Twee missers van Graham
Greene en van Henry Roth
Voor sportieve
aktieve mensen
Kapitaal spel van de
New York Staff Band
Roland Holst onderscheiden
EXPERIMENTELE EXPOSITIE
Korte verhalen en
een machtige roman
Eis van twee jaar
voor fraude Sociale
Verzekeringsbank
kunst
pe P
CONCERT LEGER DES HEILS:
Ie het Duaveehuys
ing &terdag 1 juni 1968
LfilDSCH DAGBLAD
i'AUliMA
elei
tig i
advertentie
Een joods jongetje uit Oostenrijk,
met zijn moeder gemigreerd in 1907.
Vader was al in Amerika. Het gezin
vestigt zich in een volkswijk, een
joodse wijk, is in het begin heel arm
maar krijgt het op den duur iets be
ter. De vader is een vreemde bruut,
de moeder een lankmoedige, ver
standige, liefhebbende vrouw. Het
Jongetje David voelt zich alleen maar
veilig in moeders armen. Het is een
doodsbang kind met evenwel een zeer
goed verstand. David hoort en ziet
dus veel. Hij ziet de man die het
op zijn moeder begrepen heeft, htf
ziet zijn moeders zuster die altijd
Jelin
"^Graham Greene. Mogen we je man even lenen
Contact Amsterdam
Ik heb het gevoel dat er aan deze „kleine komedies over
seksuele verhoudingen" van Graham Greene minder te waar
deren valt, juist omdat hij een poging heeft gedaan om „kleine
komedies" te schrijven. Luchtigheid ligt hem niet. Dat was al
enigszins te zien in zijn vorige boek „De Komedianten". Daar
om denk ik niet dat het alleen komt omdat Greene de vorm van
®'—het korte verhaal minder meesterlijk hanteert dan de roman-
- vorm. Graham Greene is m.i. de schrijver van het probleem;
het probleem van het geloof, het probleem van goed en kwaad,
om een korte aanwijzing te geven. Men zie zijn hoogtepunten:
Brighton Rock", „The Heart of the Matter", The Quiet Ame
rican" e.a.
Wat Greene in deze twaalf korte
verhalen, verzameld onder de wel-
iprekende titel „Mogen we ie man
even lenen?" heeft getracht te ge-
>ruiken is ten eerste de pure hu-
kmor, de lach en de traan dus, en
I ien tweede de erotiek. Nog eens, ik
aeb niet de indruk dat deze vormen
sterke kant zijn. Wanneer men
jet eerste verhaal, het titelverhaal,
^oed bekakt, dan dringen de gebre
ken zich al vroeg op. Het verhaal
■Begint met een beschrijving van An-
tlbes na het seizoen. Met een paar
rekken de kaarten met „Ferme-
ture Annuelle", de mensen van de
plaats zelf die nu in de cafés zit
ten. de stryd van de nablijvers met
de hotelier over de verwarming
tracht Greene de verlaten plaats
ran vermaak op te roepen, maar
als je het leest word je je er maar
il te sterk van bewust dat dit am-
aachtelijk niet geslaagd is en dat
iet de indruk maakt alsof je het al
rele malen, héél vele malen beter
verwerkt bij zijn landgenoten gele-
sen hebt. Dezelfde clichéachtigheid
nanifesteert zich bij de antagonis
ten: de homosexsuele binnenhuisar-
ïhitecten enerzijds en het jonge En-
jelse echtpaar anderzijds. Het is
leus niet kwaad gedaan, maar we-
ierom vraag je Je als lezer af waar
je die lieden al eens eerder ontmoet
lebt. En wat die sexualiteit betreft:
Greene probeert daar wel met he
lend aagse openharitigheid over te
preken, maar het gaat hem hoogst
innatuurljjk af. Het is kennelijk zijn
iroblematiek niet en zeker niet wan-
leer dat onderwerp met een zekere
uchthartigheid bewerkt moet worden.
