Albert Heijn heeft
de lont neergelegd
Bedrijf eist
vijf miljoen
van Olivetti
Wantoestand op plantage
juriname
WF
;leuren-tv
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
De veilige
manier
van sparen
Verticale prijsbinding op springen
JONGE
RNST MEGENS: „GEEN
IENSELIJKE RECHTEN
AMSTERDAM R UBBER
„KWAADAARDIGE RODDEL99
JDAG 4 OKTOBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAOINA I
pr van het zojuist verschenen
slide pamflet is de Amster-
ir Ernst Megens. In oktober
>t vorig jaar keerde de 33-ja-
ïhef-administrateur van de
unse cultuur maatschappij
rasterdam met vrouw en twee
;n terug uit dit deel van het
rijk. Twee jaar had hy ge
in het bedrijf, waar zestien-
d man hun werk vinden,
f Nederlanders en vijf Suri
i trekken er aan de touwtjes,
ze touwtjes volgens Megens,
„De menselijke rechten wor-
ar niet toegepast".
Krotten
een citaat: „Het leefklimaat
arbeiders, die met hun gezin-
het ondernemingsterrein in
Dngs" wonen, is nog geheel
i het koloniale planterstyd-
,uizen, die men veelal beter als
i kan betitelen, zijn voor het
ieel overbevolkt, verstoken
atervoorzieningen en toiletten,
ater uit de kranen langs de
volgens het Surinaams keu-
stituut volkomen ongeschikt
Dnsumptie. De bewoners moe-
in behoeften doen op het erf
een gat in de grond. Bij re-
wordt het terrein wegens de
afwateringstoestand één gro-
van modder en uitwerpselen",
ms conclusie liegt er niet om:
maatschappij heeft geen en-
aarde voor de Surinaamse eco-
En ook: „De arbeiders van
iburg zoals de plantage heet
den door een sociaal wanbeleid
j geremd in hun ontwikkeling
waardige burgers".
Ontslag
waarnemend directie-secretaris
nsterdam Rubber gaf als com-
ar: „Een kwaadaardig ver-
1, dat nergens op slaat. De heer
s had een contract met ons
ADVERTENTIE
Consolemodel
van palissanderhout
Heeft 63 cm beeldbuis,
ruime klankkast
èn deurtjes.
Voorzien van
geïntegreerde
VHF/VHF kanalenkiezer
en héél wat
automatische functies.
Kleurtoonregeling
bijvoorbeeld.
Aparte uitvoering voor
Zuid-Nederland,
v.a. f 2.979,—
voor drie Jaar. Maar hij kon niet
goed opschieten met andere leden
van de staf. Na twee Jaar hebben we
hem toen maar laten gaan. Ja, hij
heeft zelf ontslag genomen. Op zijn
werk hadden we overigens niets aan
te merken.
wy zijn geen koloniale uitzuigers.
De huizen, waarover de heer Megers
praat worden gesloopt. U moet niet
vergeten, dat wij dat bedrijf pas vijf
Jaar geleden hebben overgenomen
van de Nederlandse Handel Maat
schappij. Het was toen een beroerde
onderneming".
Gaat Amsterdam Rubber stappen
ondernemen tegen Megens? De
secretaris: „Megens zegt dingen, die
hij niet mag zeggen. Hij klapt uit de
school. En dat met leukens en halve
waarheden. Maar we willen er geen
„Ja-nee spelletje" van maken. Ik
kan u op dit moment niet zeggen of
de maatschappij er misschien nog
werk van maakt".
Ernst Megens, in zijn moderne flat,
maakt een beheerste indruk. Hij ge
bruikt weinig woorden. Beslist niet de
„rebel" die men zou verwachten. De
eerste vraag wacht hij niet af. Hij
zegt: „Het is niet mijn bedoeling te
gen de maatschappij aan te schop
pen. De positie van de mensen, daér
gaat het mij om. Ik was van plan er
een boek over te schrijven, maar dat
lukte niet erg. Bovendien heb ik het
erg druk gehad. Ik moest mij hier
met mijn gezin weer helemaal vesti
gen. Toen hoorde ik van de rietsui
keractie, die is gestart. Daat leek me
de geschikte gelegenheid om dit in de
publiciteit te brengen".
De maatschappij zegt. dat u tegen
hen nooit iets hebt gezegd
Megens: „Dat is niet waar. Ik heb
het constant naar voren gebracht.
Ook tegen de directeur zelf. Het ant
woord was dan „dat niet alles tege
lijk kan. De arbeiders hebben het
nog niet zo slecht, en, ze weten niet
beter".
