«combineerde motor
n GM
Toekomstauto van Ford
LINKS VOORRANG
WINT TERREIN
rs door de muur
deuk of kras
2000 ste
brok uit
de ruimte
Zelfbouwflats
mit
NIEUWE VOLKSWAGEN
•bekleder
Nieuwe 13 M W -modellen
Bij botsing
direct stroom
uitschakelen
Amerika wenst
nieuw gesprek
over de Pueblo
lAO 15 AUGUSTUS 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA II
I wit wegen, wagens9 wielen en wat - c»r - zo - bij - Umm
eral Motors heeft een
jnentele wagen gelan-
met een krachtbron die
nieuw is voor de auto-
rie. Hij bestaat uit een
natie van twee motoren,
•rbrandingsmotor en een
omotcw en wordt daar-
bride-motor genoemd.
^ride-motor is ingebouwd In
i Kadebt van het modeljaar
feite is het een elektrische
aarvan de batterijen gedu-
e rit worden bijgeladen, om
actieradius van het voertuig
ten.
Stirlingtype
cu's normale lood/zuur
worden bijgeladen door de
lingsmotor. Dit is geen gewo-
entaonele motor, waan'an het
iingsproces in de cilinders
leeft, maar een van het zg.
ype met uitwendige ver-
rbranding van de brandstof
hierbij in een afzonderlijke
zoals bij een oliebrander in
ranningsinstallatie of bij een
eh stoommachine.
9tcrlingmotor kunnen ver-
I brandstoffen worden ge
mis bijvoorbeeld: niet lood-
benzine, kerosine of die
verbrandingsproces in de-
heeft een onafgebroken
ing plaats, waarbij als
dieselolie wordt gebruikt,
randstof is niet alleen veel
r dan benzine, maar ver-
t ook nauwelijks de lucht,
vrijwel een volledige ver
plaats heeft, waardoor
geringe hoeveelheden kool-
e en koolwaterstof in de
achterlijven.
Geen reuk
rspreidt de motor bijna geen
produceert voorts veel min-
ïd dan een conventionele
Stirlingmotor laadt via
«[stroomgenerator de batte -
en deze voeden een elekt.ro -
ie de achterwielen aandrijft,
de Stirling-motor, als de
tor bevinden zich achter m
terwijl voorin de batterij-
de elektrische bedienings-
iir zijn gemonteerd,
left bijna tien jaar aan de
ling van de Stirling-motor
bij welke werkzaamheden
ips Nederland ten nauwste
trokken. Er hebben zowel
oren met 1 als 4 cilinders
die vermogens ontwikkel-
Itot 400 pk.
perimentele wagen wordt
d als „GM Stir-Lec I".
Zweedse postauto
met DAF-motor
Al eerder werd bericht, dat de
Zweedse posterijen een bestelauto in
gebruik zouden nemen, voorzien van
een Daf 44 motor en het Varioma-
tic automatische transmissiesysteem.
Dezer dagen is het eerste exem
plaar gereed gekomen. De nieuwe
bestelwagen, die de typebenaming
KVD-440 heeft gekregen, wordt
vervaardigd door een nieuweling op
het gebied van de autofabricage.
Het is de Zweedse firma Kalmar
Verkstads AB, die reeds een jarenlan
ge ervaring heeft, in de fabricage van Volkswagen heeft ons vorige week i minuut produceert hy een vermogen
ander rollend materieel, zoals in- verrast met de nieuwe VW 411, Ivan 76 SAE-pk. De maximum snel-
dustrietraktoren en my'nlokomotie- twee- of vierdeurs, met of zonder heid van de auto is 145 kilometer
ven, maar die zich met de produktie automatische versnelling. Wij publi- per uur. Het maximum koppel van
van dit voertuig als vierde Zweedse ceren nog een foto Van de 411 L. 4- 12,7 mkg wordt afgegeven by 2800
onfrtfoKriöIr Viooft o o nira/l unH nood oom
autofabriek heeft aangediend naast
Volvo, Saab en Scania Vabis.
De eerste 500 wagens van een
eerste order van de Zweedse poste
ryen ter grootte van totaal 1000 wa
gens zullen nog dit najaar de fa
briek kunnen verlaten.