So'n grapje als hij maakt over de
nitialen van de jonge vrouw op haar
toffer. P.T. waar hij „Physical Trai
ling" van maakt, is tpch rijkelijk
flauw. De intrige is dan vervolgens
3at de beide homo's de jonge echt
genoot verleiden waar zijn pasge
trouwde vrouw bijstaat. Dat is inder
daad een tragisch feit, maar weer,
het is Greene's tragiek niet. De
schrijver doet zijn best het geval
vermakelijk voor te stellen maar op
blz. 40 laat hij hij speelt zelf een
rol in deze tragi-komedie zich
heel terecht ontvallen dat hij in de
hele situatie niets vermakelijks meer
kan ontdekken. Het is jammer dat
hy toch geprobeerd heeft de verma
kelijkheid vol te houden.
De elf andere verhalen zijn op een
enkele uitzondering na zoals „Goed
koop in augustus" en „Twee Zacht
moedige Mensen", niet veel meer
jan uitgewerkte anecdotes of zelfs
„sick jokes", een genre waar je in
ft-czen dat eerste verhaal ook toe
—kunt rekenen. Wie deze verhalen ge
lezen heeft en zich de oude man nog
ïerinnert, zal onherroepelijk op de
redachte komen dat Somerset
Haugham toch de meester van het
;orte verhaal was.
Henry Roth. Noem het maar
slaap.
Contact Amsterdam
„Noem het maar slaap" is een
machtige roman, bijna 500 blz. over
een emigrantenjongetje in New York.
Prof. Asselbergs
ernstig ziek
NIJMEGEN (ANP> Prof. dr.
Willem Asselbergs. als schrijver be
kend onder de naamAnton van Duin
kerken, is sedert enige maanden ern
stig ziek. Hy heeft in een ziekenhuis
in Nymegen een operatie onder
gaan. maar zyn toestand gaat gelei-
deiyk achteruit. Gisteren is hy be
diend.
ruzie met haar zwager maakt en la
ter trouwt met een ongelukkige we
duwnaar met twee viezige dochtertjes.
Hy ziet de kwajongens van de buurt,
de grotere Jongens en meisjes en
hun erotische spelletjes, hij ziet de
rebbe: kortom hy ziet en hoort al
les wat er in die buurt gebeuren
kan. David kan er niet tegenop. Hy
probeert altyd weer ontact te krijgen,
te zyn als andere kinderen, maar
het eindigt altyd weer met de vlucht
de trap op, naar moeder.
Het grote drama vindt plaats ais
de vader met zyn beperkt verstand
en zyn aangeboren achterdochtigheid
Louise de Coligny
Scholen
gemeenschap
LEIDEN Aan de Louise de Co-
ligny-scholengemeenschap zyn ge
slaagd voor het eindexamen h.b.s.-B
de volgende leerlingen: Roy Challik,
Valkenburg, Bep Frischi, met lof
Voorschoten, Liesbeth Fry ling, Ma-
riëtte de GraaffLeiden, Rein Grippe-
ling, Oegstgeest, Catrien den Hollan
der, Katwijk, Tom v. d. Meer, Wasse
naar, Tineke Ruiter, Oegstgeest, Rie-
tien Vreedenburgh, Leiderdorp. Alle
kandidaten zyn geslaagd.
Gouden huwelijk
echtpaar Le Fèhre
LEIDEN Op 12 juni 1918 werd in
Leiden het huweiyk gesloten tussen
de heer J. Le Fèbre en mejuffrouw
Ligtvoet, beiden in Leiden geboren.
Het echtpaar woont nog steeds in Lei
den. Jarenlang hebben de heer en
mevrouw Le Fèbre in de binnenstad
gewoond, sinds vyf jaar hebben ze
een huisje in de rustige Vivaldistraat.
Mevrouw Le Fèbre had niet verwacht
dat ze met haar man het vyftigjarig
huwelyksfeest zou mogen beleven. In
de loop der jaren is er veel ziekte in
de familie geweest. Van de twee kin
deren is nog een dochter in leven. De
heer Le Fèbre is zyn loopbaan begon
nen by de dekenfabriek van Zaalberg.
Daarna heeft hy gewerkt by de Ne
derlandse Heidemaatschappy. Zjjn
laatste baan was by de gemeente,
waar hy in 1962 met vervroegd pen
sioen ging.
Het echtpaar Le Fèbre geniet
ook door de televisie van een rusti
ge oude dag.
uit kletspraatjes meent te moeten
opmaken dat David zijn kind niet is.
