Doe die wasbenzine de
Ik wil geen gelijk meer hebben
deur uit
Ongevallen
in de
huishouding
Kan „vonk" uit nylonkleding
brand veroorzaken
f MOEDERLIJKE 1
Kom er ACHT-er
Uien snijden
zonder tranen
Dagelijks menu
Russisch nagerecht
-
ERPEIXZINO
VUUR
UITZONDERING
De ontwikkeling van de moderne techniek heeft
ook voor de huisvrouw vele voordelen, maar de
nadelen ontbreken niet. Weliswaar verlichten al
lerlei apparaten de taak van de huisvrouw aan
zienlijk. maar zij vergroten ook het risico van
verwondingen en zelfs dodelijke ongevallen. Het
feit, dat in de Duitse Bondsrepubliek het aantal
dodelijke ongevallen bij huishoudelijk werk geste
gen is tot het dubbele van het aantal ongevallen
in fabrieken en werkplaatsen, zelfs tot ongeveer
tweederde van het aantal verkeersongelukken
met dodelijk gevolg, heeft de regering in Bonn
ertoe gebracht, in een algemene wet de Mas-
schinenschutzgesetz een aantal bepalingen op
te nemen in het bijzonder gericht op de bescher
ming van de huisvrouw die haar hart verpand
heeft aan allerlei hulp werktuigen voor huishou
delijk gebruik. Men moet wel in aanmerking
nemen dat een hoog percentage van de „bedrijfs
ongevallen" in de huishouding het gevolg is van
een val, soms van de stoel waarop moeder is
gaan staan om de gordijnen op te hangen na
de schoonmaak, soms ook van het zomaar
uitglijden als de vloer pas gewreven is. Er zyn
thans stringente maatregelen getroffen betreffen
de niet geheel veilige (speciaal elektrische) keu
ken- en huishoudapparatuur en kinderspeel
goed. Want ook het gebruik van elektrische
stroom in een groot aantal zaken waarmee de
jeugd zioh amuseert, brengt risico's mee. Al de
ze voorwerpen zullen moeten voldoen aan be
paalde eisen en bij verkoop zal tevens een ge
bruiksaanwijzing dienen te worden verstrekt.
1. Vogel minder
2. Glasscherf meer
3. Bal
4. Minder rook uit sigaret van man recht»
5. Boekje dunner
6. Pleister op wang van middelste man
7. Veter langer
8. Tong van slang
elektriciteit uit nylonkleding de oorzaak
zou kunnen zijn. Het lijkt dus onnodig om
overdreven bezorgd te zijn over het ei
genaardige vonkenverschijnsel, dat onze
nylonkleren soms produceren, maar de
adviezen van TNO en Huishoudraad mag
elke huisvrouw nog wel eens uit het
hoofd leren: géén brandgevaarlijke vloei
stoffen in huis en géén nylonkleding in de
buurt van open vuufw
Het schoonmaken van uien en sjalotje» 1» voor
vele huisvrouwen een bezoeking, want de scherpe
lucht doet de ogen tranen. Er zijn tal van lap
middeltjes om dat tranen tegen te gaan, maar
afdoende zijn deze niet. Uien kunnen worden
schoongemaakt voor een open raam, maar dat is
in de winter niet bepaald aantrekkelijk. Een an
dere methode is de uien onder water schoon t«
maken, maar dan wordt het bakken weer moei
lijk. Er bestaan al grote brillen, die de ogen vrij
wel luchtdicht afsluiten, maar dat is een vrij kost
bare en niet erg comfortabele methode. De ge
bruikelijke uienmachine snijdt de uien alleen en
kan ze weer niet hakken. Uit Frankrijk, het land
waar bijna geen maaltijd zonder ui of sjalot be
reid wordt, komt nu een heel eenvoudige vinding,
die het tranen tegengaat. Op een mesje past een
transparante, lichtgebogen afdekking van 11 x 13
cm. De afstand tussen mesje en afdekking is 5
cm. Alle nare geuren blijven onder deze „para
plu." Het „deksel" is draaibaar, zodat het mesje
zowel schuin om te schillen als recht voor het
hakken te gebruiken is. Hoewel dus verstelbaar
hetgeen ook gemakkelijk is voor het schoon
maken past de bevestiging toch stevig en valt
niet omlaag tijdens het schillen. Ook in Neder
land verkrijgbaar.
