Nog verzet onder jonge Tsjechen
Dolle schutter
doodt man
IJJ5van
Terzijde schuiven van de meeste liberale politici verwacht
Drama in Oirsbeek (L)
Opnieuw
censuur
in Praag
l/&icLuj/nx\
GEBR. HUISMAN
(Sue/ ^)Tie,
teutvo
CREDO
WEERBERICHT
WIND EN REGEN
VOOR BETER BONT
VAN EGMOND
Breestraat 173
GROTER DAN OOIT
...en als dessert..
u JAMIN
GROTE MEUBEL- EN
VERWARMINGSSHOW
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1968
No. 32575
LEIDSCH
nrecteux: A vac Olshoeck
loofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
14,10 per kwartaal (postabonnementen 16,50), 4,70 per maand (bij vooruitbetaling), losse nummers 0,25
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie eD Administratie: 25041; Redactie 21507
t et eerste nummer van het
H „Leidsch Dagblad", waarvoor ik
als jongste redacteur een uiter-
ard zeer bescheiden bijdrage mocht
•veren, was gedateerd 10 november
924 en droeg het nummer 19.838.
De krant van vandaag, de laatste,
relke onder mijn hoofdredactionele
verantwoordelijkheid verschijnt, is
edateerd 31 augustus 1968 en toont
de kop het nummer 32.575. Een
envoudig rekensommetje leert dat
assen toen en nu 12.737 edities van
iet „Leidsch Dagblad" zijn versche
en. Een aanzienlijk aantal maar
liettemin geen feit om prat op te
aan. Wèl een reden tot grote per-
jonlijke dankbaarheid, want dit
antal omvat een periode van bijna
ierenveertig jaren
durende verreweg het grootste
T- deel van zijn ruim honderdjarig
bestaan heeft het „Leidsch Dag-
lad" ernaar gestreefd een politiek-
nafhankelijk informatieblad te zijn,
ilechts gedurende een zeer kort
ijdperk heeft het blad een uitgespro-
en liberale koers gevaren. Dit kwam
Ie oplage e enwel niet ten goede, zo-
lat men al spoedig op de oude begin -
leien is teruggevallen.
Opeenvolgende generaties van
loofdredacteuren hebben steeds be-
rouwbaarheid, actualiteit en objecti-
iteit als de voornaamste pijlers van
lun redactionele beleid beschouwd;
U waren dit ook voor mij.
Al in het begin van mijn journa-
stieke loopbaan heb ik voor mijzelf
e navolgende zes spel- en stelregels
pgesteld, waaraan ik mij steeds ge-
racht heb te houden.
Zes geboden
A 1.
teun, in beginsel, het wettige gezag.
Dit betekent niet dat men alles
moet goedpraten wat de overheid
doet of nalaat. Maar een voortdu
rende en lang niet altijd gerecht
vaardigde kritiek op alle mogelijke
overheidsinstanties ondergraaft
hun prestige en is daardoor niet
bevorderlijk voor de handhaving
van orde en rust.
)e krant moet haar lezers 100 ser
vice bieden, d.w.z. zij moet een
vraagbaak zijn voor iedereen.
Daarvoor dient zij zich de schijn
van alwetendheid aan te meten.
Geen enkele vraag uit de lezers
kring mag onbeantwoord blijven,
hoe moeilijk het vaak ook is om
dat antwoord te vinden. Waar en
cyclopedieën falen, vormen ons
rijk-gedocumenteerde Gemeente
archief en de welvoorziene Univer
siteitsbibliotheek hulpbronnen van
niet te overschatten waarde.
IMD 3.
iéén sensatie, want het dagelijkse
gebeuren is, helaas, al sensationeel
genoeg,
ld 4.
iéén publikaties, waarvan de juist
heid niet tot de grenzen van het
mogelijke en redelijke is gecontro
leerd, want niets doet aan de be
trouwbaarheid van een krant zó
veel afbreuk als een veelvuldige
herroeping of verbetering van eer
der geplaatste berichten,
id 5.
