3'66 VOOR DILEMMA
Discussie over
rectoraatsrede
i«°sT&ioyxX
Gisteren drie
roofovervallen
Je schopt niet tegen brood
tploffen
aterdag partijcongres in Leiden
Ir
K
In Almelo sanitaire
wantoestanden
Initiatief van
actiegroep in
Utrecht
Jongeling pleit
voor maatregelen
de matras waarop u
weftelijk uitrust!
6?ïS»°*
Prijsverhoginkje geeft alarm of de wereld vergaat
5?
L.A.G. n.v.
JJERDAG 12 SEPTEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Van onze parlementaire redacteur J. J. Vis)
HAAG (GPD) Bijna twee jaar geleden lanceerde een onbekende journalist losweg
roorden: „De politieke partijen moeten ontploffen". Het was Van Mierlo, die toen met zijn
erwanten voor het eerst in de openbaarheid kwam.
fe zijn nu twee jaar verder. De ontploffingstheorie is een vast discussie-stuk geworden in de
inlandse politiek. Maar wat is er tot nu toe van terecht gekomen?
de verkiezingen van februari
jaar werden de Democraten
ad in het parlement opge-
oudgedienden wilden wel
wat de nieuwkomers er
f 1( ;ht zouden brengen. Ze de-
f aardig al was hun optre-
erg revolutionair. Ze stemden
met de oppositie mee dan
fte regeringspartijen en zo kre-
gteeds meer mensen het gevoel,
je Democraten ongeveer in de
le hoek thuishoorden als de socia-
ien de pacifisten. De ontplof-
theorie raakte op de achter-
g Een fractie, die constructief
ON
joet aan het parlementaire werk
2$Jet bij voortduring tot de con-
jntae roepen, dat zij moet ont-
dit jaar werd de ontplof
te raakte op de achter-
Jadicalen stapten uit de KVP en
u kunnen volhouden, dat deze
leiding een klein voorlopertje
de grote ontploffing was. Van
jo c.s. deden hun uiterste best
|e eigen identiteit van de Radl-
i zo veel mogelijk intact te hou-
want alleen zo zouden de Radi-
een alternatief kunnen zijn voor
rote groep ontevreden confessio-
t" i» die nog niet uit hun partyen
weggelopen. De opgaaf was
lijk want kort na de radicale af-
Verflding manifesteerde zioh het be-
'Ven* ..progressieve concentratie".
uitvinding van de Radicalen,
®^J»ar overgenomen door de so
lten. Deze bundeling van min of
jkeil' gelijkgezinde progressieve par-
Kïenivrijwel het omgekeerde van
[DAnptploifihgstheorie. De vorming
een progressieve concentratie
g niets op, maar verenigt alleen
noeg kader om die kansen uit te
buiten en daarom is samenwerking
met anderen voor de hand liggend.
D'66 zal dus op gemeentelijk en
misschien provinciaal niveau wel
gaan doen wat op landeiyk niveau
voorlopig nog wordt afgewezen. Zo
iets laat zich mooi omschrijven als
„samenwerking van onderop". De
vraag rijst fo die samenwerking niet
in strijd is met de ontploffingstheo
rie.
Binnen D'66 bestaat een natuur
lijke sympathie voor de radicalen en
het ligt voor de hand, dat juist met
deze groe.p op lager niveau zal wor
den samengewerkt. Misschien zouden
de Democraten eigenljjk wel verder
willen gaan en ook op landelijk ni
veau met de PPR willen samenwer
ken. Maar door dat openlijk uit te
spreken zouden de. Democraten er
een vreemd ratjetoe van maken:
geen progressieve concentratie, maar
wel samenwerken met de PPR die
juist wel voor de progressieve con
centratie voelt. We zijn benieuwd hoe
D'66 dit dilemma zal proberen op te
lossen.
