Taande 'public schools'verdwijnen? .JVGELS ONDERWIJS [OET OP ELLING [JAAP BOLLEI accurate medewerker „Echtpaar beslist geboorteregeling" Twee Japanse ,onderzee-liedeiT in stalen bol Goede kans voor The Bona Stars Predikanten te zwaar belast Kerken houden vredesweek Hajek terug naar Praag Drukkerij bedrijven N.Y. OFFSETDRUKKER KLEIN OFFSETDRUKKER ROTAPRINTDRUKKER BOEKDRUKKER BIEFSTUK 7 (opieerinrichling Beugelsdijk 1}AG 6 SEPTEMBER 1968 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 13 VJDEN (GPD) In Engeland dreigt opnieuw een heilig te worden omvergeworpen. De „publieke scholen", reeds »en doorn in het oog van maatschappelijke hervormers, et doelwit van een door de Labour-regering ingezette aan- nders dan de naam doet denken, is een „public school", 'n particuliere dagschool of kostschool, welke door de ou- telf wordt gefinancierd. Beroemd en historisch zijn de cratische instituten zoals Eton (1440), Harrow (1511), f (1567) en Winchester (1394), om maar enkele te noemen. alle jongenskostscholen og academisch karakter met eld rond de 600 pond (5100 per jaar en symbolen voor jdel-opvoeding. Daar wordt euwen Engelands elite opge- ewel de aristocratie aanvan- laar kinderen thuis liet lesge- voor scholen haar neus op- bekend gezegde is, dat de LB Waterloo op de sportvelden »n werd gewonnen. Zulks niet wegens de militaire voorop- die men daar kreeg, maar >ok omdat sport, met natuur- ïket als hoofdvak als het be ste karaktervormende ele- p de publieke scholen wordt iwd. Engeland er nog een wereld- 8 01 na hield, waren de kostscho- van gewoon praktisch nut, iritten, die hun land overzee meestal hun kinderen aan holen toevertrouwden. Voor die daarvoor geschikt zijn, hooi van grote opvoed- waarde, omdat de jongelui, Ede band met thuis te verbre- lange vakanties binnen de generatie opgroeien in een, soms een beetje te veel naar irtaanse neigende, gediscipli- 14foilieu. Zij leren persoonlijke oordelij kheid, ridderlijkheid =de manieren. Kortom hier men de verwezenlijking van gelse gentleman! De meisjes er nog altijd bekaaid af. Er r een gering aantal meisjes olen, waarvan Roedoean de gymnasium en h.b.s. in), vanwaar zij via een beurs in Oxford terecht kwamen. Wat de houding tegenover de gro te kostscholen en de „publieke" scholen in het algemeen betreft, stelt men aan de ene kant de vrij heid van keuze van de ouders voor op. Ouders, die in staat zijn voor hun kinderen de oest mogelijke op voeding te kopen, mogen daarin niet worden belemmerd. Daartegenover staat, dat speciaal in streken, waai de welgestelden zich hebben genes teld, het openbare onderwijs tweede- of derderangs pauperonderwijs dreigt te worden, omdat de meer derheid van de kinderen in die buurten of plaatsen naar kostscho len of „publieke" dagscholen gaat. Dit heeft geleid tot een sociale .apartheid." die al in de kleuterja ren begint. Daarna komt voor de selecte middengroepen de zg. prep- school, de voorbereidende (prepara tory) school, aansluitend op de pu blieke scholen. Kinderen, die naar de hier vaak verachte, overvolle la gere openbare scholen gaan, drei gen de aansluiting op de publieke scholen te missen. De fout van het Britse systeem, stammend uit de negentiende eeuw tot aan de Eerste Wereldoorlog, toen de grote massa inclusief de intelligentia hieronder grof werd verwaarloosd, is niet zozeer, dat er ideale scholen voor enkelingen be staan, maar dat de kloof tussen de ze en het gewone onderwijs zo enorm groot is, dat ouders vaak j Scliooltlas Opvijzelen Er zijn gelijkheidsfanatici, die de bevoorrechte burchten