„Naarden" maakt aroma's
„Puur natuur" proef je aan de geur
Kerstprogramma \s
Leidse bioscopen
Bloedig gevecht in
bar in Roosendaal
Vrouw gedood in
brandende auto
Overeenstemming
c.a.o. - confectie
Compensatie in
bakkersbedrijf
Gesprek over
progressieve
concentratie
KERSTVIERING OP HET TOO
Jeugd gooit met
vuurwerk
DINSDAG 24 DECEMBER 1968 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 7
De koninklijke familie
heeft dit jaar in Apeldoorn
kerstfeest gevierd met perso
neelsleden van paleis Het
Loo en van de domeinen. Ook
de vrouwen en kinderen wa
ren uitgenodigd. Prins Bern-
hard verwelkomde zijn 500
gasten aan het eind van de
middag in het theater zaait je
van het paleis. Hij gaf hen
de verzekering dat geruch
ten, als zouden dergelijke
kerstvieringen voortaan niet
meer worden gehouden, on
juist zijn. Het toen hij zei:
„We gaan er gewoon mee
door", viel het licht uit
De stroomvoorziening begaf
het later nog een paar keer.
Dat had o.m. tot gevolg, dat
Koningin Juliana het Kerst
evangelie van Lucas bij een
minimale verlichting moest
voorlezen. Maar de techni
sche onvolkomenheden de
den geen afbreuk aan de
sfeer, zeker niet nadat vier
in witte en zilveren gewaden
gehulde „lichtfeeën" ook de
laatste van de vele kaarsen
hadden ontstoken in de enor
me kerstboom, die in een
hoek naast het podium stond
opgesteld.
Het koor van het paleis
zong enkele liederen, daarbij
trad de 21-jarige Rosemary
Advocaat als soliste op.
Het Kerstevangelie werd
ditmaal niet gespeeld, maar
„getoond", en wel door het
Rijksmuseum in Amsterdam,
dat beelden projecteerde van
kunstwerken die betrekking
hebben op het kerstgebeu
ren. Prins Bemhard hield de
kerstrede.
Ha afloop van de bijeen
komst in het theater wandel
den alle gasten over het
voorplein naar het hoofdge
bouw, waar de Koningin en
de Prinsessen Beatrix, Mar
griet en Christina, geassis
teerd door enkele hofdames,
de traditionele chocolade
melk schonken en krente-
bollen uitdeelden.
EELDE (ANP) Een personen
auto is gisteravond In Eelde door de
gladheid van de weg geraakt, te
gen een boom gebotst en daarna in
brand gevlogen. De echtgenote van
de bestuurder, de 37-jarige mevrouw
Van Duseel, kon de auto niet tijdig
verlaten en is in de vlammen omge
komen. De heer W. van Dussel (40)
werd uit de wagen geslingerd. Hy is
met zeer ernstige verwondingen op
genomen in het Academisch zieken
huis in Groningen. Voor zijn leven
wordt gevreesd.
Brand in school Zeven lokalen
van een dependance van het Goois
Lyceum in Bussum zijn gisteravond
volledig uitgebrand. Toen de Bussum -
se brandweer met groot materieel
arriveerde was het houten noodge
bouw al een grote vlammenzee. Het
gebouw is eigenlijk in beheer bij heft
protestants christelijk Willem de
Zwijgerlyceum, maar dit had zeven
lokalen in de houten aanbouw onder
verhuurd aan het Goois Lyceum.
I Het uit betonplaten opgetrokken
i hoofdgebouw kreeg wel waterschade
maar bleef voor het vuur gespaard.
De oorzaak van de brand ls nog on
bekend, De scholieren waren vrij
dag met vakantie gegaan.
Voetbal Het afgelopen week
einde in zijn totaliteit afgelast»
amateur-voetbalprogramma zal niet
naar tweede kerstdag worden ver
schoven. De KNVB deelde ons des
gevraagd mede. dat wat de zondag-
amateurs betreft een en ander op
26 januari zal worden afgewerkt.
vond
Enge-
is
kaas
uit het
vuistje
de s van
snel
gemaakt,
met smaak
gegeten
DEN HAAG (GPD) De reclamemakers vinden dat de
welvaart en het moderne leven begeleid moeten worden door
het begrip „puur natuur". Kleurige stillevens van wortelen en
ooft, velden in de oogsttijd en meisjes die met een pakje marga
rine door een weiland lopen, zijn symbolen van het goede leven.