Goocheltoer
een progressieve concentratie
jt niets op,
tl bestaat.
i do
illen
igenie daar even over nadenkt, zal
keiVipen, dat de progressieve concen-
t voor de meesten van de De-
sten een verschaalde goocheltoer
t de oude politieke toverdoos,
soort „face-lifting" voor het
bestel. Als zaterdag op
:ke congres van D'66 in
het bestuursvoorstel om
niet mee te doen aan een
eve concentratie in stem-
komt, zal er stellig een flinke
voor zijn.
mensen, die anders willen, vor-
een klein groepje en misschien
onder hen nog heel wat. die
g zijn, dat je een eenmaal
gesprek altijd nog kunt
mislukken door te overvragen,
it de vraag niét of wél
en herleid wordt tot een tak-
l niet principieel, meningsver-
kunnen er wel van uitgaan,
de overgrote meerderheid van
jarty blijft uitgaan van de ont-
fingstheorie. Sinds bekend werd,
het bestuur weinig voor een
tessieve concentratie voelde is
ledental vrij snel toegenomen
t honderd leden tegen eveneens
jlerd in de voorafgaande negen
oden)Het partijbestuur heeft
Ie congresreglementen zelfs de
fling gezet, dat de resolutie al-
Mr. H. VAN MIERLO
tijdbom geplaatst
leen dan als aanvaard geldt als zij
met twee-derde meerderheid is aan
genomen. Een bestuur, dat die
meerderheid niet verwacht, zet zo'n
bepaling er niet in.
Anderzijds werkt de bepaling na
tuurlijk als een drukmiddel. Want
als de meerderheid van twee-derde
niet wordt gehaald, vallen er geen
beslissingen. Officieel wordt er geen
„nee" gezegd tegen de progressieve
concentratie maar ook geen „ja".
Gevolg is dan, dat D'66 niet ant
woordt en door deze onmacht in el
kaar zakt. De tijdbom, die de party
voor anderen gereed hield, ontploft
dan voortijdig in eigen huls.
De honden blaffen, de karavaan
trekt verder. Dat kan het beeld zijn
van D'66 na het congres. Maar waar
heen? Door alleen verder te gaan
neemt de partij een grote verant
woordelijkheid op zich. De politieke
malaise in Nederland mag dan groot
zyn, D'66 heeft nog niet laten zien
I hoe het dan wel moet. Het party-
I bestuur heeft wel een aantal ideeën
(zoals „open deelneming" en „inter
nationale gerichtheid") maar die
ideeën kunnen alleen maar worden
uitgevoerd als anderen meehelpen.
De anderen, die juist moeten ont
ploffen. Juist hier weerspiegelt zich
het probleem van D'66. Met zeven
man in de Tweede Kamer kun je als
partij alleen maai- ideeën toelich
ten, niet uitvoeren. Er zit niet één
democraat op een uitvoerende post.
waar hij de kans heeft de politieke
ideeën te realiseren. Hoe langer de
party een debatingclub biyft hoe
meer de ideeën zullen verschalen en
verschralen.
Pas by de gemeenteraadsverkie
zingen en de statenverkiezingen van
1970 heeft D'66 de kans in de be
stuursapparaten door te dringen en
ideeën in werkeiykheid om te zetten.
I Maar een party van vierduizend le
den beschikt natuuriyk niet over ge-
DEN HAAG (GPD) De heer P.
Jongeling, lid van de Tweede Ka
mer voor het Gereformeerd Politiek
Verbond, acht de colportagezwendel
een maatschappelyk kwaad', dat alle
aandacht van de overheid verdient.
Aan de staatssecretaris van Econo
mische Zaken vraagt de heer Jonge
ling of hy bereid is de totstandko
ming te bevorderen van een wette
lijk voorschrift, voigens hetwelk de
financiële verplichting in een ocn-
tract, dat via colportage tot stand
komt, expliciet vermeld dient te wor
den, wil een dergeiyk contract
rechtsgeldig zyn.
Tegeiykertyd vraagt de heer Jon
geling aan de staatssecretaris van Fi
nanciën een zodanige wyziging van
de zegelwet te bevorderen, dat daar
van geen stimulans meer uitgaat tot
weglating van essentiële gegevens uit
contracten.