De jongen komt tot Iets dat een po
ging tot zelfmoord kan zyn, geluk
kig zonder al te ernstige gevolgen.
Dat deze turfdikke, realistische ro
man met een kind als middelpunt
toch niet boeit, komt waarschijnlijk
omdat de auteur vergeten heeft het
knaapje David ook maar één aan
trekkelijke eigenschap mee te ge
ven.
CLARA EGGIXK
h!JM*
De „New York Staff Band" van het Leger des Heils was op
bezoek in de Stadsgehoorzaal, die beneden vrijwel bezet bleek.
De leiding had kapitein Vernon Post. Hij werkt met amateurs;
een bijna ongeloofwaardige verzekering. Want wat hier ge
hoord werd, doet zelfs beroepsensembles eer aan.
Het orkest zoals bekend brass
band, met veel cornetten, zuiver ko
per, dus zonder saxofoons is te
vens een mannenkoor en als zodanig
technisch minstens evenknie van onze
vyfmaal grotere Maastreechter Staar.
De ensembletechniek is buitengewoon,
de virtuositeit verbluffend, de zang
kracht subliem, de sonoriteit zeld
zaam.
Wat de componistenamen betreft
bestaat er muziekkritisch een marge
voor een reserve in de beoordeling,
vyf maal ontmoetten we de naam
Erik Leidzén, verder oa. Harry Gof-
fin en Eric Ball. Ball is by de Ne
derlandse blazerskorpsen ingeburgerd
(en overschat). Deze componisten
schrijven vakkundig. Maar op het
programma stonden ook melodieën
van Dvorak (arrangement) en er
werden koralen gezongen. Ziet, die
melodieën en koralen hebben met
kunst te maken en betekenden ver-
gely kingsmateriaal
Vooraanstaande encyclopedieën ver
melden noch Ball, noch Goffin, noch
Leidzen. Waaischynlyk niet uit on
achtzaamheid. Het zyn eigen mensen
in hef Heils-leven. Door het Heilsle
ger waait een frisse wind, het volgt
op een afstand ritme en cadans van
de tijd en onze moderne maatschap-
py respecteert dat. Op artistiek ge
bied, als het concerten geeft, moge
het eveneens schrede voor schrede
verder gaan en uiteindelijk trachten,
met „werkelyk" en „erkende" kunst
door de wereld te reizen.
enkele solistische prestaties op cor
net, eufonïum (Bes-tuba) of vocaal,
hebben integendeel nog tot vermeer
derde geestdrift bugedragen.
Uiteraard was er ruimte voor een
geestelijk woord en werden U.S.A.-
volkslied en ons aloud Wilhelmus
vooraf geblazen. V.
GEEN MASSAAL
KARAKTER
UTRECHT (ANP) Het
Nederlands Studenten-Ak
koord, één van de oppositiepar
tijen in de Nederlandse studen
tenraad, ook wel de raad van
vijftig genoemd, heeft meege
deeld, dat het voor een vrucht
baar overleg tussen premier
De Jong en minister Veringa
enerzijds en de NSR anderzijds
noodzakelijk is dat de bespre
kingen geen massaal karakter
dragen.
Desondanks zullen door het kapi
tale spel maar weinigen tot teleur
stellende gevoelens gekomen zijn. En
advertentie
Fa. D. LAD AN
Molensteeg 27 (by Doezastraat) Leiden
Telefoon 21375
Specialist op het gebied van
aluminium jalouzieën.
AMSTERDAM (ANP) Tegen een
30-jarige kantoorjjediende, die in sep
tember 1965 kans zag de Sociale Ver
zekeringsbank in Amsterdam, waar
hij werkte voor bijna 3 ton te bena
delen, heeft de officier van Justitie
bij de Amsterdamse rechtbank twee
jaar gevangenisstraf met aftrek van
het voorarrest en ter beschikking
stelling vand e regering geëist.
Verdachte, die volledig bekende,
werkte by de S.V.B. als tydehjke
kracht ruim een jaar, toen hy in vier
dagen zyn grote slag sloeg. Hy was
via het uitzendbureau Manpower by
de SVB terecht gekomen. De al eni
ge keren wegens zedendelicten ver
oordeelde verdachte was ter beschik
king van de regering gesteld en ver
bleef in de open psychiatrische in
richting Groot Batelaar in Lunteren.
