Dramatische aanwezigheid van
Tsjechische afgevaardigde Moezik
Malik schermt in Y.N. met
|moniem verzoek
Roemenen de
straat op
voor Praa
om
hulp
Rus heeft
begrip
voor invasie
Troepenvermindering
n dit stadium onzin"
Volksmilitie gevormd
„Diep
bezorgd"
TWEEDE KAMER
DINSDAG BIJEEN
Klok twaalf jaar
teruggedraaid
De NAVO heeft nog altijd zin"
Tito:
Studentenprotest
in Zuid-Afrika
duurt nog voort
Ds. J. van Dok
uit Noordwijk
beroepen
Cipiers moesten
bevrijd worden
Elite
DERDAG 22 AUGUSTUS 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
J5W YORK (GPD» In de Veiligheidsraad van de Ver-
Naties, die gisteren in een spoedzitting de invasie van
ho-Slowakije behandelde, zijn harde woorden gewisseld,
nerikaanse vertegenwoordiger Ball bestreed de bewering
Ide Rus Malik, dat de Sowjet-Unie gehandeld had „op ver-
|van de Tsjechoslowaakse regering". „Slechts zelden", zo
Amerikaan, „heeft de Veiligheidsraad een situatie ter
|ndeling gekregen, waarin zo duidelijk de lelijke feiten van
•ukking naar voren komen". En de Engelse ambassadeur
e VN, Lord Caradon, zei: „Als wij zien wat de Sowjet-Unie
n een bondgenoot kan ondernemen, huiveren wij bij de ge-
wat zij tegen iemand anders zou kunnen ondernemen".
Brit Caradon zei verder, dat
rlijden van de raad uitging
Malik, die. zo beweerde hij,
afkeer duidelijk liet blyken
feit, dat hij zulk een on
tlaad moest verdedigen,
aider dat ny zo weinig over-
sprak".
streven van de Amerikaanse
afgevaardigden om de Tsje-
crisis op de agenda van da
idsraad te krijgen, werd met
tegen twee stemmen (Sow-
en Hongarije) aanvaard,
cht en dramatisch was
igheid in deze vergadering
Moezik, de Tsjechische af-
igde bij de V.N., die namens
ring in Praag protesteerde
de Russische bezetting.
las berichten en documen-
Praag voor en stelde onom-
vast dat géén der Tsjechi-
anBiders om Russische bijstand
pvraagd. Namens zijn regering
(hij om spoedige terugtrekking
Russische en Oosteuropese
Hij maakte gewag van de
ning van een delegatie van
ardigaen van de Tsjechiscne
lie vergadering, die van een
aan de Russische ambassade
ag niet was teruggekeerd,
el Moezik zich met grote be
nadrukte en vertoon van
vermeed, was uit zijn verkla-
te maken dat de Tsjechi-
?enng van president Swoboda
met heeft opgegeven. Moe
een verklaring van de pre-
waarin deze zei dat de
,een punt had bereikt
geen terugkeer mogelijk was
uitgestippelde liberalise-
gareel terug te voeren.
De eerste dag vam de crisis in
Tsjecho-Slowakije werd in New York
en Washington gekenmerkt door in
tensieve diplomatieke activiteiten.
De Tsjechoslowaakse ambassadeur,
dr. K. Doeda, bracht twee bezoeken
aan het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken en confereerde
daar met een van de Europa-specia
listen. Dr. Doeda zou niet om hulp
hebben gevraagd, maar een docu
ment hebben overlegd waarin da
Tsjechische nationale vergadering
aandringt op de vrijlating van par
tijleider Doebtsek en de andere po
litici die in de loop van gisteren
werden gearresteerd.
Secretaris-generaal Thans van de
V.N. heeft een beroep op de Russen
gedaan oni de „uiterste zelfbeheer
sing te betrachten tegenover de re
gering en net volk van Tsjecho-Slo
wakije". Hij verklaard© „de Russi
sche interventie in Tsjecho-Slowakije
te betreuren"
Belangrijke stem
Hoe somber de ontwikkelingen te
Tsjecho-Slowakije ook zijn, Ameri
kaanse regeringskringen wijzen erop
dat Tsjechische leiders blijkbaar nog
steeds een mate van vrijheid wordt
gelaten. Ook wordt waarde gehecht
de bezetting van Tsjecho-Slowakije
plaatsvond. Hoewel minister Hajek
weinig zal kunnen ondernemen, zeg
gen bronnen op het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken,
kan hij met gezag spreken over de
gebeurtenissen, en hij vertegenwoor
digt op deze manier een belangrijke
officiële Tsjechische stem in het
buitenland.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Menaldum (toez.) J.
