I larry Mulisch juicht
over Castro's Cuba
in maschera:
Un ballo
vocale hoogtepunten
Etsen van Jan Montijn
Jintan
De Mantelspecialist
A.N.W.B. zal toerisme
periodiek doorlichten
dit is één van
die vele, echt
mooie mantels
die slechts
ritiekloze bewondering
Schilder Marcel
Duchamp
overleden
I--
Hertzbergerprijs
toegekend
Magda Janssens
in ziekenhuis
Nieuwe uitgaven
Kunstdiefstal
in New York
Grote partij
hasjiesj
in beslag
genomen
Wintermantels
en mantelpakjes
Regenmantels
Bontmantels
groots
Gré Brouwenstijn
Ie
't Deyvenhuis"
Internationale beurs oude
boeken en tijdschriften
DAG 4 OKTOBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA II
rry Mulisch heeft een „claque" die zijn velerlei uitlatingen
icht. Hij heeft ook een bereidwillige uitgeverij„De Bezige
te Amsterdam, die ook het jongste geestesprodukt van
schrijver heeft doen verschijnen, n.l. „Het woord bij de
getuigenis van de revolutie op Cuba. Het is het resul-
itan twee reizen naar het eiland van Fidel Castro, die Mu-
heeft ondernamen.
ilisch is een politiek geëngageerde schrijver, uiterst links
ënteerd. Hij acht het zijn taak aan de kaak te stellen, te
ligen, uit te dagen, te épateren, wetend dat zijn bewonde-
i hem zullen toejuichen.
als tot China, over de machtige pot
tenkijkers uit Rusland en andere
Oosteuropese landen, die er niette
min nog in groten getale op Cuba
zijn en over de redenen, waarom
talrijke medestanders met Castro
hebben gebroken. Zij die Cuba heb
ben verlaten zijn heus niet één pot
nat!
Kortom, dit boek «egt weinig over
Cuba, maar des te meer over Mu
lisch. Alleen voor hen die zich spe
ciaal interesseren voor zijn figuur
kan het misschien enige waarde
hebben.
Drs. W. van Lookeren Campagne.
Haat objecten
i dit boek zijn haatobjecten van
isch, waarover hij de fiolen van
toorn giet, natuurlijk de Ver.
"™^en, die het Cuba van Fidel Cas-
belagen, benevens het imperalis-
het Amerikaans wel te ver
in. „Evenmin als een losgelaten
ai kan kiezen om te vallen is het
f kwestie van keuze om zich tegen
Amerikaanse imperialisme te ke-
„Geweld heeft de USA ge-
ird.Dit geweld is het ingewand
4a het monster".
^jriitgaande van deze diepzinnige
^^lingen geeft Mulisch historische
^Schouwingen, vooral natuurlijk be-
J^iking hebbend op de verhouding
lerika-Cuba. De leugenachtigheid,
j. perfiditeit, de warhoofdigheid en
^^beheerstheid ook, die hij hier ten-
J^y>nspreidt zijn werkelijk onge-
Hfelijk.
BQllles is slecht aan Amerika, zelfs de
"Virshailhulp, de alliantie voor de
oruitgang van Latijns-Amerika,
^itfs John Kennedy.
roHet communisme daarentegen is
B^aar zijn aard rechtvaardigheid".
P3l;t Cuba van Fidel Castro is „de
Hlnsopgang van onze époche". Alles
er heerlijk voor zover althans de
•ze Amerikanen geen roet in het
gooien. Fidel Castro komt uit dit
Wuek naar voren als een aller-
flirdigste. sympathieke en wijze pad-
Hmdersleider.
AMSTERDAM (ANP) De door
Nederlandse Vereen'iging van An-
[uaren ingestelde Menno Hertzber-
srprijs voor nieuwe publicaties op
Ibliograf.Vsch gebied is dit jaar ten
tel gevallen aan prof. dr. W. G.
lellinga en echtgenote voor hun in
966 verschenen tweedelig standaard
werk over de Nederlandse incunabel-
lunde. „The 15th century printing
a fpes of the low countries". Prof.