van de publie ke scholen willen neerhalen, maar een abrupte afschaffing zou tot een werkelijke verarming van de maat schappij leiden, die het nu eenmaal zonder een zekere differentiatie niet kan stellen. De hoofdzaak zal moeten zijn het achtergebleven Engelse open bare onderwijs (het Schotse is be ter) op te vijzelen en tegelijkertijd de „publieke" scholen te democrati seren, een proces dat zich reeds lang maar te traag, voltrekt. Labours ideaal is een „comprehen- sieve" middelbare school, welke on der één dak drie kanalen omvat, DJ. gymnasium, de moderne middel bare school en de ambachtsschool, met de mogelijkheid tot interne ver huizingen van de leerlingen. Er is reeds een groot aantal van deze nieu we monsterscholen met tegen de 2000 leerlingen, maar het experiment schijnt gelukt te zijn. De gedachte achter dit systeem is het maatschap pelijke klasseverschil, waar van de „publieke" scholen een extreme ex ponent zyn, en de onderlinge discri minatie tussen de scholen op te hef fen. De verdwijning van vele zelf standige „grammar schools" leidt echter tot een gevaarlijke nivellering, te erger daar het veel te straf en eenzijdig opgezette Engelse onderwijs toch al een groot gebrek aan variatie toont. Integratie De Labour-regering wil de „publie ke" scholen met de openbare inte greren, maar of dit kan en op welke manier weet zijzelf niet. Een eerste aanloop daartoe vormt het dezer da gen verschenen rapport van een uit deskundigen bstaande commissie, die geen andere keu, toitST dan hun aanbeveelt, dat de publieke kostscho- aar, Uül-lnnn VOM 7.PVPT1 ÏH-Sl wekt geen verwondering, dat l als de bokster-groentehande- ienry Cooper zijn pasgeboren - men moet er altijd als de bij zijn heeft ingeschreven ton. Want Eton staat vooraan produceren van leiders, hoe- t waarschijnlijk meer van de (n en de familietraditie af- dan van de school als zoda- sstien leden van MacMillans ratieve kabinet waren vroege- )n boys! Ook het moderne recruteert zijn leiders voor »el uit de publieke scholen. Hugh Gaitskell, die van Win- kwam, was daarvan een ttd. kleuren van iemands school- ie hij soms zijn hele leven iragen, zijn nog maar al te een paspoort voor een top- Wie geen uitblinker is ge- 1 maakt bij een sollicitatie jen betere kans, wanneer hij hooi met een magische naam doorlopen! Bovendien zijn tl zoals Eton en Harrow (waar in Churchill tot z'n verdriet hg want hij was een bui- htje, die moeilijk ergens in de voorportalen van Enge- oudste universiteiten Oxford mbridge. aurlijk speelt snobisme bij het i van deze sociaal-exclusieve li eveneens een rol bij mensen feel geld, hoewel de kinderen ten, wier voorgeslacht bij tra laar dezelfde school ging. voor hoven die van de zich voor de n verdringende nieuwe ryken. al lang verzet tégen het feit, ïlen hun kinderen louter als 6ymbool naar de vermaarde ïi sturen. Als studenten blij- 0 vaak dood hout te zijn en de Schappelijke universiteiten te en. Vandaar dat een aantal Boren daar de vlucht nam de nieuwe, klasseloze, zgn. brick" (rode baksteen, in te- elling met de grijze middel- Ie) universiteiten! loiinaeren naar dure particuliere scholen te sturen, ook als zij daar voor moeten kromliggen. In overbevolkte gebieden. zoals Londen, is er op de plaatselijke openbare grammar schools slechts plaats voor 25 procent van de kinde ren. Voor openbaar middelbaar on derwijs kan men dan alleen maar terecht bij de nieuwe, nog lang niet volgroeide zg. moderne middelbare school (modern secondary school), die in werkelijkheid een soort mulo is en vaak niet meer dan een ulo. Een andere