Hyperion en het geweld
in de Brusselse Munt
Weinig geslaagd
experiment
Slag bij Heiligerlee
herdacht
SPD verbreekt in
Baden- Württemberg
„grote" coalitie
ROOFOVERVAL
SNEL OPGELOST
PREMIERE VAN CLAUS EN MADERNA
kunst
laleiöósQ9P
STERFDAG PHILIPS VAN
MONTMORENCY HERDACHT
PAOUiA
LEID SC H DAGBLAD
i.lAANDAO 20 MEI 1968
hoe iemand als Claus, die toch veel
talent heeft, deze keer een tekst van
een zo platvloersheid heeft kunnen
schreven en nota bene ook nog
openbaar maken. Het aardigste was
misschien nog wel het begineen
oud filmpje van Popeye de Sailor-
man dat waarschijnlijk de belache
lijkheid van het oorlogvoeren moest
aantonen. Maar dan sloeg toch daar
na de parodie van de plastic-soldaten
weer als de tang op het befaamde
varken.
Onzinnige retoriek
Men kreeg trouwens de indruk dat
Bruno Maderna er ook niet goed
weg mee heeft geweten. De meer of
minder illustratieve muziek die hij
bij het geval heeft gemaakt scheen
ons nogal arm aan originele vond
sten en rijk aan herinneringen aan
de toen nog moderne Duitse com
ponisten van rondom 1925. Er is.
zoals gezegd, een mooi vrouwenkoor
en de Hyperionfragmenten hebben
de aanloop van lyrische, in eigen
tijds idioom geschreven muziek.
Alles bij elkaar is het een weinig
geslaagd experiment geworden, lood
zwaar van onzinnige retoriek en mu
zikaal nogal pover.
BRUSSEL (GPD) In de Brusselse Muntschouwburg is
„Hyperion en het geweld", muziek van Bruno Maderna naar
het libretto „Morituri" van Hugo Claus in première gegaan.
Claus had Morituri geschreven nadat Maurice Huisman, de
directeur van de Belgische Nationale Opera hem in 1966 om
het libretto voor een opera had gevraagd. Een jaar later werd
Maderna aangezocht om de muziek te schrijven. Auteur en
componist zijn later tot een soort compromis gekomen en dat is
dan „Hyperion en het geweld" geworden, een werk waarvan
wij ons niet kunnen voorstellen dat het ooit in de muziekge
schiedenis van de 20ste eeuw zal binnengaan.
Het is met uitzondering van een kort vrouwenkoor en van
de Hyperion-jragmenten voor (mezzo)sopraan van Maderna
eigenlijk een zeldzaam pretentieus haljslachtig en wat het erg
ste is: vervelend onbenullig werk geworden waaraan veel geld,
veel tijd en veel artistieke krachten van de uitvoerenden vol
komen zijn verspild.
Een scène uit hyperion en
het geweld".
moeten ondergaan. De nogal lege
tekst van Claus heeft de Engelse re
gisseur Deryk Mendel relief trachten
te geven door eindeloze passen op
de plaats, rechtsomkeert en zo meer.
Men vraagt zich wat verbijsterd af
Schrijver Frans
Smits overleden
BRUSSEL (ANP) De Belgische
letterkundige Frans Smits is op 77-
jarige leeftijd overleden. Smits, die
vooral bekend werd door een studie
over zyn vriend Willem Elsschot, was
penningmeester van de vereniging
van Vlaamse letterkundigen.
Meisje slachtoffer
van zedenmisdrijf
DEN HAAG (GPD) De Haagse
politie zoekt een jonge zeeman, die
ervan wordt verdacht, dat hy zich
gistermiddag zeer ernstig heeft ver
grepen aan een 11-jarig schoolmeisje,
het vriendinnetje van de dochter van
zjjn hospita. Politiemannen en broe
ders van de GG en GD brachten
het slachtoffertje naar het zieken
huis Znidwat
De zeeman was gistermiddag al
leen thuis, toen het meisje
aanbelde, en vroeg of haar 8-jarig
vriendinnetje er was. De zeeman ver
zweeg, dat het kind met haar vader
en moeder een dagje uit was, en liet
haar binnen. In de keu
ken vergreep hij zich aan haar, en
bedreigde haar met een mes. Vervol
gens zette hy haar gewoon op straat.