P. Smit, kand. te Leiden - te Brits-
werd c.a. K. J. Inberg te De Wilp -
te Rotterdam-Zuid (vac. A. de Meije-
re) J. van Dok te Noordwyk-Binnen
- te Gouderak A. van der Vlist te An-
del - te Vorchten G. van der Ree te
Aalsum c.a. - te Zoetermeer (vac.
H. K. van Wingerden) J. H. Vlijm
gekomen betere verhoudingen met j te Krimpen aan de IJssel (buitenge-
de Sowjet-Unie, blijkt uit de offi- wone wijkgem. in wording) - te
Hoeveel belang Washington hecht
aan de pas onlangs tot ontwikkeling
BOEKAREST (AP. AFP. Reuter)
Enkele honderden Roemenen hebben
gisteren voor de Russische ambassa
de in Boekarest gedemonstreerd om
hun solidariteit met Tsjecho-Slowa
kije te betuigen.
BALL
aan de toevaJlige omstandigheid, dat
de Tsjechische minister van buiten
landse Zaken, Hajek, zich in de
Joegoslavische hoofdstad, bevond toen
ciële verklaringen van gisteren,
waarin bij herhaling werd gezegd
dat hoewel de Tsjechische crisis een
tijdelijke domper heeft gezet op de
betrekkingen met Moskou, toch niet
moet worden aangenomen, dat ze
er blijvend door geschaad zullen
worden.
Deze toon was ook te beluisteren
in de aanval van ambassadeur
George Ball op de Sowjet-Unie in de
Veiligheidsraad, die. ondanks de
forse taal die gebruikt werd, zorg
vuldig het woord „agressie" ver
meed.
In Washing ton werd gisteren een
protestbetoging gehouden bij de Rus
sische ambassade De betogers, voor
namelijk studenten, liepen oa. met
borden waarop stond„Nu weten
wij waaro mwij in Vietnam zitten",
en „Met welk recht?"
?ermt
in d me
iel ee;i
Jvoor,
e}g "e
geen 1
j het uit
4:
ogramma voortgezet moest
lontier namen
dej{e
lussische afgevaardigde Malik
de invasie te verdedigen
iet voorlezen van een bericht,
ilgens zijn bewering, was ont-
i van leden van het Tsjechi-
entrale comité en van de na-
vergadering. Ongenoemde le-
kdden een dringend beroep ge-
ge"op onmiddellijke bijstand van
he* njet-Unie, waaronder het ge-
en van gewapende macht
s Malik stond er in het be-
ojn.: „Het is voor ons zaak
resultaten van twintig jaar
tenbing te beschermen". De op-
van het bericht zouden uiting
gegeven aan hun goedkeu-
an de liberalisering, die in ja-
was begonnen, maar voegden
toe: „Ongelukkig genoeg
tijdens deze periode van
lering in onze maatschappij,
len die al vele jaren op de
adden gelegen en die op een
it ogenblik wachtten, getracht
k te maken van de situatie en
eerd de party te liquideren en
ewind in handen te nemen",
noemde geen enkele naam van
erichtgeversen het is nog
onduidelijk of er wel een der-
bericht naar Moskou is ge-
Amerikaanse ministerie van
tondse Zaken gelooft dat het
Qt in de houding van Moskou
is gekomen na het re-
bezoek van de Oostduitse par-
Ulibricht aan de Tsjecho-
ikse hoofdstac Een zegsman
MALIK
dit bezoek plaatsvond na de confe
rentie van Bratisla/wa, toen een ba
sis van overeenstemming tussen de
Russische en Tsjechische leiders be
reikt scheen te zijn. Ulbriohts be
zoek wordt in Washington uitgelegd
als een laatste poging van de Sow
jet-Unie de Tsjechen weer in het
BELGRADO (Reuter) President
Tito van Joego-Slavië heeft zijn die
pe bezorgdheid uitgesproken over het
binnentrekken van buitenlandse mi
litaire eenheden in Tsjecho-Slowa
kije.