In Canada en New York worden
proeven genomen om na te gaan of
deze auto ook zou kunnen worden
gebruikt als minitaxi. In ieder ge
val houdt de fabrikant er rekening
mee het volgend jaar ongeveer 3000
wagens te kunnen afleveren.
De Nederlandse 40 pk motor kan
het wagentje <3.57 m. lang, 1.71 m.
breed en 1.86 m. hoog) een topsnel-
|heid van 100 km/u geven. Van 0 tot
I 80 km/u trekt hy op binnen 16 se-
con den. De carrosserie is gemaakt van
deurs. Met deze wagen beweegt
Volkswagen zich voor het eerst in de
hogere middenklasse. De prijs is he
laas nog niet bekendgemaakt.
Het is een elegante auto, die naast
royale binnenmaten een ruim beme
ten kofferruimte heeft van 560 liter.
De VW 411 wordt aangedreven door
een 1700 cc motor. De vlakke, lucht-
gekoelde viercilinder boxer-motor
achterin de wagen heeft twee carbu
rateurs. By 5.000 omwentelingen per
met plastic versterkt glasfiber. Vol
gens de fabrikant zal binnen twee
jaar ook een dergelyke auto met
elektrische aandrijving op de markt
worden gebracht.
omwentelingen per minuut <SAE:
12.9 mkg by 3300 omw min.) Het is
een uitgesproken korteslagmotor
boring x slag is 90 x 66 mm), com
pact uitgevoerd, die een gemiddelde
zuigersnelheid heeft van 9.9 m 'sec.
bij 4500 omw/min. De motor neemt
genoegen met benzine met octaange-
tal 90 als gevolg van de compressie-
verhouding: 7,8 1.
De cabine van de auto is gecon
strueerd als een „veiligheidscel"
De (zelfdragende) carrosserie van
staal is door scheidingswanden in
drie cellen verdeeld. De spatborden
wisselen. Ter verhoging van de vei
ligheid is de VW 411 uitgerust met
grote 15"-wielen met radiaalbanden,
met een tweekrings-remsysteem en
met schyfremmen vóór. Stuur en
stuurkolom hebben speciale veilig
heidselementen; het dashboard is met
schuimplastic bekleed. De stoelen
kunnen horizontaal en verticaal wor
den versteld. De verwarming be
staat uit een motorverwarming en
een onafhankelijke kachel. Het ben
zineverbruik is 1 liter op 9 ét 10 km.
Alle Volkswagens zijn met ingang
van het modellenjaar 1969 uitgerust
met een waarschuwings-knipper-
lichtinstallatie. Daarvoor is in het
dashboard van de VW's een extra
schakelaar ingebouwd, waarmee al
le knipperlichten gelijktijdig in wer-
zyn geschroefd, en dus snel te ver- king kunnen worden gesteld,
ADVERTENTIE
LEIDEN i Eigen berichtgeving raad heeft er by zyn regering in een
Links voorrang krygt steeds meer 145 bladzyden dik rapport op aan-
aanhangers: er zijn al bewegingen gedrongen voorrang voor rechts te
in Frankrijk en België, en in Ne
derland blijft wiskundeleraar pater
Ed Krekelberg in Delft onvermoei
baar streven naar links voorrang op
onze wegen, een streven dat waar-
schynlijk mede aanleiding is geweest
voor de Stichting Wetenschap
pelijk Onderzoek Verkeersveiligheid
(S.W.O.V.» om in september proeven
te nemen op wegkruisingen.
De Franse aociaal-economiache
BMW heeft voor het modeljaar 1969 zijn vierdeursmodellen 1800 en 2000
(niet te verwarren met de tweedeur suit voering 2002 met kleiner formaat
carrosserie, die in het begin van dit jaar verscheen) ingrijpend gewijzigd,
o.a. door ze volledig aan te passen aan de Amerikaanse veiligheidseisen.
De 1800 is bovendien van een ultra korteslag motor voorzien. Deze heeft
niet alleen het motorblok van de 2000 maar ook dezelfde zuigers, (met een
boring van 89 mm tegenover 84 mm van de vorige 1800-krachtbron).