mogelijkheid is de am bachtsschool (technical school). Apartheid na-oorlogse maatschappelijke faak heeft ook doorgewerkt in Merschap van Engelands beide politieke partijen. Zowel pre- Wilson als oppositieleider zijn de briljante produkten een gewone gramraer school school van een type tussen ons len na een verloop van zeven jaar 50 procent van hun leerlingen uit de staatsscholen zullen halen. Deze schoolplaatsen zullen dan geheel of ten dele door de overheid moeten worden bekostigd. Hiervoor dienen in de eerste plaats kinderen in aanmerking te komen, die wegens huiselijke omstandigheden of eigen gesteldheid 'n duidelijke be hoefte hebben aan een kostschool, welke daarvoor meer tot haar recht kan komen dan op het ogenblik, nu zy praktisch geheel door kapitaal krachtigen wordt beheerst. Een in jectie met nieuw bloed is gewenst, trrr-,, maar zullen de nieuwelingen zich thuis voelen in dit zeer uitzonderlijke, op een speciale achtergrond, afge stemde, milieu? Anderen vrezen dat door de voorgestelde invasie uit „la gere regionen" het karakter van de kostscholen als unieke gemeenschap, zal worden aangetast. Reeds wordt er gemompeld dat de welgestelden als de deuren al te Wijd opengezet worden de kostscholen zullen laten verplaatsen naar Ierland!. Een stukje Eton: schooljon gens in jacquet en streepjes-pak op een muurtje. ESSEN (DPA) Aan de bijeenkomst van Duitse r. katholieken in Essen, een jaarlijks terugkerende manifestatie van rooms- katholieken, hebben gisteren duizenden mensen, verspreid over zes forums, deelgenomen. Het sterkst bezet was het forum over „huwelijk en gezin", dat door rond 5.000 mensen werd bijge woond. De directeur van de R.K. acade mie in Wolfsburg, prof. Georg Sche ler. die hier over de pauselijke ency cliek „Humanae Vitae" sprak, noem de deze zendbrief „Op een beslissend punt inconsequent". Hij zag geen we zenlijk verschil tussen de periodieke onthouding, die de Paus in zijn en cycliek wel toestaat en het gebruik van kunstmatige voorbehoedsmidde len dat verboden is. als men uitgaat MATSOEJAMA (Japan) (AP) Twee Japanners, die genoeg hebben van het jachtige leven te land, hebben gisteren hun intrek genomen in een on derzees huis op de zeebodem ter hoogte van het eiland Sji- kou. Kazoe Tanaka (26), een fruitteler, en Seiji Mori (28). een duiker, hopen een week op de zeebodem te leven. Hun 15 ton zware bolvormige stalen huis, dat 20.000 gulden heeft gekost, staat zeven meter onder het wateroppervlak, 30 m uit de kust van Josjida. „Wij houden ons niet bezig met wetenschappelijke proeven", zei Mori, „wij willen ervaren hoe het leven onder zee is". Zij willen de vissen waarnemen, schaak spelen, wat lezen en naar de t.v. kijken. Dagelijks zullen zij bevoorraad worden en in hun duikpakken maken zij wan delingen op de zeebodem. Ka bels en slangen zorgen voor elektriciteit en frisse lucht. Kentering O Er valt echter in de algemene houding tegenover de kostschool een kentering waar te nemen. Velen hou den tegenwoordig hun kinderen thuis omdat die anders van het gezin ver vreemden. Bovendien weigeren steeds meer een knieval voor de mystiek van de „publieke" scholen te ma ken. De grote industrie haalt haar leiders uit alle lagen van de samen leving, hoewel van de directeuren van grote bedrijven nog altijd 71 procent van bekende kostscholen ko men. Naarmate het openbare onderwijs verbetert, zal de attractie daarvan toenemen. Ook de kongsie van vroe gere schoolvriendjes, die in Enge land zo'n belangrijke rol placht te spelen, is niet zo belangrijk meer en beperkt zich alleen