Ipcllinga is hoogleraar 'in de Neder-
ralndse taalkunde aan de Universiteit
Ban Amsterdam.
echtpaar ontving de prijs
f 1500) gistermiddag tijdens
ij eenkomst in gebouw Arti et
;iae in Amsterdam, waar de
internationale tentoonstelling
ntiquarische boeken wordt ge-
.»/v4«cn. De driejaarlijkse prijs, die
'oor de tweede maal werd toegekend,
Ïverd destijds ingesteld ter gelegen
heid van de 65ste verjaardag van de
iprichter en eerste voorzitter van de
vereniging, Menno Hertzberger. Deze
a thans erevoorzitter.
„Ik wil graag bekennen dat ik iede
re keer weer zand in mijn mond heb
wanneer hij met my spreekt. „Wat
zou ik hem te vertellen kunnen heb
ben?" aldus Mulisch, star van bewon
dering. De auteur is soms net een
kind, dat een prachtige Sinterklaas
etalage ziet en daarvan dingen mag
uitzoeken. Zyn enthousiasme lykt op
dat van de onervaren verslaggever,
die dolblij is dat hy voor het eerst
een goedverzorgd reisje naar het bui
tenland mag maken.
In enkele reportages is Mulisch
overigens nog het best. Daar breekt
soms even iets van humor door o.a.
in de beschrijving van een kostelij
ke basketbalwedstrijd, waar Fidel
Castro zelf aan meedeed. Meestal
echter is hy er net even naast.
Zyn beschrijvingen zyn overtrok
ken en overdreven. Kitsch. We kre
gen soms pijnlijke reminiscenties
aan „Signal," een fraai geïllustreerd
blad. dat de Duitsers in de oorlog
uitgaven met verhalen over tevre
den boeren, gelukkige jonge men
sen en over de Führer, die ondanks
zijn hoge positie zo eenvoudig bleef!
Wat Mulisch schrijft over de Cu
baanse „Lider Maximo," die „van
Celtiberische afkomst is," lykt ook
veel op de idolaterie van het blad
„China reconstructs" voor Mao Tse-
toeng.
Soms is Mulisch walgelijk senti
menteel te midden van zijn al te op
zettelijke stoerheid. Het ergst is hij
wanneer hy gaat betogen en theore
tiseren. Hy gaat zich daarby te bui
ten aan zonderlinge uitweidingen,
b.v. over kardinaal Cusanus, een
Wysgeer uit de 15de eeuw.
Alles over Mulisch
Graag hadden wy in plaats daar
van wat meer dan enkele losse op
merkingen willen horen over Cas
tro's economische problemen, over
de onteigening van de kleinhandela
ren, over de gezonken levensstand
aard, over Castro's minder goede
verhouding tot de Sowjet-Unie zowel
Studiebezoeken van
Ned. en Tsjechische
kunstenaars
AMSTERDAM (ANP) Tenmin
ste vijf Nederlandse toneelkunste
naars zullen voortaan jaarlijks een
studiebezoek aan Tsjecho-Slowakije
kunnen brengen. Omgekeerd zullen
ook elk jaar tenminste vijf Tsjecho-
slowaakse toneelkunstenaars naar ons
land komen.
Deze overeenkomst is een van de
belangrijkste resultaten van de be
sprekingen, die de directeur van de
Ned. Ver. van Toneelkunstenaars,
Donald Bleyleve, van 24 september
t.m. 2 oktober in Paag met het be
stuur van de Tsjechoslowaakse zus
terorganisatie heeft gevoerd.
Verder werd ojn. gesproken over
het in 1970 in Amsterdam te houden
wereldcongres van de „Federation in
ternationale des acteurs" (FIA). In
middels zijn alle toneelgezelschappen
in Tsjecho-Slowakije hun werkzaam
heden weer normaal begonnen. In
alle theaters worden weer voorstellin
gen gegeven; nieuwe premières zijn
in voorbereiding.
AMSTERDAM (GPD) De actri
ce Magda Janssens (84) heeft dezer
dagen in haar woning te Amsterdam
een hartaanval gekregen. Zij is op
genomen in het Onze Lieve Vrouwe
gasthuis in de hoofdstad. Haar toe
stand is bevredigend.
Magda Janssens, Belgische van ge
boorte, maar reeds meer dan 50 jaar
aan het Nederlandse toneel verbon
den, had een rol in „De jongste dag".
