an van Riebeeckhuis
wordt gerestaureerd
Gehuwde priester weer
in kerkelijke functie
Orgel- en
van Mar
beiaardspel
Bruinzeel
3w Leidsch Dagblad
Belangrijk
nieuws
Feike Asma herdacht
Bach in Noordwijk
Poëzie is amusement
NAVO gaat Russische
schepen controlereu
in Middellandse Zee
Vrouw
kreeg
ruilhart
„Over vijf a tien
jaar heel normaal
mee op vakantie
n Culemborg:
Concert in Voorschoten)
Zware stra ffen
geëist
wegens
meineed
kunst
DAG 30 JULI 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
lULEMBORG (ANP) In Culemborg staat op de hoek van
Achterstraat en de Binnenmolenstraat een verwaarloosd en
kommerd complex van twee huizen, die daar bekend staan
jhet geboortehuis van Jan van Riebeeck. De huizen zijn
kumenten van het Zuidhollandse type met trapgevels, uitge-
pgde ontlastingsbogen voorzien van boogtrommels met met-
nozaïek. De verdiepingen hebben nog krui^vensters, de wa-
tijsten hebben prachtige profielen, terwijl fraai gesmede
lirankers de gevel verlevendigen.
h wendig zijn er zelfs nog resten van laat-middeleeuwse
hitectuur.
[ids 1951 zyn er al pogingen aan-
lad tot consolidatie en restau-
door de toenmalige burgemees-
ttelaas zijn die niet gelukt. Wèl
|te het om ddt complex, tezamen
een belendend 19die-eeuws pand
talden van de gemeente Culem-
te verkrijgen.
1966 kwam op initiatief van
fitter en secretaris van de Bond
lisohut, de heren mr. Arn. J
ly en Ton Koot, in overleg met
emeesuei en gemeentesecretaris
Culemborg, een stichting Jan
Riebeeckhuis tot stand. Deze
ting verwierf, dank zij het ge-
itebestuur van Culemborg, het
)lex verkommerde panden in
i. Architect C. W. Royaards
opdracht een restauratieplan
aken. Op initiatief van de Zuid-
0arise historicus dr. W. Punt.
I in Pretoria een Zuidafrikaanse
iting Van Roebeeckhuis opge-
i om financiële steun te verle-
aan de rests uratieplannen in
rland.
Kosten vijf ton
Is termorgen kwam de voorzitter
de Zuidafrikaanse stichting dr
v. Hiemstra naar Culemborg om ten
stadhuize op een feestelijk samenzijn
aan de Neaerlandse zusterstichting
een bijdrage in de restauratiekosten
te overhandigen van f 160.000. De
totale kosten tot uitvoering van de
bestaande plannen worden op ruim
vijf ton geraamd.
De opdracht tot restauratie is in
middels gegeven. Gehoopt wordt dat
het complex binnen twee jaar ge
restaureerd zal zyn. Culemborg zal
dan een bijzonder aantrekkelijke
monumentengroep rijker zijn, waar
de naam van Jan van Riebeeck, ais
stichter van een nederzetting aan
Kaap De Goede Hoop in 1652, aan
verbonden is, maar ook vele andere
namen, zoals die van Antonie van
Diemen, Gerrtt van Ham, Carel en
Jaocb van Osdorp, Aernoud Faa, enz.
Een waar pioniershids was dit oude
burgemeestershui».
De restauratie zal voor Culemborg
betekenen, dat er een historisch en
architectonisch nieuwe aantrekke
lijkheid aan deze stad wordt toege
voegd.
Indien er voldoende geld;"; b'jccn
komen, zal ook die oude tuin naast
en achter het complex in ere her
steld worden. Reeds werd van het
Visser-Neerlcndia-fonde een bijdrage
van f4000.— ontvangen voor de in
richting van het huis. Men stelt zich
voor in de panden een verzameling
aan te leggen van geschriften, boe
ken, kaarten e.d. met betrekking tot
de ontdekkings-exploratie- en han
delsreizen van de 16de- en 17de
eeuwse Nederlanders, die de wijde
wereld introkken, met Jan van Rie
beeck als centrale figuur.