Iéén ondoordachte of voorbarige pu
blikaties, waardoor iemand in zijn
goede naam en faam kan worden
aangetast; de schuldvraag bij een
dodelijk verkeersongeval, de arres
tatie op een verdenking, die op dat
ogenblik niet meer is dan dat, een
w ildgerucht over een verwachte
benoeming, waarvan de bekendma
king voor de betrokkene hoogst on
aangename gevolgen kan hebben.
Ad 6.
Béén vermelding van initialen in
strafzaken, want onthulling van
zijn identiteit is in bijna alle ge
vallen voor een delinquent een
veel zwaardere (bijkomende)
straf dan de paar tientjes
boete, waartoe hij wordt veroor
deeld. Een krant is per slot, van re
kening géén orgaan van de justi
tie, dat het recht heeft sancties toe
te passen.
„Eer is teer" en een journalist
heeft te dien aanzien een grote ver-
intwoordelijkheid. Hij kan heel ge
makkelijk brokken maken, die dan
moeilijk zijn te herstellen. Maar hij
kan óók. alleen maar door goed na
te denken alvorens te gaan schrijven,
veel menselijk leed voorkomen.
valt bij de berichtgeving in dit
Blad het zwaartepunt op de in-
formatie, de voorlichting, dat
wil toch niet zeggen dat de opinië
rende taak werd verwaarloosd. Er is
dezerzijds nooit de behoefte gevoeld
om de lezer over alles wat zich op
dit ondermaanse afspeelt, een be
paalde mening op te dringen. Veel
eer is steeds gepoogd door een eerlij
ke opstelling van de feiten naast en
tegenover elkaar, door de toepassing
van hoor en wederhoor, de lezer in
staat te stellen zich zelfstandig een
oordeel te vormen. In belangrijke en
ingewikkelde aangelegenheden of in
zaken van prominent nationaal be
lang hebben wij in veelvuldige her
haling geprobeerd de lezer zo uitvoe-
PRAAG (GPD) - Studenten en jonge arbeiders in de Tsje-
choslowaakse hoofdstad zijn nog niet bereid zich neer te leggen
bij een volledige Russische overheersing. Zij hebben gisteren
een begin gemaakt met een handtekeningenactie die ten doel
heeft een landelijk plebisciet uit te lokken over vragen die ten
nauwste met voortgezette nationale zelfstandigheid samenhan
gen. Inmiddels hebben de jongeren, die werken op een zorg
vuldig geheim gehouden adres, contacten gelegd met groepe
ringen van studenten en arbeiders in andere grote steden als
Pilzen. Bratislava, Brno en Ostrawa.
Voor 3 september hopen zij (wee
miljoen handtekeningen bijeen te
hebben, die noodzakelijk zijn om het
parlement te vragen over het al dan
niet houden van een volksstemming
te beslissen.
De punten waarvoor zij onderteke
ning wensen zijn:
onmiddellijk vertrek van de sol
daten van het Warschau-pact:
volledige zelfstandigheid van de
regering*
zelfstandige oplossing van de eco
nomische problemen en
schadevergoeding voor de vernie
lingen die door de bezettingstroe
pen zijn teweeggebracht.
rig mogelijk te informeren of door
het geven van een persoonlijke visie
hem de desbetreffende problemen
duidelijker voor ogen te stellen. In
dit verband zij herinnerd aan de vele
hoofdartikelen, gewijd aan de ver
houding NederlandIndonesië, over
de huwelijken van de Prinsessen
Beatrix en Irene, over de positie van
Prins Claus en over de zwaar-over-
trokken berichtgeving in pers, radio
en televisie over het optreden van de
nozems.
