Beschuit met muisjes
is nog altijd boeiend
Zes kunstenaars van
uiteenlopende stijl
Expositie
„Bauhaus"
een fiets, h pracht cadeau!
Expositie
Theo van Doesburg
EN
fDit jaar geen
Dalsumprijs
Naturalistische situaties
In Galerie Van der f list:
schenk veiligheidiets voor de fiets!
KLEDING-
TEKORT OP HET
POOLSE
PLATTELAND
Portugese premier
belooft nieuwe
soeiale politiek
Amsterdam
- 50 - overleden
Pianist Kedra
>ERDAG 28 NOVEMBER 1968
LE1D80B DAGBLAD
PAGINA n
kan tot bijna een kilometer af-\
stand worden gehoord. Prijs in
Japan (inclusief ingebouwde
KINDHOVEN Op vrijdag 13 de
cember zal in het Van Abbemu
j seum in Eindhoven een
tentoonstelling geopend w<
werken van Theo van Doesburg
Abbemu- TT
overzichts- Hetjermans niet vergeten,
orden van 7
(jj. MSTERDAM Morgenmiddag zal in het Stedelijk Mu-
n in Amsterdam de grote Bauhaus-tentoonstelling worden
lend door de ambassadeur van de Duitse Bondsrepubliek,
Hans Arnold. De tentoonstelling, die in Stuttgart en in
len reeds een groot succes was, duurt t/m 9 januari 1969.
Amsterdam zal de tentoonstel
oorreizen naar Parijs en naar
illende steden in de VS.
„Staiatliches Bauhaus" werd in
Weimar opgericht door de ar-
Walter Gropius. In 1925 zag
lauhaus zich genoodzaakt uit
ar te vertrekken als gevolg van
i van rechtse extremisten. Van
it 1932 was het Bauhaus in
gevestigd. In 1932 sloot het
Biaalsocialistische stadsbestuur
hooi. Daarna werd het Bau-
™van 1932 tot 20 juli 1933 voort
in Berlijn. Door het nazi-regi-
erd het daar in 1933 opgehe-
Gericht
op
houwen
Bauhaus was onder leiding van
as de eerste kunstschool, die
voor het onderwijzen van moderne
kunst een opleidingssysteem vond.
Het was hier ook voor het eerst dat
een kunstschool het strenge onder
schei! tussen de verschillende cate
gorieën van beeldende kunst liet
schieten. Het Bauhaus maakte geen
onderschei dtussen kunst en kunst
nijverheid. Het systeem van het on
derwijs was gericht op de bouw. Er
was aandacht voor alles wat in een
moderne maatschappij om een vorm
vraagt. Met minimale middelen
trachtte men een heldere ordening te
bereiken van de ruimte, waarin elk
voorwerp een functie vervult.
In een groot aantal zalen en kabi
netten in het Stedelijk Museum
wordt nu een overzicht gegeven van
de schilderijen, gouaches, aquarellen,
plastieken en grafiek van leraren en
leerlingen. Men vindt er zowel van
(ANP) B. en W
hebben besloten de
n Dalsumprijs voor de bes
door een Nederlandse
in een Nederlands stuk gedure
1967/68 niet toe te ken-
in dit seizoen geen enkel
tonele is gebracht dat aan
en actrices de gelegenheid
creatie van een duidelijke en
rol en die in hun spel ge-
te geven. B. en W. namen dit
op advies van de daartoe
hen ingestelde beoordelings-
besbaande uit de heren
Deering ,A. G. Kloppers en
SmI:;
•kOscar Schlemmer, een der
progressieve leraren van het
„Bauhaus"ontwierp deze draad
figuur „De mens".
Kandinsky, Klee en Feininger als j
van Schlemmer, Albers en Moholy- j
Nagy.
Door middiel van foto's en maquet-1
tes krijgt men ook een indruk van
de architectuur van het Bauhaus. De 1
directeuren van het Bauhaus waren I
alle drie architecten. Walter Gropius
(1883-1931). Deze expositie staat on
der auspiciën van voornoemd mu
seum en de Sikkensgroep N.V. te
Sassenheim.
De tentoonstelling zal aan de tal
rijke activiteiten van Van Doesburg
aandacht schenken en hem tonen
als schilder, architect, dichter,
schrijver, typograaf, designer, theo
reticus, stichter en hoofdredacteur
van het tijdschrift „De Stijl" (1917-
•31).
Op de openingsdag zal om vier uur
in de Globezaal van de Stadsschouw
burg aan Theo van Doesburg pos
tuum de Sikkensprijs 1968 worden
toegekend. De uitreiking zal plaats
vinden aan mevrouw Nelly van
Doesburg.
