l19
KONIJN
fgi
AVOND
VERKOOP
Kennedy
Kaap
gigantisch
startblok voor de hemel
- donderdag 19 december
- vrijdag 20 december
- maandag 23 december
Vluchtige vrijage met buurvrouw maan (II)
Urenlange
repetities
3 flessen Cochero
KOFFIE
SPECIAAL
®-JUS d'ORANGE
(DAPPELSAP
1 PERZIKEN**, j
ANANAS
- DOPERWTJES 159
APPELMOES fiQ
PUNTASPERGES 139
-«VU
^i<T^ I. |i ff wii 1
- Mmi A. *iÉ
circa 1 kilo "pan klaat-
stukkerï'op schaal
per/i kilo
U kunt in Leiden tof 's avonds 9 uur
winkelen op:
Reportage door
mr. H. L. Leffelaar
Naar keuze:
bovendien 2% zegelkorting
flessen Cochero DRY PALE
4-peraoonsbeker
Jn de meeste
S.d.W.-fillalen
van 39C voor
party
MONTILLA
Cochero AMONTILLADO
QITPDDV ''ünnji
önthritVI van 4.SS voo
tijdelijk
voor
Volvette Gonclse
ZALM Fancy Pink
per blik van 139 voor
Gardini'
[TT)Q naturel of
LllIJ paprika
grote zak van 98 voor
LITERflessen
flessen zoete SPAANSE
100 gram van 103 voor
Santos
2 flessen "Marquiller"
TAFELWIJN
2 flessen "GranMarca"
ROSÉ DE PORTUGAL
rood of wit
grote fles voor
flessen Ekla super import
Deze
aanbiedingen
zijn geldig t/m
31 december a.».
LITERblik v m JL*
EXTRA FIJN
•50 LITERblik van 175 voor H
LITERblik V/U
per blik van 149 voor A® S
in de volgende zaken:
Alfa Schoenen N.V., Haarlemmerstraat 53;
Bata Schoenenmagazijn, Haarlemmerstraat fOU;
C A Brenninkmeyer. Botermarkt 4-7;
Gebr. Coster N.V., Haarlemmerstraat 115;
A. van Dam, Modestoffen, Botermarkt 10;
A. van Dam. Modestoffen. Haarlemmerstraat 99;
Modehuis „De Faam", Hoogstraat 1;
Gerzon's Modemagazijnen, Breestraat 142;
Hasselman Pander, Breestraat 146;
Hema IV.V.. Haarlemmerstraat 130-136;
Kreymborg N.V., Haarlemmerstraat 143;
Lampe Modehuis, Breestraat 161;
Peek Cloppenburg, Breestraat 78-80:
N.V. Verhulst, Breestraat 103-105;
Van Vorst Schoenenmagazijn, N.V.,
Haarlemmerstraat 173;
Vroom Dreesmann, Aalmarkt 22.
PAGINA 8
I.EIDSCH DAGBLAD
houden met de erin opgeslagen hoe
veelheid voedsel en medicijnen. Een
speciale „rode" telefoonlijn verbindt
hen met de controlekamer van het
Apolloproject.
KAAP KENNEDY (GPD) Om.streeks zes uur in de middag
zitten gewoonlijk drie mannen aan de bar van de „Piperspub"
in het Holidav-Inn-hotel in Cocoa Beach. De barkeeper bejegent
hen met het speciale soort respect dat kroegbazen alleen hebben
voor vaste klanten die, hoewel zij zich niet familiair laten be
handelen, het aanzien van de zaak verhogen. Want deze drie
mannen zjjn de astronauten die straks met de Apollo-VIII de
spectaculaire rondvlucht om de maan zullen maken.
Frank Borman. James Lovell en
William Anders bevinden zich sinds
een paar weken op Kaap Kennedy
Iedere dag ryden ze de vijftien kilo
meter van hun hotel naar de kaap
en brengen er de dag door met voor
bereidingen van hun vlucht. Ze con
fereren met de technici die belast
zim met de start van de raket, ze
zitten urenlang geconcentreerd in
een donkere hal waar de vlucht
naar de maan wordt nagebootst, en
tenslotte brengen ze evënvele uren
ooor in hun 25 kilo wegende wit zil
veren ruimtevaartpakken voor repe
titief en generale repetities in de cap
sule bovenop de raket.
Iedere handeling die zij straks
moeten verrichten, hebben zij hon
derden malen geoefend. Ondanks de
wetmatige discipline van hun be
staan. zijn ze verrassend informeel
en weinig zelfbewust. Ze geven de
voorkeur aan gelijke burgerkleding,
een sporthemd met korte mouwen
en een makkelijke broek. Daarmee
verschijnen ze in restaurants en op
vergaderingen. Over hun werk zijn
ze onderling allang uitgepraat, en
i alr. goede technici die niet op de
dingen vooruitlopen, speculeren zij
ook niet over wat hen te wachten
staat.
Kaap Kennedy is het nationale
startblok voor de hemel. Het is een
gebied van ongeveer 40.000 hectare.
Saturnus-V
Langs de kust van de lauwe At
lantische Oceaan staan de in on
bruik geraakte starttorens van vori
ge vluchten: het eerste eenmans-
schot van Alan Shephard <5 mei '61)
de eerste eenmansvlucht om de aar
de van John Glenn <26 februari
1962>. Dat waren de dagen van de
Mercury. Toen kwamen de twee-
mansvluchten in de Gemini (1965 en
1966). En nu is het dan Apollo.