LMELO (GPD) Een deel van
bewoners van de Mendes da
tastraat in Almelo is in ern-
50 t mate ongerust over de sani-
f wantoestanden, die er in en
de huizen heerst. Van de
\ingendie aan deze straat
hebben er 72 geen toilet
waterspoelingmaar een
<etse iv.c. die wel op de rio-
is aangesloten. De riole-
1uizen zijn echter dermate
dat bij de minste regenval
rioolwater uit de zinkputten
de woningen binnenstroomt. Ach
ter de meeste van deze 72 wonin
gen is het in de buurt van de aan
de woning vastgebouwde w.c.
nooit droog.
Achter en in de woningen hangt
vrywel altyd een misseiyke stank. In
het merendeel van de huizen lopen
muizen by tientallen rond en in de
laatste maanden zyn er ook grote
aantallen ratten waargenomen.
Het gevaar voor ziekten is groot.
Nu de laatste maanden tien geval
len van paratyfus zyn geconstateerd,
neemt de verontrusting onder
de buurtbewoners met de dag toe.
De mensen durven met de „sanitai
re" toestanden de winter niet in te
gaan. Toen dit voorjaar de huurver
hoging van 4 procent voor de wo
ning van kracht zou worden, vorm
de zich uit de bewoners spontaan een
actiecomité, dat met de lysten de
buurt inging. Alle 72 gezinnen zetten
hun handtekening dat zy geen huur
verhoging zouden accepteren voordat
betere voorzieningen zouden zyn
aangebracht.
Omdat nog geen toestemming is
verleend voor de verbouwing en de be
woners in ieder geval voor deze win
ter de situatie verbeterd willen zien,
wordt maandagavond een bijeen
komst belegd om druk op de In
stanties uit te oefenen.
Op deze by eenkomst zullen worden
uitgenodigd vertegenwoordigers van
het gemeentebestuur, woningstich
ting Almelo, een kinderarts, het ac
tiecomité, een al tien jaar lang be
staand comité van bewoners dat de
belangen van de hele wyk behartigt
en de 72 gezinnen.
UTRECHT (ANP) De „actie
groep universiteit" een groep
Utrechtse studenten die de democra
tisering van het onderwys cp alle ni
veaus by voortduring ter discussie
willen stellen heeft door het orga
niseren van een openbare discussie
protest aangetekend tegen de tot op
heden gebruikelijke vorm van de
overdracht van het cteroraat van de
Utrechtse universiteit.
De studenten keren zich tegen het
verschynsel dat de persoonlijke me
ning van e en scheidende rector-mag
nificus, neergelegd in de rectoraats
rede, door de buitenwericüd wordt ge
zien als de mening van de „de" uni-
I vensltsdt, terwyl de reet:aatsrede in
I feite moet dienen als een verslag van
„de lotgevallen van de universiteit"
en de beleidslijnen moet aangeven
I voor het komende studiejaar.
Onmiddellijk na reri~ ~°'>+soVer-
I dracht cp 16 september wil de actie-
j groep met de scheiden:'? en nauwe
rector-magnificus in gesprek treden
over de inhoud van de ovecdrachts-
rsde en de democratisering van het
onderwys. Het universiteitsbestuur
h-rft alle medewerkng toegezegd.
Het gesprek, waaraan ook buiten
universitaire belangstellenden kun
nen deelnemen, wordt gehouden in
de senaatszaal van de universiteit
aan het Domplein. Het is niet de be
doeling dat de discussies uitlopen op
het formuleren van resoluties of het
verzenden van telegrammen.
In de Kuiperstraat in Spa
kenburg heerste grote vreugde
De twee Turkse gastarbeiders,
wier vrouwen zo'n moeite hebben
gehad om ons land binnen te ko
men, zijn nu weer verenigd met
hun eega's.
Ook de buurtgenoten leefden
mee: al heel gauw na de thuis
komst boden zij bloemen aan de
families aan. V.l.n.r. de heer en
mevrouw Türkerler met zoon Os
man en de heer en mevrouw
Uysallar.