Iedere volwassene moet dagelijks *4 tot 3/4 liter
melk en/of karnemelk of yoghurt gebruiken; ver
der 50 k 100 gram vlees, vis, ei of peulvruchten,
een plak kaas, 250 gram groente, 100 gram fruit,
brood en aardappelen naar eetlust en niet teveel
vet en zoetigheid.
Maar zij, die zware lichamelijke arbeid verrich
ten moeten wel extra calorieën, eiwitten en vita
minen, hebben dus meer brood (met kaas en
vleeswaren belegd) en melk. Extra porties vleet
zijn niet nodig, vooral niet wanneer extra melk en
hartig broodbeleg wordt gebruikt. Wel moet ge
zorgd worden voor rauwkost en veel fruit.
Laat 2 pakjes kwark goed uitdruipen door een
doek in een vergiet en roer door de kwark 1 be
kertje zure room en 100 gram gesmolten boter tot
een gladde massa. Voeg hieraan toe wat geraspte
citroenschil, 100 gram gehakte amandelen, 2 le
pels in rum geweekte rozijnen, 2 lepels gehakte
sucade, 100 gram basterdsuiker en een pakje va
nillesuiker. Roer alles goed dooreen, schep de
massa in een doek, leg deze in een vergiet, vouw
de doek dicht en leg hierop een plankje met een
gewicht.
Laat dit gerecht 24 uur koel staan. Keer dit nage
recht, dat „pasja" wordt genoemd, de volgende
dag en versier het met sinaasappelsnippers, rode
en groene Franse vruchtje» en amandelen. Geef
er dikke, zoete room bij.
„Mams", zei Henk ongeduldig, „je hebt onge
lijk!" Dat zegt hij dikioijls en hij zal wel
gelijk hebben. Al vraag ik mij soms af:
wat doet het er toe? Gelijk hebben, ongelijk
hebbenDe mensen schijnen dat vreselijk
belangrijk te vinden. Ze gaan uit van een be
paald standpunt, en ieder die dat standpunt
niet deelt heeft automatisch ongelijk. So
what? Een mening is nooit iets anders dan
een mening. Het is een conclusie waartoe je
komt, na lang nadenken, en ervaringen ver
werken, en vergelijkingen trekken. Maar daar
om hoeft die mening nog niet juist te zijn!
Je kunt wel zijn uitgegaan van een schijn
bare ervaring, een verkeerd geïnterpreteerd
feit, je kunt wel een scheve vergelijking ge
maakt hebben, of in een kringetje gedacht
hebben. Objectief is een mens nooit: de wens
is altijd de vader der gedachte, en wie kleu
renblind is ziet rood anders dan ivie alleen
maar doof is. Je weet nooit wat een ander
precies weet, voelt, denkt je weet dat nau
welijks van jezelf. Hoe kun je dan ooit tot een
onfeilbaar juiste conclusie komen en zeggen:
zo is het en niet anders; ik heb gelijk!
We toeten niets. We hopen veel, en geloven
nog meer, en veronderstellen het een, en hui
veren voor het ander en op dat wankele
fundamentje van onwetenheid en gissingen
bouwen we onze meningen op. Met de arro
gantie en onverdraagzaamheid van de dom
heid verkondigen we die meningen als eeuwig
geldende waarheden. Tot toe onverwacht een
nieuwe ervaring opdoen, een ander inzicht
krijgen, een nooit eerder gekende wens voe
len opkomen, eensklaps stort het gebouw van
onze overtuiging ineenop hetzelfde wankele
fundamentje-van-niets wordt een nieuwe
overtuiging opgetrokken. Alweer hebben we
gelijk. Het oude, afgedankte gelijk begraven
toe haastig onder de puinhopen van de herin
nering.