nog tot de finan ciële en juridische sferen. Van de 630 Lagerhuisleden gingen er 272 naar „publieke" scholen. Hoewel het in wijde kring de ge woonte was op deze scholen af te geven (of ze buiten proportie op te hemelen) beseffen velen in een pe riode dat de staat steeds machtiger wordt, dat het heilzaam is dat deze niet het gehele onderwijs beheerst. De aanbeveling in het rapport om bepaalde excentricitieten af te schaf fen wordt toegejuicht. De leerlingen lopen nog steeds in hun vreemdsoor tige Victoriaanse uniformen rond. Soms overschaduwen enorme stroo ien matelots de smalle kindergezich ten. Anderen gaan als monnikken ge kleed. In Eton dragen de leerlingen nog jacket, vest en streepjespanta lon. alsmede puntboordjes, harde platte strohoeden of soms een hoge zijden! Men wil een einde gemaakt zien aan het vernederende Jagging" knechtje spelen van jongeren leerling voor ouderejaars alsmede aan de uitdeling van slokslagen (na een von nis van de headmaster) door de pre fecten (leerlingen met een toezicht houdende functie). Maar dat Z(jn bij zaken. De grote klacht is dat de „publieke" scholen een kunstmatige scheiding in het Engelse volk te weegbrengen en een leiderskaste kwe ken, die bewust of onbewust neer ziet op hen, die niet in de feodale sfeer van de prachtige landgoederen, waar de meeste grote privé-scholen zijn gevestigd, werden opgevoed. Met de nieuwe voorstellen is ech ter niemand gelukkig omdat ze geen BRUINISSE (ANP) De hervorm- werkelijke oplossing bieden. Het bes- de predikanten op Schouwen-Duive- LEIDEN In het Amsterdamse Lew Lake toernooi, dat tot dusver zeer succesvol is verlopen voor de Leidenaars, zal The Bona Stars morgen in de halve finale uitkomen tegen het Utrechtse SVE. Vergele ken met vorig jaar is deze ploeg sterk gewijzigd. Op Roel Tuinstra na hebben alle prominente spelers deze vereniging verlaten. SVE brengt dus een zo goed als nieuw team in de strijd. Of dat al geheel is ingespeeld en hetzelfde peil kan halen als de ploeg van vorig jaar is zeer de vraag. Een finaleplaats be hoort dan ook zeker tot de mogelijk heden voor de Leidenaars. Opstelling Bona Stars: C. Pley, A. en P. de Jong, C. den Hollander. H. Stol, P. Ruysenaars, Th. Bark, B. v. Cleef, H. van Mameren. te zou misschien zijn de „publieke" scholen met rust te laten en ze 'n na tuurlijke dood te laten sterven, in dien ze hun levensvatbaarheid blij ken te verliezen. Zolang er voor het kwijnende openbare onderwijs nog miljoenen nodig zijn, kan de Labour- regering er trouwens niet aan den ken ter wille van zijn verkiezingspro gramma de „publieke" scholen te nationaliseren land hebben op een kringvergadering van predikanten besloten geen gods dienstlessen meer te geven op open bare scholen in de gemeenten waar een vacante predikantsplaats is. De dominees vinden zichzelf te zwaar belast door de vele vacatures op het eiland. De gemeenten zijn Bruinisse. Dirksland, Brouwershaven, Scharen- dijke, Renesse, Noordwelle, Seroos- kerke en Kerkwerve. DEN HAAG (ANP) Het interkerkelijk vredesberaad in Nederland, dat het als zijn taak ziet de vredesproblematiek dichtbij kerkelijke gemeente en parochie te brengen, houdt van 22 tot 29 september een vredesweek die als thema heeft: Europa, verzoening, vre de, veiligheid. In het IKV werken samen de Doopsgezinde Broederschap, de Evangelisch-Lutherse Kerk, het Ge nootschap der vrienden (Quakers), de Geref. Kerken, de Ned. Herv. Kerk. de Oud-Katholieke Kerk. de re monstrantse Broederschap en de R.K.