De soevereiniteit van een socialis
tisch land is geschonden en de so
ciale en progressieve krachten in de
wereld hebben een zware slag gekre
gen, aldus Tito.
Tito zei nog: „Tijdens mjjn ver
blijf in Praag en tijdens mijn onder
handelingen met de Tsjechoslowaak
se leiders, met Doebtsek aan het
hoofd, ben ik tot de overtuiging ge
komen, dat besloten was elke poging
te voorkomen van anti-socialistische
elementen, de normale voortgang van
de democratie en het socialisme in
Tsjecho-Slowakije te belemmeren".
Tito adviseerde de bevolking van
Joego-Slavië, rust en vrede te bewa
ren. Geen enkele betoging, noch pro
vocatie zou geduld worden. „Onze ar
beidersklasse en ons volk. in zijn ge
heel, heeft inderdaad talrijke andere
mogelijkheden om zyn verontwaardi
ging te uiten tegen daden zoals die
welke wy thans beleven". Morgen
komt het centrale comité bijeen van
de bond van Joegoslavische commu
nisten. „Op die vergadering zal onze
houding bepaald worden, zowel wat
betreft de gebeurtenissen in Tsjecho-
Slowakye als wat betreft onze bln-
iet ministerie wees erop, dat nenlandse vraagstukken" aldus Tito.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) De
Tweede Kamer zal volgende
week dinsdag in speciale ver
gadering bijeenkomen om de
gebeurtenissen in Tsjecho-Slo
wakije te bespreken. Het is de
bedoeling, dat de regering bij
monde van premier De Jong
dan een verklaring zal afleg
gen. waarna de Kamer zijn vi
sie op de gebeurtenissen zal ge
ven.
De vaste commissies voor Buiten
landse Zaken en Defensie hebben gis
termiddag anderhalf uur overleg ge
pleegd met premier De Jong en mi
nister Luns (Buitenlandse Zaken).
Na afloop deelde de voorzitter van
de bijeenkomst, de socialistische af
gevaardigde, mr. Van der Stoel,
slechts mee dat de beide commissies
de gistermorgen uitgegeven verkla
ring van het kabinet volledig onder
schrijven. De communistische ka
merleden, die ook zitting hebben in
de beide commissies, namen giste
ren niet aan de vergadering deel.
In verscheidene parlementaire
fracties bleek gisteren de wens te le
ven om volgende week dinsdag
slechts met één antwoord te reage
ren op de regeringsverklaring en niet
alle afzonderlijke fracties (13)
het woord te laten voeren.
KAAPSTAD (Reuter) De lei
ding van de universiteit in Kaap
stad heeft de studenten gevraagd
een einde te maken aan een zitde-
monstratie. Wel verklaarde zjj te
sympathiseren met het protest van
de studenten tegen de beknotting
van academische vrijheid. Het be
stuur zal vertegenwoordigers benoe
men om een passende vorm van
protest te bespreken.
Het is nu de tiende dag dat de
studenten in Kaapstad protesteren
tegen de weigering van de regering
om de Bantoe-socioloog Mafeje tot
lector aan de universiteit te benoe
men.
Vlaardingen (vac. G. Biesbroek)
(toez.) Jac. van Dijk, schoolpredi-
kant te Den Haag.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Win sum (Gr.) F. de
Jonge te Emmer - Compasc uum.
Kandidaat Smits
ontving weer
een beroep
LEIDEN Kandidaat J. P. Smit
uit Leiden heeft toezegging van be
roep ontvangen van de kerkeraad
van de hervormde gemeente van
Menaldum (Fr.).
NOORDWIJK-BINNEN Ds. J.
van Dok, predikant van de hervorm
de gemeente van Noordwijk-Binnen,
heeft een beroep ontvangen van de
kerkeraad van de hervormde ge
meente van Rotterdam-Zuid (wijk-
gemeente Nieuwekerk) In de vaca
ture ds. A. de Meyere.
Ds. J. van Dok, die 46 jaar oud is,
slaagde voor zijn kandidaatsexamen
in 1945 en werd in datzelfde jaar
hulpprediker in Haarlem. Op 16 ju
ni 1946 werd hij bevestigd en deed
hij zijn intrede in de hervormde ge
meente van Gieterveen. Deze ge
meente verwisselde hjj in 1948 met
Ens (Noord-Oost-Polder) en op 24
november verbond hy zich aan de
hervormde gemeente van Noordwijk-
Binnen, waar hfj, in de byna elf
jaar. dat hij daar predikant was. veel
en belangrijk werd heeft gedaan.
