Ze zijn
al bijna volwassen
Mensa: echt geen club van
professoren
Voedselvergiftiging
Vrouwen
over hun
vereniging:
elkaar
begrijpen
met een
half woord
(W) KT ENS WAARD
Voor zieken en verwende luilakken
Kom er ACHT-er
f MOEDERLIJKE
MISVERSTAND
j^TERDAG 27 JULI 1968
LD EXTRA J
Met de warme dagen komen ze weer: de
klachten over buikpijn, diarree, soms bra
ken. Zodra het weer echt zomers wordt en
de warme dagen elkaar gedurende enige
tijd opvolgen, vertonen verschillende
mensen de verschijnselen, die men zomer-
diarree of buikgriep noemt. Met griep
heeft deze ziekte echter niets te maken,
wel met een voedselvergiftiging, veroor
zaakt door bacteriën, waaronder de sal
monellabacterie een grote plaats inneemt.
Bacteriën komen overal om ons heen in groten ge
tale voor. De soorten, die voedselvergiftiging ver
oorzaken, moeten we natuurlijk bij de voedings
middelen zoeken. Vooral op vlees en vleeswaren
(zelfs verse!) kunnen we ze aantreffen. Maar
ook in schotels of gerechten, die van tevoren zijn
klaargemaakt en waarin vlees, vis, ei, melk.
bouillon of gekookte aardappelen zijn verwerkt.
Vaak zijn de bacteriën hierin door ons eigen toe
doen, namelijk via onze handen, terecht geko
men.
Bacteriën vormen pas een gevaar, als ze in gro
te aantallen voorkomen. En dat hebben we ze
ker te verwachten bij zomerse tempera turen.
Tussen 20 gr. en 40 gr. C, dus ook bij onze
lichaamstemperatuur, voelen zij zich uitermate
prettig en ze tonen dat door zich razendsnel te
vermeerderen. Dat gebeurt door deling. Uit één
bacterie ontstaan er binnen een half uur twee; uit
twee in hetzelfde tijdsbestek vier en zo maar
door, tot er in 12 uur tijds meer dan 15 miljoen
bacteriën zijn.
Minder prettig voelen deze belagers van onze ge
zondheid zich bij zeer lage en hoge temperatu
ren. Wijst de thermometer 0 gr. C aan, dan zijn
ze weliswaar niet dood, maar toch niet in staat
tot enige activiteit: ze zijn dan dus onschadelijk.
Bij temperaturen rond 65 gr. C krijgen ze het erg
te kwaad en staat het kwik tot 80 gr. C, dan kun
nen ze ons nooit meer kwaad berokkenen: ze zijn
dood.
Van deze kennis kunnen we gebruik maken als
we onszelf voor voedselvergiftiging willen vrij
waren.
Het komt bij de bestrijding van voedselvergifti
ging neer op de volgende drie punten:
1. hygiëne
2. koeling
„Ik ben al bijna volwassen", zegt Marian.
Elke dag zegt ze dat een keer of drie, kenne
lijk uitgaande van het standpunt dat als je
iets maar vaak genoeg herhaalt, het vanzelf
waar wordt.
Laat me niet lachen", zeg ik ook driemaal
daags. „Je bent pas dertien. Da's nog hele
maal niets".
„O nee?"
Kijk maar naar je broers. Die zijn zeszeven
jaar ouder dan jij en die zijn ook nog niet
helemaal volwassen".
„Poeh, dat zijn jongens. Ik ben anders, ik ben
al bijna vrouw."
Op dat moment gaat de bel en op de stoep
staat een meisje. Twee blonde vlechtjeseen
kort plooirokje, een kindertruitje, een rozig
rond snoetje: twaalf jaren levenslust en on
bevangenheid staren me aan.
,JWag Marian buiten sfielen?" Het dochtertje
schiet al langs mij heen, een bal onder de
arm.
„Op het pleintje?" roept ze.
„Ja", juicht het kind en samen huppelen ze
de laan uit.
„En dat noemt zich: bijna volwassen", snuift
Adriaan minachtend.
Na het eten trek ik mij uiterst vrouwelijk
met Marian terug in de keuken. Zij wast af,
ik droog. Henk steekt zijn neus om het hoekje.
„Is er al koffie? Adriaan en ik worden straks
afgehaald"
„Door wie? Hoe laat?"
„De manager komt ons om zeven uur met de
auto halen. Maar ik wil eerst koffie drinken".
„Ik snap het. Ik zal meteen opschenken."