Tydens 'n verlof was hy naar A'dam
gegaan en had daar werk gezocht. Na
zich het geld te hebben toegeëigend
via uitbetaling van SVB-oheques aan
diverse kantoren was hij uit Neder
land verdwenen. In Parijs maakte hy
kennis met een Amerikaanse, met
wie hy in New York trouwde en die
nu een kind van hem heeft. Het twee
tal maakte een wereldreis. In Londen
pleegde de man een zedendelict
waarvoor hy een boete van 20 pond
kreeg. Hy reisde op het paspoort van
een ander maar in Londen kwam
ook zyn ware identiteit aan het licht
en hy werd oktober voiig jaar aan
Nederland uitgeleverd.
Verdachte zag kans uit een bureau
lade van zyn sectiechef, toen deze
met een afdelingschef stond te praten
i zestien blanco uitkeringscheques weg
j te nemen. Twintig man, die er om
I heen zaten werkten blykbaar zo yve-
rig, dat ze niets gezien hebben, merk-
te rechtbankpresident mr. J. A. Bletz
op. Over het wegnemen, zei verdach-
i te, die een paar weken op de gelegen-
i heid daartoe had zitten wachten, „dat
was het spannenste moment",
i Verdachte had 45 van de cheques,
waarop hy bedragen rond de 8000
gulden had ingevuld, gebruikt. Ook
de by deze cheques, die naar de poet
kantoren ter uitbetaling werden ge^
zonden, behorende betalingsbewyzen,
die naar de rechthebbende op uitke
ringen gaan, had hy weggenomen.
By deze bewyzen zyn ook machti
gingsformulieren tot uitbetaling en
daarop had hy zyn eigen naam inge
vuld.
Verdachte legitimeerde zich aan de
postkantoren in Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag. waar hy gelden
had geïncasseerd met 'n postindenti-
teitsbewys waarop als adres dat van
de inrichting Groot Batelaar stond.
Dankzy een oplettende jonge PTT-
ambtenaar aan het postkantoorin de
Van Alkemadela&n in Den Haag, de
heer Leupen, die de zaak niet ver
trouwde en verdachte, die een cheque
kwam incasseren, zei nog eens terug
te komen, kwam de omvangrijke
fraude tenslotte aan het licht.
Een experimentele expositie is gisteravond geopend in het
Duivenhuys, Rapenburg 94, waar Johan van de Heijden „cor
dages" en tatons" en Miep Roggen „droge naalden" vertonen.
Vreemde woorden, voorwaar. Cor
dages zyn objecten, Ingenieus ver
vaardigd van touw (waar de ex-we
ver Van der Heyden wel raad mee
weet), tatons zyn kastjes, waarin
men met de hand „tasten" kan en
daardoor merkwaardige gewaarwor
dingen ondergaat .Of deze eventueel
iets dan wel véél met „seks" te ma
ken hebben, hangt van de gevoelens
van de tastende af. In ieder geval zal
een leder er zyn prettige dan wel
schokkende belevenissen by onder
vinden
De tastzin is volgens Van der Hey
den ons allereerste zintuig. Daarmee
rekening houdend is hy by het ver
vaardigen van zyn t&tons. welke byv.
op een kermis een, soms griezelige
dan weer pleizerige, sensatie zouden
kunnen oproepen» uitgegaan. Maar of
dit ongetwyfeld originele „spel", dit-
Jmaal niet van „kastje-kyken".
wma&r van „kastje-voelen" iets met
„kunst" te maken heeft, is voor ons
een grote vraag.
Van der Heyden heeft voorts uit de
nieuwe textielstof „Trevira 2000"
moderne huisvrouwen zullen er wel
mee bekend zyn figuren als Adam
en Eva geschapen, waarin de sym
boliek zyn woord meespreekt. Ook
de seks is hieraan geenszins
vreemd In ieder geval zijn de be
doelingen voor de goede verstaander
zeer duidelyk.
Miep Roggen exposeert haar „dro
ge naalden", niet „droge naaldetsen',
want zuren komen er niet aan te pas.