En niet te vergeten de door
zeer velen gewaardeerde weke
lijkse hoofdartikelen van onze eerste
redacteur-Buitenland
Het verstrekken van informatie
impliceert het leggen en onder
houden van contacten. Mede
door mijn vroegere werkzaam
heid als chef van de stadsredactie,
ben ik in de loop van vele jaren in
contact gekomen met tal van figu
ren uit de bui-gerij en uit alle ran
gen en standen: gemeentebesturen
en -ambtenaren, universiteit, garni
zoen, het industriële bedrijfsleven.
Kamer van Koophandel, culture
le organisaties, sportkringen, mid
denstand en verenigingsleven. Kort
om met een zeer groot deel van de
gemeenschap in de gehele Leidse ag
glomeratie.
Behoudens een enkele uitzondering
bewaar ik aan al deze contacten een
byzonder prettige en dankbare her
innering.
Niet altijd lopen de belangen van
een journalist, die een bepaalde pu-
blikatie voorbereidt en van degene,
die de aangewezen figuur lijkt te zijn
om de terzake dienende informatie
te verschaffen, parallel. Soms zijn ze
zelfs volkomen tegenstrijdig. En het
is in die gevallen de grote moeilijk
heid en het vereist een zekere mate
van tact, om de gesprekspartner te
overtuigen van het publieke belang
van een dergelijke publikatie. Daar
bij overigens vanzelfsprekend zoveel
mogelijk rekening houdende met
diens particuliere omstandigheden.
Hier speelt het persoonlijke ver
trouwen een uiterst belangrijke
rol en ik ben er tot in de grond
van mijn hart dankbaar voor, dat dit
vertrouwen mij in ruime mate is ge
schonken.
Ik kan mijn opvolger, drs. J. R.
Soetenhorst, die ik hierbij hartelijk
introduceer. geen betere wens
toedichten dat dat hij datzelfde ver
trouwen deelachtig zal mogen wor
den en dat hij mede daardoor
een even prettige werkkring tegemoet
moge gaan als de mijne, dank zij
veler begrip, medewerking, openheid
en vriendschap, is geweest.
Dankbaar ben ik ook in hoge mate
voor de voortreffelijke harmonie,
waarin ik nu al vele jaren heb mo
gen samenwerken met de Directie,
voor de collegiale geest in mijn re
dactieteam en voor de uitstekende
verhouding tot de technische staf.
Een goede samenwerking tussen de
verschillende afdelingen is in elk be
drijf belangrijk, maar in een dag
bladbedrijf, waar de werkzaamheden
als kamraderen in elkaar grijpen en
de tijd een allesbeheersende rol
speelt, is zij een essentiële voorwaar
de voor een goed functioneren. Daar
voor is niet alleen begrip nodig voor
eikaars moeilijkheden, maar bovenal
de spontane bereidheid om in
gemeenschappelijke inspanning de
problemen te helpen oplossen, zonder
zich daarbij primair in de vraag te
verdiepen wie voor de ontstane stag
natie nu eigenlijk wel verantwoorde
lijk is.
Ik moge eindigen met de oprechte
wens, dat het mijn opvolger gegeven
moge zijn, om onder dezelfde prettige
omstandigheden als waaronder ik zo
vele jaren heb mogen werken, het
„Leidsch Dagblad" op te stuwen naar
een nog grotere groei en bloei.
Nieuwe namen
In Praag worden steeds meer na
men genoemd van vooraanstaande
liberale politici, die onder druk vaw
de Rassen voor aanmerkelijk gema
tigder figuren zullen moeten plaats
maken. Ook de vader van de Tsje-
choslowaakse economische hervor
mingsplannen, vice-premier professor
Ota Sik, staat op de nominatie uit
de actieve politiek te verdwijnen
Bovendien houden sommige zegslie
den het erop dat de als collabora
teur aangemerkte Kolder, lid van het
partijpresidium, de opvolger zal wor
den van Alexander Du beek a ls eer
ste secretaris van de communistische
partij
Naar uit de Prawda mag worden
opgemaakt, v.ndt de Sowjet-Unie dat
de maatregelen tegen de Praagse
hervormers sneller moeten worden
genomen en strenger moeten zijn
Het blad schreef, dat er in Tsjecho-
Slowakije nog veei zal moeten wor
den gedaan ter bestrijding van de
contra-revolutionaire krachten voor
dat de toestand bevredigend kan
worden genoemd. Dat voorspelt wei
nig goeds voor de bemoeienissen van
de Tsjechoslowaaksc partij en rege
ring om althans nog wat restanten
van de zelfstandigheid te redden.