KLASSIEKE
EDISONS
AMSTERDAM (ANP) De
klassieke Edisons voor 1968
zullen op 20 september a.s. in
de kleine zaal van het Concert
gebouw in Amsterdam worden
uitgereikt door de voorzitter
van de Raad voor de Kunst.,
prof. dr. P. H. J. Idenburg. Het
is volgens de heer Beishuizen
van het CCGC verheugend, dat
prof. Idenburg als voorzitter
van de Raad voor de Kunst
zich bereid heeft verklaard tot
deze uitreiking.
Het betekent voor de organisator
van het Grand Gala du Disque Clas-
sique een erkenning van de culturele
verdiensten van de grammofoonplaat.
Leonard Bernstein, die met zijn or
kest onder auspiciën van het minis
terie van Buitenlandse Zaken van de
V.S. en met steun van de T.W.A. een
Europese tournee maakt, treedt zoals
gemeld 's avonds op in de grote zaal I
van het Concertgebouw. Hij behoort
met zijn orkest tot de 16 bekroonden.
55
GRONINGEN (GPD) Een onopvallend krantenberichtje
onder de kop „benoemingen": „Als opvolger van aalmoezenier
Hendrikse, zal in overleg met het stichtingsbestuur van het
diocesaan-vormingswerk voor de jeugd (bekend als instituut
voor jeugdzielzorg in het bisdom Breda) met ingang van 1 ok
tober tot directeur van dit vormingswerk worden benoemd, de
heer J. van der Meulen te Rolde".
Het onopvallende krantenberichtje
bevatte belangrijk nieuws, omdat er
een stuk kerkelijke openheid uit
Corsica:
S^ilder Ferdinand
me|
ï&Jfniann overleden
2 en
rad lef STERDAM (GPD) De Am-
850 Hamse kunstschilder Ferdinand
16*Lernn ,s °P 67-jarige leeftijd op
geopfiland Coscria, waar hij met va
le was, aan de gevolgen van een
5. conkanval overleden. Erfmann werd
ars^ajolterdam geboren en speelde in
mogel|»on8e jaren toneel. Later ging
Koaich op schilderen toeleggen. Hij
Lelde?* in ^et gehelt land zeer veel
geop^itjeg gehouden
boujn laatste tentoonstelling, in de
°®**eJerdamse Galene Siau, werd op
CalexM* door hemzelf geopend en is
jtot 14 augustus te bezichtigen.
3lnand Erfmann was lid van vele
van itenaarsorganisaties en vervulde
voorzitterschap van „De
len oj
ons
ut bU
•gelijl
van 9i
ondi
;r. K<
VOORSCHOTEN
DEN BOSCH f ANP» De offi
cier van justitie bij de rechtbank in
Het de hekkesluiters van het orgelconcert, sieke beginselen. In overrompelende
tweede door B. en W. van Voor
schoten in de Herv. Kerk geor
ganiseerde orgelconcert met
aansluitend beiaardbespeling
werd verzorgd door Mar Bruin-
'zeel. Deze jongeman, die voor
orgel studeert aan het conser
vatorium in Rotterdam, maar
in Delft reeds vaste bespeler is
in de Emanuel-kerk, behaalde
voor beiaard het staatsexamen
B.
Bruinzeel had Bach senior en Bach
Junior op het programma. Van senior
de Fantasie in g (zonder de fuga)
plus twee koraalvoorspelen en van
junior Carl Philipp Emanuel een So
nate. Emanuel is de Bach-zoon, die
hofcembalist werd van Frederik de
Grote en die later Telemann in Ham
burg opvolgde. We hoorden deze wer
ken niet, daar dit concert een half
uur eerder begon dan het vorige in
de serie en we dienaangaande misleid
raakten.
Mendelssohn en Max Reger waren
ADVERTENTIE
aJ
bevr.
