Kentering in
van Wessel
het werk
Couzijn
uniek!!
stereo
Karei Colnot en Guy
Van Hardenbroek
festival
oudt geen rekening
met „liet" publiek
Zedenproces tegen
Hugo Claus:
„lachwekkend"
Vijf Amerikanen
naar Nederlands
Dans Theater
slechts 6.95
J)e werkelijkheid aanvaarden
I olgens hein niets obsceens
In Kunstzaal Heuff:
J
VRIJDAG 24 MEI 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
Auschwitz:
schokkend
Maar nu kan Couzijn ook niets
meer beginnen met 't 'mooie' dat ge
goten brons toch nog altijd heeft.
Jawel: hij heeft er een schokkend
ding als „Auschwitz" mee gemaakt
flarden brons, opgenomen en ver
werkt in twee zwarte plaatijzeren
kachelschermen; verscheurde wezens
die ,.de pijp uitgaan" met als be
kroning een helmachtig teken, dat
ook zonder hakenkruis of adelaar ge
noeg zegt. Dit beeld is pathetisch in
zijn anti-pathetiek. Het is prachtig
in zijn gebruik van foeilijke dingen.
Het Ls een verschrikkelijk goed beeld
van Couzjjn.
Concertgebouw
orkest oogst succes
in Praag
PRAAG (ANP) Het eerste optre-
j den van het Amsterdamse Concert
gebouworkest in Praag, woensdag
I avond, is een groot succes geworden.
Slechts enkele van de 1600 plaatsen
in de Smetana-zaal bleven onebezel.
I Hoezeer dit verwende concertpu
bliek zijn verwachtingen niet slechts
beantwoord, doch overtroffen vond.
bleek overduidelijk uit het aanhou-
dende. hartelijke applaus, waarmee
j Bernhard Haitink na de uitvoering
van Mozarts Symfonie in G kl. t. tot
viermaal en na Mahlers Negende
Symfonie tot achtmaal toe op het
podium werd teruggeroepen. De diri
gent liet de vertolkers van de solopar
tijen en het gehele orkest in de hulde
delen.
Het concert werd o.m. bijgewoond
door de Nederlandse ambassadeur in
Tsjecho-Slowakije, de heer G. J. Jon-
gejans en diens echtgenote. De am
bassadeur zei na afloop zeer trots te
zijn, dat dat orkest uit een der be
langrijkste culturele centra van
West-Europa zich in het culturele
centrum Praag heeft kunnen doen
horen.
DEN HAAG (GPDi Negentig meisjes en vijfendertig jongens
zijn er op de audities in New York gekomen. We hebben er vijf con
tracten gesloten. Volgend seizoen gaan ze bij ons beginnenzo ver
telde Benjamin Harkarvy. artistiek leider van het Nederl. Dans
Theater, die het laatste deel van de tournee van het gezelschap niet
meemaakt, omdat hij zich toil prepareren voor zijn aandeel in het
Holland Festival een nieuw ballet op Tsjaikowski's ..Variaties op
een Rococo-thema", waarvoor Joop Stokvis de kostuums zal ont
werpen.
„Onder de nieuwe dansers en dan
seressen zijn leerlingen van de öans-
afdeling van de Julliard school in
New York. die daar les kregen van
Anthony Tudor. Margareth Craske,
Jose Limon en Martha Graham, één
komt er van het Boston Ballet en één
van het National Ballet of Washing
ton. Ik heb vooral gelet op hun men
taliteit. want dat is bij ons gezelschap
van het giootste belang". Of ze pas
sen in onze groep moeten we natuur
lijk afwachten, maar ik heb er goede
hoop op".
MSTERDAM (GPD) De beeldhouwer Wessel Couzijn
verleden jaar de Staatsprijs voor beeldende kunst en
itectuur gekregen en het jaar daarvoor de David Roëll-
van het Prins Bernhardfonds. Dat zijn hoge onderschei
en maar beide keren slechts een schrale troost voor
man, die enige malen belangrijke monumenten ontwierp,
er dat zij uitgevoerd werden. Wat wel in een grote plastiek
omgezet was „Corporate entity" („Belichaamde een-
een opdracht van Unilever.