Prof. dr. Bruno Zevi uit Rome en
kenner op het gebied van de Stijl-
architectuur zal een inleiding hou
den onder de titel „Van Doesburg
morgen" en Joost Baljeu zal spre
ken over „De meer dimensionale
persoonlijkheid van Theo van Does
burg."
LEIDEN De Toneelgroep „Theater" uit Arnhem heeft
gisteravond in de Leidse Schouwburg Herman Heijermans'
„Beschuit met muisjes" vertoond. Het is verheugend, dat de
landelijke toneelconstellatie heeft meegebracht, dat wij althans
dit seizoen „Theater", dat de laatste jaren bij voortduring op
merkelijke dingen doet, wat meer te zien krijgen.
De keuze van deze „familiegebeur
tenis in drie bedrijven'' was zeker ook
opmerkelijk. Men heeft het aange
durfd zo kort na het recente jaar van
Heijermans-herdenkingen nog weer
eens met de popluaire schrijver uit
het begin van deze eeuw voor de dag
50ste voorstelling
„Ziehier een vrij man"
De Haagse Comedie zal ook dit
jaar in Den Haag op 5 december in
de Kon Schouwburg optreden voor
degenen, voor wie Sinterklaasavond
geen „pakjesavond" is.
Het wordt zelfs een voorstelling
met een bijzonder tintje, ditmaal:
op de kop af de vijftigste, n.l. van
Tom Stoppard's blijspel „Ziehier, een
vrij man", waarin Paul Steenbergen
de hoofdrol vertolkt.
Naast Paul Steenbergen werken
aan dit stuk mee: Ida Wasserman,
Anne-Marie Heyligers, Kees Coolen,
Anne-Wil Blankers, Guus Verstraete,
Eric van Ingen en Jan Grefe.
lerie Walenkamp j
Dibbets, Boezem en
drie jonge kunstenaars, die
naam, ook internationaal,
rven hebben. In onze stad zijn
nvai *ds bekend van de Objecten-
tie, waarop zij zich echter
anders uitten dan nu in de Ga-
'rJJ5 Walenkamp onder auspiciën van
O-ïl A-K.
houden zich op 't ogenblik in-
bezig met een nieuwe, groei-
kunstrichting, welke zich nog in
wijden zich namelijk aan het
iöfcgen van „naturalistische situa-
TC daarbij stoelend en voortwer-
°P de z.g. „micro-emotive art",
lag 2 el „arte povero" geheten, een
2L1* l'n£ welke haar gegeven werd
de Italiaan Piero Geraldi, die
in Amerika optreedt als coör
ond* )r V001, degenen, welke zich in
aan deze stroming wijden,
aflos Jnicro-emotive art" werd ge-
pj trd op een groepstentoonstelling
>Wen York in 1966. Zij is evenwel
aten ^Pese oorsprong, in tegenstel-
vefjtot de „minimalart", die uit
stamt.
De kunst is constant in beweging.
Zij geeft zeer snelle evoluties te
zien.
Men kan dit aan de hand van en
kele voorbeelden op deze expositie
ontdekken en onderkennen.
„Naturalistische situaties" zijn hier
een zandheuvel met hoog opstijgend
riet, dat door de luchtstroming uit de
ventilator zachtjes gaat ritselen. In
derdaad: een micro-beweging, waar
van een bepaald effect uitgaat. Voorts
een bouwwerkje aan de straat in
aanleg, een doorgezaagde boomstam
met daarnaast het daarvan af
komstige zaagsel en een grasrol op
een grasveld.
Hier is sprake van een „ideeën-
kunst", waaruit de verdere ontwikke
ling zich nog niet precies laat afle
zen.
De bedoelingen ervan in kunstzin
nig opzicht (maar wellicht is dat de
bedoeling helem&al niet) zijn ons
nog te vaag en onduidelijk gebleven,
om ons aan een definitief oordeel te
wagen.
Daarvoor is deze expositie te be
perkt.
H.
LEIDEN Niet minder dan zes
exposanten zyn verenigd op de spe
ciale december-tentoonstelling, geor
ganiseerd door de Galerie Van der
Vlist, Botermarkt 3.
Daar wordt de bezoeker gecon
fronteerd met de surrealistische
söhiuderijen van Diana Vanden berg
(echtgenote van de bekende surrea
list Johffra), de surrealistische teke
ningen van Frans Erkelens, de pot-
terie van Carla van Ouwenaller uit
Ouwerkerk a. d. Amstel, de grafiek
van Erik Pape uit Delft, de kera
miek van Anke Blankevoort uit
Bloemendaal en de bloemdecoraties
van Elisabeth van Sandick uit Den
Haag.