Isdijk
1 Olyi
ïidsch Dagblad wil gaarne mee met vakantie, als wilt helpen, door:
iruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantieformulier,
ten minste 8 dagen voor üw vakantie aan ons ln te zenden,
i niet op te bellen voor opzending of Inhouding van 'de krant. Tele-
^nische opdrachten kunnen wy niet aannemen.
v.w.
to ei
II
Bl. *24 ÏÜISADRES ls:
rlef verzenden en frankeren met 20 ct.
bron
ette,
bagag
3, L<
ook
i
i De
200
rïaagv
straat no.
woonplaats
Kwartaal
mleljben een Maand
doorhalen wat niet van toepassing is.
Postabonnement
VAKANTIE-ADRES ls:
pa.
neren
lestati
i'e N.!
ere vis
ieuw,
f9
Verdl
open
12,
den,
Sla
iyk.
(Z.\ tydelyke inhouding, bovenstaand vakantie-adres niet invullen,
'moto atum le en laatste dag van inhouding)
(z INDEN /INHOUDENdoorhalen wat met verlangd wordt
rd Co
k, be le dag
s f71
plaatsnaam
dat met een van de zes echo-fanta
sieën van Sweellnck was aangevan
gen. Mendelssohn's 2de Sonate vin
den we. om het poëtisch gehalte, het
best in het Adagio. Een goed gedicht
weerstaat de tijd; weinig dichtwerk
echter blijkt dit goede lot beschoren.
Voor het overige begint Mendels
sohn's sonate-werk met uitzonde
ringen in I en VI „gedateerd" te
raken. Dat kan men bepaald nog niet
zeggen van Regers Toccata in d, die
in haar frisse, heldere aanspraak zich
substantieel en potent betoont in de
zeggingskracht.
Bruinzeels spel lijkt zich duidelijk
te ontwikkelen naai- een vaste greep
op de toetsen en ls ernstig gericht op
toeëigening van alle geldende klas
zin bestaat dit nog niet over het ge
hele verloop van een orgelrecital. De
fuga van Mendelssohns sonate drukte
nog onzekerheid uit. Maar wat zijn
carilloneren betreft, daar is voor het
woord onzekerheid noch plaats noch
reden. Onberispelijk van techniek,
vormgeving en karakter leken alle
vertolkingen: Sweelinck (Echo),
eigenbewerkte Oudhollandse volkslie
deren, liedjes van Jules de Corte, sui
te van Chédeville, Allemande van
Bach en Improvisatie.
De koster had keurig stoelen buiten
staan. Aan de voet van de toren naar
dit carillon luisteren is een verruk
kelijke aangelegenheid. Hier is een
wel heel bijzonder reine klank be
reikt. V.
te
NOORDWIJK Voor
bijna volle Grote Kerk
Noord wij k-Binnen concerteer
de Feike Asma gisteravond
voor de Stichting „Orgel-
centrum". Een zo grote belang
stelling voor een Bach-concert
hebben we hier nog niet mee
gemaakt. Het was voorts op
vallend met welk een intense
aandacht naar vier grote or
gelwerken en vier koraalbe- i
werkingen werd geluisterd.
Op de vertolkingen valt weinig aan
te merken, zij het, dat enige techni
sche onvolkomenuueden in het ove
rigens mooie orgel gelukkig slechte
een enkele maal de solist wat
moeite gaven by de Trio Sonate en
het Concerto I.
Een mooier begin dan het voorspel
over „Alle Memschen müssen ster- j
ben" had Asma niet kunnen beden- I
ken. Het is trouwens opmerkelijk met
welk een gevoel hy ook de andere ko-
ra albewerkingen vertolkt. Hy ge
bruikt mooie solostemmen (een vul-
stem in „Sdhmücke diich" en „Er
barm' dich") tegen een ragfijn
weefsel van figuraties. Asma's visie op
deze stukken maakte veel indruk.
een I aan een bepaalde vertolker meent te
kunnen toeschrijven, is diens ver
dienste toch wel duidelijk getekend.
AD. INT.
teren zware straffen geëist tegen
vier personen die wegens meineed
respectievelyk het uitlokken van
meineed, terechtstonden.
Het misdrijf was uitgelokt door
een inwoner van Made-Drimmelen.