De slag van de 2000 motor is echter verkleind van 80 tot 71 mm. Deze
wijzigingen hebben geen verandering gebracht in het vermogen van de
BMW 1800, maar de trekkracht in de hogere toerentallen moet er door zyn
gestegen.
Voorts heeft de 1800 nu ook een wisselstroomdynamo (die ook by lagere
By autobotsmgen bestaat altyd
het latent gevaar, dat de voertuigen
in brand geraken. De mogelykhead is
namelijk niet uitgesloten, dat de
brandstofleidingen stuk gaian of dat
de benzinetank lek gestagen wordt,
waardoor de lichtontvlambare benea- j
ne kan wegstromen. In het hele mo
torgedeelte kan de uitstromende
brandstof gemakkelijk gaan branden.
Uit onderzoekingen ia gebleken, dat
een dergelyke brand voornamelijk
ontstaat door kortsluiting in het
elektrisch systeem van de wagen.
Daarom moot na een ««totwtasir* zo
mogelyk het contactsleuteltje
het
veranderen in voorrang voor links.
In het rapport zijn zes bladzijden
gewyd aan de proeven die in Apel
doorn zyn genomen; proeven die
gunstig voor links voorrang uitvielen.
In het rapport konden echter niet
meer de resultaten worden opgeno
men van proeven in Brussel, die la
ter zyn gehouden, en waarvan de
resultaten volgens pater Krekelberg
nog meer voor invoering van link»
voorrang pleiten. Volgens pater Kre
kelberg is er thans een internationa
le beweging ten gunste van link»
voorrang ontstaan, die sterk bevor-
derd moet worden.
De S.W.O.V. die het de laatete tijd
moeilyk heeft gehad, omdat haar is
verweten nog niets aan links voor-
j rang te hebben gedaan, schynt voor
I de druk te zyn bezweken en gaat
nu in september, zo is de bedoeling,
proeven nemen, waarby zeker links
(of rechte) voorrang een rol zal
spelen. Maar de S.W.O.V. noemt het
een „kruisings- en ontruimings-
proef"
WASHINGTON (Reuter» De
V.S. willen een nieuwe samenkomst
met Noord-Korea voor een gesprek
over het door Noord-Korea in be-
de fabrikant mogen gelo
de automobilist over een
het woord plaatschade
kunnen schrap-
een nieuw soort
uitgevonden, Royalex, dat
kunststaai wordt genoemd,
met een koetswerk van
staal werd onlangs
door het Uniroyal con-
niaatschappy die hier te
de Uniroyal Englebert
importeert. Met deze zich
het experimentele stadium
auto werd dwars dooi"
voor dit doel gemetsel-
stenen mum- gereden,
voorruit en antenne
sneuvelden by dit experiment, bum
pers. ohroomstrips en wat kleine
j metalen onderdelen werden geha
vend, maar het koetswerk doorstond
deze proef met glans. De uit hun
voegen geraakte stenen, die her en
der verspreid werden en ook de mo
torkap niet onberoerd lieten, hadden
zelfs geen krasje, laat staan een
deuk veroorzaakt.
j Helaas ls het materiaal, waaraan
een langdurige ontwikkelingsperiode
j vooraf is gegaan, nog te duur om er
auto's in grote serie-produktie van
te bouwen.
Voor auto's met een beperkte pro
duktie (tussen 50.000 en 100.000 per
jaar) kan het materiaal echter reeds
in de praktijk worden toegepast.
Het lanceren van droomwa-
gens en experimentele voer
tuigen is een belangrijk onder
deel van de grote autoconcerns
geworden. Bij droomwagens
wordt voornamelijk de fantasie
der vormgevers de vrije loop
gelaten. Bij experimentele au
to's staan de technische expe
rimenten voorop.
Fords nieuwste experimentele wa
gen is de Techna, een wagen met
maar liefst vyftig noviteiten in het
technische vlak. Het is zeer de vraag
of al deze nieuwigheden in de toe
komstige seriemodellen terug zullen
zyn te vinden. Wel verwacht men,
dat een groot aantal hiervan over
enkele jaren reeds in de normale
produktie zal worden toegepast.