Ook al zie je het nog niet zo gebeuren, dat elk koffiesmaakje
dat wij proeven een liefdevol gestreeld boontje is, en elke
sinaasappelfrisdrank vol zit met het sap van kilo's fruit, toch
kijk je even op van een heel andere reclameboodschap.
AMSTERDAM (ANP) Partijen
in de confectieindustrie zijn het on
der voorbehoud van goedkeuring van
de wederzijdse hoofdbesturen eens
geworden over een nieuwe driejarige
cao, welke diverse verbeteringen be
vat. Deze resulteren in een verhoging
van de uurlonen voor 1969 van 16
cent. voor 1970 van 15 cent, benevens
een verhoging van 3 procent wegens
invoering van 1-1/4 uur arbeidstijd
verkorting op 1 januari 1970. en voor
1971 van 19 cent. Alle bedragen zyn
voor mannen en vrouwen gelijk. De
totale loonkosten van alle verbetering
gen bedragen voor 1969 6 procent,
voor 1970 8 procent en voor 1971 6
procent.
Minister Bakker van Verkeer
en Waterstaat heeft gistermiddag
nabij Geleen het klaverblad Ke-
rensheide voor het verkeer open
gesteld. Dit verkeersplein van
dezelfde grootte als het verkeers
plein Oudenrijn verbindt de
E9 en de E39 dicht bij de chemi
sche complexen van de Staats
mijnen in de westelijke mijn
streek. Dit project, dat f20 mil
joen heeft gekost, werd in precies
IV2 jaar tijd gerealiseerd.
De openstelling van dit ver
keersplein betekent, dat thans in
Limburg de E9 over een aaneen
gesloten afstand van 51 km (van
Maastricht tot Weertgereed is.
De doortrekking rond Weert
komt het volgend jaar gereed.
Dlco,
volt,
iOCO-
>t 12
leien
'elef.
in
met
Een
talen
and-
lden.
lallst
foed-
3 en
mer-
lalist
;oed-
iali«t
joed-
essen
;eest.
1 na
10.—
Im-
jeest,
rpak-
iren-
Jaar
oete-
mo-
Het is de tekst op een reclamefol
der, waarin verder wordt verteld dat
gebakken-ui-aroma ERR-29769 be
staat uiit tabletten van gehard plant
aardig vet. met daarin verdeeld
ui-extract en ui-aroma. De recla
me is er één van de n.v. chemische
fabriek „Naarden" in Naarden, 's we
relds vierde en grote producent van
smaak- en reukstoffen. Met 26 fa
brieken in andere landen.
In de laboratoria van de Neder
landse fabriek staan rékken vol met
flesjes en potten. Met witte poeder
tjes erin en vluchtige watertjes. Als
je eraan ruikt „proef" je belegen
kaas. koude ham en goede cognac.
Wat haalt zo'n chemische fabriek
met ons eten uit?. „Eigenlijk niets
anders dan wat de huisvrouw er in
de keuken mee doet. alleen op wat
grotere schaal", zeggen ze bij ..Naar
den". .Achter technische vaktermen
gaan processen schuil, die de huis
vrouw dagelijks verricht. Zij zet kof
fie, bij ons heet dat extraheren. Zij
strooit zout op het vlees, wij noemen
dat conserveren. Als zij haar aard
appels kookt, zijn wij aan het hudro-
lyseren".
„Naarden" gaat een 6tap verder:
„Wij halen uit de „pure natuur" de
amaakbestanddelen. We dikken ze in
en maken dat ze niet bederven. Wan
neer de oorspronkelijke prod uk ten te
schaars of te duur zijn. dan proberen
wij ze met onze chemische kennis
op te sporen in andere natuurlijke
produkten en ze daar uit te halen.
Zo komt bijvoorbeeld citroensmaak
voor limonadegazeuse niet uit citroe
nen, maar uit blaadjes van de ci
troenstruik.
Synthetisch dat wil zeggen, uit
niet-natuurprodukten maken we
nog niet veel. Al zal er ongetwijfeld
een tijd komen, dat wij onze smaak-
bestanddelen uit, laten we zeggen,
aardolie zullen halen. Maar
maakt dat enig verschil, als we er
chemisch van overtuigd zijn, dat die
bestanddelen absoluut dezelfde zijn
als die in natuur produkten?"
Ze glimlachen als je zegt, dat Je
dacht dat er kaas in alle kaaskoek
jes zit.
