oftenonzaak in monsterproces
i
Hollandse aardbeien
voor moederdag!
Jobstijdingen voor Urk
„normaal" geworden
«SB®?-
SS»®»-
«39? 5
ssggl
)p 27 mei begint
gen Grunenthal
in Alsdorf zaak
Chemie
ê)OFOVER VAL OP
POMPSTATION
9
m
Veel r.kouders
vragen niet meer
om r.k. school
ÖSKSSBft. li
ssRg»'* ft
Dit is nu zo'n
sluimer-
wekker
wordt duur betaald
(GPD) Op 27 mei begin tin West-Duitsland leven nu nog naar
4 vijftien kilometer van Aken
?n mijn werkers plaatsje Als-
het proces tegen de Chemische
Grünenthal uit Stolberg, de
4ant van het slaapmiddel
fffjn (Softenen). Na bijna
enhalf jaar van onderzoek zal
beslist worden of de directie-
wetenschappelijke medewer-
en verkoopstafleden
entha, schuldig zijn aan de
fn het ernstig lichamelijk Iet-
brengen van duizenden kin-
volwassenen niet alleen in
land maar ook ver daar bui-
ma Casino van het mynwer-
laatsje Alsdof is speciaal
de Akense rechterlijke macht
urd om daar het mons terpro -
doen plaatsvinden dat naar
acht wordt tot 1970 zal duren,
den rechters, twee officieren
justitie, negentig medische en
aceutische deskundigen zullen
oordeel vellen over de negen
Het proces kan bijge
wonden door 300 belangstel-
Meer dan duizend getui-
gehoord. Tienduizenden
centen zijn in 265 dikke dos-
gebundeld. Daaronder bevin-
Ëch de uitvoerige rapporten
50 deskundigen.
etalingsbalans
fiteerl" met
miljoen van
prostitutie
'AM (ANP» De jaar-
de prostitutie wordt ge-
300 400 miljoen gulden en
ibalans profiteert daarvan
iljoen. De fiscus krijgt 70
>n gulden. Dit zei de Am-
advocate, mevr. mr. J. L.
feesing, in haar pleidooi in
tegen een bordeelhouder uit
id, die gisteren voor de
rechtbank terecht-
bestaat een soort kartel
eenheidsprijs van de pros-
waarin men blijkbaar niet
zo betoogde de raads-
Na afloop der zitting deelde
ivraagd mede dat de schat-
de jaaromzet was gemaakt
van 3.000 prostituees,
icier van justitie eiste tegen
arige kamerverhuurder we-
beroepsmatig bevorderen
icht door het verhuren van
aan meerderjarige maar ook
drietal minderjarige vrou-
it maanden gevangenisstraf
drie voorwaardelijk en af-
het voorarrest. De officier
E. van Renesse, zei dat het
Tverhuurder een „georga-
tjf" was met een ont-
ite en verder kamers el-
geld dat hij had ontvangen,
jens de officier aanzienlijk
ijjn. Eerst kreeg hij een klei-
ct. en later ruim 40 pet. van
angsten der prostituees. Hij
portier om toezending van
terderjarige meisjes verzocht,
voor 25 of 50 gulden van
hand gingen met de merk-
e bepaling „uit te betalen na
een arbeid", zo merkte de of-
op. De rechtbankpresi-
aangestipt dat de klanten
lerverhuurder konden kie-
meisje ze wilden. De klan-
ook iets te drinken krij-
i op 21 mei.
schatting vijfduizend kinderen
van wie men aanneemt dat zij door
het gebruik van Contergan door
de moeder tijdens de zwanger
schap ernstig lichamelijk gehandi
capt zijn. De meesten van de „Con-
tergan-kinderen zijn niet ouder dan
een paar maanden geworden. Ook
in Nederland, Canada, de Verenig
de Staten, Groot-Brittannië, Zwe
den en België heeft het slaapmid
del een spoor van ellende achterge
laten.
Dit alle delen van de wereld zjjn bi)
de Akense rechtbank nevenaan
klachten ingediend namens de
ouders van Contergan-kinderen.
Ook een zeventigtal civiele proce
dures om schadevergoeding en
smartegelden zijn daar al aanhan
ging gemaakt. Die procedures zjjn
opgeschort tot Jbet eindvonnis in
het strafproces zal zijn geveld. Dat
kan nog vele jaren duren.