Daarin geeft zij blijk van een zui
ver inzicht in de compositie, zowel
in figuratieve studies als in meer ab
stracte voorstellingen, die voor ie
dere beschouwer een strikt individue
le betekenis zullen hebben. Dat zij
een serieus werkende kunstenaresse
is, die haar vak beheerst, daarvan
getuigen haar proeven van be
kwaamheid ruimschoots.
In verband met de late opening
's avonds te tien uur waren wy
niet in de gelegenheid getuige te
zyn van de muzikale omiysting van
deze „akoesties-viesuweele okkur-
raasie" („happening" of .gebeurte
nis"), zoals zij door de exposanten
genoemd wordt. Deze werd door een
der huidige pioniers van de elektro
nische muziek, Dick Raaymakers
uit Den Haag, „op de band" ver
zorgd, gepaard gaande met een ver
toning van exclusieve dia's.
Johan van der Heyden en Miep
Roggen de eerste studeerde aan
de Kunstnijverheidsschool te Amster
dam, de tweede aan de academies te
Tilburg en Amsterdam wonen in
Groningen. Speciaal Van der Hey
den, die, naar het ons voorkomt, on
gebaande wegen betreedt, denkt
zich daar nog aan nieuwe experimen
ten te wjjden. Wy zyn benieuwd, wel
ke bevreemdende vindingen van hem
nog uit de bus zullen komen. Beider
expositie blijft tot 22 juni geopend.
H.
BERGEN (NH) (ANP) In aan
wezigheid van Prinses Beatrix en
Prins Claus, die hem persooniyk
met zyn 80ste verjaardag kwamen
gelukwensen, heeft de minister van
C.R.K., mej. dr. M. A. M. Klompé,
gisteravond in restaurant „De rus
tende jager" te Bergen (NH) Ne
derlands grootste dichter van onze
tyd, A. Roland, Holst, meegedeeld,
dat het HM. behaagd heeft hem te
benoemen tot Commandeur in de
Orde yan Oranje Nassau.
Notabelen uit heel Nederland wa
ren in de „Rustende jager" samen
gestroomd om de 80-jarige dichter
te huldigen. De Stichting A. Roland
Holst Fonds had de avond georga
niseerd. Onder de 320 aanwezigen
waren behalve de twee koninklyke
gasten de Commissaris der Koningin
in de provincie Noord-Holland, mr.
F. J. Kranenburg, en de minister
van Defensie, de heer W. den Toom.
Voor zij de dichter de versierselen
behorende by de onderscheiding om
hing. zei minister Klompé: „Om de
wijsheid die u ons in uw werk hebt
geschonken, om de geestelyke kracht
die er uit spreekt en om de verrij
king van onze taal heeft u nu reeds
geslachten van Nederlanders aan u
verplicht".
Tevoren had de burgemeester van
Bergen, de heer L. J. de Ruiter,
tevens voorzitter van de Stichting A.
Roland Holst Fonds, een korte bloem
lezing gegeven van de dichter als
persoon.
Tijdens de huldiging van de
dichter A. Roland Holst: v.l.n.r.
minister mej. Klom-pé, A. Roland
Holst, Prinses Beatrix en Prins
Claus.
De Leidse historicus, prof. dr. J.
Schulte Nordholt, vriend van de
dichter, noemde Roland Holst De
Prins der dichters, die als klassiek
dichter door de eeuwen heen stand
zal houden. Na de pauze trad Wim
Kan op.
OUDE MEESTERS
GESTOLEN
BELGRADO (AP) Acht schilde
rijen van oude meesters, die samen
een enorme waarde vertegenwoordi
gen. zyn uit het museum ,3ruken-
thal" in de Roemeense stad Sibiu
gestolen.
Onder de gestolen schilderyen ztfn
een Titiaan („Ecce Homo"), een
van Dyck (Dood van Cleopatra) en
andere Vlaamse, Duitse en Italiaanse
meesters.
De diefstal werd dinsdagaochtend
door het personeel van het museum
ontdekt. De schilderyen waren uit
him lysten gesneden. De diefstal
moet volgens de politie tussen zon
dagmiddag en dinsdagochtend zyn
gebeurd. Maandag is het msueum
gesloten en heeft het personeel een
vrye dag. Tot nu toe ontbreekt ieder
spoor van de daders.