Toch een beetje trots op de zoons en op hun
aandeel in een beatgroep, spoel ik de koffie
pot om en inspecteer de voorraad koffiemelk.
Tien minuten later, als ik met dampen
de koppen in de huiskamer kom, zit daar al
leen vader.
„Waar zijn de jongens?"
„Op hun kamer, denk ik".
„Koffie!" gil ik onderaan de trap.
Doodse stilte in de hogere regionen.
lerstellende zieken, maar ook zij, die ervan
ouden zichzelf te verwennen door in bed behal-
e slapen ook allerlei andere dingen te doen
«en, t.v. kijken kunnen zich nu in de Verenig-
e Staten een apparaat aanschaffen, dat door een
ruk op de knop het boveneinde van het bed in
lke gewenste positie kan brengen. In de meeste
iekenhulzen Is een dergelijk apparaat al aanwe-
ig, maar daar moet het met de hand bediend
'orden en degene, die zich in het bed bevindt
an de nodige handgrepen niet in horizontale po-
itle verrichten. In de nieuwe constructie bevindt
Ach onder de matras eer soort blaasbalg Dooi
en druk op de knop stelt degene, die zich in het
>ed bevindt een elektrom ■lortje in beweging, dat
le blaasbalg met lucht vult tot de gewenste stand
is bereikt. Het apparaat is geheel van kunststof
vervaardigd en beschadigt nooh de matras, noch
het beddegoed.
1. Koffer van goochelaar
2. Muts van jongetje links
3. Hoed van de zon
4. Antenne
5. Raampje minder in flatgebouw
6. Oor van haas
7. Knoopje van man rechts
8. Handvat van tas man rechts
Twee vrouwen die lid zijn van de Nederlandse groepering van de internationale vereniging
Mensa: de sociologe Cary Horch (secretaresse van het bestuur) en de schilderes Diana Van-
denberg. Voor hen betekenen de Mensa-bijeenkomsten (onder meert „een plaats waar je eens
kunt praten en waar ze je met een half woord begrijpen."
bal aan te hollen en elkaar te ontwijken. Mis
moedig keer ik terug naar huis en zie een
grote glanzende auto voor de deur stoppen.
De manager wuift me toe.
„Zijn ze.klaar?"
Wilt u koffie?" vraag ik hoopvol. Gelukkig
zegt hij „ja". Terwijl ik hem inschenk, infor
meel ik langs mijn neus weg:
„Moet er vanavond gerepeteerd worden
„Neen mevrouw. We hebben een bespreking
over een plaat-opname".
Alsjeblieft!
De zoons, die de auto gezien hebben, komen
hijgend, bezweet en stoeiend binnenstuiven,
klokken de koffie naar binnen en halen hun
broek op.
„Waar zaten jullie?" vraagt de manager ver
baasd.
„O, we moesten even het dorp in".
Kun je een manager, die je komt ophalen
voor een gecompliceerde, zakelijke be
spreking, vol met technische voetangels, be
kennen dat je bezig ivas fijn buiten te spe
len.
Ze vertrekken. Ze stappen in de grote Opel:
drie mannen met een moeilijke avond voor de
boeg. Marian staat voor het raam en kijkt
hen na.
„Opscheppers", zegt ze misprijzend. „Zo
gauw ze de kans krijgen, hollen ze met mijn
bal naar buiten".
Dan draait ze zich weer om en kondigt ern
stig aan:
Jk héb mijn verkering met Pietje uitge
maakt. Het was zo'n sloom joch".
Vader verslikt zich in zijn tweede kop kof
fie. Ik doe mijn uiterste best om ernstig te
blijven. Maar Marian heeft scherpe ogen.
Vinden jullie dat zo gek? Ik ben toch al bij
na volwassen
En nu verwacht iedereen van mij, de moeder,
dat ik mijn kinderen tegemoet treed, con
form hun leeftijd. Terwijl ik toch al jaren
geen flauw idee meer heb, hoe oud ze nu
eigenlijk zijn.
THE A BECK MAN.
3. verhitting
Om het besmettingsgevaar zo klein mogelijk te
houden, is een goede hygiëne onmisbaar, zodat
we zelf geen spelbreker worden.
Dus: goed handenwassen na het toilet, goed han
denwassen vó6r u gaat koken of broodsnijden en
natuurlijk vóór u gaat eten. Kortom steeds
zorgen voor schone handen.
Ook de keuken zelf, het keukengerei en het vaat
werk moeten „brandschoon" zijn.
Vliegen mag u beslist geen kans geven het eten
vooraf te keuren. Zet het goed afgeschermd weg.