Vrijgevochten
officiële kunstwereld geeft er vooralsnog de voorkeur
Couzijn met woorden te eren, maar hem verder aan zijn
over te laten. Het is een bittere constatering, maar zij is niet
rdreven. Misschien heeft het iets met zijn vrijgevochten
d te maken. Want Wessel Couzijn is niet een figuur, die
nakkelijk in een bepaald hokje is te plaatsen.
len de stad Amsterdam enige ja-
geleden een openluchttentoon-
Ing van moderne plastiek hield,
Couzijn als lid van de keuze-
nissie door, dat .,Le couple" van
ihitz op het Leidsebosje werd
steld. Maar de „goegemeente"
roeg niet, dat ze onverhuld de
rons gestelde liefdesdaad van de
ise sculptuur op een stadsplein
ii te staan. Het beeld ging
ichts naar het museum terug en
ijn stapte uit de commissie. Dat
zijn keus niet aanvaardde, was
deze kunstenaar, die alleen
r aan een mooi en belangrijk
I had gedacht, onverteerbaar.
Eigenzinnig
lozijn is door deze nederlaag niet
nderd in zijn opvattingen. Het
telfs kunnen zijn. dat ze hem
eigenzinniger heeft gemaakt. Hij
in elk geval nog eens kunnen
ren, dat het moeilijk is, het een
publiek" naar de zin te maken
tegelijkertijd artistiek belangrijk
ite produceren. Daarom heeft hij
1 het laatste gekozen. Daarom
heet zjjn „Corporate entity" in
lerdams jargon de „Schrootfrau-
en zien maar weinigen, dat de
kwaliteiten van dit beeld door de
uitzonderlijk mooie opstelling tegen
een marmeren wand boven een vij
ver nog hebben gewonnen.
Kwellend en hevig
Nu Couzjjn toch zjjn publiek kan
negeren, is hjj na zijn laatste ten
toonstelling in Amsterdam (in 1960.
samen met Ger Lataster in het Ste
delijk) nog meer zijn eigen weg ge
gaan. Toen worstelde Couzijn met
het probleem, hoe hij zich van de
aarde kon losmaken. Het werk. was
MiJiaij
ADVERTENTIE
WW
fen stereo langspeelplaat waar
op 14 beroemde, internationale
imusementsorkesten 14 beroem
de werken spelen. Verkrijgbaar
bij elke erkende grammofoon-
Platenhandelaar. Haast ul Dit
8 een tijdelijke aanbieding. De
oplage is beperkt.
I Corctnissit Cclteteve G'ainmolooflti'sttn Cimcajn»
OW 111
eenzame opsluiting
WASHINGTON (AP) Michajlow
Michajlow, de Joegoslavische schrij
ver die een straf uitzit van 3'/2 jaar
wegens zjjn artikelen die kritiek be
vatten op de Sowjet-Unie, bevindt
zich thans in eenzame opsluiting in
de Prozarewatsj-gevangenis in Bel
grado. wegens zjjn „slechte invloed
op andere gevangenen".
De 33-jarige auteur, in april 1967
veroordeeld, heeft dit geschreven
aan zjjn moeder in een brief van 7
mei. De brief is openbaar gemaakt
door „Amnesty International," de
Amerikaanse afdeling van een in
1961 in Engeland opgerichte organi
satie die zich ten doel stelt te jjve
ren voor de vrijlating van mensen
die gevangen zitten wegens hun op
vattingen.
Michajlow zei niet te weten wat
zjjn „slechte invloed" op andere ge
vangenen was. .Misschien is het we
gens het collectieve verzoek dat ik
heb geschreven om koffie. Ik heb
geen gelegenheid me zelf te wassen
en heb geen contact met andere ge
vangenen. Het is ook niet erg pret
tig om een emmer in een kamer te
hebben."
„Amnesty International" heeft
een beroep op president Tito gedaan
om Michajlow te begenadigen. Een
verzameling van Michajlows wer
ken. door zjjn zuster Marya die de
Servisch-Kroatische taal doceert
aan de universiteit van Washington,
vertaald, wordt onder de titel „Rus
sische thema's" uitgegeven.