Kerkelijk leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Dubbeldam (vac. J.
van den Velden) (toez.) J. de Jager
te Rotterdam-Zuid te Arnemui-
den J. Koele te Ntfkerk te Oud-
woude-Westergeest B. J. Lietaert
Peerbolte te Voorburg te Gouds
waard J. Kruyt te Rotterdam-Hille-
gersberg.
Aangenomen naai buitengew.
wykgem. in wording (IJmond-Ver.
van Vryzinnig Hervormden Velsen)
S. Nydam te Hellevoetsluits.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Amsterdam-
Bylmer- Diemen- Watergraafsmeer
(vac. dr. C. Gilhuis) J. P. v. d. Stoel,
laatstelyk pred. by de Geref. Kerk
Vrygemaakt te Amsterdam-Cen
trum, die bedankte voor Capelle aan
de IJssel en voor IJmuiden.
Bedankt voor Huizen (N-H) (vac.
W. ten Kate) drs. R. van den Berg
te Bodegraven.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Zutphen B. de Vos te
Teq Boer- te Grootegast- Gerkes-
klooster-Stroobos R.K. Wigboldus te
Delfzyi.
GEREF gemeenten
Beroepen te Oost-Kapelle F. Ha-
rinck te Benthuizen.
Beroepen te Oost-Kapelle F. Ha-
rinck te Benthuizen.
EVANG. LITH. KERK
Beroepen te Den Haag (vac. mr.
|D. G. Hoevers) G. Kroes te Haarlem.
„Gekke bijl"
blijkt vermoord
LONDEN (AFP) De zaak-Mit
chell, die het Engelse publiek jaren
lang heeft beziggehouden, heeft een
verrassende ontknoping gekre
gen. Mitchell, beter bekend als .de
gekke byiman", ontsnapte op 13 de
cember 1966 uit de gevangenis van
Dartmoor en was sindsdien spoor
loos.
Hy blijkt nu tien dagen na rijn
ontsnapping reeds vermoord te
zyn door degenen die hem hadden
geholpen uit te breken. Dat zyn de
speelhuisexploitant Kray en een ze
kere Donaghue. zonder beroep, die
gisteren officieel in staat van be
schuldiging werden gesteld wegens
moord' op Mitchell.
„De gekke byiman", de gevaariyk-
ste man van Engeland genoemd van
wege zyn gewelddaden en zijn enor
me kracht, zat in Dartmoor levens
lang uit wegens roofovervallen. Acht
dagen na zyn uitbraak drukten kran
ten een brief van Mitchell af, waar
in hy aanbood zich over te geven
mits de autoriteiten zyn spoedige in
vrijheidstelling beloofden. De minis
ter van Binnenlandse Zaken deed een
beroep op hem zich aan te geven,
maar „de byiman" kwam niet opda
gen.
Uitvoer munitie
naai* Nigerië
DEN HAAG (OPD> D» Neder-
landse regering heeft vorig jaar 1 Ju
li vergunning verleend voor de uit
voer naiar Nigerië van 600 granaten
kal. 76. mm bestemd voor het vroe
gere Nederlandse Fregat Ogoya,
5000 houwitzer granaten, kal. 105 mm.
en ruim zestien miljoen geweerpatro
nen Een deel van deze munitie is in
middels geleverd.
Dit zegt premier De Jong, minis-
ten van Buitenlandse Zaken ai., me
de namens minister De Block (Eco
nomische Zaken) in antwoord op
schriftelyke vragen van drs. Th. E.
Westerterp, tweede-kamerlid voor de
KVP.
Premier De Jong zegt verder, dat
de regering bereid is in afwachting
van het verloop van de onderhan
delingen tussen Nigerië en Biafra
afgifte van verdere vergunningen aan
te houden. (De onderhandelingen
over beëindiging van de burgeroor
log tussen Biafra en Nigerië zyn gis
teren mislukt. De onderhandelingen
hebben een week geduurd en werden
in de hoofdstad van Oeganda, Kam
pala, gehouden RedJ