Het slachtoffertje strompelde naar
huis, en vertelde haar vader en moe
der, wat er was gebeurd. De vader
stormde het huis uit, maar toen hij
bij de bewuste woning aankwam, was
de zeeman al gevlucht. De politie
doorzocht de woning, en nam een
aantal eigendommen van de zeeman
in beslag.
DEN HAAG (ANP) De slag bij Heiligerlee op 23 mei 1568
is zaterdag in de Oude Kerk in Scheveningen op initiatief van
de vereniging „Protestants Nederland" herdacht met redevoe
ringen van ds. Jac. de Vries uit Scheveningen over het voorspel
tot de slag en van mr. W. Beernink uit Dordrecht over Heiliger
lee als waarschuwing voor heden en toekomst.
De plechtigheid werd bijgewoond door ongeveer vijfhonderd
personen, die de kerk voor driekwart vulden.
Krijgt te weinig
aandacht op
lagere scholen
De bijeenkomst werd geopend door
ds. L. LagerweU uit Den Haag en be
sloten door ds. A. J. de Jong uit Lei
den. De herdenkingsdienst werd om
lijst door zang van het Schevenings
vissersvrouwenkoor onder leiding
van Ary Noordhoek en door samen-
BONN (GPD) De Westduitse
Sociaal-Democratise he Partij heeft
een nieuwe aardbeving moeten be
leven, door het besluit van de SPD-
ged el eg eer den in de deeltaat Ba den-
j Württemberg niet meer aan de rege
ring van dat land deel te nemen.
To»t de landdagverkiezingen eind
vorige maand bestond de laatste re
gering in Stuttgart evenals de
Bondsregering in Bonn uit chris
ten- en sociaal-democraten. Bij
deze landdagverkiezingen zakte de
SPD van 47 naar 37 zetels in de
volksvertegenwoordiging van deze
deelstaat terug, waarin voortaan
ook 12 neo-nazisticche NPD-ers zit
ting zullen hebben.
Claus heeft de synopsis van het
werk als volgt omschreven: verlo
ren ln een vijandige jungle over
nachten enkele soldaten van de ver
drukkende macht, omsingeld door
het onzichtbare leger van de ver
drukten. Uit him kunstmatige slaap
ontluiken hun dromen in de vorm
van de monsters uit hun kindertijd,
comic-stripfiguren, filmhelden. In
een nacht worden zij totaal uitge
moord maar in de dageraad verschij
nen zij zelf weer als de dode schim
men van hun verbeelding. Tegen
over deze zwarte anecdote wordt
euntrapunotisch een nobele zang
Beeld van Merijntje
Gijzen onthuld
NIEUW-VOSSEMEER (ANP)
Nieuw-Vossemeer, de geboorteplaats
van de schrijver A. M. de Jong, die
25 Jaar geleden door de Duitsers in
zijn woning in Blaricum werd ver
moord, ls zaterdag een bronzen beeld
onthuld van Merijntje Gijzen, de
jongensfiguur uit de gelijknamige
reeks boeken.
Het door de bevolking aangeboden
beeld, geplaatst vlak bij het gemeen
tehuis, is aanvaard door burgemees
ter mr. H. P. J. A. M. Hennekens.
Het beeld is onthuld door mevrouw
de weduwe De Jong—Defresne.
Prof. dr. G. Stuiveling heeft in
een rede aandacht geschonken aan
de litteraire arbeid van de schrij
ver.
's Avonds voerde de plaatselijke
toneelgroep in liet gemeenschaps
huis het toneelstuk „De martel
gang van Kromme Lindert" op.
Dr. Walter Gropius
over liefde en broederlijkheid aange
geven.
Platvloers
Dat alles duurt een uur en drie
kwartier zonder onderbreking. Zeker
lijf kwartier daarvan wordt de ope-
tabezoeker geconfronteerd met in
plasticpakken gestoken „sexy-super
soldaten" die toespraken van hun
commandanten en een aalmoezenier
85 jaar
CAMBRIDGE (Massachusetts)
De beroemde architect dr. Walter
Gropius heeft met collega's, opvoed
kundigen. oud-leerlingen en vrien
den zijn 85ste verjaardag gevierd.