„Ik was drie weken geleden bij
zonder verontwaardigd"aldus
bedrijfsleider A. L. P. Jacobs van
de onderneming uit Amersfoort,
waarvoor de beide Turkse arbei
ders al vier jaar als spuitgieters
werkzaam zijn „maar de wijze
waarop minister Polak terstond
heeft ingegrepen, nadat de pers
van het terugsturen gewag had
gemaakt, verdient niets anders
dan lof. Zijn onderzoek heeft geen
weken, zelfs geen dagen geduurd.
Er was vrijwel meteen een beslis
sing. Er is nóg recht in Nederland.
De Nederlandse staat heeft de
tweede reis van de vrouwen naar
ons land betaald. Het ging om een
bedrag van f 1415.
ADVERTENTIE
„s Cl
De wereldberoemde musici Stan Getz en Charlie Bird spelen op de originela
45-toerenplaat twee grote bossanova-successen Bi] CINZANO Krijgt U desgewenst
deze prachtige plaat ter waarde van f 4,25 voor slechts f 1,95.
Mislukte poging om bank
in Rotterdam te beroven
Drie roofovervallen werden er gis-
teren in ons land gepleegd.
In Rotterdam mislukte een over
val op een spaarbank. De daders,
die met lege handen moesten ver
trekken, waren binnen een half uur
gegrepen.
In Bergen mislukte ook een over
val van een jongeman op een 80-ja-
rige emeritus predikant. De bejaar
de dominee had geen geld in huis.
Alleen in Amsterdam ging een ro
ver er met de buit vandoor. Hy
rukte een bejaarde dame haar hand
tas uit de hand en ging er snel met
een auto vandoor.
In Rotterdam het de 47-jarige be
heerder L. J. Contze van het by-
kantoor van de Spaarbank aan de
Stadhoudersweg in Blydorp zich niet
ROTTERDAM (GPD) ,3rood is de straf
des levens", zegt de heer M. Koster, terwyl hy
met lange passen door de eikenhouten directie
kamer van een van Rotterdams grootste bakke
rijen beent.
„Met brood kunnen we d:e moderne besoha-
vingsziekten te lyf", zegt de heer Koster. „Het
is bedroevend dat over een prysverhoginkje
voor brood altyd een artarm gegeven wordt als
of de wereld vergaat". Zaterdag liet de minis
ter weten dat hy geen bodemprys voor brood
wil vaststellen. Voor jenever wil hy dat trou
wens ook niet. „Dat heeft niets met elkaar te
maken", zegt de man, die van broodbezorger
opklom tot directeur van Van der Meer en
Schoep in Rotterdam en van Sitos NV in Den
Haag.
De heer Koster heeft een hele reeks theorieën
over voeding in het algemeen en brood in het
byzonder uitgedacht.
,3rood vergt maar een heel klein deel van
het gezinsbudget. In de afgelopen jaren daalde
het percentage voor brood uit te geven inkomen
voortdurend. In 1912 was het 12 procent, in 1930
was het 6 procent en vandaag is het nauwelyks
drie procent. Een gezin geeft gemiddeld 4,60
gulden per week aan brood uit. Na de oorlog
stond het brood in het middelpunt van de be
langstelling. Daarna kwam de toeneming van
de welvaart met patat, loempia's, kroketten.
Dat is jammer voor de volksgezondheid".
„Als we de moderne beschavingsziekten te
lyf willen, dan moeten we terug naar een na-
tuurlyke voeding", zegt hy. „Het westen kent
de meeste mensen met hart- en vaataandoe-
ningen. Dat houdt onmiddellyk verband met de
BAKKER-DIRECTEUR M KOSTER
voeding. Artsen hebben dat vastgesteld. Het li
chaam vraagt om een natuurlyke voeding. Dat
merken wy aan de broodverkoop na de vakan
ties en na de feestdagen in september. In die
tyd grypen de mensen weer naar brood".
De heer Koster kykt plechtig als hy over eten
praat. „Men zou eens de tyd moeten nemen
voor een goed ontbyt. Dat geeft de tanden werk.