Zy hoopt weer spoedig hersteld te
zyn om volgend jaar, by het bereis
ken van haar 85ste verjaardag, offi
cieel afscheid van het toneel te ne-
PARIJS (DPA/AFP De Franse
schilder en uitvinder van de „Rea-
dy-made objects", Marcel Duchamp,
is op 81-jarige leeftijd in Neuilly bij
Parys overleden.
Duohamp baarde in 1913 voor de
eerste keer opzien met zijn doek;
„Naakt dat de trappen afkomt". Op
dit schilderij sdhuiven vijf mensen
in elkaar tot ze tot in een enkele
figuur schijnen samen te smelten.
Een jaar later werd Duohamp met
zijn ready-made", het tot kunst
werk geproclameerde gebruiksvoor
werp, tot voorloper van de „pop
art".
Duohamp stichtte tijdens zijn Ja
renlang verblijf in New York de be
weging dóe zich richt tegen de
sdhilderkunst als zodanig.. De mees
te werken van deze kunstenaar be
vinden zic(h in het museum van
Philadelphia.
Concerten „Vrienden
van het Lied"
De afdeling Leiden van de Vereni
ging „Vrienden van het Lied" orga
niseert dit seizoen drie concerten.
Vrijdagavond 25 oktober treden op
de alt Elisabeth Cooymans en de pia
nist Sas Bunge met een Debussy-
herdenkingsprogramma.
Vrijdagavond 24 januari zingen de
alt Rosemary Le Gras-Pierson en de
tenor Cornelis Schell, begeleid door
Christine Nijst. Beide concerten wor
den gegeven Lange Voort 44, Oegst-
geest.
Het derde programma zal zyn
„Het dier in de muziek".
Momenten, door Ina Boudier-Bak
ker. Salamanders. Uitg. Em. Querido,
Amsterdam.
Het huis van de familie Quin, door
Rumer Godden. (Querido)
Er was eens een oorlog, door John
Steinbeck. (Querido).
Van Sex-tien tot Sex-tlg, door Max
Tailleur. Uitg.: Van Dishoeck, van
Holkema en WarendorfBussum.
NEW ORK CAFP) Uit de wo
ning in New York van dr. Harry Ru-
del. een der ontwikkelaars van de
anti-conceptie-pil, is voor een be
drag van f 800.000 aan schilderijen
en kunstvoorwerpen gestolen.
Twee gewapende mannen die zich
uitgaven voor leveranciers, wisten
zich toegang tot de woning te ver
schaffen en stopten de vrouw des
huizes, een knecht en een vrouwe
lijke bediende in een kast.
IJMUIDEN (ANP) Een actie
van de Velsense recherche, in sa
menwerking met de groep verdo
vende middelen van de Amsterdam
se politie, heeft er toe geleid dat
in IJmuiden woensdagmiddag de
grootste partij hasjiesj, die ooit in
Nederland is aangetroffen, in be
slag is genomen. Twee personen,
een 25-jarige classifioeerder en een
28-jarige ontwerper, beiden uit
IJmuiden, werden door de Velser
recherche gearresteerd. De party
hasjiesj, die 261 pakken groot was
en die in de sluikhandel een waarde
heeft van ongeveer f250.000.was
door de twee IJmuidenaren per
auto uit Turkije naar Nederland
vervoerd.
ADVERTENTIE
Het hoeft niet duurder
te zijn I
met of zonder bont
van 59,95 tot en
met 89,95
Terlenka
49,95
met "Borg" voering
59,95
extra mooi en uiterst voordeli»
-jriv
Lelden: Haarlemmerstraat 163
Den Haag Haarlem Breda Utrecht
Rotterdam Amersfoort Tilburg Leiden
DEN HAAG (GPD) De première van Verdi's wraakzuch- dende houding maakten haar optre-
4.' tt i_ n l ja den tot één van de meest fascineren-
tig muziekdrama „Un ballo in machera waarmee m de Am
sterdamse Schouwburg het nieuwe seizoen van de Ned. Opera
Stichting werd geopend, is vooral een éclatante vocale mani
festatie geworden.
Een collectie abstracte etsen en kleurenetsen in eigen druk
ken van de in 1924 geboren Jan Montijn, in hoofdzaak auto
didact en werkend in Amsterdam en Salernes (Provence,
Frankrijk) siert tot en met 15 oktober de wanden van de Galerie
,,'t Duyvenhuis" aan het Rapenburg 94.