„Imperialist"bijtende kracht.
duidelijk een uitvloeisel van dat
streven. Sindsdien heeft zjjn plastiek
oen ander karakter gekregen. Nu wij
zjjn jongste eaxpositie (tot 1 juli in
het Stedelijk in Amsterdam) hebben
gezien, voelen wij. dat Couzijn de
aarde als een „gegeven" heeft aan
vaard. Hij werkt ermee. Hij werkt
ook met zeer aardse dingen een
houten tafel of stoel, een oud ijze
ren bed flarden brons of brokken
blinkend staal. Het oude, vervallen
meubelstuk, bewerkt met de één of
andere oogkwetsende kleur verf.
draagt in zijn verval het teken van
de toenemende verscheurdheid van
het menselijk bestaan. De vlucht
naar boven is gelukt. De werkelijk
heid moet worden aanvaard en staat
nu in kwellende hevigheid voor ons.
Het „on-schone
Verder gaan kan hij niet meer.
Want het blijft nog te „mooi", te j
mild. te gevoelig van structuur.
Daarom is Couzijn overgestapt op het j
..cleane", nuchtere en ..on-schone" j
van staalschroot. Afvalstukken
roestvrij staal worden aan elkaar ge
last in de nieuwste sculpturen: „De
kruiper", maar vooral ..Science fic
tion" en ..Imperialist". „Science fic-
ton" zinspeelt voldoende op de ruim-
tevaart om verstaanbaar te zijn
maar het is al veel agressiever, ver-
betencr dan „De Kruiper". Maar het
toppunt is „Imperialist" een zo I
agressieve constructie, dat men voor
de veiligheid van de kijker sommige
spitse punten van beschermende kur
ken heeft voorzien. Over de gehele li
nie blyft deze plastiek van holle bui
zen en scherpe brokken schroot zijn
bijtende kracht behouden. Het is of
een vernietigende macht met hol ge
toeter bezig is aan een verwoestend
en dodelijk werk. aan het uit de weg
ruimen van grenzen. Grenzen worden
overschreden ook de grenzen van
wat Couzijn tot dusverre heeft ge
maakt. Het is „clean", maar het
blijft „beeldend": een gestolde belij
denis van Couzijns levensgevoel, dat
vervuld is van bezorgdheid over de
machten die ons belagen
Couzijn behoeft geen rekening te
houden met „het" publiek. Dat geeft
hem de mogelijkheid, in eigen taal
te getuigen en steeds persoonlijk te
worden in zijn getuigenis. De Am
sterdamse tentoonstelling toont
j slechs weinige werkstukken maar
I in die beperkheid bewijst zij toch de
i sculpteur.
BRUGGE (GPD) In Vlaanderen is het gerecht thans het
nogal potsierlijke duel aan het uitvechten met de litteraire
wereld. De spil is niemand minder dan Hugo Claus, die woens
dagmiddag voor de rechtbank in Brugge verscheen, beticht van
openbare schennis der zeden. Zoals gemeld heeft Claus een
moderne bewerking gemaakt van het Middel-Nederlandse mi
rakelspel Marike van Nimwegen en het onder de titel Masche-
roen in het Casino van Knokke laten spelen. Dat gebeurde al in
december van het vorige jaar tijdens het festival van de ex
perimentele film. Tegen het einde van de voorstelling liet
Claus de „Heilige Drievuldigheid" naakt op het podium ver
schijnen.
„Elf dansers en danseressen gaan
aan het eind van dit seizoen weg,
maar 'ik zie de toekomst niet donker
In. Integendeel, ik vind het bijzonder
stimulerend om met nieuwe gezich
ten, nieuwe lichamen te werken".
Het succes van de tournee van het
Ned. Dans Theater New York, Me
xico City, Bahama-eilanden. Jamai
ca, Paramaribo, Trinidad, Curacao^
Caracas bij critici zowel als pu
bliek heeft ook geleid tot contacten
met de choreografen Merce Cunning
ham en Donald McKayle, die het vol
gend seizoen werk komen instuderen.