-Kerk. Bij het kiezen van het thema is het IKV uitgegaan van de gedachte, dat het voor christenen on mogelijk en onaanvaardbaar moet zijn om te leven in een Europa, ver deeld in een oost- en westblok. Het IKV heeft een „Vredeskrant 1968" samengesteld die in een oplage van 500.000 verspreid zal worden. Er worden in die krant achtergronden en betekenis van de Europese proble matiek behandeld. Voorts is er een „cahier" uitgegeven waarin artike len van politici, economen, sociologen en theologen zijn verschenen even eens over de Europese problematiek. Middels de aangesloten kerken wordt een kanseloproep verspreid, voor te lezen op 22 of 29 september en er is een filmstrook vervaardigd over de Europese problematiek, die geschikt is voor scholen en groepswerk. Radio en televisie zullen aandacht aan de vredesweek besteden. Op zondag 22 september wordt via Nederland 1 een oecumenische dienst uitgezonden die een filmdocumentatie, een preek en reactie vanuit het publiek omvat. Het Interkerkelijk vredesberaad realiseert zich dat bezinning binnen de kerken onvolledig is, indien dit niet zou uitmonden in een getuigenis van officiële kerkelijke zijde aan het adres van regeringen, politici, mili tairen etc. Binnen het IKV wordt nu overwogen op welke manier een der gelijk spreken van de kerken kan worden gerealiseerd. Kerkelijk Leven NED. HERV. KERK. Beroepen te Schipluiden (toez.) B. C. de Gelder te Wissenkerken - te Vrie- zenveen (vac. A. J. van Oost) G. F. Overgaauw te Leersum. Aangenomen naar Hazerswoude L. Boer te Almkerk (nad. besl.). GEREF. KERKEN. Beroepen te Voorhuizen (vac. K. Bokma) J. W. Broersma te Wester- bork - te Wageningen W. E. M. Ho nig te Scharnegoutum. GEREF. KERKEN Vrijgemaakt Beroepen te Grootegast c.a. J. van Bethem te Ulrum. CHRIST. GEREF. KERKEN. Beroepen te St. Jansklooster J. Kampman te Ede - te Rotterdam- Zuid J. Vogel te Emmen - te Leer dam P. Sneep te Zaamslag. GEREF. GEME9NTEN. Beroepen te Emmeloord J. C. West- strate te Meliskerke. Bedankt voor Kalmazoo (USA) H. Rijksen te Gouda. BAPTISTEN GEMEENTEN Benoemd tot evangelisatiepredikant H. L. Nieman te Coevorden, die de ze benoeming aannam. van de stelling dat de mens geen macht toekomt wat de oorsprong van het menselijk leven betreft. De ze ..innerlijke tegenstrijdigheid" moet volgens hem tot het inzicht leiden, dat de zin van de geslachtsgemeen schap niet alleen in de voortplanting maar ook in de liefdebeleving ligt. Prof. Scherer, wiens toespraak ver» schillende malen door bijval van het publiek onderbroken werd. meende dat man en vrouw zelf moeten be slissen welke methode van geboorte* regeling zij willen toepassen. „Praag" gevolg van Bonus „open politiek" BONN (GPD) Sommige com mentators in West-Duitsland vragen zich af of de Russische inval in Tsje» cho-Slowakije niet bewijst hoe doel treffend de buitenlandse politiek van Bonn tot nu toe is geweest, on danks het feit, dat minister Brandt weinig steun van zijn christendemo cratische coalitiegenoten krijgt. Vooral Brandts persoonlijkheid schynt achter het „ijzeren gordijn" indruk te hebben gemaakt, naast de „open politiek" van Bonn, twee factoren, die geholpen hebben de Sowjet-Unie tot een min of meer pa nische reactie te brengen. Het is na de vraag hoe het Kremlin in de toe komst zal reageren op voortzetting van een „open" politiek vanuit Bonn, Chauffeur Doebtsek werd doodgeschoten BERN (AFP, Reuter) De Tsjechoslowaakse minister van Bui tenlandse Zaken, Hajek, is toch te rug gegaan naar zijn land. De minister heeft blootgestaan aan felle kritiek in de Russische pers. waarbij hij er ook van werd beticht met de Duitsers te hebben