Rondvlucht boven Leiden en omstreken f hegen
Vlieg er eens uit met
liet L.D. op zaterdag
31 augustus
Schip(s)hol was eens
een schepenkerkhof
Met een Fokker Friendship
veiliger
dan U
denkt
N.L.M. en L.D.
geven veel
Vlieg er eens uit met het L.D.
Letterlijk en figuurlijk gaat dit op zaterdag
31 augustus gebeuren. Van de Nederlandse
Luchtvaart Maatschappij een dochteron
derneming van de K.L.M. heeft ons blad
een Fokker Friendship kunnen charteren,
waarmee die dag een rondvlucht boven de
Duin- en Bollenstreek en de Rijnstreek, met
als centraal middelpunt Leiden, zal worden
gemaakt. Er zal op circa driehonderd meter
hoogte worden gevlogen, zodat de waarne
ming uit de lucht vrij nauwkeurig zal kunnen
zijn. Mocht het weer, en daardoor het uitzicht,
slecht zijn, dan wordt de vlucht verschoven
naar zaterdag 7 september.
Het wordt echter maar niet zo
een rondvlucht. De N.L.M.-ser-
vice en die van het Leidsch Dag
blad zijn groot.
Die begint al bij het vertrek
voor ons gebouw aan de Witte
Singelwaar een comfortabele
touringcar klaar staat om de
luchtreizigers naar het moderne
Schiphol te vervoeren. Eenmaal
op de Amsterdamse luchthaven,
mar wij spoedig opgenomen zijn
in de sfeer van aankomende en
vertrekkende vliegtuigen, volgt
een uitgebreide K.L.M.-rondlei
ding over de internationale
luchthaven, met zijn „straalreu-
zen", die 80.000 liter kerosine in
hun tanks kunnen meevoeren.
Na deze „kjjk op Schiphol" staan
charmante stewardessen klaar om
ons naar de bus te brengen (ticket-
controle), dde zorgt voor het ver
voer naar de Friendship. En dan...
de motoren draaien reeds op snel
heid, begint de vlucht. Langzaam
taxiët de Fokker Friendship, waar
in plaats is voor 36 passagiers, naar
de startplaats. Dan nog even wach
ten op het startsein uit de verkeers
toren, een snelle aanloop (circa 200
km per uur) en de machine komt
los van de grond en kiest voor deze
rondvlucht juiste hoogte. Zoals ge-
[zegd driehonderd meter. Met een
gemiddelde snelheid van plm. 300
km koerst de piloot dan op Duin-
Bollenstreek af.
Zittend in een comfortabele vlieg-
stoel en uitziend door de raampjes
ontrolt zich dan een prachtig pano
rama voor ons oog. Herkennings
punten zijn al spoedig gevonden. De
Keukenhof in Lisse, het Witte
Kerkje in Katwijk. De Flora-hal in
Rijnsburg, Stadhuis en Den Burcht
Leiden, de fabrieken van de
Rijnstreek. Mochten wjj het er moei
lijk mee hebben, dan is er altijd nog
de explicatie vanuit de cockpit.
Terug van een vlucht van plm.
een half uur. waaraan een blijvende
herinnering en een mapje met reis-
bescheiden worden verbonden, Is er
gelegenheid om op Schiphol een
kopje koffie te drinken en om van
af 'de waiid'elpieren het immense
luchtverkeer gade te slaan. Na ruim
2% uur Shciphol wacht dan nog al
leen de terugreis die weer op het
punt van uitgang (L.D.-gebouw»
eindigt. Wij zijn dan ongeveer vier
uur onderweg geweest.
Over de boeking voor deze rond
vlucht en de kosten en de wjjze
van betaling vertellen wij elders in
dit nummer. Indien de belangstel
ling voor deze „vlieg-er-eens-uit-
tocht" bijzonder groot mocht zjjn,
is het mogelijk meerdere Friend
ships op één dag in te zetten.
Teneinde de kwaliteiten van de
Fokker Friendship te beproeven en
ons een oordeel te kunnen vormen
over de luchtreis, maakten wij de-
zer dagen een NLM-vlucht (gere
gelde lijndienst) Schiphol/Eind
hoven.
