uit de groep van 49 een functie bekleedt
en 44 maatschappijen waarin 2 personen uit
de groep van 49 ieder een functie bekleden.
Uit de lijst met namen kan tenslotte eenvou
dig de maatschappelijke binding worden af
gelezen. Bij het doornemen van deze lijst moet
de lezer vooral letten op de namen die er
niet op voorkomen, veel namen van vooraan
staanden uit het maatschappelijk leven die
de laatste tijd juist in dit verband zijn ge
noemd (De Quay, Van Lynden van Sanden-
burg). En men moet ook op de maatschap-
Veertien functies
H. W. A. van den Wall Bake eed. comm.
Hoogovens, r. v. best. Java-China-Paket-
vaart Lijnen, comm. Kon. Ned. Stoomboot
Mij, r. v. beh. Nat. Bezit van Aandeelen
K.N.S.M-, r. v. best. Kon. Paketvaart-Mij,
comm. Stoomv. Mij „Nederland," comm.
De heer H. W. A. van den Wall Bake, de
man met de meeste functies. Maar daarvoor
is hij dan ook bankier.
Ned. Scheepvaart-Unie, pres. comm. Druk
kerij en Uitgeverij De Boer, comm. Metaal-
warenfabr. Daalderop, ged. comm. Vliegtui-
genfabr. Fokker, comm. Aanneming-Mij
„De Kondor," pres. comm. Chemische Fa
briek „Naarden," comm. Ver. Machinefa
brieken Stork-Werkspoor, comm. Wilton-
Feijenoord-Bronswerk-
Andere functies: pres. dir. Alg. Bank Ne
derland.
Dertien functies
Prof. dr. ir- H. C. J. H. Gelissen comm. Hol
lend-Amerika Lijn, pres. comm. Tricotage-
fabr. Frans Beeren, comm. Machinefabr.
„Breda" v/h Backer en Rueb, r. v. best.
Céramique Maastricht, pres- comm. Erdal,
comm. Hatéma, comm. Samenwerkende
Elextro-technische Fabrieken „Holec", comm.
Kempensche Zinkmij., comm. Kunstzijde-
spinnerij Nyma, comm. Textielfabr- Nijver-
dal-Ten Cate, dir. Prov. Limburgsche Elec-
triciteits-Mij, comm. Rubberfabr. Vredestein,
pres. comm. J. P. Wyers.
Andere functies: oud-minister, oud-hoogle
raar.
Tien functies
Mr. A. E. J. Nysingh comm- A.K.U., advise
rend lid raad van commissarissen Unilever,
voorzitter r. v. best. Matubel (bioscoopcon
cern), comm. Erven de Wed. J. van Nelle,
comm. Nijverdal-Ten Cate, ged. comm. Ver.
Brouwerijen d'Oranjeboom, pres.- en ged.
comm. Rommenhöllersche Koolzuur- en
Zuurstof werken, comm. Thomassen en Drij-
ver-Verblifa, pres. comm. Biscuit- en Choco
la defabr. „Victoria", comm. Rubberfabr.
Vredestein.
Negen functies
Mr. J. A. G. Jonckheer comm. Hoogovens,
comm. Philips, comm. K.N.S.M., r- v. beh.
Nat. Bezit van Aandeelen KN.S.M, dir.
Scheepv.-Unie, pres. comm. Amsterdam-
sche Droogdok Mij, pres. comm. W. Bernet
en Co (ijzerhandel), comm. Moluksche Han
delsvennootschap.
Andere functies: comm. Alg. Bank Neder
land.
Jhr. M. F. van Lennep comm. „Amster
dam" Rubber Cultuur Mij, ged. lid r. v. best.
Java-China-Paketvaart Lijnen, ged. lid r. v.
best. Kon. Paketvaart Mij, dir. Stoomv. Mij
„Nederland", dir. Ned. Scheepv-Unie,
comm. Ned. Dagbladunie, comm. Kon. Mij
„De Schelde," r. v. beh. Nat. Bezit van
Aandeelen „De Schelde," pres.- comm.
Droogdokmij „Soerabaja."
