Interessante Praagse
prenten in Boymans
KilOVfSMNEES
jïï!j
Geref. beroepingswerk
kost f.6000 per zondag
Treinbotsing
bij Beesd voor
de rechtbank
Hoog artistiek niveau
Vrouwen in liet ambt
Duizenden naar liet
Prinsjesdagconcert
WEG
ROOS!
f 3.90
Auto-industrie
van Japan ziet
niets in Europa
f,Meer geestelijke vrijheid
MMESBEURS
Eet eens voor de afwisseling
4 VISPANEES 400 GRAM *2,15
Expositie Heuff
In Geref. Kerken
Enthousiasme
voor wonderkind
vyella,
med I
f
I
door 8 x
wella med
Dialoog Rome
Oud-Kath. Kerk
Vele vergeefse
tochten
MAAND VOORWAARDELIJK
EN EEN BOETE GEËIST
Kerkelijk leven
Gezin en ruimte
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1963
ROTTERDAM (GPD) In het prentenkabinet van het mu
seum Boymans-Van Beuningen is tot 20 oktober een tentoon
stelling te zien van werken van drie grafici uit Praag.
Het Rotterdamse museum had de bladen, die thans getoond
worden, al ontvangen voordat Moskou zich in Tsjecho-Slowa-
Idje ging te weer stellen tegen de opkomst van een „democra
tisch socialisme".
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA
Mede doordat prenten gemak-
■elijker reizen dan schilderijen of
widen, heeft men in West-Eu-
ropa al meermalen kunnen vast
zeilen dat de grafiek in Tsjecho-
jlowakije een veelzijdige ontwik-
leling op artistiek niveau door-
naakt. In juni 1966 had het Ste-
\elijk te Amsterdam een exposi-
\e van 13 grafici uit Praag, maar
tok in Brno en in Bratislawa ont
laat prentkunst van deze kioali-
eit. Op de Amsterdamse tentoon-
lelling waren, evenals thans in
lotterdam Alena Kucerova en
liri John vertegenwoordigd, 26
nerken van Jiri Kolar zijn thans
m het eerst in Nederland.
Concrete poëzie
JColar maakte als dichter deel uit
iii de Praagse groep 42, die zich in
H2 vormde toen het land ook een
irobectoraat" was. In die Duitse
jd behielden de Tsjechen geen vol
uien, maar toch een groter artis-
&e vrijheid dan de kunstenaars in
nitsland. Dat duurde tot omstreeks
tó. In de jaren '50 mocht ook in
ijecho-Slowakije uitsluitend het so
fistische realisme zich manifeste-
n, tot in 1957 de schilder Jan Kotik,
:t prominentste lid van de Groep
met een moedige expositie van
«figuratief werk het ontluiken in-
tfde van de geestelijke vrijheid die
ans op het spel staat.
Kdlar kwam tot het maken van
üages via zijn experimenten op het
bied van de concrete poëzie, waar-
t' zwaartepunt verlegd is van de
kst naar het tekstbeeld. Uit talloze
knipte tekstsnippers stelt hij „Ty-
pfische portretten" samen. Het
met woorden en woord-
igmenten volledig bedekte vlak
et denken aan die binnenmuren van
Pinkassynagoge in Praag, die ge-
lel bedekt zijn met de namen, ge-
jorte en sterfdata, van 77.297 nazi-
ichtoffers. Maar by Kolar gaat het
oral om het figuurlijke van het
lienlyke en om een dichterlijk spel
ft associatie dat hij met verknipte
iten bedrijft zoals ook Max Ernst
graag deed.
Surrealisme en
„Jugendstil"
Dr, Jiri Kotalik, thans directeur
o het Nationale Museum te Praag
destüds een van de theoretici rond
roep 42, wijst op de betekenis van
Jugendstil, het Kubisme en het
(realisme voor de moderne kunst
Tsjecho-Slowakije. De „Vogel -
ADVERTENTIE
RESERVEER NU AL
een middag of avond op
20 of 21 september
HOUTRUST DEN HAAG
-par
ebt
vrouw"-collage van Kolar uit 1964
doet onmiddellijk denken aan wer
ken van Klimt tijdens het holst van
de Jugendstil.