Het 1b weldadig om je ontbyt 33 maal te kau
wen", zegt hy. „Brood met appelstroop is heer
lijk. De welvaart geeft, dat de mensen ander
beleg gaan eten. Beleg dat soms helemaal niet
by het brood past. By een hard broodje hoort
leverworst, by een kadetje kaas en by stok
brood gelderse worst. By de koffie zou men
eens krentenbrood moeten nemen. Ik geef het
myn gasten altyd. Ze zyn opgetogen", aldus de
bakker-directeur.
„Voor het brood heeft men achting", weet hy.
„Brood heeft iets sacraals, iets van „ons dage-
lyks brood". Leg voor de aardigheid maar eens
een aardappel en een boterham op straat. Te
gen de aardappel wordt binnen een minuut ge
schopt. De boterham leggen de mensen by een
boom. Voor de vogels of zo. Voor brood heeft
men eerbied. Je schopt niet tegen brood".
De minister voelt er niets voor om te bepa
len, .dat een brood niet minder dan een bepaald
bedrag mag kosten. De Bakkerystiohting had
daar wel om gevraagd. Supermarkts gebruiken
brood als „lokartikiefl" door het tegen zeer lage
pryzen te verkopen. Sedert het vervallen van de
wet wederverkoop brood acht maanden geleden,
mag zelfs de groenteboer brood in zyn vitrines
leggen. „Ik ben ervóór om landelyk de rivali
teit te overbruggen", zegt de heer Koster. Zyn
bakkery levert aan eigen broodbezorgers zowel
als aan andermans supermarkts. „Wat is nou
een warme bakker?" vraagt hy zich af. .Het
gaat om brood, een excellent voedingsmiddel
tegen hart- en vaatziekten", zegt hy.
van zyn stuk brengen door een man,
die onder bedreiging van een pistool
(achteraf bleek het een stuk speel
goed te zyn) geld van hem eiste.
De heer Contze schrok nauwelyks.
Hy weigerde boudweg. „Ik weet het
niet. Ik was helemaal niet bang.
Misschien realiseer je het op zo'n
moment niet allemaal. Ik liep op
een alarmknop af, maar op hetzelf
de moment drukte myn assistent al
op een knop. De rover schrok ge
weldig van myn weigering. Hy ren
de naar buiten." Daar stond een
auto met draaiende motor gereed.
De rover kreeg nauwelyks tyd om
erin te springen. Met grote snelheid
stoof de auto door het spitsuurver-
keer. Maar de politie was snel op
de hoogte en nauwelyks een kwar
tier later werden de inzittenden ge
arresteerd. De lange haren van de
25-jarige chauffeur bleken niet echt.
Ook zyn jasje had hy verwisseld.
Hy had met zyn 28-jarige collega
een nogal dilettanterige overval ge
pleegd.
Dilettantisme was ook het ken
merk van een overval op de 80-jari-
ge emeritus predikant J. Bekius in
Bergen. Gisteravond werd er ge
beld. Toen de dominee opendeed,
stond er een ongeveer 22-jarige jon
geman op de stoep. Gekleed in
overal, met zwarte handschoenen
aan en een nylon kous over het
hoofd. Dreigend met een pistool zei
hy enkele keren „Money, money
Maar hy was aan het verkeerde
adres. De dominee had geen geld in
huis. Het duurde even voor de ro
ver daarvan overtuigd was. Toen
rukte hy een telefoondraad los en
holde weg. De politie heeft hem nog
niet kunnen vinden.
In Amsterdam rukte een jonge
man gisteravond een oude dame een
handtasje van de arm. Het was vry
druk in de Van Baerlestraat en de
verlichting brandde nog volop, maar
de jongeman zag kans in zyn Fiatje
te springen en zich snel uit de voe
ten te maken. De gealarmeerde po
litie stond machteloos.
ADVERTENTIE
uw
MORRIS en M.G.-dealer
LEIDEN
Tel. 01710-54909-51683