Ook Glen Tetley komt weer.
Benjamin Harkarvy, die enkele
lessen heeft gegeven bij het Hark-
ness Ballet en is uitgenodigd deze
zomer terug te komen, zegt: „We
zouden eigenlijk ieder jaar een paar
weken naar New York moeten. Ze
willen ons graag terug hebben. Maar
het 'is vooral een kwestie van geld".
Volgens Claus is daar helemaal
niets obsceens of erotisch aan te be
leven. Hij schreef over deze kwestie
enkele dagen geleden o.m. het vol
gende: „Wie bij het zien van drie
naakte acteurs die een theoolgisch
concept uitbeelden opgewonden raakt
zodat er juridisch sprake kan zijn
van obsceniteit is een gevaarlijke
geperverteerde die men beter in een
instituut stopt om zijn schildklieren
te opereren".
Dit proces heeft een storm van pro
testen doen opsteken in de Vlaamse
kunstkringen. Talrijke kunstenaars
hebben het volgens hem misplaatst,
achterlijk, lachwekkend en bekrom
pen (om maar enkele van de gebe
zigde aanduidingen te noemen) ini
tiatief van het parket van Brugge
aan de kaak gesteld.
Baudelaire
ter sprake
Deze aanduVJingen zijn ook ken
merkend voor de sfeer waarin de
eerste zitting van het proces verliep.
Het eerbiedwaardige Assisenhof leek
eerder op een theater. Hugo Claus
heeft er echt geen complex aan over
gehouden. Stralend zat hjj in de be
klaagdenbank. Zelfs en vooral als de
Procureur des Konings (Officier van
Justitie) de heer Goeminne er nog
I eens extra de nadruk op legde dat
I „de goede zeden zeer ernstig ge-
I schonden waren door het naaktver-
toon".
De advocaat van de schrijver mr.
Bultnck werd de vedette van de dag.
De rechtbank had af en toe moeite
een opkomende lach te verbergen.
Mr. Bultinck declameerde namelijk
met vuur uit „Les fleurs du mal" van
Baudelaire. „Honderd jaar geleden
werden deze ontboezemingen van
Baudelaire als obsceen en schunnig
bestempeld, nu echter worden ze ge
rekend tot de opvoedkundige waar
den waarmee de jeugd geconfron
teerd dient te worden". De advocaat
haalde voorts aan dat in Knokke
niemand werd geschokt door de op
het eerste gezicht wel wat zonderlin
ge verschijning van de „Heilige Drie
vuldigheid" en verzocht dringend
vrijspraak.
Op 5 juni zullen Vlaanderen en de
wereld weten hoe d»2 uitspraak is.
Hoe dan ook, Hugo Claus heeft al
j aangekondigd zich bij geen enkele
i veroordeling („al is de boete maar
twee frankskes") neer te zullen ieg-
I ?en.
Concert in
„Duivenvoorde"
Het Haags Vocaal Ensemble con
certeert woensdag 5 juni in kasteel
„Duivenvoorde" in Voorschoten oJ.v.
Arthur Orabio de Castro. Medewer
king verleent de 21-jarige Japanse
violiste Mayumi Fijikawa. Uitge
voerd worden werken van Kodaly,
Balazs, J. S. Bach, Caplet, Verdi, Ar-
ma, Wigy Roussel. Gohy en Ravizè.
ADVERTENTIE
Vlotte, leuke model let jes van Terlen-
ka.Kleur- en wasecht,dus prettig te
onderhouden. In diverse fijne kleu
ren o.a. bleu en beige.
Maat 80 normaal va.JÖ
Nu het toeristenseizoen aanbreekt, zullen zeker velen eens
een kijkje willen nemen in Kunstzaal Heuff, waar Karei Colnot,
zoon van de bekende Bergense kunstschilder Arnout Colnot,
in schilderijen en tekeningen impressies uit Joegoslavië, Mon
tenegro, Griekenland en Frankrijk (de Provence) exposeert.
Maar ook door het typisch Hollandse polderlandschap wordt
hij sterk geboeid.