Dr. Gropius is grondlegger van de
Bauhausschool te Weimar in 1919
Een onverwachte gast was Jack C.
Pritchard uit Londen, die in 1934
Gropius en zijn vrouw uit Duitsland
heeft getracht.
Het feest voor oir. Gropius werd
georganiseerd door de ontwerpschool
van de Harvard Universiteit.
Britten wordt het
lawaai te erg
LONDEN (AP) Benjamin Brit
ten, een van de grootste levende com
ponisten van Engeland, overweegt
het lawaai van Engeland te verwis
selen voor de rust van Ierland.
De reden: straaljagers van een
j Amerikaanse luchtmachtbasis bij het
j dorp Aldeburgh (Suffolk) gieren de
gehele dag laag over zijn huis. Het
lawaai is zo groot, dat Britten zijn
werk moet staken wanneer een der
straaljagers overvliegt. De geluids
sterkte is dusdanig dat hij zijn eigen
stem niet kan horen.
Britten is voornemens zijn huis in
Aldeburgh aan te houden voor zijn
jaarlijkse muziekfestival. In de we
ken dat dat festival duurt verbiedt
de Amerikaanse luchtmacht alle
vluchten over Aldeburgh.
Jacob Hartogprijzen
toegekend
DEN HAAG «ANP> De voorzit
ter van het schilderkundig genoot
schap „Pulchri Studio", de heer Dirk
Bus. heeft zaterdagmiddag de Jacob-
Hartogprijzen bekendgemaakt bij
gelegenheid van de opening van de
voorjaarstentoonstelling van het Ge
nootschap.
De prijzen, groot f 500 werden toe
gekend aan de schilders Kees An
drea en Jan Roëde, aan de beeld
houwer Jan Snoeck en voor grafiek
aan Pauline Braat.
De werken waarmee de prijzen
werden verworven, zijn geëxposeerd
samen met werken van 87 andere
ïeden van het Genootschap. De ten
toonstelling duurt tot en met 8 ju
ni
De plastic-soldaten uit hy
perion en het geweld".
Expositie in Weert
WEERT (ANP) De bur-
gemeester van Weert, dr. H.
A. C. M. van Grunsven, heeft
zaterdag in het Stadsmuseum
te Weert een tentoonstelling
geopend, gewijd aan Philips
van Horn en zijn tijd. Aanwe
zig waren de burgemeester van
Horn, mr. J. H. J. Daniels, dr.
J. van Banning, voorzitter van
het Limburgs Geschied- en
Oudheidkundig Genootschap,
en een groot aantal vertegen
woordigers van het Algemeen
Rijksarchief in Den Haag, het
Rijksmuseum te Amsterdam
en diverse andere musea in
Nederland en België.
Aan dit officiële begin van de her
denking van de Sterfdag van Phi
lips van Montmorency (gra- van
Horn en heer van Weert, die op 5
juni 1568, tezamen met zijn vriend
Lamoraal van Egmont, te Brussel
op last van Alva werd onthoofd) is
een cyclus van lezingen voorafge
gaan. Een biografie van de graaf
ten onrechte dikwijls Graaf van
Hoorn genoemd is samengesteld
door pater dr. Geurts O.FM. uit
Leiden.
Het stoffelijk overschot van Phi
lips van Monitmorency, ridder van
het Gulden Vlies, dlie met Egmont
en Oranje een driemanschap vorm
de, rust voor het hoofdaltaar in de
St.-Martinuskerk te Weert.
De expositie bevat fotocopieën van
portretten van Philips en zijn Cal
vinistische echtgenote Walgis
van Nieuwenaar, verzameld uit het
buitenland (Hamburg, Chantilly,
Atrecht. Wenen en Dresden), mun
ten en penningen (uit t Kon. Per.-
ningenkabinet) van dit echtpaar,
van Philips II, koning van Spanje,
van kardinaal Granveile en Marga-
retha van Parma, de landvoogdes,
originele portretten, etsen en gra
vures betreffende de 80-jarige oorlog
en brieven van Willem van Oranje.