Speciaal aan de „frottages"
van Max Ernst die de natuurlijke
structuur van vloerplanken in zijn te
kening gebruikte herinneren de et
sen van John. Soms ook is er een dui
delijke affiniteit met Paul Klee. Deze
drogenaalden zijn ware grafische ge
neugten. Tot de prentkunst wendt hij
zich van tijd tot tijd, maar vooral
met zijn drogenaalden heeft hij inter
nationale erkenning gevonden, met
prijzen op diverse Biënnales.
Objectivisme
Alena Kucerova is een grafica van
de eerste generatie, die zich vry van
politieke druk kon ontplooien. Van
een sterk met gevoelens geladen the
matiek ging zij weldra over tot een
„objectieve" trant, waarbij vooral de
techniek en de vormen spreken. Tot
die techniek behoren perforaties in
de etsplaat, die bij de afdruk witte,
als lichtjes werkende reliëfpuntjes
opleveren. Blijkens haar jongste bla
den geeft ze de resten van figuratie
of van een eigen symbolentaal op om
zich te bepalen tot reliëfdrukken,
waarbij de als door strooiing over het
vlak verdeelde elementjes toch een
zekere ritmiek hebben.
ADVERTENTIE
Dié zijn lekker! Flinke stukken zeeverse
kabeljauw met een krokant paneerlaagje,
volgens een nieuw recept. Iglo maakt ze! Dus:
géén graatjes, géén baklucht, in een wip
klaar. Onvoorstelbaar lekker! Vis gauw zo'n
pak uit de diepvries.
Zaterdag 28 september om vier uur
wordt ter opening van het nieuwe
seizoen een expositie geopend van
aquarellen van Lenie Korpershoek en
van edelsmeedwerk van Corrie Borst.
De opening geschiedt door de heer A.
M. Korpershoek.
NEW YORK De vermaarde sopraan Renata Tébaldi (l.) wordt hier gefeliciteerd door de direc
teur van de Metropolitan Opera in New York (m.) en de beroemde sopraan Maria Callas (r.) na haar
optreden in de opera „Adriana Lecouvreur"met welke opera het 84ste seizoen van de Metropolitan
Opera geopend werd. Renata Tebaldi vertolkte in deze opera de titelrol.
UTRECHT (ANP) In een groot aantal Geref. Kerken in
ons land worden thans voor het eerst vrouwelijke ouderlingen
en diakenen bevestigd. De voor deze zaak benoemde deputaten
van de generale synode hebben de plaatselijke kerkeraden of
ficieel laten weten, dat zij hiertoe thans kunnen overgaan.
De synode had hierover eerder een
beslissing genomen, maar zij maakte
daarbij voorbehoud, dat eerst het oor
deel van de gereformeerde oecumeni
sche synode over deze zaak zou wor
den afgewacht. Zou deze oecumeni
sche synode namelijk met nieuwe
principiële argumenten tegen de toe
lating van vrouwen tot de kerkelijke
ambten komen, dan wilde men de
mogelijkheid om zich hier nader op te
bezinnen niet bij voorbaat uitslui
ten.
De gereformeerde oecumenische
synode sprak inmiddels met 25 tegen
22 stemmen In augustus in Lunteren
zonder meer uit, „dat het de duide
lijke en klaarblijkelijke leer der
schrift is, dat vrouwen uitgesloten
worden van het ambt van regeer- en
leerouderlingen". Dit was tegen het
voorstel van de adviserende commis
sie, die het vraagstuk open wilde
houden voor studie en onderzoek. De
Nederlandse gereformeerde delegatie
heeft op de oecumenische synode in
een officiële verklaring haar teleur
stelling uitgesproken over deze be
slissing.