Drs. J. de Vries comm- A.K.U., comm. Al-
bert Heijn, dir. Bredero Vast Goed, pres.
dir. Ver. Bedrijven Bredero (bouwonderne
ming), comm. Chamotte Unie (vuurvaste
materialen), comm. en lid raad van toe
zicht PEGUS, pres. comm. Kon. Mij „De
Schelde", voorzitter r. v- beh. Nat. Bezit van
Aandeelen „De Schelde," comm. Chemische
Industrie „Synres."
Andere functies: vice-pres. Kamer van
Koophandel Utrecht.
A. P. Zwager pres. comm. Gazelle Rij wiel -
fabr., comm. Hoogenbosch Schoenen, comm.
Kon. Ned. Textiel-Unie, comm. Houthandel
William Pont, comm. Proost en Brandt,
pres.-comm. Textielfabr. Gebr. Van Heek,
comm. Thomassen en Drijver-Verblifa,
comm. Ver. Machinefabr. Stork-Werkspoor,
comm- J. P. Wijers.
Andere functies: oud-bankier.
Acht functies
Mr. P. A. Blaisse comm. Ph. van Omme
ren, comm. Bierbr. De Drie Hoefijzers,
comm. Uitgeversmij Elsevier, pres.-comm.
Kemo corsetfabr.), comm. Meelfabr. der
Ned. Bakkerij, comm. Overzeese Gas- en
Electriciteitsmij, comm. Machinefabr. Rei-
neveld, comm. Ver. Touwfabr
Andere functies: comm. AMRO-Bank, oud-
Kamerlid.
Prof. mr. W. C. L. van der Grinten comm.
Asselbergs' IJzerindustrie, pres.-comm. Ta-
pijtfabr. Desseaux, comm. Wollestoffenfabr.
George Dröge, comm. Ned. Electrolasch Mij,
comm. Hollandsche Beton Mij, comm. Holl.
Constructiewerkplaatsen, pres-comm. Jan
de Poorter (handel en scheepvaart), pres.-
comm. Tricobest.
Andere functies: kroonlid van de Sociaal-
Economische Raad, hoogleraar in Nijmegen,
oud-staatssecretaris.
Ir. W. H. Kruyff pres. comm. Hoogovens,
comm. Stoomv. Mij „Nederland," comm.
Ned. Scheepv.-Unie, pres. comm. Cura?ao-
sche Handel-Mij, comm. Holec, pres. comm.
Key en Kramer, pres. comm- Ned. Dok Mij,
pres. comm. Ned. Scheepsbouw Mij.
Andere functies: comm. Alg. Bank Neder
land.
Mr. A. Ruys comm. en lid raad van toezicht
Holland-Amerika Lijn, comm. Handelscom
pagnie, comm. Alex Adam (leer, drijfrie
men, etc.), comm. De Korenschoof, comm.
Lindeteves-Jacoberg, comm. Synres, comm.
Noordelijke Industrie voor Vezelverwerking,
comm. Vlismar.
Andere functies: bankier-
Zeven functies
Prof. dr- J. R. M. van den Brink pres.
comm. AKU, comm. Machinefabr. „Breda,"
r. v. beh. Ned. Ford, comm. Kon. Ned. Gist
en Spiritusfabr., ged. comm Intern. Gewa
pend Beton-Bouw, r. v. best. Kon. Ned. Pa—
pierfabr., comm. Matubel.
Andere functies: dir. AMRO-Bank, oud
hoogleraar, oud-minister, oud-lid Eerste Ka
mer.
J. M. Fentener van Vlissingen comm. AKU,
comm. KLM comm. Chamotte Unie, pres.
comm. Handelscompagnie, r. v. beh. Heine-
ken's Belegging en Beheer Mij, comm. Hei-
neken's Bierbrouwerij, comm. Ned. Mij voor
de Walvisvaart.
Andere functies: dir- Steenkolen-Handelsver-
eeniging, bestuurslid Jaarbeurs, lid Kamer
van Koophandel Utrecht, lid raad van ad
vies AMRO-Bank.
Mr. W. H. Fockema Andreae pres. comm.
Kon. Ned. Gist- en Spiritusfabr., comm.