Deze was gehuwd en vader van twee
kinderen. Hy had een verhouding
gehad met een meisje in Raams-
donkveer, uit welke verhouding een
kind was geboren. Toen het meisje
een vaderschapsactie instelde, heeft
de man drie kennissen bewogen om
tegen betaling onder ede te verkla
ren, dat ook zij -in diezelfde tijd
liohamelyk contact met het meisje
hebben gehad.
De officier van justitie sprak van
een ongelooflijk gemene streek en
een ernstig misdryf.
De' president van de rechtbank,
jhr. mr. Sasse van Ysselt, merkte
mo gop dat een onderzoek door de
Rykspolitie had uitgewezen, dat het
betreffende meisje niet het type was
dat zich met meerdere mannen te
gelijk zou afgeven.
De eis tegen de man luidde 2H
jaar gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest. Tegen de drie anderen
eiste de officier van justitie ieder
anderhalf jaar gevangenisstraf met
ftrek. De rechtbanx zal op 8 augus
tus vonnis wyzen.
spreekt, die vier jaar geleden nog on
denkbaar was. Voor zover bekend, is
de heer Van der Meulen namelyk de
eerste gehuwde ex-priester, die weer
in een kerkelyke beleidsfunctie kan
gaan werken. Voor hy zyn functie als
adjunct-directeur van het jongens
kamp „Paponvoort" van het minis
terie van CRM in Rolde aanvaard
de, was hy als priester werkzaam
o.m. aan het seminarie .De Ype-
laar" van het bisdom Breda, als as
sistent van de latere bisschop De
Vet, toen deze nog aalmoezenier
van het bedryfs-apostolaat was
De heer J. van der Meulen »44):
„Ik ben erg blij met deze benoeming
waar ik vier jaar geleden niet aan
had durven denken".
„Monseigneur Ernst en zyn mede
bestuurders het bisdom Breda
heeft een hecht collegiaal bestuur
waarvan bisschop en vicaris-gene
raal het dagelijks bestuur vormen
hebben deze benoeming bewust ge
daan". aldus de heer Van der Meu
len, „Om daarmee te kennen te ge
ven dat ook aan gehuwde priesters
een kans moet worden geboden".
De nieuwe directeur heeft het volste
vertrouwen van zyn chefs gekregen
en heeft volledige volmachten voor
zyn nieuwe taak.
Genoeg krediet
Hoe staan zijn vroegere collega's
tegenover de benoeming van de heer
Van der Meulen?
Van der Meulen: „de vicaris-gene
raal, prof. H. Ruygers, die me over
deze benoeming heeft benaderd, ver
zekerde me dat ik nog genoeg kre
diet had in het bisdom. Ik heb trou
wens van verschillende oud-collega's
leuke reacties gehad. Ik geloof dat
myn achtergrond geen moeilykheden
zal opleveren. Overigens heb ik in-
dertyd na myn uittreden al tegen
mgr. De Vet gezegd, dat er onder de
geestelykheid zeker zyn die formeel
nog wel in dienst van de kerk staan,
die de toog nog wel aanhebben, maar
die er innerlyk veel verder vanaf
staan dan ik".
Zullen er in de toekomst meer ex-
priesters weer een kerkeiyke func
tie gaan vervullen?
De heer Van der Meulen is er van
overtuigd dat over vijf a tien jaar
een benoeming als de zyne heel nor
maal zal zijn. „Over tien jaar zullen
we niet meer snappen, dat we dit nu
zoiets bijzonders hebben gevonden".
By de top van het diocees zal hy
begrip vinden, want er heerst zegt
hy, een plezierig klimaat. Bovendien
is het vormingswerk voor de jeugd
geïntegreerd in de hele opbouw van
het pastorale werk. Het leunt tegen
het pastoraal centrum aan. Dat bete
kent dat het werk van de heer Van
der Meulen een onderdeel is van het
pastorale werk van het bisdom. Het
betekent ook, dat de vroegere pries
ter Jan van der Meulen weer als ge
lijkwaardige gesprekspartner met
zyn vroegere collega's aan tafel kan
gaan zitten. Die nu opnieuw zyn col
lega's zullen zyn.