Wees kieskeurig ten aanzien van de plaats, waar
u uw levensmiddelen koopt: geef extra aandacht
aan een schone omgeving.
Omdat de bacteriën geen neiging hebben zich bij
lage temperaturen te vermenigvuldigen, is het
belangrijk het eten koel te bewaren, zowel verse
prodiukten als resten (wanneer die onvermijde
lijk zijn). Op resten zijn we bij warm weer niet
erg gesteld. Houdt u onverhoopt wat over, laat
dat dan snel afkoelen en zet het koud weg. Be
waar liever geen aardappelpuree.
Vlees, bij de slager gekocht, wordt onmiddellijk
bij thuiskomst van de verpakking ontdaan en
hetzij direct bereid, hetzij zeer koel weggezet tot
het wordt klaargemaakt. Dat vleesresten en
vleeswaren koud moeten worden bewaard, spreekt
vanzelf.
Ben Tweka-badpak met een verrassing op de rug. In twee kleuren.
Als de zoons boven zijn, is het daar nooit stil.
Dus zijn ze er niet.
„Ik zag ze daarstraks naar buiten gaan", zegt
Marian. Met mijn bal". Op het grasveldje
buiten vind ik dan de grote zoons. Ze ren
nen als gekken achter een balletje aan, bij
gestaan door een paar jongens uit de buurt.
Ze hebben vreselijk veel schik. Hun lange ha
ren vliegen in het rond. Hun lange benen ha
ken in elkaar. Ze vallen over de bal, over el
kaar, over zichzelf.
Ze spelen.
„De koffie wordt koud", roep ik ze toe.
„We komen zo".
Ze komen natuurlijk helemaal niet: ze heb
ben het veel te druk met gierend achter de
Nederlandse groepering van „Mensa", de internationale vereniging van mensen
t een hoge intelligentie, bestaat binnenkort vijf jaar. Voor de Haagse sociologe
ry Horch. actief secretaresse van de vereniging, is dit lustrum een mooie aanloop om
is te praten over de mensen van Mensa en in het bijzonder over de vrouwen die in
Ierland lid zijn van de nog jonge vereniging.
U maakt uw eten betrouwbaar, als u het gedu
rende minstens 15 minuten door en door hebt ver
warmd: de bacteriën, die in het voedsel voorko
men, zullen erdoor gedood worden.
Vlees kunt u het best gaar gebraden of -gekookt
eten. Wees in een warme periode wat voorzichti
ger met rauwe biefstuk, tartaar en zeker met ge
hakt. Proeft u liever geen rauw gehakt en zorg,
dat er via uw handen geen bacteriën in het ge
hakt, terecht kunnen komen. Maak gehakt door en
door gaar. Meng vooral nooit resten vlees, vlees
waren, jus, bouillon, soep of aardappelen met
verse gerechten.
Als u zich aan deze wenken houdt, durven wij u
garanderen dat u gevrijwaard zult zijn van zo
merse voedselvergiftigingen.
le mogelijke onderwerpen.. Soms is het de po
litiek, soms zijn het koetjes en kalfjes. De vrou
wen praten ook wel eens samen over alledaag
se dingen".
Wie Mensa-mensen aan het praten krijgt over de
(vele) positieve dingen, die zij binnen de vereni
ging hebben gevonden, hoort een staalkaart van
opmerkingen: „je krijgt het gevoel dat je iets
doet met de intelligentie die je hebt meegekre
gen. Je komt vaak tot prestaties, die je voor die
tijd niet voor mogelijk hield. Je krijgt moeiteloos
internationale contacten. Het is een voortdurend
ping-pong van meningen en van twijfels. Je wordt
geconfronteerd met tientallen interessen en hob
by's.'".
De meest positieve kant van de veelzijdige con
tacten, die binnen Mensa mogelijk zijn: „het is
voor jezelf zo verhelderend. Je leert jezelf ken
nen, situaties, die je vroeger niet begreep, wor
den duidelijk, zelfvertrouwen wordt gestimuleerd.
Anderen blijken in staat je gedachtengang te vol
gen, zioh bi) Jouw onderwerp te bepalen".
Het bestuur van Mensa wil er wel d£ nadruk op
leggen, dat liet, begrip „top-twee-procent der in-
telligenten" een wetenschappelijk uitgangspunt
is en niet zo maar een maatstaf, die de vereni
ging wenst aan te leggen. „Wat dat betreft lopen
we echt achter de wetenschap aan". Hoe men
lid wordt van Mensa? Dat kan op twee manie
ren: men kam de Mensa-test afleggen die groeps
gewijs, onder toezicht van een psycholoog (en on
der volledig beroepsgeheim) wordt afgenomen,
of men kan een verklaring overleggen van een
erkend psycholoog, die heeft vastgesteld dat de
kandidaat aan de door Mensa gestelde eisen vol
doet.