Mevrouw Böttoher heeft met hem als .Paradise Terrestre", Image of
een fijnzinnige keuze gedaan, want Dylan Thomas en Incarnationen des
door middel van deze overzichts- Vislhnu", teksten, die af en toe ook
expositie, waarin Montijns oeuvre op de etsen te lezen zyn. Hy geeft
(24 etsen en nog 40 in portefeuille) in zyn frappante ontwikkeling een
getoond wordt en vervaardigd gedu- opvallende drang naar versobering te
rende de jaren 1960 tot en met 1968, zien en legt met een enkele iyn of
geeft Montyn overvloedige bewyzen enkele lynen een indringende expres
van knappe technische begaafdheid, sivitedt vast, zoals bijv. in „Rode lijn
zich parend aan weldoordachte, ori
ginele visie.
In het bijzonder hebben ons zyn
tedere, gevoelige kleuren (speciaal
llcht-blauw en licht-bruin)harmo
nisch op elkaar afgestemd, getroffen.
Velen zullen zich niet op het eerste
gezicht door het extreem-moderne
karakter, aan deze kunstenaar na
verwant voelen. Maar zoals het zo
dikwyls gaat: by nauwlettende, rus
tige bestudering zal het ongetwyfeld
menigeen gelukken tot zyn intenties
door te dringen.
En dan gaat er eer aparte, zeer ei
gen wereld voor de beschouwer open.
Montyn, van wie reeds werk te zien
is o.a. in het Stedelijk Museum in
Amsterdam, het Museum Boymans
in Rotterdam en het Museum of mo
dern art in New York, hetgeen op
zichzelf al voor het gunstige niveau
van zyn creaties, prouveert en die
o.a. in Kopenhagen, Wuppertal, New
York, Haifa en Parys exposeerde,
voelde zich veelal geinspireerd door
teksten in bibliofiele uitgaven
en figuur" of het naerby afgebeerde
.Indice" (Aanwijzing), met kleine
sprietantennes, die voor zichzelf spre
ken. In zijn laatste etsen uit 1968
hebben exactheid en helderheid
wel eens verwarrend en gecompli
ceerd aandoende impressies. Een
vooruitgang, want „In der besohran-
kung zeigit sich Meister".
Van zyn gelukkige groei getuigt
o.a. zyn kleurgevoelige drogenaald
©ts „La puissance du temps".
Een interessante expolitie, tn sa
menwerking met de Galerie „De
Mangelgang" uit Groningen tot
stand gekomen.
AMSTERDAM (GPD) - Het oude
boek staat op het ogenblik ogenblik
in Amsterdam meer dan ooit in de
belangstelling. Drie dagen lang stel
len antiquairs uit alle delen van d©
wereld er hun verzamelingen ten
toon op de derde internationale
beurs van oude boeken, handschrif
ten, prenten en kaarten.
De expositie, waar meer dan 10.000
oude boeken met een gezzamenlyke
waarde van meer dan zes miljoen
gulden te zien en te koop zijn, wordt
gehouden in Arti et Amicitiae. Zy
is geopend door de wethouder wet
houder voor Kunstzaken, de heer W.
Polak.
De heer A. L. van Gendt, vice-
voorzitter van de Ned. Ver. van An
tiquaren, zei dat ruim 60 antiquaren
uit 12 landen op de beurs vertegen
woordigd zyn. Daaronder zyn er uit
Japan, de V.S., Finland en Italië.
Op de beurs zyn naast een groot
aantal middeleeuwse handschriften
en incunabelen veel fraaie atlassen
en prenten te zien.
JAN MONTIJN„INDICE"
Gedragen door een specifiek Ita
liaanse orkestrale begeleiding onder
aanvoering van de Italiaan Fulvio
Vernizzi zyn enkele solisten tot op
merkelijke en zelfs grootse prestaties
gekomen. Men kan natuurlijk aan
voeren, dat de Jugendlich dramati
sche" stem van Gré Brouwenstijn
niet meer de jeugdige egaliteit en
glans bezit van weleer, maar men
kan niet beweren, dat de expressivi
teit van deze sopraan aan allure
heeft ingeboet. Haar uitbeelding van
de zwaar beproefde Amelia, was van
een ontroerende intensiteit. Gré
Brouwensteyn waa de grote Verdi-
zangeres die langs de weg van de
breed stromende lyrische cantilene
haar bewogen gevoelens kenbaar
maakte en wier stem volledig in dienst
stond van de muzikale uitdrukking.