De werking van het in Contergan
gebruikte kalmeringsmiddel werd
in 1956 in het laboratorium van
de Stolbergse fabriek ontdekt toen
het telwerk aan de kooitjes van de
met die stof ingespoten witte mui
zen een vertraging van de bewe
ging van de dieren aangaf. Twee
jaar lang wend er met tienduizen
den muizen en ratten geëxperimen
teerd. Nooit, zo heeft de fabrieks-
leiding onlangs nog gezegd, is er
van schadelijke nevenwerkingen
van dit middel (tJhalomide) iets ge
bleken.
Maar het openbaar ministerie in
Aken kwam er achter dat al tij
dens de klinische proefperiode Con
tergan -slachtof f ers zijn gemeld.
Dat was voordat het tablet op 1
oktober 1957 in de handel werd ge
bracht. Het is daarover tussen het
openbaar ministerie en de juridische
adviseurs van Grünenthal vaak
hard toegegaan. De op die geval
len betrekking hebbende beschei
den zijn bij huiszoekingen aam het
licht gekomen.
Reactie P.v.d.A. op
uitzending VVD
AMSTERDAM (ANP) Voorzit
ter Tans van de PvdA heeft gister
avond in een brief aan het hoofd
bestuur van de VVD gereageerd op
uitlatingen van mevrouw Van So-
meren-Downer in een tv-uitzenddng
van de VVD van woensdagavond
over de „herrieschoppers" en de 1
mei-demonstratie van de PvdA.
De heer Tans herinnert aan de
verklaringen van de heer Den Uyl en
van het bestuur van de federatie
Amsterdam van de PvdA, waarin de
PvdA de ongeregeldheden op 1 mei
veroordeelt en er zich van distan
tieert.
In de brief wordt voorts gezegd,
dat de P.v.dA. geen enkele verant
woordelijkheid draagt voor uitzen
dingen van de VPRO. Dit naar aan
leiding van een opmerking van me
vrouw Van Someren, waarin zij ge
suggereerd zou hebben, dat de PvdA
via de VPRO opstookt tot geweld.
De voorzitter van de PvdA besluit
zijn brief: „Opmerkingen en beschou
wingen als die van mevrouw Van So
meren verwerp ik, omdat zij uiting
zijn van een hetze-mentaliteit, die
de democratie aantast. Dat is echter
een zaak, die in de eerste plaats de
VVD aangaat. Ik verzoek u slechts
de feitelijke onjuistheden in een uit
eenzetting van mevrouw Van Some
ren recht te zetten."
me bediende gaf slechts 300.—
w
iENDAAL (GPD) Twee
;ende mannen hebben gis-
rond elf uur een overval ge-
op een bezinestation vlakbij
leerstunnel In Roosendaal.
Jacues Bielok (50)
i> ondanks de revolver, te slim
W slechts een enveloppe met
ongeveer 300 gulden. Na de
fin de telefoon gerukt te 'heb
benen de daders,
es Bielok zag de donkergroe-
1500 voorrijden en ging naar
om de tank te vullen. Toen
was en de inzittenden wil-
Wen, zei de man naast de be
st: „Ik wil graag een bonnetje.
I hij mee naar het kantoortje,
keek even later in de loop
i revolver.
m zei: „Je geld", waarop de
pompbediende, die nog he
niet in de gaten had wat er
k opmerkte: „Wat?" De man
bieten en maakte dat duide-
CfP 1 een beweging van de revol-
hil in de rechterhand tegen
hield, zodat eventuele voor
ts het schiettuig niet kon-
Ie
9&'
a
was maar een klein ding,
k riskeerde toch liever niets.
15 hier maar alleen en dus gaf
'nsn uit de kas een enveloppe
paar honderd gulden", ver-
de heer Bielok ons een kwar-
na de overval. „Ik sta nog
'benen te trillen."
Het Grime n thai - slaa pta b I et Conter
gan heeft elders ook al tot opzien
barende eo sensationele processen
geleid. In Luik is het rumoer rond
het proces tegen de jonge moeder
Suzanne van der Put en haar huis
arts Jac. Casters nog niet heie
maar verstild.
In 1962 doodde de radeloze Suzanne
haar 4 dagen oude ernstig mis
vormde dochtertje met een tien
voudig dodelijke hoeveelheid vergif
in een flesje melk en honing. Zij
werd evenals de arts en de van
medeplichtigheid beschuldigde man,
moeder en zus op 10 november 1962
vrijgesproken van de moord. Het
tafereel van de huilende naar
de 12 gezworenen dankuwel roe
pende honderdkoppige menigte
na de uitspraak van het Luikse as
sisenhof is even onvergetelijk als
onbegrijpelijk.