Daarom kan het me bitter weinig schelen
of ik op een bepaald moment „gelijk" krijg
of niet. Het is toch maar tijdelijk en waar
schijnlijk onjuist. We weten niets. En omdat
we niets weten kunnen we alleen maar
blindweg in een bepaalde richting strompe
len, over duizend barrières struikelen, tegen
Of: „Als ze me die kans maar willen geven".
Of: „Als ik dat diploma maar eerst heb.
Toen ik nog heel klein ivas, de eerste klas
van de lagere school bezocht, keek ik met
hartstochtelijk verlangen uit naar het einde
van het jaar. Want die eerste klas, dat was
nog niets: de twééde klas, dat was pas je wa
re. In de eerste was je nog kleuter, in de twee
de: schoolkind! E?i toen ik naar de tweede
klas en die was ook vervelend (ik was nog
steeds een klem kind) maar in de derde zou
dat wel veranderen zo ging dat verder, tot
en met de zesde en toen dacht ik: als ik een
maal van school ben
En nóg altijd heb ik het einde van de lan
ge, lange weg naar De Toekomst niet bereikt.
Sommigen zijwegen zagen er zo lokkend uit
en beloofden een bocht af te snijden, maar
bleken na het betreden in een doolhof uit te
monden, dan duurde het jaren eer ik de
hoofdweg weer had bereikt, die ook al niet
recht liep. Menigmaal voelde ik me hopeloos
verdwaald en soms kreeg ik het gevoel in een
kring te zijn gelopen, zodat ik opnieuw moest
beginnenen al die jaren dat ik maar
voortstrompelde en verdwaalde en dacht: dit
is het eindelijk verkondigde ik aan ieder die
luisteren wilde: „Kijk eens naar mij, ik weet
de weg, IK HEB GELIJK!" Maar altijd bleek
dat achteraf een vergissing te zijn.
Vertel dit aan je kinderen en ze lachen je
uit. „Jullie knoeien maar wat met je leven,
zeggen ze hoogmoedig„wij zullen het beter
doen, wij weten wie gelijk heeft en wie onge
lijk hoort te bekennen.
Jullie hebben ongelijk, wij hebbeji gelijk".
En hoopvol strompéleji ze verder op de einde
loze weg naar het Geluk en merken het veel
te laat als ze verdivaald zijn.
Ik geloof dat mensen dikwijls gelijk heb
ben zonder het te vermoeden, terwijl ze even
vaak ongelijk hebben zonder het te willen
inzien. Het hangt allemaal af van een toeval
dat we niet herkennen en daarom over het
hoofd zien.
En zegt u nu eens eerlijk: heb ik ongelijk
dat ik geen gelijk meer wil hebben?
THE A BECKMAN
De nylonkous, ruim twintig jaar geleden
als een eersteklas na-oorlogs wonder uit
Amerika naar ons overgewaaid, doet al
sinds lang geen stof meer opwaaien. Een
nylon is een kous en een kous is tegen
woordig meestal van nylon en daarmee is
de kous dan af. Toch heeft de al jaren in
geburgerde nylonkous voor onverwacht
vuurwerk gezorgdstatische elektriciteit,
veroorzaakt door het langs elkaar schui
ven van twee nylonkousebenen, zou oor
zaak zijn geweest van het ontstaan van
een felle binnenbrand in een drogisterij,
toen de eigenares van die benen een plas
gemorste wasbenzine opdweilde. Vonken,
afkomstig van de nylons, zouden de ben
zinedampen in vlam hebben gezet.