De betrokken deputaten hebben
thans aan de gereformeerde kerk
raden in Nederland laten weten, dat
de gereformeerde oecumenische sy
node geen gronden heeft genoemd
voor haar negatieve uitspraak. Ook
zeggen deputaten, dat in de ter sy
node gevoerde discussie evenmin der
gelijke gronden besproken zyn. Daar
om zijn zij tot de conclusie gekomen,
dat er geen enkele aanleiding is om
veranderingen te adviseren in het tot
dusverre gevolgde beleid van de ge
ref ormeerde synode in Nederland, dat
gericht is op toelating van de vrou
wen tot de ambten. Vandaar dat de
Geref. Kerken thans kunnen over
gaan tot de bevestiging van vrouwe
lijke ouderlingen en diakenen.
DEN HAAG (ANP) Meer
lan 4000 jongeren en ouderen
Mden gisteravond de Hout
en fusthallen om te luisteren naar
het Prinsjesdagconcert van het
fesidentie-Orkest, onder lei-
55, i ding van Bruno Maderna,
Waarin de befaamde Roemeen-
élÜ6 16-jarige Silvia
fMarcovici optrad. Het publiek
jbeloonde haar en het orkest
jtoet een daverend applaus.
Ret Roemeense wonderkind, dat op
"•jarige leeftijd de eerste prijs in
het Nationale Festival voor
listen won, trad voor het eerst buiten
war vaderland in het openbaar op.
kest, de heer H. de Roo, die ook vio
list was, had haar horen spelen en
was verrukt over het spel. „Zoiets
uitzonderlijks" noemde hij de presta
ties van het meisje, dat hij haar naar
ons land haalde.
De bezoekers van het Prinsjesdag-
concert, onder wie de voorzitter van
de Eerste Kamerd er Staten Gene
raal, dr. ir. J. P. Mazure, het lid
van de Raad van State, de heer L.
Brouwer, Kamerleden en andere au
toriteiten, schenen met hun enthou
siaste bijval de faam van de soliste
te onderstrepen. Zij solieerde in het
vioolconcert, dat Tsjaikowsky in 1878
schreef en opdroeg aan Adolph
Brodsky, die het voor het eerst in
1881 in Wenen uitvoerde.
Met de voorspelen van de eerste
en derde acte van „La Traviata" van
Guiseppe Verdi vormde het vioolcon
cert het eerste gedeelte van de mu
ziekavond. Na de pauze werden „Auf-
fordieruing zum Tanz" van Oarl Mario
Johan Straiuss en „La Valse" van
Maurice Ravel gespeeld. Het concert
ADVERTENTIE
flacon voor
8 behandelingen
Voetbal Alan Evans, de 18-ja-
rige voonhoedespeler van het En
gelse jeugdelftal. is gisteravond de
diuurste Engelse tiener-voetballer ge
worden. Hij ging voor een transfer-
bedrag van 100.000 pond sterling
(ongeveer f850.000) over van Woi-
verhampton Wanderers naar Liver
pool. Evans speelde een jaar gele
den zijn eerste wedstrijd in de En
gelse league-competitie. Hij kwam
ddt seizoen slechts eenmaal uit voor
het eerste team van de Wolves.
De directeur van het Residente-Or- was ingeluid met het „Wilhelmus".
DEN HAAG (ANP) Een ge
coördineerde voortzetting van de
dialoog tussen oud-katholieken er
rooms-katholieken is, ook op inter
nationaal niveau noodzakelijk. Dit is
een van de conclusies van de con
ferentie die oud-katholieke theolo
gen uit vijf landen (Nederland,
Duitsland, Oostenrijk, Polen en
Zwitserland) in Züridh hebben ge
houden.
Onderwerp van de conferentie was
de verhouding tussen Rome en de
Oud-Katholieke Kerk. Talrijke zaken
vragen nog om opheldering en ook
moeten principiële problemen van
de theologie nog diepgaand onder
zocht worden. Zy hebben o.a. be
trekking op de leer van de genade,
het primaat van de Paus en de
openbaring-schrift-traditie.
Algemeen kan vastgesteld worden,
zo conoludeerde de oonferentie, dat
in de verhouding tussen beide ker
ken een duidelijke verbetering is ge
komen in de landen waar men reeds
nationale gesprekscommissdes vindt.
De Nederlandse delegatie bracht
evenals die uit Zwitserland, Duits
land en Oostenrijk verslag uit
over de gesprekken met de R.K. Kerk
op nationaal niveau.