Egmont en Horne, sommige uit het
Kon Huisarchief. De expositie blijft
t'm. 5 juni in Weert en komt van
C juni t/m. 16 juni in het gemeen
tehuis te Horn.
Aansluitend aan de opening voer
de de toneelgroep „Tierelantijn" uit
Weert onder regie van H. Hunne -
kens uit Hilvarenbeek geschreven en
handelend over het laatste afscheid
van Philips en de rechtspraak voor
het Hof in Brussel. Dit wagenspel
zal in de komende weken op diver-
se plaatsen in het voormalige graaf-
schap Horn worden opgevoerd-
Ongewoon incident
in Spaanse arena
MADRID (Reuter» De Spaanse
matador Miguel Mateo heeft bij een
stierengevecht in Madrid gezorgd
voor een incident, dat nimmer tevo
ren in een Spaiarise arena ls voorge
komen. De matador, by de Spanjaar
den beter bekend onder de naam
„Miguelin", zat zaterdagavond tus
sen de toeschouwers terwijl de in
Spanje aanbeden stierenvechter El
Cordobes doende was een stier uit te
dogen. Tot verbystering van het pu
bliek, en waorschyniyk ook van El
Cordobes, sprong Miguelin in de are
na, waar hy, gekleed in een alle
daags burgerpak, op de uitdrukking
loos voor zich uit starende stier toe
liep, het beest bü de horens vatte en
het enkele malen op de snuit zoende.
Vervolgens dwong hy de stier in
een kring om hem heen t« lopen, I
waarna hy gemelijk tegen het apa
thisch biyvende dier ging leunen.
Toen de stier nog maar steeds niet
kwaad wilde worden riep Miguelin
de zwart kykende, maar niet reage
rende matador El Cordobes toe:
..Dit is geen stier". Hy ontving hier-
bij het instemmend applaus van de
24.000 toeschouwers.
Het incident is terug te voeren
op een vete tussen de twee matadors.
Miguelin zegt dat BI Cordobes een
wedstrijd in het süierenvechten, om
uit te maken wie de beste matador
uit de weg gaat. Sommigen me
nen, dat El Cordobes zyn successen
te danken heeft aan het feit dat hy
zorgvuldig geselecteerde stieren be
strijdt die geen gevaar kunnen ople
veren.
De politie haalde Miguelin uit de
arena en sloot hem in een cel van het
politiebureau op. De stier, die hy na
El Cordobes had moeten bevechten,
kreeg nu een andere torero.
De betekenis van het besluit van
de gedelegeerden in Stuttgart gaat
boven de interne politiek van de
deelstaat uit. Zowel de uitslag van
de recente verkiezingen als de nu
getrokken consequenties duiden op
het onbehagen dat onder de sociaal
democraten steeds groter wordt over
de grote coalitie in Bonn.
zy gaan ervan uit. dat hun stem-
busverliezen aan deze grote coalitie
te wyten zijn. Het monsterverbond
in Bonn heeft de Bondsepubliek een
daadkrachtige parlementaire oppo
sitie ontnomen. Het ie mede oorzaak
van het opkomen van de „buiten
parlementaire appositie", die luid
keels om ingrijpende hervormingen
roept.
De voorzitter van de SPD en mi
nister van Buitenlandse Zaken
Brandt, sprak zich in het afgelopen
weekend ook weinig vleiend over de
grote coalitie uit. In een rede ter
gelegenheid van de opening van het
gebouw van de buitenlandse pers
vereniging in Bad Neuenahr ver
klaarde hy, dat de grote coalitie
geen onderwerp was om by feeste
lijke gelegenheden over te spreken.
WANORDE IN
MARYLAND
SALISBURY (Maryland V.S.)
(AP) Een 26-jarige rechercheur in
Salisbury is zondag aangeklaagd we
gens doodslag. Hy heeft zaterdag een
neger doodgeschoten, die verdacht
werd van een inbraak. De dood van
de neger leidde tot een nacht (van
zaterdag op zondag) vol ongeregeld
heden.