Met het begrip statische elektriciteit heeft ieder
een in deze eeuw-van-de-kunstvezel wel eens ken
nis gemaakt. Wie op synthetisch tapijt loopt
krijgt soms een schokje bij het aanraken van
een deurknop. Een soortgelijk verschijnsel kan
optreden bij het sluiten van portieren van de
moderne, met synthetische lakken behandelde au
to's. Hier is de wrijving, ontstaan bij het rijden
De Vereenigde Glasfabrieken in Schiedam
hebben een prijs gewonnen met deze nieuwe
melkverpakkingde „terrasfles". Of de fles
in gebruik wordt genomen, hangt af van de
melkconsumptiebedrijven, maar de voorde-
leji zijn onmiskenbaar. Denkt u maar aan
het glaasje gekookte melk, dat u in veel res
taurants krijgt voorgezet Deze terrasfles be
vat een kwart liter, staat stevig (school-
elkaar botsen, dat de ander kwalijk nemen
en dan weer verder tasten in het duister.
Om waar te komen? Zelfs dat weten we niet.
Het is volslagen onmogelijk je kinderen dit
bij te brengen: dat gelijkhebben niet belang
rijk is omdat het in feite niet bestaat. Ze
geloven je niet. Ze zijn er van overtuigd dat
ze alle wijsheid in hun broekzak hebben, dat
ze zich in een rechte lijn ontwikkelen, dat
elke nieuwe ervaring die zij opdoen geweldig
waardevol is en een nieuwe dimensie aan hun
menselijkheid toevoegt; ze geloven dat ze met
heldere blik en ferme pas op weg zijn naar
een doel dat Geluk heet. Soms verwondert
het hen dat de weg naar dat doel zo lang
lijkt, ze twijfelen desondanks niet, ze menen
dat het voldoende zal zijn nog wat harder te
lapen opdat ze eerder zullen aankomen. Als
ik eenmaal van school af ben", zeggen ze dan.
Na de elektrische deken nu ook een verwarm
de mantel. De kouwelijke juffrouw houdt de
batterij in de hand. De stekker wordt in de
zoom van de jas gestoken. Een uitkomst voor
oom en tante.
binatie van nylongoed en open vuur. Nylonkle
ding, die bijvoorbeeld, met elektrische ka
chels of met een gasvlam in aanraking komt,
kan afschuwelijke brandwonden veroorzaken
doordat de kunstvezel zeer snel smelt en als
het ware in de huid plakt. De huisvrouw, die
's ochtends een nylon peignoir aanschiet en
in de keuken haastig een ketel water op het
gas zet, loopt dat risico, wanneer haar mouwen
maar even met de gasvlam in aanraking komen.
Bij een groot Zuidnederlands textielbedrijf, dat
onder meer synthetische vloerbedekkingen fabri
ceert, zegt men betrekkelijk weinig klachten te
krijgen over statische elektriciteit, veroorzaakt
door dit soort tapijten. „Temperatuur en vochtig
heidsgraad in de kamer zijn doorslaggevende fac
toren. Bij een nomale kamertemperatuur en een
normale vochtigheidsgraad in de kamer mag er
van statische oplading geen sprake zijn. In cen
traal verwarmde huizen verdwijnen zulke klach
ten meestal, wanneer men een paar bakjes wa
ter aan de verwarmingsbuizen hangt. Volgens
dit bedrijf is het bovendien een misverstand, dat
alleen synthetische vloerbedekkingen het ver
schijnsel van statische oplading vertonen, bij wol
len tapijten kan het evengoed voorkomen.
En tenslotte een stem uit een gedrijf, dat
op grote schaal nylonvezels produceert!
ook daar heeft men nog nooit eerder ge
hoord van ongevallen op huishoudelijk
terrein, waarbij de zogenaamde statische
De bezwaren van de jarretelle en de opmars
van de minimode betekent een bloeitijd voor
de pantynylons. Maar er zijn bezwaren voor
haar die gewend waren een step-in te dra
gen en bovendien: één laddertje in je kous
en je kunt de hele panty tueggooien.