V ragen
Premier Tsernik heeft gistermiddag
van de Russen w ederom gevraagd de
gevangenen die zij tijdens hun be
zettingsactie hebben gemaakt ten
minste aan de Tsjechoslowaakse po
litie over te leveren. Bovendien wil
hij een datum overeenkomen voor het
aefinitiei terugtretcKen van de Rus
sische troepen uit Praag. Ook heeft
hij onderhandeld over een zodanige
Russische houding dat de verdere
normalisering van het Tsjechische
bestaan niet wordt belemmerd.
Hoewel gisteren het nooit officieel
afgekondigde uitgaansverbod voor de
avonduren wel officieel werd opge
heven, blijft het aantal Tsjechen dat
zich na het donker worden op straat
waagt gering. Ook de trams staken
voor het merendeel tussen 6 en 7 uur
's avonds h'-n dringend verkregen
diensten.
Ten einde zo «nel mogelijk de
economische achterstand die door de
inval is ontstaan, weg te werken zal
op de Tsjecho-Slowaken een beroep
worden gedaan zaterdag en zondag
OIRSBEEK (GPD) Meer dan
twee uur lang heeft een 21-jarige i
jongeman uit Oirsbeek gisteren van -
uit een piepklein zoldervenster de
straat voor zijn ouderlijk huis aan j
de Oirsbeeksestraal met een 5,5 mm
door te werken. De jaarbeurs in Brno
is een week uitgesteld. Zij wordt
van 14 tot 24 september gehouden.
Vingerwijzing
Het mag als een vingerwijzing voor
de toekomst worden beschouwd dat
het onlangs niemV-gekozen partij-
comité heeft besloten niet bijeen te
komen totdat op het aanstaande
congres nieuwe vei tegenwoordigende
tijcomité fungeren. In wezen is
die Ujd blijft het oude centrale par
tijcomité fungerena In Wenen is
daarmee' bereids het veertiende bui
tengewone partijcongres dat tot zulk
een strijd met de Russen aanleiding
heeft gegeven, als ongeldig aange
merkt. Vandaag zal een nieuw par-
tijpresidium worden gekozen als eer
ste aanloop naar de zuivering dei-
partij-organ en van al te radicale
elementen. Onder meer worden Kol
der, Bilak en Rigo als kandidaten
genoemd.
Zie verder pag. 2
DEN HAAG (GPD) De vochtige
lucht met verspreide buien wordt
vandaag naar Duitsland verdreven
onder invloed van een oceaanfront.
Dit front wordt door een stormde-
pressie van herfstkaliber, waarvan
het centrum van IJsland naar
Noord-Schotland trekt, via de noord-
zee naar het vasteland gedrukt. De
wind kripmt naar zuidwest en in de
avond of nacht zal dit front van het
westen uit met enige regen passeren.
Morgen liggen wij in wat koelere
en onstabiele lucht met afwisselend
nog enkele buien. Het wordt een wat
onbestendig entree van september.
Augustus is (ondanks de zonnige pe
rioden) met een tekort van ongeveer
35 uren zon toch te somber gebleven
en in de meeste provincies te re
genrijk. In west-Brabant werd de 170
milimeter overschreden.
Strandverwachting
Een oceaanfrontje met wat regen
zal zondagavond ons land passeren.
Later opklaringen, maar ook nog
buien. Vrij krachtige zuidwesten wind.
Temperaturen van 16 tot 18 graden,
zeewater 17 graden.