Oranje Nassau Mijnen, comm. Handelsven
nootschap Maintz en Co, comm. Wm. H.
Müller en Co, raad van advies Nat. Bezit van
Aandelen Wm. H. Müller en Co., comm.
Ned. Dagblad-Unie, pres- comm. Erven de
Wed. J. van Nelle.
Andere functies: bankier, oud-staatssecreta
ris, oud-voorzitter Jaarbeurs.
Drs. G. J. H. de Graaff comm. K.L.M., pres.
comm. Geveke, comm. Kon. Ned. Mij voor
Havenwerken, pres. comm. Industriële Han
delscombinatie „Holland," comm- Wm. H.
Müller en Co., raad van advies Nat. Bezit
van Aandelen Wm. H. Müller en Co., comm.
Thomassen en Drijver-Verblifa.
D. de Jong r. v. best. Java-China-Paket-
vaart Lijnen, r. v. best. Kon. Paketvaart-
Mij, comm. Ned. Scheepv.-Unie, pres.
comm. Bijenkorf Beheer, comm- Holec,
pres. comm. Kon. Zout-Ketjen, comm. Pal-
the.
Andere functies: bestuurslid Verbond van
Ned. Ondernemingen, pres. comm. Alg.
Bank Nederland.
Mr. dr. K. P. van der Mandele pres. comm.
Van Nievelt Goudriaan, comm. Emba (em-
ballagefabr. en houthandel), pres. comm-
P. de Gruyter, comm. Machinehandel Ma-
hez, pres. comm. Rotterdamsche Droogdok
Mij, pres. comm. R. S. Stokvis, comm. U.
Twijnstra's Oliefabr.
Andere functies: oud-voorzitter Kamer van
Koophandel Rotterdam, oud president-cura
tor Economische Hogeschool Rotterdam.
Mr. J. Meijnen pres. dir. AKU, comm- Al-
bert Heijn, comm. Tapijtfabr. Bergoss,
comm. Uitgeversmij Elsevier, comm. Over
zeese Gas- en Electriciteitsmij, comm. Ub-
bink/Davo, comm. Wessanen.
Andere functies: (nu) president-curator
Vrije Universiteit, oud-minister, oud-vice-
voorzitter Prot. Christ. Werkgevers, comm.
Nederlandsche Bank, comm. AMRO-Bank.
Drs. J. W. de Pous comm. Philips, comm-
K.L.M., comm. Bataafsche Aannemingmij,
comm. Grasso, comm. Homburg, comm.
Kon. Mij „De Schelde," r. v. beh. Nat. Bezit
van Aandelen „De Schelde."
Andere functies: voorzitter Sociaal-Econo-
mische-Raad, comm. Dagblad Trouw, oud
minister, oud-lid Raad van State, oud-secre
taris Prot. Christ. Werkgevers, oud-lector.
Mr. M. P. L. Steenberghe comm. Hoog
ovens, comm. Kon. Ned. Petroleum Mij
(Kon- Olie), comm. Kon. Rotterdamsche
Lloyd, comm. Ned. Scheepv.-Unie, comm.
Curagaosche Handel-Mij, pres.-comm. Kon.
Ver. Tapijtfabrieken, comm. Wessanen.
Andere functies: comm. Nederlandsche
Bank, oud-minister, oud-pres.-curator Eco
nomische Hogeschool Tilburg.
Prof. G. A. Ph. Weijer comm. Alg. Com
merciële Associatie, pres.- en ged. comm-
Electriciteitsmij Aniem, voorzitter r. v. beh.
Nat. Bezit van Aandelen Aniem, comm- Van
Berkels' Patent, comm. Maintz en Co, Pres.
comm. Industriële Mij. „Palembang",
comm. Smit Nijmegen Electrotechnische
Fabrieken.
Andere functies: comm. AMRO-Bank, oud
voorzitter Mij voor Nijverheid en Handel.
Ned. Scheepsbouw Mij, comm. Thomassen
en Drijver-Verblifa.
Andere functies: comm. Alg. Bank Neder
land.
Dr. A. L. baron van Ittersum comm. Bouw
stoffen Braat, comm. Daalderop, comm.