In Frankfurt doodde een vrouwelijke
arts op verzoek van de moeder een
kindje met misvormde armpjes en
beentjes met een giftige injectie.
De arts een alcoholiste en de
radeloze moeder werden door het
openbaar ministerie in Frankfurt
mild beschuldigd van moord onder
sterk verminderde toerekeningsvat
baarheid. Na een dag is het pro
ces geschorst en tot nu toe niet
heropend.
ADVERTENTIE
VIS
De man met de revolver pakte het
geld, stak het in zijn zak, nam de te
lefoon op het bureautje van de haak
en trok er de hoorn af. Daarna liep
hif naar de auto, die snel verdween
in richting Rijksweg 17. De heer Bie
lok kon nog het nummer op een pa
piertje schrijven. Toen rende hij
naar een winkel op de hoek en belde
de politie en zijn werkgever.
De heer A. Hennekam, eigenaar
van het bezinestation, vertelde ons
dat er vaak genoeg tegen sluiting j
duizenden guldens in de kas zitten, j
Het is logisch dat de beide daders de j
gang van zaken bij het pompstation j
kenden en wisten dat ze tegen elf uur,
sluitingstijd, de grootste slag konden
slaan, wat overigens dank zij de
slimme bediende niet lukte.
Het signalement werd via de ge
meentepolitie verspreid en de recher
che van de Roosendaalse politie be
gint met het onderzoek. De bij de
overval gebruikte Volkswagen was
dinsdagavond gehuurd in Rosmalen.
De huurder had zich geïdentificeerd
als een 40-jarige inwoner van Tilburg.
In zijn rijbewijs stond echter dat hfj
in Boxtel woonde. De man is 1.80 m
lang, heeft een slank postuur en
droeg dinsdag een lichtgrijs kostuum.
De tweede aanvaller is vermoede-
lij k een 25-jarige jongeman die
Zweed van geboorte is. Hfj heeft
volgens de autoverhuurder een rond
I gezicht en middelmatig tot fors pos-
tuur en droeg een donkere regenjas.
URK (GPD) Honderd
jaar geleden. Op maandag 27
april 1868, zette de Urker bot-
tervloot koers naar de visgron
den in het stuk water voor de
Waddeneilanden. De weersom
standigheden leken vrij gun
stig en de vissers hoopten op
goed visweer in de dagen, die
voor de boeg lagen. Het pakte
evenwel anders uit, want in de
nacht van maandag op dinsdag
wakkerde de wind in kracht
aan.
Er moest zeil geminderd worden,
maar nog dachten de schippers niet
aan een ramp. Zij hielden het voor
mogelijk in open zee de storm te
kunnen doorstaan. Toen echter na
verloop van tijd de wind de golven
ging opzwepen besloten zij een veili
ge haven te gaan opzoeken. Stevens
werden gewend en de vloot begon
moefczaam naar de kust te koersen.
Het lukte echter niet. Door een ko
kende zee trachtten de schuiten door
te stoten naar rustiger water. Som
migen slaagden daarin, de meesten
werden echter meegesleurd in de
diepte. Andere vissersschuiten ver
gingen. waarbij zes-en-twintig perso
nen omkwamen. Onder hen jongens
van elf, twaalf en dertien jaar. Kin
deren. die honderd jaar geleden als
volwaardige bemanningsleden aan
boord stapten.
Angst
Bij het opkomen van dc storm was
op Urk de angst gaan groeien. Hoe
zou de vloot zich houden? Zouden de
mannen veilig zijn? Zouden zij behou
den weerom komen? Dat waren de
vragen, die de achtergebleven vrou
wen besprongen. Keer op keer liepen
zU gespannen naar het hoogste punt
van het eiland in de hoop een glimp
van een schust te kunnen opvangen.
Die eerste schuit Immers moest de
sekerheid brengen.
Na lang wachten kwam een botter
in zicht, die tergend langzaam op
Urk afkwam. Het schip had zware
averij. Het zeil was aan flarden ge
scheurd en een van de zwaarden was
afgebroken. Als een aangeschoten
vogel keerde het terug op het nest.