Persoonlijk hebben wij er ons
tijdens de vlucht van kunnen over
tuigen, dat de passagiers inderdaad
vanaf iedere stoel een voortreffe
lijk uitzicht hebben. Daar komt nog
bij dat de rondvluchten (wij vlogen
op 2200 meter hoogte) op aanzien
lijk minder hoogte zullen worden
uitgevoerd. Wat ons verder opviel,
was, dat de vleugels van een Fok
ker Friendship boven de raampjes
zijn aangebracht, waardoor het
uitzicht niet wordt belemmerd. In
luchtvaartkringen noemt men de
Friendship dan ook een „hoogdek
ker". En dan nog iets. Voor het
geval U bij deze rondvlucht niet
uw luchtdoop meemaakt, biedt een
vlucht op slechts 300 meter hoogte
een grote bekoring. Bij interconti
nentale vluchten, waarbij steeds op
grote hoogte wordt gevlogen, ver
dwijnt het land in het niet of
vliegt men boven het wolkendek.
Bfj een rondvlucnt wordt men als
het ware met zijn neus op de ste
den, dorpjes en gehuchten gedrukt.
Wellicht denkt U, dat U uw
streek kent, maar wij kunnen U
verzekeren, dat de streek, of uw
stad of dorp er vanuit de lucht
geheel anders uitziet dan U zoudt
verwachten. Vlieg er eens uit op
uw vrije zaterdag met het L -D., wjj
verzekeren U, dat U er geen spijt
van zult hebben. Vliegen boven ei
gen streek is een ware belevenis.
Nog even en dan gaan wij
de lucht in.
Het oomfortabele interieur
van de Fokker Friendship.
Rustig glijdt een prachtig
panorama aan de luchtreiziger
voorbij.
Schiphol is een eeuwenoude naam. Toen de Haarlemmer
meer nog een onafzienbare watervlakte was, liep het uiterste
n.o.-gedeelte als een trechter zeer nauw toe. Bij een aanhou
dende zuidwester-storm werd het water van de Haarlemmer
meer juist in deze engte zodanig opgestuwd, dat menig schip
daardoor onklaar raakte, strandde en verging. Deze plek kreeg
hierdoor in de loop der jaren een slechte naam. Het werd een
schepenkerkhof, een „schipshol". Sedert de drooglegging in
1852 heeft de Haarlemmermeer zijn water en Schiphol de let
ter s verloren; het meer werd een vruchtbaar polderland,
Schiphol een wereldluchthaven.
De geschiedenis van Schiphol als
vlieghaven begint omstreeks het
einde van de eerste wereldoorlog.
De eerste vliegtuigen, die er land
den. waren militaire toestellen. Het
was de jonge militaire luchtvaart,
die in 1917 beslag legde op dit ver
laten hoekje in de Haarlemmer
meerpolder. Na de vrede van 1918
kwam er een overcompleet aan mi
litaire toestellen. Ondernemende
mannen, met een vooruitziende
blik, kwamen snel tot de conclusie,
dat hier een nieuw verkeersmiddel
zijn intrede had gedaan, dat ook
voor de burgermaatschappij waar
de zou kunnen hebben. In Neder
land waren het ue vlieger-officieren
Plesman en Hofstee, die het initia
tief namen tot een luchtvaartten
toonstelling aan de overkant van
het IJ. De ELTA Eerste Lucht
verkeer Tentoonstelling Amster
dam werd een enorm succes.
met hun bommen bestookten en
einde 1944 deden de bezettingstroe
pen de rest. De luchthaven werd
totaal In puin gelegd, er bleef geen
steen op de andere.
Gigantisch
K.L.M.
De Fokker Friendship, waarmee onze abonnees de
rondvlucht boven Leiden en omstreken zullen maken.
Als uitvloeisel daarvan zag op T
oktober 1919 de K.LJM. het levens
licht, met Plesman als administra
teur, later president-directeur. Als
verkeersbasis koos men het 76 h.a,
grote militaire vliegveld Schiphol
waar een andere vlieger-officier
van het eerste uur Jan Dellaert
stationschef werd. Sedertdien zijn
K.LM, en Schiphol onverbrekelijk
verbonden geweest. Op 17 mei 1920
opende de K.L.M. haar eerste gere-
gelde dienst op Londen (drie maal
per week), in september van dat
Jaar gevolgd door e en geregelde
dienst op Hamburg en Kopenhagen.