Leeuwarder Papierfabr., comm. Palthe,
comm- Fabr- van Behangselpapier Gebr.
Sanders, comm. Vihamij.
Jhr. H. A. van Karnebeek r. v. best. Java-
China-Paketvaart Lijnen, r. v. best. Kon.
Paketvaart-Mij, comm. Amstel Brouwerij,
comm. Kon. Ned. Mij voor Havenwerken,
comm. Ned. Gasunie, r. v. best- Utrechtsche
Asphaltfabriek-
Andere functies: oud-minister.
C. A. Klaasse: comm. Hotel de l'Europe,
comm. Heineken's Bierbrouwerij, comm. Kon.
Ned. Textiel-Unie, comm. Ned. Dok Mij.
comm. Ned. Scheepsbouw Mij, ged. comm.
Schiphol, andere functies: dir. AMRO-bank-
Mr. H. F. van Leeuwen: pres. comm- Ver.
H.V.A.-Maatschappijen, pres. comm. G. Dik
kers en Co (gieterijen en appendagefabriek),
pres.-comm. Papierfabr. Van Gelder Zonen,
comm. Chemische Fabr. „Naarden", comm.
Techn. Unie, pres. comm- Ned. Mij voor de
Walvisvaart, andere functies: oud-bankier,
oud-lid Tweede Kamer.
Jhr- H. van Lennep: dir. K.N.S.M., r.v. beh.
Nat. Bezit van Aandelen K.N.S.M., comm.
Stoomv. Mij „Nederland", comm. Ned.
Scheepv.-Unie, comm. Ind. Handelscomb-
„Holland", comm. Grand Hotel Krasnapolsky,
andere functie: comm. Alg. Bank Nederland.
Mr. H. ter Meulen: comm. K.N.SM., r.v.
beh. Nat. Bezit van Aandeelen K.N.S.M., pres.
comm Amstel Hotel, comm. Calvé-Delft,
comm. De Porceleyne Fles, pres- comm. Rhei-
nische Kohlensaure, andere functies: ban
kier, comm. Nederlandsche Bank.
Mr. J. J. Oyevaar: voorzitter r. v. beh. Phs-
van Ommeren, pres. comm. Bataafsche Aan
nemingmij., comm. Grasso, pres.-comm. Over
zeese Gas- en Elektriciteitsmij, voorzitter r. v.
beh. Nat. Bezit van Aandelen Overzeese Gas,
pres. comm. Wilton-Feijenoord-Bronswerk,
andere functie: comm Alg. Bank Nederland.
Ir. Staf: comm. Boeke en Huidekoper,
comm- Centrale Suiker Mij., comm. Geveke,
comm. Ver. Mengvoederfabr. Koudijs, comm.
Lijm- en Gelatinefabr. „Delft", comm. Meel
fabriek der Ned. Bakkerij, andere functies:
pres.-dir. Ned. Heidemaatschappij, oud-minis
ter.
Ir. F. G. Waller: comm. AKU, comm- Cal
vé-Delft, comm. Kon. Ned. Gist- en Spiritus
fabriek, pres. comm. Ingenieus-bureau voor
Bouwnijverheid, comm. De Porceleyne Fles,
comm. Rubberfabr. Vredestein.
Vijf functies
Zes functies
P. Goedkoop Dzn. comm. Hotel de l'Europe,
comm. Ind. Handelcomb. „Holland," comm
Kromhout Motoren, dir. Ned. Dok Mij, dir.
Prof. dr. A. M. M. Albregts: ged. comm.
Tricotagefabr. Frans Beeren, comm- Beers'
Zonen (automobielen), comm. Bredero Vast
Goed, ged. comm. Ver. Bedrijven Bredero,
comm. Ind. Handelscomb. „Holland", andere
functies: kroonlid van de Sociaal-Economi-
sche-Raad, buitengew. hoogleraar in Tilburg,
oud-minister, oud-secretaris Alg. Kath-
Werkgeversver., lid presidium A.K.W.V., lid
raad van advies AMRO-Bank.