Bij „Naarden" zoeken chemici naar
de geuren en smaken achter het
uiterlijk van het voedsel, dat wij
eten. Zü zeggen: wat is een aardbei
meer dan zijn aanblik, zijn aroma en
verder een grote hap water? Zü zoe
ken uit wat het is dat het aroma
aan de aardbei geeft en brengen dat
in de handel voor smaaktoevoegingen.
Ze zyn trots: „Je kunt er geen puk
keltjes van krijgen, zoals van de
ocmplete aardbei".
De smaak van ham is hoofdzake
lijk die van rook, en met 10 by «1-
aar gezochte onderdelen bootst men
die smaak in druppelvorm na voor
de vleesconservenindustrie. Cognac
werd in vier jaar onderzoekwerk ont
leed in 218 smaakonderdelen waar
mee een mogeUjkheid ontstond om
een cognacsmaak te geven aan bon
bons, chocolade en sauzen. De echte
cognac is niet alleen te duur voor de
ze toepassingen, maar bovendien in
een aantal gevallen technisch niet te
verwerken (de alcohol erin zou bü-
voorbeeld by vermenging de chocola
de aantasten). Er is büvoorbeeld ook
een smaakstof in de handel gebracht,
waarvan twee ons voldoende is om
duizend kilo margarine een boter-
smaak te geven, of om koekjes naar
boter te laten smaken.
Electronen
Er wordt bü „Naarden" gewerkt
met apparaten om de verschillende
stoffen die zorgen voor de smaak van
iets, uit elkaar te halen. Er is een
(ADVERTENTIE)
computer bü ingeschakeld en er
wordt met elektronen gebombardeerd.
Een voorbeeld van het maken van
een smaak uit een heel andere stof:
de smaak van vanille komt van de
kristalpluisjes aan het vanillestokje.
Die stokjes komen van de zeer dure
zaadpeulen van orchideeën in Mexi
co en Zanzibar. Men zocht een ver
vanging en vond de vanillesmaakstof
ook in de uitwerpselen van bepaalde
vogels en in de rook van locomotie
ven. Dat zün allebei moedlüke bron
nen voor een industrie, en daarom
zocht men verder en vond de smaak
stof tenslotte ook terug in de olie van
kruidnagelen en in houtafval. Deze
twee zün thans de bronnen voor de
vani 11e - smaakstof van ..Naarden".
Gevaarlijk
Is wat ..Naarden" doet gevaarlük
voor de gezondheid?
„Wü gebruiken alleen stoffen die
volgens de warenwet zijn toegestaan.
Bovendien worden onze aroma's door
ons zelf getest op mogelüke scha-
delüke werkingen".
Is het niet een beetje smaakver-
vlakkend, altüd precies dezelfde do
sis?
.In feite wel, maar men zal op deze
wüze moeten produceren om van
daag de dag ledereen van aard-
beienüs en vanillepudding te kun
nen laten mee-eten. De slager van
vroeger nam op het gevoel een hand
je kruiden, waardoor zün worst de
ene keer wat smakelüker was dan
de andere. De worstfabrikant van
nu wil een constante smaak kunnen
P.v.d.A. VRAAGT
P.P.R. EN P.S.P.
(Van onze parlementaire redactie1)
DEN HAAG (GPD) Het bestuur
van de Partü van de Arbeid heeft
de besturen van de PPR en van de
PSP uitgenodigd voor een oriënte
rend gesprek over de mogelükheid
tot vorming van een progressieve
concentratie.
Het gesprek zal worden gehouden
op vrijdagavond 10 Januari in Am
sterdam. De partü Democraten '66,
die heeft verklaard niet deel te wil
len nemen aan de vorming van een
progressieve concentratie, heeft de
uitnodiging ontvangen om het ge
sprek van 10 januari als waarne
mer bü te wonen. D'66 heeft op deze
uitnodiging nog niet gereageerd.
verkopen en doseert zus en zoveel
druppels smaakeseence".
Wat kosten de smaakstoffen, die de
plaats hebben Ingenomen van „puur
natuur?"
Een indrukje uit de .Naarden "-
prijscourant voor fabrikanten, waar
in goedkope zowel als duurdere
smaakstoffen worden aangeboden
dus alleen de miligrammen stof
die aan de produkten hun smaak ge
ven:
Voor een hele liter limonadesiroop
kost een van de vele verschillende
aardbeiensmaken 7 cent. een slnaas-
appelsmaak 5 cent. Voor een kilo
fondant kost een advocaatsmaak 1
cent, een koffiesmaak 7 cent, een
rumsmaak 2 cent.