,Wij staan aan dt ijde van Tsje
cho-Slowakije. wij hebben het volste
vertrouwen in de Tsjechoslowaakse
partij en het Tsjechoslowaakse volk"*
zo riepen de betogers voordat zy doof
veiligheidstroepen werden verspreid-
De demonstranten trokken toen
door de hoofdstraten van Boekarest
onder het roepen van dergelijke
leuzen.
Ondertussen zijn de Roemenen be
gonnen met de vorming van „een ge
wapende garde van arbeiders, boe
ren en intellectuelen voor de be
scherming van het socialistische va
derland".
De massabetoging werd gehouden
voor het hoofdbureau van de com
munistische partij in Boekarest. Cea-
oesescoe verscheen met een aantal
leden van de regering, partij en par
lement voor de duizendkoppige me
nigte.
„Het is onbegrijpelijk dat een so
cialistische staat de vrijheid en de
souvereiniteit van een andere socia
listische staat kan aantasten". ,Er
geen rechtvaardiging geen motief
voor militaire interventie in de bin
nenlandse aangelegenheden van een
andere staat". ,.Er moeten wegen ge
vonden worden om een einde te ma
ken eens en voorgoed aan inter
ventie in de binnenlandse aangele
genheden van andere socialistische
partijen", aldus Ceaoesescoe, die her
haaldelijk werd onderbroken doof
toejuichingen van de menigte.
Roemenië heeft om onmiddellijke
terugtrekking van de Russische en
andere Oosteuropese troepen uit
Tsjecho-Slowakije gevraagd. Het be
sluit daartoe werd genomen na een
bijeenkomst m Boekarest van het
centrale comité van de Roemeense
communistische party, de regering
en de raad van state.
COLUMBUS (Reuter) De Ame
rikaanse nationale garde heeft giste
ren tn de staatsgevangenis te Co
lumbus in de Amerikaanse staaf
Ohio een deel van een muur opge
blazen om zeven cipierg te bevrij
den die door opstandige gevangenen
in gijzeling werden gehouden. Ten
minste vijf oproerige gevangenen
werden door de explosie gedood.
Direct nadat twee gaten in de
muur waren gemaakt trokken na
tionale gardisten en politie de ge
vangenis binnen. Er werden salvof
machinegeweervuur gehoord. Onge
veer 400 van de 2400 gevangenen,
onder leiding van 50 zwaar gestraf
ten, waren dinsdag voor de tweede
maal in opstand gekomen. Zij els-
ten een federaal onderzoek naar de
toestand in de gevangenissen van
Ohio.
(Van een speciale correspondent)
MOSKOU (GPD) Geen „Prawda", geen „Rode Ster", geen
„Komsomolskaja Prawda" gistermorgen bij de openstelling van
de Moskouse metrostations: dat betekende iets uitzonderlijks,
zo concludeerden de Moskovieten, die zich zoals iedere ochtend
naar hun werk begaven. Iets uitzonderlijks, maar wat? Wei
nigen onder hen konden bevroeden dat op deze grauwe augus
tusochtend de klok als het ware twaalf jaar werd terugge
draaid naar een nieuwe militaire „reddingsactie", ditmaal
ten faveure van het broedervolk der Tsjechoslowaken. Om
kwart voor acht 's morgens echter verbraken de radiostations
het officiële zwijgen: Praag was een nieuw Boedapest gewor
den.
Naarmate het nieuws zich verspreid
de kwamen op straat de dis
cussies op gang het eerst van al
by de krantenkiosken die letterlijk
werden bestormd. Er vormden zich
L'SSEL (AP) De Russische
ire inmenging in Tsjecho-Slo-
heeft geieid tot verhoging
e waakzaamheid van de stryd-
len van de NAVO, de Noord-
lische Verdragsorganisatie. Dit
•teren medegedeeld in Brussel,
fasteau (België), waar het
kwartier van „Shape" is ge-
W. verklaarde een woordvoer-
-Dit is weer een duidelijk be
kt troepenvermindering in dit
onzin is en dat men, vooral
<1 e r 1 a n d, niet te hard van
moet lopen met bezuinigingen
op de defensieuitgaven. Het gevaar
bestaat nog altyd. De NAVO heeft
nog altyd zin".