De bemanning bracht een onheilstij
ding mee. Zij had links en rechts Ur
ker schuiten in de golven zien ver
dwijnen. De hoop, dat de opvarenden
in „het oude dorp" zouden terugke
ren, moest worden opgegeven.
De zondag na de storm werd in de
kerk, ook al naar oud gebruik,
Psalm 90 gelezen. Het gebed van
Mozes, waarin de mens wordt ver
geleken met het gras: „In den mor
genstond bloeit het en het veran
dert, des avonds wordt het afge
sneden en het verdort". Deze tra
ditie heeft Urk tot op deze dag in
stand gehouden, want ook nu nog
wordt, als een schip gebleven is,
in de kerk Psalm 90 gelezen.
JAN'BABENDStfW.
iSÏMWMUft
S,K
Gé»8! f. ss->
SSSSBS-i
ST**»»
ge f
Monument
Koningin Juliana zal zaterdag
morgen naar het duizendjarige
Urk komen om een krans te f
leggen aan de voet van het mo-
nument, dat aan de rand van f
„het oude dorp" een plaatsheeft f
gekregen en dat werd opgericht f
a ter nagedachtenis aan de vis-
j sers, die in de loop der eeuwen
op zee het leven verloren. Het f
monument Verbeeldt een Urker f
vrouw in klederdracht, zij heeft f
uitgekeken over de zee en ter
wijl zü op het punt staat naar
huis te keren werpt Z'J, over
haar schouder heen, nog een
laatste blik op het water. Hier
naast wordt zo'n drama, nu hon
derd jaar geleden, belicht.
gekomen, zij het dan ook in een voor
Urk ongewoon traag tempo. Voor el
ke nationale actie tast de Urker
doorgaans diep in de beurs: de op
brengst van collecten ligt bijna altijd
per hoofd van de bevolking aanzien
lijk hoger dan het landelyk gemid
delde. Verwacht had dan ook mogen
worden, dat het geld voor het monu
ment in een ommezien op tafel zou
liggen.
Dat is niet gebeurd. En wanneer
het bestuur van de „Eerste Urker
onderlinge verzekering tegen be
drijfsongevallen" onlangs niet het
nog ontbrekende bedrag 25.000
gulden beschikbaar had gesteld,
De namen van de mannen, die in
1868 hun laatste reis maakten, zijn
bewaard gebleven. Zij werden gebei
teld in stenen platen, die gehecht
werden aan een lange lage muur
achter het vissersmonument. Vele
tientallen namen, ook van hen, die in
de verstreken jaren gebleven zijn.
Van sommigen is nadien nooit meer
een spoor gevonden, omdat hun
schip tevens hun graf werd.
Drie Urkers ontvouwden tien jaar
geleden het plan om voor aü die om
gekomen vissers een monument op
te richten. Het benodigde geld zou
door de dorpsgenoten bijeen gebracht
moeten worden en het zou een plaats
moeten krijgen boven op de kei leem-
bult, op een nog open stukje grond,
da/t uitzicht biedt op het water.
Zestigduizend gulden moest uitein
delijk op tafel komen. En het is er
De namen van de Urker vis
sers, die sinds 12-68 op zee het le
ven lieten, zijn gebeiteld in het
visserijmonument, dat Koningin
Juliana zaterdagmorgen zal ont
hullen.
dan was er van een monument nog
lang geen spraike geweest
Urkers en niet-Urkers hebben zich
over deze gang van zaken verwon
derd en voor zichzelf hebben zjj vast
gesteld, dat de gedachte aan een vis
sersmonument In Urk tot dusver
slechts in beperkte kring is aange
slagen. De doorsnee-Urker hield zich
wat afzijdig van dit uiterlijk vertoon.
Maar misschien verandert deze in
stelling nu het monument uiteindelijk
toch is opgericht.
In de universiteit van Bonn
heeft dr. S. Mansholt, (links)
vice-voorzitter van de Europese
commissie, de naar Robert Schu-
man genoemde prijs ten bedrage
van 25.000 mark ontvangen. De
prijs, die sinds 1966 jaarlijks wordt
toegekend wegens buitengewo:
verdiensten op het gebied van de
Europese eenwording, is eerder
verleend aan de Fransman Jean
Monnet en de Luxemburger dr.
Joseph Bech. De prijs iverd uitge
reikt door prof. dr. W. Schneemel-
cher (rechts).
Na de prijsuitreiking hield dr.
Mansholt een rede over het thema
Europese gemeenschap verwe
zenlijking van het doel van Ro
bert Schuman".