De vele gelukwensen, die hy by
zijn benoeming mocht ontvangen,
slaan daarom ook terug op degenen
die de openheid bezaten het taboe
rond de gehuwde priester ook. in het
kerkeiyk werk te doorbreken.
rd Ai
Gee
15.
laatste dag
Duidelijke opdrachten voorkomen teleurstelling.
D vaD opzending/Inhouding.
Nederland en België f 1,25 per vakantieperiode. Overige Europese
f 0,40 per dag. Luchtpost f 0,60 per dag.
tydeiyk Id te boudeD kranten wordt by restitutie van het te veel be-
n onzle abonnementsgeld f 0,50 in mindering gebracht voor administratie-
vo<
Q.
Sai
Dit kan ook gezegd worden van de
grotere werken, zoals de Fantasia et
Fuga in c-moll, die hy met grote rust
voordroeg.
Zoals we reeds opmerkten, dreig
den enkele gebreken in het orgel
hem byna parten te spelen in de
Eerste Sonate. Gelukkig bleef het by
een dreiging, die misschien niet eens
door allen is opgemerkt
De beroemde Toccata et Fuga in
d moll, waarmee Feike Asma voor de
filmcamera is opgetreden, vormde
een kidrukwekkend slotnummer. Het
i» verhevigend dat dit werk bij de or
gelliefhebbers zo veel begrip en
waardering heeft gekregen. Hieraan
zal de figuur van Feike Asma stellig
veel toe bijgedragen hebben Het
verloop van de geweldige fuga
schijnt een open boek te zijn gewor
den. AU men dit voor een groot deel
WASHINGTON «AP) Sowjetrus-
sische oorlogsvaartuigen, die in de
Middellandse Zee varen, zullen bin
nenkort worden gadegeslagen door
vaartuigen van landen van de Noord-
atlanttsche Verdragsorganisatie
(NAVO), aldus hebben Amerikaanse
functionarissen bekendgemaakt, zy
brachten de laatste twee byeenkom-
sten van de minister* van de NAVO-
landen in herinnering, die maatrege
len in overweging hadden gegeven
om de veiligheid van de leden van
de NAVO in het Middellandse-Zee-
gebied te waarborgen. Er heerst na
melijk een toenemende ongerustheid
over de aanwezigheid van veertig tot
Ernst van Altena stelde een
programma samen van gedichten
van onder meer Hooft, Piet Paal-
tjens, Slauerhoff, Bert Voeten en
Paul van Ostaijen. Rogier van Ot-
terloo. Wolfgang Geri, Henk van
der Molen, Ruud Bos en Ary Jong
man schreven er muziekjes bij en
de VPRO legde het weg voor een
koele zomeravond zoals van
avond. Martine Bijl, André van
den Heuvel, Frits Lambrechts en
Matthé Vermaasdonk willen be
wijzen dat poëzie inderdaad amu
sement kan zijn en niet alleen
bedoeld om in dichtbundeltjes te
vergaan. Martine Bijl past met
haar ragdunne expressie uitste
kend in een programma als dit.
Ze heeft altijd blijk gegeven van
een grote affiniteit met de schrij
ver/vertaler Van Altena. Op de
foto: M ar tine Bijl.
PIET v. EGMOND
IN NOORDWIJK
De bekende organist Piet van Eg-
mond zal maandagavond, 5 augustus
a.s. in de Grote Kerk te Noordwijk-
Binnen een concert geven.
Van Egmond heeft een aantrekke
lijk programma vastgesteld, dat als
volgt luidt: 1. Fantasia en Fuga in
g-klein iBWV 542). Joh. Seb. Bach,
2. Aria Jean B. Loeillet; 3. Deel 1
uit het Orgelconcert in F G. F. Han
del; (Koekoek en Nachtegaal), 4.