Indrukwekkend was ook de weel
derige Mexicaanse alt Oralia Do-
minguez, hier reeds bekend door haar
optreden in Monteverdi's „Orfeo"
tydens het Holland Festival 1967. Zy
schonk de duistere figuur van de
waarzegster Ulrica, wier lugubere
voorspellingen de handeling vooruit
lopen, een dwingend, angstjagend
relief. Haar donkere stem en gebie-
de momenten.
De Italiaanse bariton Sesto Brus-
cantinl. was de door jalouzie gekwel
de, in zyn vriendschap diep bedrogen
Renato. echtgenoot van Amelia en
voorbestemd de moordenaar van Ric»
cardo te worden. Hy gaf een zeer le
vendig en dramatisch sterk geaccen
tueerd spel te zien, dat meer op de
uiterlyke verschynselen dan op de
innerlijke conflicten gericht was. zyn
genuanceerde stem past zich daarby
volledig aan.
In de fatale rol van Riccardo, hei
slachtoffer van de moord tydens het
kleurryke bal masqué, hoorde en zag
men Luigi Lega een tenor met een
mooie, lichte lyrische stem, die egaal
ontwikkeld bleek te zyn en steeds een
beschaafde welluidendheid wist te
handhaven. De uitbeelding was ech
ter styf en onervaren.
Tn de kleinere rollen excelleerde
Marco Bakker met zyn senore Inter
pretatie van Samuel. De decors van
Ferdinando Scarfiotto waren con
ventioneel en brachten geen moment
een element van verrassing. Zo ook
de zeer statische, zelfs hier en daar
saai aandoende regie van Alberto
Fassini.
Fulvio Vernizzi liet het Kunst-
maar.dorkest met een snedige virtuo
siteit spelen, wat droog van toon
weliswaar maar veerkrachtig en in
hoge mate inspirerend. Het koor le*
verde uitstekend party.
(Van een onzer redacteuren).
DEN HAAG Het ziet er wel
naar uit, dat de vele documenten,
die buitenlandse toeristen de lust
doet vergaan om met caravan of
aanhangwagen door ons land te
trekken, binnen afzienbare tyd zul
len worden afgeschaft. De A.N^V.B.
heeft van het ministerie van Finan-
oiën de overigens nogal vage
mededeling gekregen, dat .maat
regelen in voorbereiding zyn, die
mogelijk zullen leiden tot afschaf
fing van deze documenten". Zo'n toe
zegging is nog wel niet veel, maar
blijkens de uitlatingen op de pers
conferentie van de A.N.W.B. dins
dag ln Den Haag is de toeristenbond
er al gelukkig mee. Temeer, omdat
men verwacht, dat Frankrijk een
zelfde stap zal nemen ten aanzien
van Nederlandse toeristen als in ons
land de afschaffing eenmaal een
feit is geworden.
Nu het toerisme door de toene
mende vrije tyd en de groter wor
dende middelen een steeds grotere
plaats voor zich opeist, meent de
A N.W.B., dat de tyd is gekomen,
dat het verschynsel een meer we
tenschappelijke benadering krijgt.
Daarvoor zyn concrete cijfers nood
zakelijk. Pas mei vaststaande gege
vens kan men het gedrag en de
wensen van de toerist nauwkeurig
analiseren. Daarom zal voortaan
periodiek een onderzoek worden in
gesteld naar essentiële factoren, die
een rol spelen in het toerisme, zo
als bestemming, vervoer, accommoda
tie en beschikbaar budget. Het on
derzoek zal in samenwerking met
anderen (o.a. K.LM.) worden ver
richt. „De nodige contacten zyn
daartoe gelegd of worden voorbe
reid", zo liet de AJI.WB. zich voor
lopig nogal vaag uit.
ADVERTENTIE
PARELS
H. TEN HERKEL N.V. HILVERSUM
voor
frisse
adem
95 ct.