Vooruitzichten: een depressie ten
noorden van Schotland geeft sep
tember een onbestendig begin.
1 september
Zon op: 5.52 uur; onder: 19.27 uur,
maan op: 17.03 uur; onder: 23.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.11 en
21.51 uur, laagwater te 4.40 en 17.10
uur.
<2 9 hoogwater te 10.44 en 23.30
uuilaagwater te 6.02 en 18.46 uur)
Dit nummer bestaat uit 22 pagina's
geweer onder schot gehouden. Hij
vuurde in die twee uur enkele tien
tallen kogels af op personen en
voertuigen. Een van die kogels trof
zijn 74-jarige dorpsgenoot W'Jlem
Henkes onder het linker schouder
blad. De bejaarde man keek ver- j
schrikt naar de schutter, liep nog
enige stappen en viel dood neer op
het gazon voor de een paar meter
verder gelegen woning.
Om precies twaalf uur viel het
laatste schot. Het duurde toen nog
meer dan een uur eer de jongeman
zijn wapen voor opperwachtmeester
De Waal van Oirbeek neergooide en
zich gewilloos overgaf. Op de zoldei
vond de politie later meer dan 20
lege hulzen en nog bijna duizend
keurig in dozen verpakte geweerpa
tronen. De arrestant is overgebracht
naar een psychiatrische inlichting in
Venray.
Zwaarmoedig
„Hij is na een ongeluk met zijn
bromfiets nooit meer de oude gewor
den. Een groot minderwaardigheids
complex dreef hem vaak tot met
agressie gepaard gaande zwaarmoe
dige buien. Dan sloot hij zich vaak
op de zolder van het huis op", zei
zijn vader gisteren.
De jongeman is de oudste van de
twaalf kinderen var de vervroegd
gepensioneerde mijnwerker. De moe
der van het gezin overleed eind vo
rig jaar. De vader doet allang po
gingen zijn zoon voor een hernieuw
de behandeling in een verpleegin
richting te krijgen. Vrijdag was hij
er weer voor op stap. Via de huis
arts ging hij naar het raadhuis om
de burgemeester eens te raadplegen.
Nauwelijks zat hij in de kamer van
de burgemeester die van de zaak
niets af wist of de man werd
door zijn andere kinderen gewaar
schuwd, dat hun broer uit het raam
zat te schieten.
Willem Henkes was ongeveer te-
zelf der tijd in het Oorsbeekse ge
meentehuis. Hij ging er zijn bij
standsuitkering innen. Daarna stapte
hij op naar Hoensbroek, om daar zijn
vrouw in de St. Lucas-kliniek te be
zoeken Elke dag als het even
kon maakte de oude baas die reis
heen en weer te voet. Gistermorgen
kwam hij niet verder dan precies de
grens van de gemeente Oorsbeek.
Vervolg op pag. 2
Verbroederen
PRAAG (GPD) De Russi
sche troepen hebben van hun
commandanten kennelijk op
dracht gekregen zich zo lang
zamerhand enigszins met de be
volking te verbroederen. Dat
lukt niet zo erg, maar het trekt
wel opnieuw talrijke jongeren
aan die breedvoerige discussies
beginnen over de aanwezigheid
van Russische troepen in Tsje-
cho-Slowakije. Als hulpmiddel
hebben de Tsjechen een pam
flet in het Russisch laten druk
ken waarop als illustratie een
foto is afgedrukt van de plaats
waar een veertienjarig meisje
door de Russen werd doodge
schoten. Commentaar van een
soldaat: dat is een illegaal blad
en de foto komt uit Vietnam.
Dat is Amerikaanse propaganda.
De eerste Joto van de Tsjecho-
slowaakse partijleider Doebtsek
na zijn terugkeer uit Moskou. De
joto werd donderdagavond geno
men toen Doebtsek het gebouw
van de Tsjechoslowaakse com
munistische partij betrad.