Ir. F. W. C. Blom: comm- K.N.S.M., r. v.
beh- Nat. Bezit van Aandeelen K.N.S.M.,
comm. Phs. van Ommeren, comm. Bijen
korf Beheer, comm. Lips en Gispen, andere
functies: oud-lid Prov. Staten Zuid-Holland.
M.r P. M. H. van Boven: comm. Machine
fabr. „Breda", pres. comm- Chem. Fabr. Van
der Grinten, r. v. best. Steenfabriek „Uden-
hout", comm Kon. Zwanenberg-Organon,
andere functies: lid Sociaal-Economische-
Raad, voorzitter Alg. Katholiek Werkgevers
ver., curator Ec. Hogeschool Tilburg.
pijen die er niet op voorkomen (Kan- Olie.
Unilever ,etc.) letten.
Rest de vraag in hoeverre deze analyse re
presentatief is. De in Van Oss opgenomen
maatschappijen zijn de open N.V.'s in de be
langrijkste sectoren. Voor open N.V.'s mag
dus beslist van betrouwbaarheid worden ge
waagd. Maar onze economie kent een veel
grotere groep besloten N.V.'s. Het staat wel
vast dat de bij het onderzoek betrokken he
ren ook daarin nog functies vervult. Hun in
vloed is groter dan kon worden achterhaald.
Maar vast staat toch wel dat hun greep op Üe
economie van ons land in totaal niet zo groot)
is als wel eens wordt gesuggereerd. Immers,
juist de (kleinere) „familiebedrijven" zijn in
ons land van enorme betekenis.
Hiermee zijn we meteen aan de conclude*
De „kreet" van Mertens is niet reëel, ons land
wordt niet beheerst door 200 of 400 mannen.
Maar van concentratie van macht bij een
topgroep is stellig sprake-
Die groep bestaat, dat leert een nadere over
denking van de lijst, vooral uit echte zaken
lieden, bij wie de invloed van de grote ban
ken evident is, een invloed die voortvloeit uit
de financiële steun die het bedrijfsleven bij
het bankwezen vindt, zonder overigens zo
als in België in handen te zijn van het
bankwezen.
Het staat natuurlijk ook wel vast dat met de
toenemende stroom van fusies de concentra
tie van economische zeggenschap groter
wordt.
En dat is op zich wel een probleem dat in de
toekomst de aandacht vraagt. Ook de sa
menstelling van de besturen van de onderne
mingen kan men te eenzijdig vinden. De heer
Mertens, en zijn kreet was door deze ge
dachte geïnspireerd dachten wij, staat daar
in niet alleen.
De vroegere bankier-professor-voorzitter van
de SER Verrijn Stuart heeft dat jaren gele
den al opgemerkt. Het is ook een principiële
vraag of het juist is, dat burgemeester en
commissarissen der Koningin in commerciële
bedrijven commissaris zijn. Maar dat alles
is nog geen reden om te concluderen dat het
allemaal niet deugt. Uit de lijst met namen
krijgt men alleen de indruk dat in de
scheepvaartwereld de banden nogal nauw
zijn.
In het persoonlijk vlak is de heer H. W. A,
van den Wall Bake de man met de meesté
functies, maar die hangen dan heel duide
lijk samen met zijn bankierschap.
Bote de Boer Lzn.
Ir. H. J. Buttingercomm. Handelmij Ph. But-
tinger, comm. Dikkers en Co., comm. H. P
Gelderman en Zonen (textiel), dir. Holee,
comm- Key en Kramer, andere functie: be
stuurslid Verbond van Ned. Ondernemingen,
J- P. Coelingh: comm. Amstel Brouwerij,
comm. Gerofabriek, comm. Nat. Bezit van
Aandeelen Gero, ged. comm. Meelfabr. der
Ned. Bakkerij, pres. dir. Erven de Wed. Van
Nelle, andere functie: lid dagelijks bestuur
Verbond van Ned. Ondernemingen.
Mr. D. A. Delprat: pres. comm- K.N.S.M.,
voorzitter v. h. beh- Nat. Bezit van Aandee*
pen K.N.S.M., ged. comm. Aniem, r. v. beh.