Joegoslavië is bij de vakantiegan
gers op het ogenblik „in". Daarom
zullen anderen weer hun herinnerin
gen aan dat land willen opfrissen.
Van fris gesproken; daaraan ont
breekt het in het meermalen roman
tische kleurenpalet van Colnot
geenszins. De sfeer lijkt bovendien
zuiver getroffen: zo'n verlaten berg
dorp bijv. getuigt daarvan. In diver
se schilderijen laat hjj al uitsparend
het linnen meespreken, hetgeen een
bijzonder effect sorteert. Illustratief
zijn Colnots doeken in hoge mate,
zijn tekeningen spreken aan door di
rectheid. Een kijkje in het gezellige
restaurant „L'oustalet" te St. Remy
noodt de bezoeker als vanzelf daar
eens als een echte lucullus te gaan
„tafelen".
Van problemen is by Colnot. die
zich ook aan wandschilderingen wyd-
de. geen sprake. Htf schijnt uitge
sproken wars te zijn van alle moder
ne stromingen, die de huidige schil
derkunst beroeren en gaat met suc
ces voort op de weg van traditionele
voorgangers, zy het met eigen toon
en visie. Colnot heeft in de landen
die hij bereisde zjjn ogen goed de
„L'oustalet" te St. Remy.
kost gegeven. Ondanks het feit, dat
hij in hoofdzaak autodidact is. legde
hij met talent en vakkennis zijn ge
varieerde indrukken vast. Werk dat
nimmer schokt, maar weldadig aan
doet, zonder dat men er zich ooit het
hoofd over hoeft te breken, wat het
nu wel eigenlijk voorstelt
Van de nu 40-jarige Guy van Har
denbroek, die na omzwervingen in
Nieuw-Zeeland en diverse gedegen
opleidingen in ons land. zich sinds
1962 in Den Haag als zelfstandig ke
ramist gevestigd heeft, zijn er hand-
gevormde vazen, pullen, potten en
bloembakken, gevat in voorname,
sierlijke, sobere vormen en beschaaf
de, niet glanzende glazuren en kleu
ren. In alle eenvoud weet hij toch tot
aandacht trekkende resultaten te ko
men.
H.
Van Goghs portret
van zijn moeder
LONDEN (APt Een portret van
de moederv an Vincent van Gogh
gal 28 mei by Christie's geveild wor
den. Het is ingezonden door ds. Theo
dore Pitcairn uit Bryn Athyn, Penn
sylvania, wiens Monet op 1 decem
ber het. recordbedrag van 588.000
pond heeft opgebracht. Ds, Pitcairn
is in de twintiger jaren begonnen
werken van impressionisten op te
kopen, zyn vader was een van de op
richters van de Pittsburgh Glass
Company.
Van Gogh maakte het protret van
zyn moeder het enige dat bekend
is aan de hand van 'n foto enige
maanden voordat hü in 1888 in Arles
krankzinnig werd.
Expositie L.A.K.
W -jnsdagavond a.s. om negen uur
wordt in Galerie Walenkamp een ex
positie geopend van schilderyen en
objecten van Willem Buys. Zy staat
onder auspiciën van het Leids Aca
demisch Kunstcentrum:
nu halve
prijs
I gulden stijging per maat
Grootste moot 134 (±9 jaar)
i LEIDEN i Hoarlemmertlroql
i ROTTERDAM i Bcijerlandidoan hoek
POTTERDAM Weit-Kruiikade
i ROTTERDAM Korte Hoogitraat
ROTTERDAM Mc.nl
ROTTERDAM Kotendr. tagedijk
HOOGVLIET Winkelcentrum
SCHIEDAM Hoogilroa*
VLAARDINGEN i Winkelcentrum lie»»eld
ZEIST Slolloan
ARNHEM Winkelcentrum KeiikKoaf
Geen telefonische of schrifte
lijke orders.
KOOPAVOND Ome laken te
ROTTERDAM, SCHIEDAM, VLAAR
DINGEN, HOOGVLIET. ARNHEM en
ZEIST zijn VRIJDAGAVOND geopend