De rechercheur, die tegen borgstor-
ting van 1500 dollar op vrye voeten
is gebleven, is reeds zes jaar in het
politiekorpa
Zondag werd op last van gouver
neur Agnew in Salisbury de noodtoe
stand uitgeroepen. Van zondagavond
19 uur tot vanochtend 7 uur gold
voor de gehele stad en omtrek een
uitgaansverbod. Zondag werd de win-
kelwyk van Salisbury van de bui
tenwereld afgesloten.
De geweldplegingen in Salisbury
zyn zondagmorgen afgenomen na
dat de gouverneur van Maryland en
kele honderden manschappen van de
staatspolitie naar de stad had ge
zonden. De politieverstenking maak
ten gebruik van honden en traan
gas. Er zyn zes arrestaties verricht,
waarvan een voor verzet tegen ar
restatie en vyf voor het geen ge
hoor geven aan de avondklok. Er
zyn drie branden gesticht, maar geen
ervan richtte grote schade aan. Er
zyn enkele gevallen van plundering
voorgekomen maar evenmin op gro
te schaal.
zang. begeleid door de organiste mej,
H. M. van der Vlies.
Ds. De Vries noemde het een ve«f
teken, dat op tal van lagere scholen
praktisch geen aandacht meer wordt
besteed aan de geschiedenis van de
tachtigjarige oorlog. Dit komt volgent
hem voort uit de waanidee, met
hoogmoed vermengd, „dat dit, ont,
geslacht totaal los zou staan van het
voorgaande geslacht en van de histo
rie van ons volksbestaan, en dat, wat
de vaderen deden en leden, voor ont
van weinig of geen betekenis mee»
zou zyn".
Ds. De Vries meende evenwel, dat
het tegendeel waar is.„Dat wy heden
ln Westeuropa leven mogen onder de
vryheid van een parlementaire demo
cratie, danken wy mede aan de offer»
gebracht in de stryd om onze vryma-
king van Spanje", aldus spreker.
Hy wees voorts op de vryheid».
stryd als een volksstryd, een volksbe.
weging, in tegenstelling tot de uithol,
ling van onze parlementaire demo.
cratie, die momenteel gaande is.
Daarin heeft slechts een zeer klein
minderheidje actief de hand, al moet
gezegd worden dat het de sleutelposi-
ties der publiciteitsmedia aardig in
handen houdt, oordeelde ds. De Vries,
Mr. Beernink noemde de slag bjj
Heiligerlee het eerste militaire suc
ces in de stryd omwille van de religie
en omwille van de vryheid, een strijd
waarin de calvinisten Oranje's beste
bondgenoten waren. In onze tyd zijn
de vryheden in de grondwet vastge
legd. Oranje is steeds de beschermer
van die vryheden geweest, consta
teerde spreker.
Oraje's jongste broer liet het leven
by Heiligerlee. Oranje staakte de
stryd niet. Zyn werk heeft tot zegen
mogen strekken voor ons vaderland,
dat zich toen in grote nood bevond.
Zo, aldus mr. Beernink, houdt de slag
een waarschuwing in voor heden en
toekomst: niet het succes van de dag
is doorslaggevend. Bepalend is een
vaste koers en een wil om zich in
dienst te stellen van een goede welge
vallige zaak, de vryheid en de onaf-
hankeiykheid van het vaderland, aan
de God der vaderen trouw.
Het Gereformeerd Politiek Ver
bond herdacht geiykertyd deze slag
in Heiligerlee.
Baarns raadslid
zegt lidmaatschap
van de KVP op
BAARN (ANP) Twee maanden
na zyn benoeming tot lid van de
Baarnse gemeenteraad voor de KVP
heeft de heer W. P. Hakvoort zijn
lidmaatschap van deze party opge
zegd doch geweigerd zyn raadszetel
ter beschikking te stellen. Het afde
lingsbestuur van de KVP in Baarn
is - verontwaardigd over de hou-
ding van de heer Hakvoort, te
meer daar hy voor zyn besluit hel
raadslidmaatschap te biyven vervul
len op een zetel die de KVP toe
komt, geen enkel motief heeft op
gegeven.