Vondsten
De nieuwe BMW 2000 (vierdeurs) met het geioijzigde front.
snelheden de accu nog oplaadt) gekregen, waarmee de 2000 al eerder wa6
uitgerust
Voorts werd het remsyateem van zowel de BMW 1800 als de BMW 2000
vernieuwd. Dit systeem is thans bekrachtigd en heeft gescheiden circuits 1 worden^omgedraaid tetietad»
gekregen. Gescheiden remcircuits zijn volop in de automode. vooral sinds stroomnet uit te schakelen
(te veiligheidsvoorzieningen als verkoopargument zijn geaccepteerd. 0p d<w kan m I slag genomen Amerikaanse inUeh-
Uiterlijk zyn de nieuwe BMW's 1800 en 2000 (inclusief Tilux) herkenbaar autobrand worden voorkomen. j tingenschip Pueblo en de nog in le-
aan een gewyzigd front, waarby het kenmerkende BMW-middenstuk ver- zijn de bemanning van 82 man.
der naar voren is geplaatst, Overigens heeft de 1800 ronde en de 2000 recht- j Dit heeft het Amerikaanse ministe-
hoekige koplampen. j rie van buitenlandse zaken gisteren
j Anik»»;L-0anfi „„..L, meegedeeld. Het laatste gesprek tus-
I /VIlltrriKaailll rrem sen Amerikaanse en Noordkoreaanse
j onderhandelaars is 35 dagen geleden
in Panmoendjom gevoerd. De Pueblo
I werd 23 januari opgebracht. Noord -
Korea en de V.S. zijn sindsdien 16
keer bijeengeweet. Het laatste ge-
I sprek was op 9 juli.
Volgens het Noordkoreaanse pers
bureau hebben de gezagvoerder en
de bemanning van de ..Pueblo" dins
dag op 'n persconferentie hun excu
ses aangeboden voor hun „misda
den".
De persconferentie, die werd gehou
den op verzoek van bememiing, werd
bijgewoond door kapitein Lloyd Bu-
cher, vyf officieren, een oceanograaf
en 18 vertegenwoordigers van de
bemanningsleden.
Bucher zou op de persconferentie
hebben gezegd: „Hoewel wy en de
overige bemanningsleden van de
Pueblo misdadigers zyn die spionage
en vtfandelyke activiteiten hebben
bedreven na diep in uw territoriale
wateren te zyn doorgedrongen, heb
ben wy nu diepgemeend spyt vaji
onze misdaden. Wij hebben verzocht
deze persconferentie te mogen hou
den om uw hulp te krygen by de
verwezenlyking van onze wens tot
repatriëring".
De „Pueblo" werd op 23 Januari
door Noord-Korea aangehouden om
dat het schip spionage-acttviteiten zou
hebben bedreven in de Noordkoreaan
se territoriale wateren. Noord-Korea
eist dat de Verenigde Staten hun
excuses aanbieden voor dit incident
en beloven zich in de toekomst van
dergelijke „vijandelijke daden" te
onthouden.
Enkele van de meest opmerkelyke
vondsten laten we hier volgen. Voor
het openen en sluiten der twee bre
de portieren heeft men een heel
aparte constructie toegepast. Alleen
het voorste stuk der deuren schar-
neert namelyk op de conventionele
wijze. De rest kan men evenwydig
aan de flank heen en weer schuiven.
Het voordeel van deze constructie is.
dat als de wagen naast andere auto's
is geparkeerd, men slechte 45 cm
ruimte nodig heeft om de deuren te
openen voor het in- en uitstappen.
Motor en versnellingsbak zyn 23
cm verder naar voren geplaatst dan
by de huidige auto's. Bovendien
zijn de aandryvings-componenten
veel lager in het chassis geplaatst,
waardoor de cardantunnel alleen nog
maar als een lichte uitstulping in het
voorcompartiment zichtbaar is. De
cardanas zit voorts niet in het mid
den onder oe wagen maar ca. twee
decimeter dichter by de bestuurder.
Hierdoor heeft de middenste passa
gier op de voorbank (het is een zes-
persoonswagen) geen hinder van de
toch al verlaagde tunnel.
De voorruitstyien zyn van zeer
smal formaat en belemmeren op
slechts minimale wyze het uitzicht.