Het merkwaardige van deze inte
ressante expositie is dat ondanks
ieders experimenteel zoeken naar
originele nieuwe wegen de sterk di
vergerende uitingen elkaar toch wel
verdragen, ook al worden uw gevoe
lens telkens van 't een naar 't ander
geslingerd.
Het surrealisme vindt veelvuldig
zijn voedingsbodem in een ongebrei
delde fantasie of in de wereld van
de droom daarvan geven Diana
Vandenberg en Frans Erkelens dan
ook sterk blijk de grafiek van
Erik Pape, een perfect etser, is veel
vuldig emotioneel betrokken op da
gelijkse ervaringen, de potterie van
Carla van Ouwenaller valt o.a. op
door fraaie glazuren en vindingrijke
bewerkingen, de keramiek van An
ke Blankevoort laat o.a. singuliere
vispatronen zien en de bloemdecora
ties van Elisabeth van Sandick kun
nen het best omschreven worden
met de woorden smaakvol en char
mant. Het loont de moeite kennis te
nemen van de paden, die deze gede
gen kunstenaars bewandelen. zy
verkregen bum opleiding aan de
Kon. Academie voor Beeldende
Kunsten te Den Haag. doch hun la
tere ontwikkeling duidt aan. dat zij
jzich een eigen signatuur wisten te
verwerven.
Men staat tegenwoordig steeds
versteld over de bewogen creativi-
Een der surrealistische schil
derijen van Diana Vandenberg,
getiteld Verborgen leven".
(Foto LD/Holvast)
teit, waarvan velen blijk geven. Een
gunstig teken in deze ogenschijn
lijk zo oppervlakkige tijd. Wan
neer men deze expositie beziet,
komt men evenwel tot het inzicht,
dat deze tijd lang niet zo oppervlak
kig is als hij lijkt. De veelheid aan
kunstzinnige facetten, die op deze
expositie tot en met 31 december
openbaar gemaakt wordt, getuigt
van het tegendeel,
H.
te komen. Terecht, want ook een he
dendaags publiek kan zeker nog ge
boeid worden door zijn trefzekere to
neelpen. Wel werd daarbij voor een
maximale kans op begrip en succes
gezorgd. In de eerste plaats viel de
keus op een stuk. dat niet gekleurd is
door het speciale sociale pathos van
de schrijver, doch dat zich bepaalt
tot zuivere milieu- en zedenschilde
ring. Daarvan is „Beschuit met muis
jes" naast het meer bekende „Scha
kels" een sterk voorbeeld. In de twee
de plaats heeft de artistieke leiding
van Theater en met name de regis
seur Theo Kling zich gepermitteerd
Heijermans' taal enigszins aan onze
tijd aan te passen, de te uitdrukke
lijk melodramatische elementen wat
af te zwakken en daartegenover de
humoristische kanten te accentueren.
Daartegen behoefde geen bezwaar te
bestaan.
Heijermans' kritiek op de burger-
mentaliteit is op zichzelf al bijtend
genoeg: een wat lichtere toon maak
te haar des te beter verstaanbaar. En
o.i. werd de auteur nergens tekort ge
daan. We kregen nu een boeiende
vertoning voortgezet, waarin ons ei
genlijk geen moment het gevoel be
ving van „ouwe kost".
Aan het uiterlijk van de vertoning
was veel zorg besteedeen mooi. ruim
niet al te zeer aan tijd gebonden de
cor. zonder de gebruikelijke pluche en
piëdestals, van Frans Raven en
fraaie kostuums, die met het begin
der eeuw overeenkwamen.
Figuren ten voeten uit
Een familie, die vecht om de erfe
nis van de onverwacht overleden
broer in Australië. Allen ruwe egoïs
ten, die hun ware aard slechts onder
een dun laagje fatsoen bedekken.
Daartegenover een eenvoudige vrouw,
geslagen door het lot, de geliefde van
de overledene, wier rechten haar be
twist worden. Dat is 't eenvoudige ge
geven, waarop Heijermans het stuk
gebouwd heeft. Hij ging aan het werk
en schetste een rees figuren, ten voe
ten uit.
Hoofdpersoon is de nietswaardige
blaaskaak Prosper Bien-Aimé, die in
de schulden zit en een pension moet
houden. Bernhard Droog speelde de
rol bruisend en met zwier; naar onze
smaak echter niet steeds geheel pas
send in het zo burgerlijke milieu. Om
deze familie-aanvoerder heen de he
le aanhang: zijn beschaafd doende
vrouw Jeanne, treffend vertolkt door
Josephine van Gasteren; zijn oom
Aristide, een gek mannetje van Al-
bert Abspoel; de schreeuwerige neef
Baptiste, van Jan Gorissen; diens
venijnige vrouw, van Mia Goossen;
de dochter Félicité, van Fenneke An
drea en niet te vergeten een monu
mentale schoonmama van Elise Hoo-
mans. Tegenover die allen de vrouw
Pollie, geliefde van de oom, die haar
kind verwacht (vandaar de titel van
het stuk); Henny Orri maakte van
deze geslagen vrouw een aandoenlijke
figuur, knap gespeeld tot in kleine
nuances. John Peters had de moeilijke
rol van de zoon, die tegen de zijnen
party kiest. Annie Langenaken en
Margreet Blanken versterkten het
humoristische element, resp. als tante
Adèle en Charlotte, de meid en Henk
Schaed trad op als advocaat.