Lovable brengt nu losse kousen, die worden
gedragen met een lange, het figuur corrige
rende panty. Aan de binnenkant van het
panty-pijpje is een rand synthetisch rubber
aangebracht om de kousen op hun plaats
te houden. Bovendien is het bovenstuk van de
kousen elastisch.
fing is geweest, mag wel van een zeer bijzondere
samenloop van omstandigheden worden gespro
ken, een zeer warme en opvallend droge omge
ving zou bijvoorbeeld een aktiverende rol heb
ben kunnen spelen. Voor zo ver men weet is
een dergelijk voorval in de historie van de kunst
vezel nooit eerder gesignaleerd, althans op huis
houdelijk terrein (eventuele oorzaken van be-
drijfsbranden laten wij hier buiten beschouwing).
Bij het Vezelinstituut TNO in Delft vindt men
dat de voorgestelde gang van zaken bij dit on
geluk wat onwaarschijnlijk lijkt. „Het kan natuur
lijk. maar die brand kan ook allerlei andere oor
zaken hebben gehad. Het haar van het meisje
kan elektrisch geladen zijn geweest. Daar wordt
nooit aan gedacht, de synthetische stoffen zijn
altijd meteen de boosdoeners. Het kan ook dat
ergens in die rum te een heel klein gasvlammetje
heeft gebrand dat de ontploffing heeft veroor
zaakt. Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn
dat in de buurt van de benzinedampen een knop
van het elektrisch licht is omgedraaid. Bij even
tuele kortsluiting krijgt men dan namelijk een
veel hoger voltage dan by de statische elektrici
teit, die door nylonkleding kan worden veroor
zaakt.
„Het belangrijkste vinden wij", zegt een
medewerkster van Vezelinstituut TNO,
„dat dit incident weer eens de aandacht
op het gevaar van wasbenzinedampen
heeft gevestigd. Alle huisvrouwen zou
den die wasbenzine de deur uit moeten
doen. Wasbenzine hoort buitenshuis, bo
vendien achter slot en grendel vanwege
kinderen, en zéker niet in een keuken,
waar vaak waakvlammetjes van het gas
branden. Voor huishoudelijke karweitjes
kan men veel beter tetra gebruiken".
Tetra dus in plaats van de brandgevaarlijke
wasbenzine, al is tetra ook niet helemaal on
schuldig. Het effect van de dampen kan dicht
bij dat van chloroform liggen en sommige men
sen hoofdpijn of duizeligheid bezorgen, een reden
om er alleen maar mee in de buitenlucht te
werken. Het brandgevaar is by het gebruik van
tetra echter nihil, aldus het Vezelinstituut TNO,
dat intussen wel weet te vertellen, dat destijds
in operatiekamers het dragen van nylonkleding
verboden is geweest, in verband met het veel
vuldig werken met ether. Deze voorzorgsmaatre
gel «statische elektriciteit zou met de vluchtige
etherdampen een gevaarlijke combinatie hebben
kunnen vormen» is echter inmiddels achterhaald
doordat injecties de ethernarcose hebben verdron
gen.
By de Nederlandse Huishoudraad in Den Haag
heeft men evenmin eerder gehoord over een
huishoudelijk ongeval met statische elektrici
teit van nylonkleding als oorzaak. Wel wijst
de huishoudraad nog altijd en bij elke voor
komende gelegenheid op de gevaarlijke com-
met hoge snelheid, een van de ooizaken van
het optreden van elektrische lading. Nylonkleding
veroorzaakt bij het uittrekken in het halfdonker
soms een soort sterrenregen, begeleid door ge
knetter.
Is die statische elektriciteit die over het alge
meen beschouwd wordt als een gek, ongevaarlyk
verschijnsel, dan toch minder onschuldig en zelfs
gevaarlijker dan men denkt? Deze vraag hebben
wij voorgelegd aan het Vezelinstituut TNO, de
Nederlandse Huishoudraad, een bedrijf dat onder
meer synthetische vloerbedekkingen maakt, en
een grote producent van nylonvezels.
Over één ding is men het wel eens: wanneer
hier inderdaad statische elektriciteit veroorzaakt
door nylonkousen, de aanleiding tot een ontplof -
melk), is gemakkelijk vast te pakken en vrij
wel elk bekerglas kan omgekeerd op de hals
staan.