Trumpet Voluntary John Stanley;
5. Sonate II F. Mendelssohn-Bar-
tholdy; A. Grave, B. Adagio, C. Al
legro maestoso e vivace, D. Fuga
(allegro moderato), 6. a. Fantasia
Septimi Toni Auctor Beate Saeculi
Albert de Klerk; b. Partita Octavi
Toni Super „Veni Creator" Gabriël
Verschraegen7. Improvisatie Piet
van Egmond.
HOUSTON iRTR) In het St.-
Lucas Ziekenhuis van Houston
(Texas, USA) is maandag 's we
relds 29-ste harttransplantatie uitge
voerd. Een 49-jarige vrouw, mevr.
White Brunk, kreeg het hart van
een 40-jarige sexegenote, mevr. Bet
ty O'Neal, die aan een hersenbloe
ding overleed.
Het is de eerste maal dat het hart
van een vrouw ls overgeplant ln
het lichaam van een andere vrouw
en de tweede maal dat een vrouw
een nieuw hart krijgt. Op 7 juni
werd in Dallas een harttransplanta
tie verricht op de 4l-jarige mevrouw
Esther Matthews, die vyf uur na de
operatie overleed. Mevr. Brunk
maakt het goed volgens een commu
niqué van het ziekenhuis.
vyf tig Sowjetrussische schepen ln dit
gebied.
Niet alleen zullen de Russische
schepen voortaan worden gadegesla
gen maar er zal byzonder moderne
elektronische apparatuur worden ge
bruikt om de signalen te „lezen", die
de Russische schepen elkaar toezen
den.
De Franse marine zou hieraan
deelnemen alhoewel de Franse gede
legeerde by de NAVO, Seydoux, niet
de zorgen deelde over de aanwezig
heid van de Russische schepen.
Tevens wordt op het ogenblik over
wogen een permanente NAVO-vloot
ln de Middellandse Zee te doen ver
blijven. Schepen van zes landen zou
den hierby betrokken zyn. Die lan
den zyn de Ver Staten, Neder
land, Italië, Griekenland, Turkye
en Engeland.
Drie jaar geëist
tegen overvallers
DEN BOSCH (ANP) De recht
bank in Den Bosch heeft gisteren
de roofoverval behandeld, die op 1
februari jl. is gepleegd in de zelfbe-
dieningsgrossierdery van de N.V. Sli-
gro in Den Bosch. Er stonden twee
verdachten terecht: een 39-jarige los-
arbeider. die een volledige bekente
nis heeft afgelegd, en een 35-jarige
chauffeur, die blyft volhouden dat
hy met deze overval niets te maken
heeft gehad.
De overval was door twee man
nen gepleegd, die tegen het sluitings
uur het bedryf zyn binnengekomen,
de bedryfsleider hebben overval
len en gekneveld en hem onder be
dreiging met een geweer, waarvan de
kolf was verwijderd, hebben gedwon
gen hun het geldkistje te wyzen. De
buit bedroeg 460 gulden, een groot
I aantal sloffen sigaretten en enkele
transistorradio's. De chaffeur is door
de bedrijfsleider herkend als een van
I de beide daders. Toen de politie in
zijn woning kwam had hy zich onder
het bed verstopt. Behalve vrywel de
gehele buit werd by hem ook het ge
weer gevonden, dat by de overval
was gebruikt. Tenslotte heeft ook een
speurhond van de Rykspolitie by een
sorteerproef de chauffeur aangewezen
als de man, die by de overval een
bos sleutels in zyn handen heeft ge
had. In zyn reguisitoir tegen de los-
arbeider sprak de officier van Justi
tie van vergaand geweld en van een
ernstige roofoverval. Slechts omdat
de losarbeider na enige aanvanke
lijke aarzeling verder loyaal aan net
onderzoek heeft meegewerkt, wilde
hy zyn eis beperken tot drie Jaar
gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest, hetgeen de officier van
Justitie ook tegen de andere ver
dachte eiste.
Drie helers, die een deel van de
gestolen sigaretten hadden overge
nomen. hoorden ieder f 100.- boete,
subsidiar tien dagen hechtenis tegen
zich eisen. De rechtbank zal in deze
zaken op 8 augustus vonnis wyzen.