Het was een over de hele Unie goe
de bezetting, in een vertoning die dui
delijk maakte, dat er geen reden is
om de rastoneelschrijver Heijermans
te verge ton.
DK.
ADVERTENTIE
WARSCHAU (AP) „Overal zijn
tekorten aan najaars- en winterkle-
ding. aan breigoederen en schoeisel",
zo schrijft de Trybuna Mazowiecka,
het partijblad voor de provincie War
schau. Het blad kapittelt de textiel
industrie „die er dikwijls de voor
keur aan geeft de boetes te betalen
voor het niet nakomen van de con
tracten, die op de nationale textiel
beurs zijn gesloten". Het blad
schrijft, dat wel najaarsjassen voor
heren, goedkope breigoederen en he
renschoenen te koop zyn en geeft de
schuld van de tekorten mede aan een
slecht distributiestelsel, want in de
hoofdstad en de andere steden van
het land is wel van alles te koop
maar niet in de provincie. Öe fa
brieken verdienen vaak him bonus-
senomdat zy de gestelde doelen be-
reiken door dure goederen te produ
ceren. Dat is niet bevorderlijk voor
de produktie van goedkope artikelen,
aldus het blad.
LISSABON (AP) Portugal is
vastbesloten zich niet uit Angola, Mo
zambique en Guinee terug te trekken
ondanks de guerrilla-acties die al ze
ven jaar duren en door communisten
geleid worden, aldus de nieuwe Por
tugese premier, Caetano, gisteren in
het Portugese parlement. Ondanks
die vasthoudende verdediging van
zijn overzeese gebiedsdelen heeft
Portugal de mogelijkheid geschapen
van een grotere rol voor de inwo
ners van die gebiedsdelen op be
stuurlijk en regeringsgebied.
Caetano gaf in zyn parlementsrede
toe, dat er conflicten zyn over enke
le nieuwe maatregelen, vooral over
zyn vermindering van de perscen-
suur en het toestaan van niet-com-
munistische oppositie. Over de eco
nomie zei Caetano, dat de bezuini-
gingspolitiek van Salazar gehand
haafd zal blyven. De hoge kosten
voor de overzeese gebiedsdelen ma
ken buitenlandse leningen noodzake-
iyk. Hy beloofde investeringen, die
grote bedragen zullen opleveren.
Voorts zal de regering huisvesting en
onderwys gaan verbeteren en een
sociale politiek gaan volgen, die een
evenwichtiger inkomstenverdeling
zal verzekeren, vooral in de agrari-
I sche sector.
-
WARSCHAU ADN) Op 50-jari
ge leeftyd is in Warschau ovedleden
de Poolse pianist Wladyslaw Kedra.
Hy oogstte vele jaren in Europa en
elders grote successen. Kedra was
een leerling van Magda Tagliafero
en won pryzen op concoursen in
Genève en het Chopinconcours
Warschau.
Een Japanse fabriek meent wokdetector) 1200 gulden. Met I toch nauwelijks een excuus vin-
de grootste alarmschei ter wereld zo'n bel op de wekker kan men] den om te laat te komen...
te hebben gemaakt. De bel is bijna j
ADVERTENTIE
70 centimeter in doorsnede en\
werd in 1928 nl. opgevolgd dooi- Han
nes Meyer en van 1930 tot 1933 was
Ludwig Mies van der Rohe directeur.
De catalogus is uiterst informatief j
en gedocumenteerd. Zy bestaat uit
370 p. kunstdruk, ruim 1.000 afbeel- J
dingen en 25 reprodukties in kleur.
Er zijn in opgenomen deskundige in
leidingen van Ludwig Grote, Heinz
Winfried Sabais, Otto Stelzer, Hans
Eckstein, N>colaus Pevsner. Will j
Grohmann en Alfred Arndt. Boven- j
dien veel eksten en citaten van Gro- j
pius, "Kandinsky, Klee, Itten, Albers, j
Schlemmer, Moholy-Nagy en Bayer, I
een chronologisch overzicht, biogra
fieën, portretten en een bibliografie.