TOKIO (ANP) De exportmoge
lijkheden van de Japanse autoindu
strie zien er voor wat Europa be
treft niet erg veelbelovend uit. Vol
gens de heer Fugii, hoofd van de af
deling Europa van „Toyota," Ja
pans grootste autofabriek, is de af
stand Japan-Europa een enorme
handicap.
De transportkosten maken onge
veer 15 procent van de verkoopprijs
uit. Japan kan zijn auto's dan ook
niet of nauwelijks tegen concurre
rende prijzen op de Europese markt
aanbieden. De concurrentiepositie
van de Japanners zal in de toe
komst ook nadelig worden beïnvloed
door verdere loonstijgingen. Hoewel
de lonen in Japan de laatste jaren
al aanzienlijk omhoog zijn gegaan,
verdienen de 30.000 werknemers van
Toyota gemiddeld nog maar 30.000
tot 36.000 yen (300 tot 360 gulden per
maand). Deze bedragen kunnen niet
zonder meer met de lonen in Neder
land worden vergeleken, omdat de
kosten van levensonderhoud in Ja
pan eveneens lager liggen, terwyl
bijvoorbeeld het personeel van Toyo
ta tegen betaling van maar heel
weinig huur in flats en huizen van
het concern woont.
Japan moet het staal voor de
auto-industrie importeren uit de
Verenigde Staten, Afrika en Zuid-
Amerika, zodat ook de kosten van
deze produktiefactor eerder
aantal gevallen het eigenlyke beroe
pingswerk veel doelmatiger verlo
pen, vooral omdat men geen ver
geefse reizen meer hoefde te maken.
Uit een kleine enquête die het co
mité in Overijssel heeft gehouden,
bleek dat 90 procent van de predikan
ten die antwoordden, van mening wa
ren, dat het beroepingserk volgens
de oude methode niet goed meer
functioneert en dat maatregelen wen
selijk zijn.
Naast het beroepen wilde 27 pro
cent ook de mogelijkheid van sollici
teren door predikanten invoeren, ter
wijl 13 procent het beroepingswerk
UTRECHT Door de Geref. Kerken wordt op het ogenblik
rond 350.000 gulden per jaar uitgegeven voor het beroepings
werk. Het aantal vakante predikantsplaatsen is opgelopen tot
ruim tweehonderd en dit betekent, dat er iedere zondag min
stens honderd beroepingscommissies door Nederland reizen om
predikanten te beluisteren, die ze zouden willen beroepen.
Becijferd is dat de reiskosten
per commissie rond zestig gulden
bedragen, zodat men bij een aan
tal van honderd reizende commis
sies op 6000 gulden per zondag of
300.000 gulden per jaar komt.
Daarbij moet men per vakante
gemeente nog op zo'n vijf gulden
telefoonkosten per week rekenen
in totaal f 50.000 per jaar. Tal
loos zijn de vergeefse reizen, om
dat de bezochte predikant niet
van standplaats wil veranderen
of omdat hij een ander beroep
aanneemt.
Tot deze conclusie kwam het infor
mele .Landelijk Comité Beroepings
werk", waarvan de heer F. Kruithof,
bureau-secretaris van de Theologi
sche Hogeschool te Kampen voorzit
ter is. Reeds enige tyd tracht dit co
mité vakantie gemeenten met infor
maties van dienst te zyn, zodat deze
minder vergeefse moeite hoeven te
doen.
De theologische kandidaten geven
aan dit comité via vragenlijsten in
lichtingen over hun voorkeuren, zo
dat zij in contact komen met daarbij
„passende" vakantie gemeenten.
Soortgelijke informaties is men be
zig te verzamelen over alle dienst
doende predikanten.
In het comité hebben enige predi
kanten en studenten zitting, alsmede
vertegenwoordigers van grote ge
meenten en van de kleinere (kandi
daats-) gemeenten. Streeksgewijs
houdt men af en toe besprekingen
met afgevaardigden van vakante ge
meenten om gegevens uit te wisselen
en mogelijkheden voor vervulling van
de vakaitures te bespreken. Door dit
„voorwerk" kon reeds in een groot
uitsluitend via sollicitaties wilde la
ten verlopen. Een grote meerderheid
namelijk 73 procent verklaarde zich,
zij het in enige gevallen met wat re
serve, bereid om mee te werken aan
het bemiddelingswerk van het comi
té; 11 procent weigerde de medewer
king en 16 procent had er nog geen
mening over.