Deze constructie was mogelyk
doordat de ruit als een zg. zelf
dragend deel van het koetswerk ls
uitgevoerd. Om de toegankelijkheid
tot het motorcompartiment te ver
groten. kan het gehele voorstuk (mo
torkap plus spatborden) naar vo
ren worden geklapt. De Triumph
heeft een soortgelyke constructie.
de selectiehefboom plaats gemaakt
voor een keuzering. Schakelt men de
transmissie in dan worden de deu
ren en het kofferdeksel automatisch
j vergrendeld. Door een enkel venster
in het instrumentenpaneel krijgt de
bestuurder via een elektronisch sy
steem informatie over tal van on
derdelen, zoals de stand van het koel
water, het vloeistofniveau in de
accu en in het ruitensproeier-reser
voir, de transmissietemperatuur, het
brandstofpeil, de oliedruk, maar ook
als er een lamp defect is.
De voorband is niet verstelbaar. In
de plaats hiervan kunnen de pedalen,
gemonteerd op een voetenpla-
teau, over 15 cm. versteld worden.
Dat geschiedt met elektrische hulp
kracht. Ook de stuurkolom kan in
diverse posities worden versteld.
I Het verwarmingssysteem heeft een
voorziening voor een snelle verwar
ming van voor- en achterruit. De
bumpers, die nauw aan de carrosserie
aansluiten, zyn var plastic, dat een
stalen versterking heeft.
Eén venster
De automatische transmissie wordt
elektrisch geschakeld. Daarby heeft
COLORADO SPRINGS (AP)
De raket waarmee de Russische Kos
mos 222-satelliet werd gelanceerd, is
dinsdagmorgen naar de aarde terug
gevallen, zo heeft het Noordameri-
kaanse luchtverdedigingscommando
bekend gemaakt. Het was het 2.000ste
door mensenhanden gemaakte voor
werp dat naar de aarde is terugge
vallen sedert de lancering van de
eerste Russische Spoetnik op 4 okto
ber 1957, zo werd gezegd.
op vrijwel alle
Franse invoer
WASHINGTON (Reuter) Het
Amerikaanse ministerie ran Finan
ciën heeft besloten een vergeldend
recht van 2,5 procent op bijna alle
invoer uit Frankrijk in de Verenigde
Staten in te stellen. Het recht sal in
gaan op 14 september en zal gelden
voor alle invoer uit Frankrijk, waar
over invoerrecht verschuldigd k. uit
gezonderd produkten waarvan de uit
voer niet wordt gesubsidieerd door
de Franse regering. Het ministerie
heeft dit besluit genomen na een on
derzoek van een maand van de maat
regelen die de Franse regering heeft
genomen ter bevordering ran de
Franse uitvoer.
Het gaat hierby ki de meeet* ge
vallen om restitutie van loonkosten
voor produkten die bestemd zyn voor
export. Het ministerie is than» tot.de
slotsom gekomen, dat. deze conses-
sies als subsidie moeten worden be
schouwd en dat de Verenigde Staten
gerechtigd zyn vergeldingsmaatrege
len te nemen.
Een ambtenaar van het. ministerie
van Financiën in Washington zei,
dat het vergeldende reoht zal worden
geheven op naar schatting tweehon
derd miljoen dollar aan Franse pro
dukten die vermoedeiyk tussen 14
september en eind januari van het
volgeaid jaar de Verenigde Staten
DOORWERTH (GPD) Het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
gaat, indien goedkeuring wordt verkregen, in Doorwerth een flatge
bouw met ongeveer 12 flats bouwen, die wat het exterieur betreft
met bijzonder zullen zijn, maar wat het interieur aangaat des te
meer.
Opgeleverd worden n.l. lege ruimten die de toekomstige bewoners
de mogelijkheid biedt ze naar eigen inzicht in te delen. Dat kan
gebeuren met behulp van inbouwelementen. die in de toekomst
waarschijnlijk in massa industrieel zullen worden vervaardigd De
bewoners mogen zelf niet gaan pionieren, maar wel kunnen zij 'hun
inzichten laten verwezenlijken door deskundige bouwers.