Voor een kilo schocolade kost de
smaak butterscotch 4 cent. Voor een
kilo marsepein kost de smaak van
marsepein 4 cent. Voor een liter
pudding kost een caramel-aroma 1
cent. mokka-aroma een halve cent.
aardbei-aroma nog geen halve cent,
vanille-aroma nog geen halve cent.
ADVERTENTIE
fPIÏÏlTpS BATfÊRÏ jënI
H die móéten wel
I W ,,_ia=_ ane.d zijn I
Het arsenaal van „Haarden"
ROOSENDAAL (GPD) Zeker
één persoon is ernstig gewond bü een
hevige vechtpartij in de Bristolbar
aan de Brugstraat in Roosendaal. Er
rijn waarschijnlük schoten gevallen.
De gewonde is tot nu toe voor da
politie onvindbaar.
De ruzie ontstond rond sluitings-
tüd van de bar tussen een bezoeker
en de eigenaar. De oorzaak ligt ver-
moedeUjk in een kwestie over een
barmeisje. Bü de daarop volgende
vechtpartijwaarbü enkele bezoekers
tegen de barkeeper en de portier op
trokken. sneuvelde in korte tüd veel
glaswerk. Door een klap met een
kristallen asbak moet een van be
zoekers ernstig aan het hoofd zün ge
wond.
Buiten ging de knokpartü nog even
door. hetgeen een paar ruiten kost
te. Een van de getuigen heeft dui
delijk horen schieten en men heeft
ook iets gezien in de hand van een
der mannen, dat op een pistool leek.
Bü de komst van de politie verdwe
nen de bezoekers met de zwaar
bloedende man in een auto. De po
litiewagen zette de achtervolging
nog in, maar raakte het spoor kwüt
De eigenaar van de bar heeft zich
het gebeuren kennelük zo aangetrok
ken dat hü gistermiddag een hart
aanval kreeg en lings in het zieken
huis is opgenomen.
DEN HAAG «ANP» Het geor
ganiseerd overleg van werkgevers-
en werknemersorganisaties in het
bakkersbedrijf heeft geadviseerd om
in verband met de per 1 januari te
verwachten stijging van de kosten
van levensonderhoud (BTW en ver
hoging premies sociale verzekerin
gen) met ingang van de eerste volle
loonweek in januari, welke op 6
januari 1969 ingaat, de navolgende
compensatietoeslagen uit te keren:
f 4.— per week voor mannelijk
personeel van 21 jaar en ouder;
f 2.per week voor mannelyk per
soneel beneden 21 Jaar;
f3.per week voor vrouwehjk
personeel van 21 jaar en ouder, en
f 1.50 per week voor vrouwelijk per
soneel beneden 21 jaar.
Deze compensatietoeslagen zullen
bü de kamende onderhandelingen
over de nieuwe ca.o. 1969. welke op
1 april 1969 van kracht wordt, door
party en worden aangemerkt als een
voorschot, dat onderdeel uitmaakt
van het totale loonpakket, waarom
trent overeenstemming moet worden
verkregen.
Schade 40 mille
DEN HAAG (GPD) Als gevolg
van het gooien met bra ndend vu in
werk: is gistermiddag aan de Betje
Wolf straat in Den Haag een maga
zijn met elektrisch-huishoudelüke
artikelen afgebrand. De schade
wordt op veertigduizend gulden ge
schat.
De kinderpolitie zoekt een groepje
schooljongens van ongeveer twaalf
jaar oud, dat met ontstoken Ben
gaals vuur zou hebben gegooid.
Vermoedelijk is een stukje nog
brandend vuurwerk door een open
dakraam in een kist met houtwol
gevallen. In een oogwenk stond het
magazyn in lichterlaaie. Het maga
zijn van vier bü drie meter, dat tot
de nok toe stor.d volgepakt met
koelkasten, wasmachines, radio's, tv-
en platenspelers, brandde geheel uit.
LEIDEN In verband met de feestdagen hebben de
vertoningsweken in de Leidse bioscopen (evenals elders)
een wijziging ondergaan. De nieuwe films gaan morgen
reeds draaien en blijven behoudens prolongatie tot
en met oudejaar.