K.LM. en Schiphol groeiden als
kool. Reeds in 1930 werd een veer
tiendaagse dienst op Batavia (Dja
karta) ingesteld. Het aantal passa
giers steeg van honderden tot dui
zenden, ja zelfs tot tienduizen
den per jaar.
In de laatste wereldoorlog kreeg
Schiphol het hard te verduren. Het
begon op 10 mei 1940 met een
bombardement van de Deutsche
Luftwaffe. In de jaren '40 tot '44
v/aren het de Geallieerden, die het
door de Duitsers gebruikte vliegveld
Na de oorlog werd de herbouw
van Schiphol energiek aangepakt.
Op 28 juli 1945 kon reeds het
eerste verkeersvliegtuig weer op
Schiphol landen. In november van
datzelfde jaar waren alle landings
banen door voorlopig aangebrach
te voorzieningen weer bruikbaar ge
maakt en kon ook de K.L.M. zich
op Shciphol ongeremd verder ont
plooien. De resultaten van deze
waarlijk gigantische ontplooiing
een miljoenen object zullen de
intekenaars op de rondvlucht
„Vlieg er eens uit met het L.D."
zaterdag 31 augustus met eigen
ogen kunnen aanschouwen.
.«■■■■■■■■■■■■■■■■BI
In de jaren '20 was vliegen
nog een groot avontuur. Hefe
was in de tijd wij schreven
toen 1920 dat Neerlands
trots, de K.L.M., in een ge
huurd en omgebouwd militair
vliegtuig de eerste geregelde
luchtlijn Amsterdam-Londen
opende. De capaciteit van de
open cabine was toen op
slechts twee personen bere
kend, luchtreizigers, die zich
tegen de kou in dikke kleren
sjorden en bovendien een
stofbril droegen.
Een groot avontuur, dat de
ouderen onder onze lezers
zich nog wel zullen herinne
ren, was de vermaarde Peli-
kaanvlucht naar ons voorma
lig Ned. Indië. Wat hebben
wij in spanning met de dappe
re bemanning meegeleefd.
Sindsdien is er in de internationale
en ook Nederlandse luchtvaart wel
het een en ander veranderd. De
techniek ging met sprongen voor
uit. terwijl ook de grootst mogeltfke
aandacht werd besteed aan de vei
ligheid. Het gezegde „vliegen is
veiliger dan U denkt" is een gevleu
geld woord geworcen. Dit veilig vlie
gen. gepaard gaande met een ster
ke uitbreiding van het luchtnet
momenteel doen reeds ruim dertig
luchtvaartmaatschappijen in een
geregelde dienst Schiphol aan
had een opmerkelijke groei van het
luchtverkeer tengevolge. Ruim
drie miljoen passagiers (in- en uit
gaande) had Schiphol het vorig jaar
te verwerken. Dertig jaar geleden
waren dit er nog maar 112,546.
Naast de zakenvluchten zijn voor
al in de laatste jaren de vakantie-
vliegreizen sterk toegenomen. Houdt
men zich in deze vakantiemaan
den in de vertrekhal van Schiphol
op. dan waant men zich in de ja-
der dertig op een zonnige zondag
in het Centraal Station van waaruit
de Amsterdammers uitstromen
voor een dagje Zandvoort. Zo in
tens is op Schiphol de drukte. Ter
illustratie van deze opmerkelijk©
groei een paar cijfers. Bedroe gze'
ventien jaar geleden het jaartotaal
van passagae rsdie naar, van of via
Schiphol reisden 359.617, thans
wordt dit aantal in de drukste
maand genoteerd'. Met het reizi-
gersvervoer heeft ook het post- en
goederenvervoer gelijke tred gehou
den. In dertig jaar liep het goe
derentransport op van 2.500.100 kg
naar thans 104.866.530 kg. Voor de
PTT zijn deze cijfers 763.000 (dertig
jaar geleden) en thans bijna zeven
miljoen kg.
Het luchtverkeer is populair ge
worden Daaibij is Schiphol de
moderne luchthaven op het kruis
punt van de belangrijkste interna
tionale luchtroutes.
De N.L.M./K.L.M stewardess
aan wier zorgen de luchtpassa-
giers gedeeltelijk zijn toever
trouwd.
FOTO'S LD/HOLVAST)
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1968 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA T