Synode
Een commissie is door het comité
ingesteld om voor de volgende gene
rale synode van de Geref. Kerken
een stuk samen te stellen over de
problematiek van het beroepings
werk. Diit vraagstuk kwam overigens
reeds herhaaldelijk aan de orde op
de synode. Tot nog toe bleken voor
stellen tot wijziging van het bestaan
de stelsel niet aanvaardbaar, omdat
de plannen niet in overeenstemming
waren met het beginsel van de zelf
standigheid van de plaatselijke ker
ken en de presbyteriale kerkregering.
ARNHEM (GPD) „Van een ma
chinist kunnen we niet eisen dat hy
zich als een held gedraagt, maar wel
moet hij in onverwachte situaties ge
bruik kunnen maken van alle mid
delen die hem ten dienste staan".
Dit zei de officier van justitie bjj
de Arnhemse rechtbank mr. J. A.
Kopp gistermiddag in zyn reuisitoir
aan het slot waarvan hy persisteerde
bij zyn op 19 maart al gedane els
van een maand voorwaardelijke ge-
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Eemnes-Buiten J.
H.
stijgende dan een dalende tendens
zullen vertonen. Wel is het zo, dat
de Japanse regering ter stimulering
van de export bepaalde belastingfa
ciliteiten toestaat, die voor auto's
neerkomen op ongeveer 15 procent.
Geen grote klant
Nederland is geen erg grote klant
van Toyota. Het Importeerde de af
gelopen vier jaar maar 6500 wagens
van dit bedryf, terwyl dit cijfer
voor hele Europa in dezelfde perio
de op 60.000 lag. Naar België gaan
per jaar vyf tot zesduizend Toyo
ta's. Volgens de heer Fugii is Neder
land de „moeilykste" afnemer in
Europa: „De Nederlanders zijn erg
goede zakenlieden."
Vol bewondering was de heer
Fugii voor het unieke systeem dat
DAF toepast. Zelfs in Japan ryden
een paar DAF-jes rond („van men
sen, die iets anders willen dan de
anderenDe heer Fugii ge
looft, dat DAF in Japan een goede
kans zou maken als ze de onderde
len exporteerde en die in Japan sa
men met een Japanse onderneming
assembleerde.
Schaken De zesde party voor de
finale van het kandidatentoernooi
tussen de Russen Boris Spasski en
Viktor Kortsnoi is gisteren in Kiew
by de 41ste zet afgebroken. Spasski
heeft een voorsprong van 3%—iy3.
Viym te Krimpen aan de IJssel - te
Monster (vac. D. van der Ent Braat)
Jac. van Dyk, leraar g.o. te Den
Haag.
Aangenomen naar Amsterdam als
ziekenhuispx-ed. (vac. dr. G. J. Paul)
H. Witvliet, pred. dir. van de Diaco-
nesseninrichting te Amsterdam -
naar Drachten (vac. F. J. Veldman)
S. P. Nijdam te Amersfoort.
Bedankt voor Besoyen (toez.) H.
Koudstaal te Oudshoorn - te Vrooms-
hoop (vac. I. J. Wisse) (toez.) N.
Kooreman te Rhenen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Raamsdonk-Drimmelen,
te Seharendijke en te Zuid-Beyer
land-Klaaswaal J. F. Put, kand. te
Gouda - te Castricum H. R. Juch te
Capelle-Biezelinge
Aangenomen naar Wageningen (vac.
drs. H. Steendam) drs. W. E. M.
Honig te Schamegoutum
GEREF. KERKEN
Beorpen te Gouda C. J. Smelik te
Bunschoten-Spakenburg.