Aan het einde van een speciale
vergadering van de NAVO-raad gaf
een woordvoerder gisteren de volgen
de verklaring uit. „De NAVO-raad
heeft vanmiddag de besprekingen
over de toestand in Tsjecho-Slowa
kije voortgezet. Algemeen werd uit
drukking gegeven aan de overtuiging
dat de militaire interventie van de
landen vain het Warschaupact een
duidelijke schending van het Hand
vest van de Verenigde Naties en van
I
het internationale recht is.
Er was algemene teleurstelling
over het negatieve effect, dat deze
militaire interventie zal hebben op
het proces van ontspanning en ver
betering van de betrekkingen tussen
het Oosten en het Westen, waaraan
de Noordatlamtische Verdragsorgani
satie een hoop moeite en tyd heeft
besteed, zoals bleek uit het rapport
over de toekomstige taken van de
organisatie, het ministeriële commu
niqué van Reykjavik en de voorstel
len voor vermindering van troepen
machten aan beide zyden".
druk-pratende groepen, die echter
snel zwegen wanneer men een vreem
deling ontwaarde en vreemdelin
gen vallen in Moskou snel op. Maar
in het voorbijgaan viel toch de stem
ming op te maken uit een enkele
opgevangen uitroep: „Wat zullen de
Amerikanen nu doen?" Of: „Je
kunt er donder op zeggen, maar nu
zullen de touwtjes hier ook wel
strakker worden aangehaald".
Dergelyke benardheid is echter
verre van algemeen bij een publiek,
dat zich vaak onverschillig toont en
dat zijn emoties altijd snel in be
dwang heeft. De man-in-de-straat,
die al met reserve en behoedzaam
heid had gereageerd op de gebeurte
nissen van de afgelopen weken en
maanden, was gisteren uiteraard dui
delijk onder de indruk van het quasi-
apocalyptische tafereel dat de och-
tenblad en de middagbladen en
de avondbladen, gesecondeerd door
radio en televisie, hem dagelijks met
volle paplepels hadden ingego
ten. Het schrikbeeld van een herre
zen nazi-Duitsland. Duitsland, dat is
de enige ware en onmiddellijke vyand
die de Rus van nabij kent en
geen Rus, die de verschrikkingen van
de Tweede Wereldoorlog heeft verge
ten!
Maar het beeld dat de man-in-de-
straat oplevert, is niet het beeld dat
men waarneemt bij de intellectuele
elite van het land. Het allerminst bij
de jeugd die van het begin-af zyn
sympathie voor het „Tsjechoslowaak
se experiment" niet onder stoelen of
banken heeft gestoken. Gisteren was
het deze jeugd die ontzet bleek te
zijn bij het zien van het drama waar
in dit experiment ten onder ging. De
jeugd had de hoop bewaard dat wat
in Tsjecho-Slowakije bezig was te
ontkiemen, gelegenheid zou hebben
gekregen te ontluiken, te groeien en
te bloeien.
Velen in Rusland hebben na Tsier-
na en na Bratislawa gehoopt dat
de harmonie wellicht zou terugkeren
in de socialistische gemeenschap.
Maar voor de Russische leiders en de
politieke kaders betekenden Tsierna
en Bratislawa in feite een laatste
respyt, een laatste kans voor Doebt
sek en de zynen. Hoezeer ook met
klem gewaarschuwd, Doebtsek en
zijn medestanders hadden die kans
niet gegrepen. Dan moest het finale
oordeel maar worden voltrokken: Nu
moest Praag maar de prys betalen
die de heersers van het Sowjetryk,
Arbeiders in een auto fabriek
in Moskou betuigen hun instem
ming met het Russische optreden
in Tsjecho-Slowakije door tijdens
een bijeenkomst in de hal van de
fabriek hun hand op te steken
steunend op de „sympathie van het
volk" en op „de kreet om hulp" uit
Tsjechoslowakije. hadden vastgesteld.
Een hoge prys. Maar geen prys is
voor de Sowjet-orthodoxie te hoog
wanneer het gevaar moet worden af
gewenteld van dat ene verdoolde
schaap dat hele kudden po hol kan
laten slaan