Alleen heeft hij het bestuur van d«
KVP meegedeeld, dat hy zich heef»
aangesloten by de radicalen, omdat
daar. naar zyn zeggen, een prettige»
onderlinge verstandhouding zou be
staan dan in de KVP. Het vermoe
den bestaat bovendien, dat de heer
Hakvoort by zyn installatie tot
raadslid reeds het besluit genomen
had op korte termyn voor de KVP te
bedanken. Verwacht wordt, dat da
heer Hakvoort in de komende raads
vergadering een verklaring zal afleg
gen. Ook in andere fracties van de
Baarnse gemeenteraad heeft men
weinig waardering voor het besluit
van de heer Hakvoort.
Lutherse
misdienaar
FOREST CITY (AP) Kort voor
het begin van een huwelyksmis liep
pater Lechtenberg uit de St. James-
kerk om te zien waar zyn misdienaar
bleef. Hy zag een jongen bij de kerk
zitten en vroeg maar meteen of hy de
misdienaar was. Toen deze nee zei,
verzekerde de pater hem, dat hij
toch misdienaar moest zyn.
Haastig kreeg de jongen 'n toog aan
en begon de huwelyksmis van Nancy
Anderson en Charles Garcio. Toen
de plechtigheid voorby was vroeg de
pater de jongen zyn naam.
,ik ben Danny Gangstead". ant
woordde de jongen. „Myn vader is
dominee van de Lutherse kerk aan de
overkant van de straat".
Schermen Frans Mosman van
Shell Amsterdam heeft in Vlaardin-
gen zyn Nederlandse kampioenschap
op sabel geprolongeerd. De eindstand
luidt: 1. Mosman (ShellAmsterdam)
4 gewonnen partyen: 2. Dyksman
(Zaal Abrahams-Den Haag), 3. gew.
p. 15 ont treffers. 3. Makk (Zaal
Adam Bela-Utrecht) 3 gew. p. 16
ontv. tr.
AMSTERDAM (ANP) De re
cherche van het Amsterdamse poli
tiebureau Kattenburg heeft in 24 uur
tyds een roofoverval opgelost, terwijl
men aanvankelijk niet meer wist van
de dader dan dat hy een groen vest
droeg.
Vrijdagmiddag, zo deelde commis
saris Koppejan, chef van het bureau,
zaterdagavond mee, liep een jonge
man een boekwinkel aan het Rapen
burg binnen. Hy wachtte rustig tot
alle klanten de deur uit waren door
met veel zorg een ansichtkaart uit te
zoeken. Nauwelyks was hy alleen met
de 55-jarige eigenaar van de zaak. de
heer F. Molenwater de la Rive Box.
of hy greep deze by de keel en duw
de hem de kelderruimte in. Na de
man met enkele klappen bloedend
gewond te hebben trok hy zyn strop
das zo stevig aan. dat de boekhande
laar dreigde te stikken en zyn be-
wustzyn verloor.
Toen de man weer by kwam
was de overvaller nog in de winkel.
Deze dreigde de heer Molenwater te
doden als hy de moed zou hebben de
politie te waarschuwen. Metmedene
ming van f 160 verdween de man.
Een jong meisje, dat even later in de
winkel kwam en zag in welke toe
stand de toegetakelde boekhandelaar
zich bevond aarzelde niet een belde
zesmaal twee, waarop de politie snel
ter plaatse was. De heer Molenwater
de la Rive Box wist weinig meer te
vertellen dan dat de dader jong wai
en een groen vest droeg. Een onder
zoek in de buurt leverde de recherche
na intens speurwerk voldoende gege
vens op om een duik te nemen in hel
archief van de herkenningsdienst en
uit de gegevens, die men had, war
het niet moeilijk, toen een 23-jarige
Duitse bankwerker, die overigens al
enkele jaren in Nederland woont, als
de dader aan te wijzen. De man werd
zaterdagavond om half zes op het
plein voor het Centraal Station ge
arresteerd en hoewel hy hardnekkig
blijft ontkennen is er voor de politie,
aldus commissaris Koppejan, alle re
den de man als de dader te beschou
wen. Het feit, dat hy in het archief
van de herkenningsdienst voor komt,
betekent, dat hy eerder met de justi
tie in aanraking is geweest.