Volgens deze foto lijkt het on-
ivaarschijnlijk dat Doebtsek een
hoofdwond heeftzoals geruch
ten in Praag gisteren wilden. Hqt
officiële Tsjechosloivaakse pers-
bureu Tseteka dat sinds gisteren
weer werkt heeft geruchten te
gengesproken dat Doebtsek
gewond of ziek zou zijn. „Doebt
sek is onafgebroken aan het werk
en ontvangt talloze boodschap
pen en ook bloemenaldus het
persbureau.
PRAAG (GPD) De Tsjechische
regering heeft vandaag de wederin
voering van de censuur op pers, radio
en televisie bekend gemaakt. Het
vooruitstrevende weekblad „Literar-
ny Listi" heeft dan ook uit protest
zijn verschijning voorlopig gestaakt.
Volgens onbevestigde berichten
heeft premier Tsernik in een parti
culier gesprek gezegd dat niemand
op dit moment veilig is voor de ge
heime politie die de Russen hebben
meegebracht. Een aantal progres
sieve intellectuelen zou zijn aange
spoord het land te verlaten, zolang
dat wellicht nog kan.
Binnenkort zullen in Moskou weder
om besprekingen worden gevoerd
tussen Russische en Tsjechoslowaak
se leiders. Ditmaal zal het volgens de
officiële bewoordingen gaan over eco
nomische vraagstukken, maar het is
een publiek geheim in Praag dat
daarmee schadevergoeding wordt be
doeld voor de vernielingen die de
troepen van de vijf Warschau-Pact-
landen bij hun intocht hebben aan
gericht.
Volgens een medewerker van heli
Franse persbureau AFT» in Tsjecho-
Slowakye is een ware uittocht be
gonnen van Tsjechoslowaakse intel
lectuelen. Tot dusver zou het nog zeer
gemakkelijk zijn aan de grenzen uit
reisvisa te krijgen.
Javaanse gezinnen naar West-
Irian De Indoneische regering
heeft enkele dagen geleden vier en
zestig gezinnen van het eiland. Java
overgebracht naar West-Irian. Het
zijn boeren- en vissersgezinnen, in
totaal 258 mensen, die afkomstig zijm
uit West- en Midden-Ja/va. Er is niet
meegedeeld in welk deel van West-
Irian zij worden gehuisvest.
ADVERTENTIE
Lid Stichting Bontwaarborg.
ADVERTENTIE
Pif.ÜP VERZOPGING
1*1 EU BE L TOONKAME 0 5
PAPEN BUP<jgtQ3IÖ!KiP JN5BUP&I
ADVERTENTIE
Reeds een nieuwe
FIAT 600
ADVERTENTIE
HUISHOUDSHOWp
NIET MINDER
DAN 125 STANDS
SCHUTTERSVELD *30AUG vBSEPT»
VOOR f935—
als eerste aanbetaling.
Off. FialdeaJer
LEVENDAAL 80, LEIDEN,
TELEFOON 34000—22962
ADVERTENTIE
in handig gezinspak
ÏO tallen I
Dem°nStratieS lyi artisten
HEDENAVOND: Trio Ted de Braak.
MORGEN: Ria Valk.
ADVERTENTIE
STADSGEHOORZAAL tot en met zondag.
Geopend elke dag tot I I uur n.m. Toegang gratis.
Uit het Leidsch Dagblad van
8 September 1868:
In de maand Augustus
zijn binnen deze gemeente
geboren 125 kinderen, als: 68
zoons en 57 dochters, waar
onder is begrepen 1 tweeling
geboorte. Overleden 123 per
sonen. Voltrokken huwelij- J
ken 37. J
(Advertentie) De kiesver- j
eeniging „Het Algemeen Be- f
lang" stelt tot candidaat bij J
de aanstaande verkiezing J
voor een lid van den Ge- J
meentefraad: Mr. P. C. Le- J
zwijn.
Namens de Ver eeniging
B. F. Krantz
Voorzitter.