Éénling
Waarom bent u weggegaan?
„Onder de druk van de omstandighe
den. Ik kon van de overige stafleden
niemand volledig meekrijgen. Er rees
I weerstand om te blijven. Morele
overwegingen zeiden me toen: „Ver
dwijn". Zo gauw je niet meedoet in
een stafgroep wordt je een éénling.
Daarom ben ik weggegaan. Ik wil
de niet medeplichtig zijn aan de toe
stand, die twintig Nederlanders daar
in stand houden, en die ik niet goed
vindt".
Met de arbeiders en hun gezinnen
totaal zesduizend personen werd
Megens in het bijzonder geconfron-
fronteerd, toen hij een half jaar lang
het hoofd van sociale zaken verving.
„Iedere ochtend bezocht ik een uin
de „kampong", waar de mensen
woonden. Zij waren bang om op kan
toor te komen, want daar werden ze
immers toch maar afgeblaft. Ik heb
geprobeerd dat te doorbreken. Het
lukte aardig. Maar de reparatieop
drachten die ik daarna doorgaf wer
den toch niet uitgevoerd door de be
drijfsleiding".
„En wat die woningbouw betreft:
toen ik wegging waren er dertig nieu
we arbeidershuizen gebouwd. Als ze
in dat tempo doorgaan, is het dorp
over 150 jaar vernieuwd".
Accepteren de arbeiders dat dan?
Ernst Megens: „Ze zijn bang voor
ontslag. Jarenlang hebben ze dn gees
telijke onderdrukking geleefd. De
mensen zijn zeer ontevreden. Er is
kort voordat ik naar Nederland te
rugkeerde een staking geweest. De
zogenaamde onruststokers werden
ROTTERDAM (GPD) „Albert
Heijn heeft de lont neergelegd. Als
De Gruyter of een ander groot win
kelbedrijf hem aansteekt kan het
over veertien dagen afgelopen zijn
met de verticale prijsbinding". Dat
Is de stellige overtuiging van drs. J.
F. van Netten, president-directeur
van CO-OP-Nederland, net als de di
recties van alle grootwinkelbedrijven
en fabrikanten van merkartikelen de
ze week opgeschrikt door de ferme
schop, die Albert Heijn in een adver
tentie heeft uitgedeeld in de richting
van de verticale prijsbinding.
Dat dit systeem van prijsbeheer -
sing (fabrikant bepaalt prijs voor
grossier grossier bepaalt prijs
voor detaillist) niet meer al te stevig
in de schoenen staat, is de laatste
maanden al te duidelijk gebleken. In
de FIVA verenigde fabrikanten van
merkartikelen hebben enkele malen
ferm aan de noodrem getrokken door
bedrijven, die onder de vastgestelde
prijs zijn gedoken, van verdere leve
ring van hun produkten uit te slui
ten.
Veel consequenties heeft dat nog niet
gehad, het betrof enkele kleine spel
brekers. die de FIVA slechts nood
zaakten tot een principieel gebaar,
zonder dat zij er in de omzetten al te
zeer zouden worden aangetast. In
hun ijver om vooral de markt zuiver
te houden, hebben enkele fabrikan
ten zich zelfs gehaast zelf de tegen
lagere prijzen aangeboden voorraden
op te kopen, om aldus de gevestigde
orde te herstellen. Dat de leden van
de FIVA nu al twee dagen in verga
dering bijeen zijn komt op rekening
van Albert Heijn, dat per advertentie
een frontaanval heeft ingezet door de
consument zeer nadrukkelijk het gro
te verschil in prijs tussen merkarti
kelen en de onder een eigen merk in
de handel gebrachte levensmiddelen
onder de neus te wrijven.
FIVA en grootwinkelbedrijven zijn
daar ietwat van geschrokken en ont
stemd over geraakt. Drs. Van Net
ten: „De stap van Albert Heijn is
een nieuwe fase in een duidelijke
ontwikkeling van het levensmiddelen-
bedrijf. De supermarkt wint terrein,
kan met lagere kosten werken, maar
heeft daarvoor een agressieve prijs- I
stelling nodig. Dat heeft al geleid
tot vermenging van de winstmarge
met goedkope merkartikelen. Wat
Albert Heijn nu heeft gedaan is iets
wat ik onbetamelijk zou willen noe
men. Het probeert z'n omzet van ei
gen artikelen te vergroten door zich
af te zetten tegen de prijzen van
merkartikelen. Hier is sprake van on
eerlijke voorlichting. Wy hebben zo'n
2000 artikelen. Het is geen kunst om
daar twintig uit te kiezen met een
bijzonder laag prijsniveau.