Angelique
LUXOR Er scWjnt geen
einde te kunnen komen aan de
succesvolle Angélique-serie. Nu
alweer de vüfde: .Angélique en
de sultan". Natuurlük weer met
Michèle Mercier en Robert Hos
sein in de hoofdrollen. Aan het
einde van de film vallen Angé
lique en De Peyrac elkaar in de
armen, maar voor het zover is,
gaat het weer van-dik-hout-
zaagt-men-planken. Angélique
komt zelfs terecht in de harem
van de Koning van Marokko. Zij
maakt hevige ruzie, komt in een
cel terecht. Zü ziet kans te ont
snappen en een wilde achtervol
ging volgt. We zeiden het al, het
komt allemaal best voor elkaar,
maar intussen zal men zich niet
vervelen bü dit kleurenspectakei
vol avonturen en romantiek
Manon 70
STUDIO Abbé Prévosts we
reldbekende roman Manon Les-
caut" heeft vele kunstenaars ge
ïnspireerd. Driemaal werd het
verhaal voor een opera gebruikt
os. door Jules Massenet en Gia-
como Puccini. Natuurlük werd
er ook een film van gemaakt, in
1948 door Clouzot. Twintig jaar
later roept Jean Aurel het be
roemde liefdespaar uit het boek
opnieuw tot leven (Catherine
Deneuve en Sami Freyi. maar
plaatst het in *n eigentüds spe-
lieu. Verborgen microfoons spe
len belangrijke rollen in het dra
ma tussen de geliefden. Zü
kunnen eikaars ontrouw beluis
teren. Maar het aangrüpende
van het drama, dat Prévost
meer dan 200 jaar geleden ge
stalte gaf. gaat ook in onze tüd
niet verloren.
Shalako
TRIANON De Amerikaan
se filmregisseur Edward Dmy-
tryk heeft voor zün film „Sha
lako" (Indiaans voor regenma
ker i een heel legertje beroemd
heden laten opdraven. Sean
Connery (befaamd van de Ja
mes Bond-films). Brigitte Bar
dot (nadere toelichting overbo
dig), Stephen Boyd. Peter van
Eyck, Jack Hawkins, Honor
Blackman, Eric Sykes en vele
anderen hebben meegewerkt aan
zün wildwest-verhaal. Een rüke
baron organiseert een safari
naar het wilde westen. Maar ge
durende de jachtpartü wordt het
gezelschap aangevallen door
Apachen. Van dat moment af
zit men midden in een echte
Western vol bloed, zweet en tra
nen. Wilde achtervolgingen, wre
de martelingen, woeste vechtpar-
tüen. Voor Sean Connery zal dit
overstapje van James Bond naar
dit büna even ruige genre niet
zo moeilük zün gevallen.
Pas op je tellen
LIDO Natuurlük is Louis
de Funès ook van de partü in
deze kerstdagen. Hoe zouden we
het zonder deze Franse komiek
moeten stellen? In deze film
„Pas op je tellen!" speelt hü
voor de eerste keer samen met
niemand minder dan Jean Ga-
bin. Een film barstensvol met
gekke voorvallen. Maar wat zou
men anders kunnen verwachten
van het kleine driftige manneke,
dat aan de lopende band rolpren
ten schünt te maken. De lief
hebbers van de lach weten dus,
waar zü op deze feestdagen het
hart kunnen ophalen.
Vier dollars wraak
REX Kapitein Roy Dexter
komt beladen met roem uit de
burgeroorlog terug. Hü wordt in
zün woonplaats met open ar
men ontvangen, behalve door
•en drietal personen, dat om
verschillende redenen de kapi
tein een kwaad hart toedraagt.
Zü proberen hem uit de weg te
ruimen, maar na heel wat ver
wikkelingen weet hü zün on
schuld te bewijzen, wordt in ere
hersteld en drukt zün geliefde
aan zün hart. Regisseur Alfon
so Balcazar heeft de avontuur
lijke belevenissen van de held
breed uitgemeten. Spanning en
actie rijn gegarandeerd.
Bambi
CAMERA In het theater
aan de Hoge woerd een ver
toning van een oud, maar al
tijd weer charmant successtuk:
Bambi van wijlen Walt Disney.
Een tekenfilm, waar de kunste
naar met veel talent de hart-
veroverende avonturen van het
kleine hertenjong gestalte
heeft gegeven.
Catherine Deneuve