gecollaboreerd. Hajek heeft de afgelopen dagen in Genève gewacht op een instructie van Praag om de leiding van de Tsjechoslowaakse delegatie bij de conferentie van kernwapenvrije lan* den op zich te nemen. Hij was daar voor uit Wenen gekomen. De Tsjechoslowaakse partijleider Doebtsek heeft verscheidene stom pen gekregen en zijn chauffeur werd doodgeschoten toen leden van de Russische veiligheidsdienst en mili tairen vorige maand het hoofdkwar tier van de partij in Praag binnen drongen om hem te arresteren. Dit schrijft het onafhankelijke Franse blad „Le Monde" te hebben vernomen van „een persoon wiens identiteit niet kan worden onthuld." Ook premier Tsernik en de voorzit ter van de nationale vergadering Smrkowski hadden bij hun arresta tie verscheidene klappen opgelopen. Hieruit zou blijken dat de Russen van plan waren hen te laten verdwij nen. maar het verzet van de Tsje choslowaakse bevolking had de Rus sen gedwongen te gaan onderhande len. Bij de arrestatie van Doebtsek had één van de Russische officieren gesnauwd: „We zullen zo nodig een miljoen Tsjechoslo waken doden om een einde aan jullie contra-revolu tie te maken." Een bijzondere demonstra tie van solidariteit met de Tsje choslowaakse regering werd gis teren bekendgemaakt in het blad Zemedelske Novini" uit Brno. Volgens het blad hebben tien vroegere veroordeelden een ver klaring ondertekend, ivaarin zij beloven geen misdaden te zullen plegen zolang de Russische troe pen in het land zijn. Het doel is, zo verklaarden zij, om de bezet ters te bewijzen dat de autoritei ten alles stevig in handen had den, voor de inval begon. HOGE RIJNDIJK 265 LEIDEN vraagt een Het is nu rustig op het strand ze twee jongetjes op het Katwijk van Katwijk en Noordioijk. Zeker, I se strand ook. Met hun beide voe- er zijn nog wel late vakantiegan- ten staan ze in het water. Ze spe- gers, maar de jeugd kan nu weer len er hun spel en kijken of ze haar hart ophalen. Dat doen de- een visje of een schelpje zien. eventueel een of een of een die omgeschoold wil worden tot OFFSETDRUKKER. Sollicitaties: HOGE RIJNDIJK 265 - LEIDEN - TEL. 30139 Burgemeester en Wethouders van Warmond maken bekend, dat op het gemeentehuis ter inzage ligt de beschikking van de Minister van Landbouw en Visserij van 23 augustus 1968, no. PD 65/955/903, met de daarbij behorende schets. Bij deze beschikking zijn aan gewezen de terreinen binnen deze gemeente, waarop de aanwezigheid van het tulpe- stengelaaltje is aangetoond of wordt vermoed. Op deze terreinen, die kadas traal zijn omschreven en waarvan de ligging nauwkeu rig is aangegeven in rode kleur op de schets is voor on bepaalde tijd de teelt van de volgende planten verboden, tulp, narcis, hyacint en alle soorten Allium (o.-a. uien, sja lotten, prei. bieslook en knof look), Chionodoxo, Galanthus. Muscari, Puschkinia en Scilla. Een ieder die deze gewassen wenst te telen of grond wil kopen of huren voor de teelt van deze gewassen, dient er zich tevoren op het gemeente huis van te vergewissen of de teelt op het betrokken perceel is toegestaan. Warmond. 6 september 1968 Burgemeester en Wet houders voornoemd. 250 GRAM, BOTERMALS Jj Hogewoerd 37 's Maandags tot 1 uur geopend. Leiden Voor het afwerken en postklaar maken van drukwerkorders hebben wij plaats voor een Onze gedachten gaan uit naar een persoon van ca. 25 jaar, die na een redelijke inwerkperiode ln staat is e.e.a. zelfstandig uit te voeren. Sollicitaties en inlichtingen: I HOOIGRACHT 73 LEIDEN TELEFOON 01710—S'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1968 | | pagina 13