De beroering, die Albert Heijn
heeft veroorzaakt, zou kunnen lei
den tot de doodsteek voor de vertica
le prijsbinding. In het voordeel van
de consument?
,Jn het begin wel", meent de heer
Van Netten, .Maar niet voor lang.
Het gevolg is een grote chaos, een
ongelimiteerde vrijheid. Nu meteen
een grote streep onder de verticale
prijsbinding zetten betekent een zwa
re prijzenoorlog. Daar is de con
sument op den duur niet mee ge
baat. Zo moet je een stadium berei
ken, waarin de kwaliteit in het ge
ding gaatt komen".
„De dupe", vindt drs. Van Netten,
„worden ook de kleine winkeliers. De
strijd zal zich vooral toespitsen tussen
de grote bedrijven De kleine detail
list is bij voorbaat al de verliezer.
In 1958 waren er op de tienduizend
inwoners nog 22 levensmiddelenzaken
nu, in 1968, nog maar 16, terwijl de
verticale prijsbinding er nog steeds
is".
Consequenties
Maar mocht er aan de verticale
prijsbinding binnenkort inderdaad
een abrupt einde komen, dan heeft
dat naar de mening van drs. Van
Netten ook voor het grootwinkelbe
drijf nadelige consequenties. „De
merkartikelen zullen met hun prijs
niveau niet veel meer boven die van
de eigen merken komen te liggen. Het
publiek zal dan toch voor het merk
artikel gaan kiezen. Dat is er en dat
blijft er. Het merkartikel heeft een
geheel eigen taak in het distributie
patroon".
Wat kan de FIVA nog doen om de
verticale prijsbinding overeind te
houden? Drs. Van Netten: „Ik ver
wacht niet anders dan dat vast zal
worden gehouden aan uitsluiting van
levering. Alleen, wat gebeurt er
wanneer morgen een grootwinkelbe
drijf zich niets meer van de vertica
le prijsbinding aantrekt? Er is ook
voor de FIVA een grens, vooral wan
neer er in procenten van de omzet
gaat lopen".
Koningin Juliana ontvangt uit
de handen van ds. F. H. Lands
man, voorzitter van de Nationale
Raad voor Maatschapplijk Wel
zijn, het jubileumboek Uitzicht
op morgen", uitgegeven ter ge
legenheid van het 60-jarig be
staan van de NRMW, dat gisteren
werd gevierd in het Circustheater
in Scneveningen. Naast de Ko
ningin minister dr. M. A. M.
Klompé van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk.
Ernst Megens, samen met
Prins Claus en Prinses Beatrix op
5 juli 1966 tijdens het prinselijk
bezoek aan de suikerplantage Ma-
riënburg in Suriname.
ontslagen. Dit jaar is eindelijk een
vakvereniging opgericht. De voorzit
ter is beslist een goeie. Maar in het
bestuur zitten geen arbeiders".
De Surinaamse regering is volgens
Megens verkeerd ingelicht. In zijn
pamflet zegt hy daarover: „Ambte
naren van de veiligheidsinspectie
worden voordat ze kunnen controle
ren door de bedrijfsleiding van de fa
briek aan de fabriekspoort opgevan
gen en daarna meegenomen naar de
sociëteit om onder het genot van een
glas whisky de veiligheidscontrole op
„prettige wijze" te regelen".
Waarom hebt u de Surinaamse re
gering zelf niet ingelicht? „Volgens
contract mocht je je niet met de po
litiek van dat land bezig houden".
Als Megens de foto's ziet, die moeten
aangeven, dat de situatie thans is
verbeterd, zégt hij: ik beschik over.
gegevens, dat tien procent van het
zware werk (het laden van wagens)
is gemechaniseerd. Negentig procent
van dit werk draait nog om man
kracht, en dat is veel goedkoper".
Een woordvoerder van uw vroege
re werkgever zegt dat u liegt en hal
ve waarheden vertelt. Bent u niet
bang voor een mogel-yk proces? Me
gens, nu hoofdboekhouder by een
groot Amsterdams uitgeversbedrijf:
„Och nee, ik sta volledig achter het
geen ik heb gesteld. Het is de waar
heid. En ik kan het bewijzen".
„Typerend Is in dit verband een
uitspraak van myn dochter van elf
jaar, toen we laatst voor de stallen
in een manége stonden: „pappa,
dat zyn precies de kamponghuizen".
ADVERTENTIE
en bij zware of
hardnekkige verkoudheid
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
Er zijn 2200 vestigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht.
Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de'plaatselijke koopavond
geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
Schade door reken-telmachine
ROTTERDAM (GPD) De Pa-
pendrechtse, ie Rotterdam kantoor
houdende, reeds vrijwel kaalhoofdige
34-jarige Frans Johannus Hogerheide
eist van de Nederlandse vestiging
van de Italiaanse kantoormachinefa
briek Olivetti een schadeloosstelling
van byna vijf miljoen gulden. Door
een technisch mankement aan een
volautomatische tel-rekenmachine,
die van Olivetti was betrokken, zou
het constructiebedrijf Tumeno, waar
van de heer Hogerheide en Hendri-
de Joode, eveneens uit Papendrecht,
firmanten zyn voor miljoenen zijn
benadeeld.
De firmanten hebben hun eis by
deurwaardersexploit bij de leveran
cier van het tel-rekenapparaat inge
diend. Is er donderdag geen schik
king getroffen, dan zal er volgens
de heer Hogerheide een kort geding
tegen de kantoor machinefabriek
worden aangespannen, dat zeer
waarschijnlijk in Den Haag zal in
dienen. Na aanvankelijk een ieder,
die zich op de hoogte wilde stellen
van de grillen van het apparaat te
hebben geweerd, waren de firmanten
gisteravond bereid voor ons een de
monstratie te laten geven. Daarbij
moest men inderdaad erkennen dat
deze mechanische teller en rekenaar
vreemde bokkensprongen maakt.
Volgens de heer Hogerheide ia
deze machine, die ruim 2000 gulden
heeft gekost (het is in de verste ver
te geen computer), er de oorzaak van
dat bij inschrijvingen voor het bou
wen van twee schepen voor Spaanse
rekening zo'n twee miljoen te laag
werd gecalculeerd, waardoor een
grote verliespost zou zijn ontstaan.
Overigens is er nog geen begin ge
maakt met de bouw van deze sche
pen, waarvoor hellingen zouden
worden gehuurd. De rekenmachine
wees aan dat voor een pijpleiding
van Texaco in Gent, byna 30 miljoen
kon worden gevraagd. Als het appa
raat het allemaal correct had ge
daan, was het 25.650.000 gulden ge
weest. En het werk is voor ruim 3d
miljoen aan een ander gegund.
Het demonische werktuig heeft, zo
heeft thans het onderzoek uitgewe
zen, menigmaal te hoge lonen bere
kend. „In juli hebben we het alle
maal ontdekt", vertelde een dodelijk
vermoeide firmant Hogerheide.
.Natuurlijk zijn we door die ma
chine in moeilijkheden geraakt. We
hebben verliezen geleden. Maar neem
nou van mij aan, dat we doordraaien.
Hoewel het faillissement van Tume
no is aangevraagd draaien we door.
Mijn andere bedrijven springen bij.
Er is een vordering van de metaal-
bond die moet ook zo'n 20 mille van
ons hebben. Die machine heeft mijn
leven het laatste jaar vergald. Er
klopte nergens iets. Ik wist toch ook
niet dat het aan het apparaat lag.
Ik heb m'n boekhouder wat uitge
kafferd. De man is al twee maanden
overspannen thuis. Mijn secretaresse
is gillend weggelopen. Allemaal door
die machine" De heer Hogerheide
ontkent dat hij een koppelbaas is en
zegt dat zijn bedryf staat ingeschre
ven bij de K. v. K. in Dordrecht. Hij
had al heel wat gedaan voor hy Tu
meno op touw zette.
Gevraagd naar de vestigingen van
Tumeno in Papendrecht, Krimpen
a/d Lek en Hardinxveld, zegt hij
luchtigjes, dat er nog wel wat, maar
niet veel is. „We zijn een bedryf voor
buitenkarweien" voegt hij hieraan
toe.
ADVERTENTIE
klare taal
[P*AND FOCÜ»; GENEVER
in de handige kneepftes f10,50 per liter
^22222133322212
ADVERTENTIE
N HAAG (GPD) „De arbeiders zijn overgeleverd aan
illekeur van de employees. Het komt herhaaldelijk voor,
e minderwaardig worden behandeld, gediscrimineerd, uit-
»ekt, en met de grootste willekeur ontslagen. De employees
slaafse gehoorzaamheid, bijvoorbeeld: wie niet direct rea-
op een schreeuw, krijgt een schep suiker in het gezicht".
is geen passage uit een middeleeuwse geschiedschrijving,
een citaat uit een zojuist verschenen pamflet over de
ind, zoals die zou bestaan Op een rietsuikerplantage in
lame. Deze plantage is een dochtermaatschappij van ,j\.m-
am Rubber".
998-1