De Saturn us V-raket met de Apol
lo-capsule, zo goed als klaar voor zijn
lancering op 21 december, staat op
platvorm 39, driehonderd meter van
de zee. Alles er omheen, auto's, de gi
gantische bollen waarin vloeibar»
zuurstof is opgeslagen, de mensen,
worden door zijn aanwezigheid terug
gebracht tot de grootte van mieren.
Het verstand dat zich wil bezinnen
op wat hier gebeurt, stokt, en geeft
zich over aan verbijstering.
De Saturn us V-raket die de A pol
io-capsule naar de maan zal stuwen,
ls 110 meter hoog en weegt bijna
drie miljoen kilogram. Van dit ge
wicht wordt 95 procent in beslag ge
nomen door brandstof die 96 trein-
t ank wagons zou kunnen vullen. De
tanks waarin de brandstof voor de
eerste etappe van de vlucht waarbij
in tweeëneenhalve minuut een hoog
te van 64 kilometer moet worden be
reikt met een snelheid van 9600 kilo
meter per uur, zifn groot genoeg om
drie verhuiswagens er naast elkaar
In te laten parkeren.
Een rekenaar die de stootkracht
van de Satumus V tot begrijpelijke
verhoudingen terug wilde brengen,
produceerde het beeld van een auto
die met deze energie 34 jaar lang met
een snelheid van 95 kilometer per
uur door zou kunnen blijven rijden.
Die auto zou dan 18 miljoen kilome
ter hebben afgelegd. 400-maal om de
aarde.
Het brandstofverbruik van de Sa
tumus gedurende de eerste 150 se
conden van de lancering is niet min
der dan 15 ton per seconde. De eer
ste sectie met de startmotoren wordt
op 64 kilometer hoogte afgestoten,
waarna de tweede sectie de capsule
tot een hoogte moet brengen van 190
kilometer met een snelheid van
28.000 kilometer per uur. Daarna
wordt ook deze afdeling losgestoten, raket exploderen en de miljoenen
en neemt de derde sectie het werk liters brandstof vlam vatten, dan
over. kunnen de mannen, wanneer zij niet
Platvorm 39. waarvan de Satur- verder kunnen komen dan deze red-
nus-raket zich zal verheffen, is een dingskamer het er vier dagen uit-
in de grond gegraven gebouw. De ra- j
ket staat er boven een „vuurgeul"
van 20 meter diep en 50 meter lang
De wanden ervan bestaan uit spe
ciaal verharde baksteen, waarover
tijdens de lancering, wanneer de mo
toren van de eerste sectie hun bul
derende zee van vlammen braken,
ter afkoeling miljoenen liters water
worden uitgestort. Aan de twee uit
einden van de vuurgeul zijn omhoog
lopende betonnen hellingen aange
bracht die de vlammen niet zijwaarts
het land op. maar de lucht in moeten
stoten.
Sinds de dood van de drie astro
nauten in januari 1967. toen him
Apollocapsule van binnen verbrand
de. hebben technici een ontvluch
tingssysteem uitgedacht dat de ruim
tevaarders binnen enkele seconden in
staat moet stellen hun vaartuig te
verlaten. Het „ontvluchtingspaneel"
werd groter gemaakt en aan de
grendels werd speciale aandacht be
steed. Ze kosten vierduizend gul
den per stuk.
Mochten de astronauten hier
gebruik van moeten maken wanneer
zij zich bovenop de startklare raket
bevinden, dan zullen zij vanuit het
luik. gegespt in een draagharnas.
langs een kabel naar beneden kun
nen schieten. Deze kabel eindigt in
een vertrek, onder in het onder
grondse gebouw naar de vaargeul,
waaa-van de vloer is bedekt met een
golvende massa van schuim plastic
Tijdens de start van de raket bevin
den zich artsen in deze kamer die
eerste hulp kunnen bieden. Mocht de
Deze controlekamer, de „afvuur-
-kamer" genoemd, bevindt zich in
een zijvleugel van een 53 verdiepin
gen hoog gebouw waarin de raket
onderdelen op elkaar gezet en sa
mengevoegd worden. Voor het geval
dat de tientallen computers (waar
van ieder een aantal van de acht
miljoen onderdelen van de raket
controleert) in de „af vuur kamer"
defect raken en bij de start uitval
len, staan twee andere in identieke
kamers klaar om het werk over te
nemen. Al deze kamers zijn bij een
lancering volledig bemand.
In deze laatste dagen voor de lan
cering op 21 december wordt op
Kaap Kennedy vierentwintig uur per
dag gewerkt. Op de werktoren met
zijn talrijke platforms langs de raket
en zijn Apollo-VIII branden zowel
overdag a ls 's nachts honderden
WOENSDAG 18 DECEMBER 1!
'MiJÊm
MuH
ïttjj
lampen, die naarmate zij hoger ziji
steeds meer op sterren lijken. Alu.1
miniumgehelmde technici in witt*'
overalls kruipen als chirurgen in en
uit de secties van de raket. Eén los-
se moer kan mislukking en tragedi»
betekenen. Maar in hun hotelk».
mers in Cocoa Beach slapen rusty £0
de drie mannen die de wereld om
streeks Kerstmis in de ban .uilen
houden van wat eeuwenlang het do
mein der goden was.
De drie maanreizigers in op.
gewekte stemming na een giste,
ren gehouden repetitie van han
delingen, die zij moeten verricht
ten wanneer er in een baan on
de maan moeilijkheden zouden
ontstaan, die hun terugkeer naar
de aarde in gevaar brengen. Het
verlaten van de maanbaan en de
terugkeer in de aardse atmot^
Jeer zijn de meest kritieke stadi
van de fantastische kerstvluci
Van linies naar rechts: AndX
Borman en Lovell.
n de
mos- jé
ladJM
uchtj^Ê