Nat. Bezit van Aandeelen Aniem, pres. comm,
Maintz en Co, andere functies: oud-voor
zitter Kamer van Koophandel Amsterdam, lid
Eerste Kamer.
Ir. P. M. Doormaal: comm. Bührmann-
Tetterode, comm. Bijenkorf Beheer, comm,
H. P Gelderman en Zonen, dir. Kon. Zout-
Ketjen, ged. comm. Ver. Machinefabrieken
Stork-Werkspoor, andere functies curator T.
H. Delft.
W. Goudriaan: r.v. beh. Java-China Paketo\
Lijnen, voorzitter r. v. beh- Van Nievelt Gou
driaan en Co, comm. Duiker Apparatenfabr,
comm. Rotterdamsche Droogdok Mij, comm,
Thomsen's Ver. Bedrijven (havenbedrijf)-
Dr. W. T. Kroese: comm. Holland-Amerika
Lijn, dir. Nijverdal-Ten Cate, comm. Texo-
print, comm. Thomassen en Drijver-Verbli
fa, comm. Rubberfabr. Vredestein, andere
functies: lid dagelijks bestuur Verbond van
Ned. Ondernemingen, curator T. H. Enschede,
curator Ec. Hogeschool Rotterdam-
Mr. Ph. A. Mees: comm. Kon. Rotterdam
sche Lloyd comm. Ned- Scheepv.-Unie, comm.
Van der Giessen-De Noord (scheepsbouw),
comm. Lijm- en Gelatinefabriek „Delft",
comm. Machinefabr. Reineveld, andere func
ties: bankier, voorzitter Effectenhandelaren
Rotterdam.
W. H. de Monchy: comm. Holland-Amerika
Lijn, comm. Phs. van Ommeren, ged. comm.
Feijenoord Stadion, comm- Kon. Ned. Tex-
tal-Unie, ged. comm. Gebr. Van Swaay (tech
nische bedrijven).
Mr. P. Plantenga: pres. comm. Amstel Brou
werij, comm. Heybroek en Co's Handel Mij,
comm. Hollandia Kattenburg, comm. Hout
handel Van Wessem, pres. comm. Zuid-
Afrikaansch Handelshuis, andere functies:
dir. AMRO-Bank, penningmeester Verbond
van Ned. Ondernemingen.
A. J. C. van Rietschoten: dir. KN.S.M., r. v,
beh- Nat. Bezit van Aandeelen K.N.SM,
comm Curagaosche Handel-Mij, comm. Ned.
Dok Mij, comm. Ned. Scheepsbouw Mij.
Mr. M. Tieleman: comm. Bijenkorf Beheer,
comm. Kon. Ned. Textiel-Unie, pres- comm.
Leeuwarderpapierfabr., comm. Metaalbedrijf
Rademakers, comm. Kon. Zwanenberg-Or
ganon, andere functies: comm. AMRO-Bank.
Mr. C. R- C. Wijckerheld Bisdom: secretaris
r- v. comm. Philips, comm. Kon. Ned. Petro
leum Mij (Kon. Olie), r. v- beh. Heineken's
Belegging en Beheer Mij, comm. Heineken's
Bierbrouwerij, comm. Meelfabriek der Ned.
Bakkerij, andere functies: comm. Neder
landsche Bank, comm. AMRO-Bank, deken
Orde van Advocaten bij de Hoge Raad.
Mr. C. T- de Vries Robbé: comm. Amstel
Brouwerij, comm. A.S.W. Apparatenfabr,
pres. comm. Plaatwerkerij Bammens, pres.
comm Edy Emailleerbedrijf, commissaris
Lindeteves-Jacoberg.
Mr. J. de Wilde: comm. Phs. van Ommeren,
commissaris Centr. Suiker Mij, pres. comm.
Holec, comm Overzeese Gas- en Electriciteit,
pres. comm- Vihamy, andere functies: dir.
Friesch-Gron. Hypotheekbank, lid Eerste Ka
mer.
R. Zwolsmancomm. Ned. Grondbriefbank,
commissaris Expl. Mij Scheveningen, comm.
Ver. Holl. Sigaren), comm. Ver. Vorstenlan
den Cultuurmij, comm. Van Wijk en Heringa.