Een .examen" dat, als men op de resultaten af
mag gaan, lang niet licht ls: gemiddeld slagen
twee van de tien kandidaten, dus slechts twintig
procent. Wie het aandurft, kan alle inlichtingen
krijgen bij het secretariaat van Mensa: postbus
414, Den Haag.
dia en Rhodesië. Over de hele wereld zijn er op
het ogenblik ongeveer 17.000. Mensa-mensen.
Voornaamste doelstelling van Mensa: ruimere
ontplooiingsmogelijkheden scheppen voor de idee-
en en interessen van haar leden. Het is de be
doeling, dat personen met een hoge intelligentie
van alle leeftijden en uit alle beroepen binnen
Mensa met elkaar in contact komen. Dit alles
zonder acht te slaan op ras of maatschappelijke
klasse en godsdienstige of politieke bindingen.
Een reactie van buitenstaanders die met de re
gelmaat van een klok terugkeert is de opmer
king: „O ja, dat ls die vereniging van snobs. Die
mensen die zichzelf zo intelligent vinden". Aan
zulke opmerkingen zijn de Mensa-mensen wel ge
wend geraakt, hetgeen niet wegneemt dat ze
over dit misverstand nog altijd een beetje be
droefd worden. Cary Horch zegt: „we zijn geen
club van professoren". Ze weet die opmerking
met cijfers te staven: slechts zeven procent van
de leden behoort tot het gilde der afgestudeerden.
Mensa-leden kunnen monteur zijn of kantoorbe
diende, artiest of arts, student af zakenman. Al
lemaal mensen dus die niet op „onbegrijpelijk
hoog niveau" met elkaar gaan zitten praten.
En de vrouwen die lid zijn van Mensa?
Men kan er de huisvrouw en de sociologe ont
moeten, de kleuterleidster en de studente, de
schilderes en cDe psychologe. Twee van de ze
ven bestuursleden zijn vrouwen. Cary Horch
gelooft, dat uit de vrouwen (en zéker uit de
huisvrouwen) van Nederland nog veel meer
leden te rekruteren vallen, maar dat menige
vrouw zich laat weerhouden door een echtge
noot die de gedachte niet kan verdragen dat
zijn vrouw tot de „top-twee-procent" der in-
telligenten zal blijken te behoren. Juist de
huisvrouw die, onder dwang van allerlei huis
houdelijke beslommeringen, soms jarenlang
haar meningen en interessen „op een laag pit
je" moet houden, zou in de activiteiten van
Mensa een uitlaatklep voor haar ideeën kun
nen vinden.
„Voor lezingen en discussie-bijeenkomsten zoeken
we zoveel mogelijk naar onderwerpen waar je
geen wetenschappelijke scholing voor nodig hebt",
zegt de secretaresse. .Onderwerpen waarvoor in
de moderne samenleving wel veel belangstelling
bestaat. Parapsychologie bijvoorbeeld of het ge
bruik van lsd".
De „nieuwsgierigheid naar de mens" is wed ty
perend voor de meeste Mensa-leden, meent zij.
„Zeker driekwart van de leden is geïnteres
seerd in psychologie, in de mens dus. Dat is
al6 het ware de grote gemeenschappelijke hob
by bij Mensa. Maar er wordt gepraat over al-
vrouwen zijn voorlopig nog steak in de min-
ieid: ongeveer 18 procent van de 150 leden in
Ierland. „Wij zouden heel graag meer vrou-
in de vereniging zien", zegt Cary Horch.
ouwen denken vaak dat ze qua intelligentie
mee kunnen in deze club en dat we een in-
rïtuelenclubje vormen. Dat is juist helemaal
het geval".
jn in een notedop de historie van Mensa: het
e om „personen met een algemene intelligen-
die hoger is dan 98 procent van de mensen
lit" in een club te verenigen, kwam in 1945
l sir Cyril Burt, hoogleraar in de psychologie
3 de universiteit van Londen en tot heden pre-
ent van de internationale vereniging. In 1945
Mensa in Engeland gesticht, in 1962 volgde men
Noord-Amerika dit voorbeeld en in 1963 ont-
fid in Nederland de eerste Mensagroepering
het Europese continent.
is Mensa te vinden in bijna ieder Westeuro-
es land, in Finland en Polen, in Australië, In-