UTRECHT (ANP) Van 20-27 ok
tober wordt door een aantal kerken
In Nederland een jaarlykse gezins-
week gehouden. Deze wordt georga
niseerd door de gezinsweekcommis-
sie, waarin vertegenwoordigd zyn:
de N.H. Kerk, De Geref. Kerken, de
Evangelisch Lutherse Kerk, de Re
monstrantse Broederschap, het Le
ger des Heils, de Chr. Geref. Kerken
en de Oud-Katholieke Kerk. Het the
ma dit jaar is: gezin en ruimte.
De ruimte is in ons kleine en over
bevolkte land een groot probleem ge
worden. De woningen worden steeds
dichter op elkaar gebouwd, vooral In
de grote steden waar men enorme
flatgebouwen ziet verryzen. Deson
danks is er nog niet voor ieder gezin
een goed tehuis.
Een boekje samengesteld door de
commissie bevat artikelen over dit
thema o.a. wat de bybel over wonen
zegt, de ruimte voor het gezin, voor
de jeugd, voor de bejaarde en de be
tekenis van dorp of buurt.
vangenisstraf en 350 gulden boete
tegen een 48-jarige N.S.-machinist
uit Rotterdam, aan wie hy grove
schuld verweet.
Met zyn goederentrein was de ma
chinist op 25 augustus vorig jaar
omstreeks zes uur 's morgens (er
hing een vry dichte mist) frontaal in
botsing gekomen by het Nederbe-
tuiwse Beesd met een personentrein,
waarvan de machinist N. Venema
(37) en de conducteur G. Stroker
(33) toen om het leven kwamen en
van de 15 inzittenden er drie licht
werden gewond. Verdachte zelf, die
al lang weer dienst doet, kreeg een
lichte hersenschudding. De botsing
gebeurde vlak by een beveiligde over
weg, op enkele honderden meters af
stand van de plaats waar het baan.
vak plaatselijk dubbelsporig is en de
treinen elkaar hadden moeten pas
seren. Verdachte reed echter te
vroeg, het sein stond volgens oogge
tuigen op onveilig, hefc enkelsporig
baanvak op, als gevolg van het feit
naar hij later verklaarde dat
de remmen van de locomotief wei
gerden.
De psycholoog dr. Fles was tot de
conclusie gekomen, dat verdachte wel
intelligent is, maar overwegend se
cundair reageert, wanneer onmiddel
lijk optreden is vereist. Als alles ech
ter niet volgens een bekend patroon
verloopt kan hy in moeilijkheden
geraken. Mogelijk, dat dit zich de
bewuste dag voordeed, door de wat
omgebruikelyke seingeving by bin
nenkomst in Beesd. Om die moei
lijkheden te boven te komen zou hefc
volgens dr. Fles raadzaam zyn ver
dachte te trainen in allerlei nood
situaties. die zich kunnen voordoen.
De officier, die ei*van uit ging dat
verdachte niet de waarheid heeft ge
sproken over de juiste toedracht van
de treinbotsing het technisch on
derzoek heeft ook geen enkele reële
aanwijzing gegeven, dat de remmen
van de goederentreinlocomotief zou
den hebben geweigerd), aldus mr.
Kopp achtte het echter een vol
slagen onmogelijkheid iemand van
verdachtes leeftijd nog te trainen in
noodsituaties. „Als de rechtbank de
conclusies uit het rapport van dr.
Fles overneemt betekent dit het ein
de van de carrière van verdachte als
machinist by de N.S. Het is dan niet
denkbaar hem nog één dag langer
in dienst te houden. Dat verdachte
nog steeds rydt zal het gevolg zyn
van een gunstiger rapport dan dat
thans is uitgebracht door dr. Fles,
aldus de officier, die bleef by zyn
eerder gedane eis.
De raadsman, mr. A. J. Mondria,
vroeg zich daarentegen af waar de
schuld van verdachte bhjft als hy
zou zyn misleid door de seingeving,
zoals de N.S. in haar rapport stelt.
Wegens het ontbreken van het bewijs
dat de machinist van H. grovelijk
onachtzaam is geweest, vroeg pleiter
vry spraak, dan wel ontslag van
rechtsvervolging.
Uitspraak op 1 oktober.