Vooral bij jongere
ouders is behoefte
nu nog vaak als „anders-verzuild be-
I schouwd".
Docenten
gering
Zy willen het bestaansrecht van de
r.-katholieke school niet ter discus
sie stellen, doch hebben er voor zich
zelf geen behoefte aan. Hun keuze op
de r.-katholieke school wordt be
paald door structurele factoren, zo
als gemakkelijke bereikbaarheid of
contact met vriendjes. Ook in deze
grote groep bestaat wel een behoefte
aan religieuze vorming door middel
van het onderwijs, doch dat behoeft
huns inziens stellig geen specifiek ka
der te zijn. Als er keuze zou zijn, zou
den ze de voorkeur geven aan 'n le
vensbeschouwelijke pluriforme „oecu-
menischeèè) school, aldus heeft di
recteur van het Instituut voor toege
paste sociologie in Nijmegen, drs. J.
A. van Kemenade betoogd in een be
langwekkend proefschrift. waarop
hij vandaag in Nijmegen promoveer
de.
Het proefschrift, dat 400 bladzyden
en vele bijlagen omvat, is het resul
taat van een diepgaand onderzoek
naar „de r.-katholieken en hun on
derwijs". De heer Van Kemenade is
na het schiften van 2000 cyfertabel-
len tot de overtuiging gekomen, dat
vooral bjj jongere ouders de behoef
te aan „eigen r.-katholiek" onder
wijs gering is. By ouderen leeft die
gebondenheid nog sterk. Het wordt
mede beïnvloed door gevoelens van
groepsgebondenheid en religieus-ker
kelijke oriëntatie. In vrijzinnige kring
is de behoefte aan eigen onderwijs
het zwakst.
Van groot belang is ook de leeftijd
van de kinderen. Zo spreekt 90 pro
cent van de ouders zich nog wel uit
voor r.-katholieke lagere scholen,
doch voor mulo en hbs loopt dit al
terug tot 50 procent. Dat een hts of
handelsavondschool r.-katholieke sig
natuur heeft, vindt nog maar 30 pro
cent van de ouders van enig belang.
Gemiddeld 40 procent van de r.-ka
tholieke ouders in Nederland zou bij
keuzemogelijkheid een „alle gezind
ten-school" verkiezen boven een r.-
katholieke school, een verschuiving
naar pluriformiteit die naar de me
ning van de onderzoeker nog sterk
zal doorzetten. Hij meent dat voor
de ouders, die een andere keuze zou
den maken, de tegenwoordige alter
natieven niet voldoen in de wens
naar algemene religieuze scholing.
De andere onderwijsvormen worden
Dezelfde tendenzen als bü de ou
ders zijn ook aangetroffen bjj de do
centen- Twintig procent van de on
dervraagde r.-katholieke leerkrach
ten verklaarde het lesgeven vanuit
levensbeschouwelijke richting be
langrijk te vinden, doch er geen en
kele behoefte aan te hebben om dit
vanuit specifiek r.-kalholick gezichts
punt te doen.
Velen vinden het zelfs gevaarlijk
uit een oogpunt van isolement. Ook
zij echter maken een onderscheid
tussen lager en voortgezet onderwijs.
De promovendus meent overigens,
dat het confessioneel onderwijs wei
nig effect heeft op de religiositeit
van de leerlingen en dat een diep
gaande bezinning nodig is over de
wyze. waarop een religieuze inbreng
in het onderwijs effectief kan worden
gerealiseerd.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bruinisse (toez.i C.
van Wijngaarden te Zwaagwesteinde
Bedankt voor Boven-Hardinxveld (2e
pred. pl.) E. M. Bakker te Tholen
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Rijnsburg C. J. Sme-
lik te Bunschoten-Spakenburg te
Zaandam G. Mulders te Murmerwou-
de.
ADVERTENTIE
Progressief en
conservatief
Geen onrustig getik; Zacht ver-
lichte wijzerplaat vertelt de hele
nacht hoe laat het is.Op de inge-
schakelde tijd zoemt de sluimer-
wekker u voorzichtig terug in de
werkelijkheid. Tot viermaal toe,
om de 10 minuten, dankzij een
uitgeslapen, elektrisch repeteer-
systeem. Model AE 123:f 35.95
GENERAL ELECTRIC
Mijnstan t Co N.V. A'dam Tel. 64876
10 MEI 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 29
Lekenwerviug
in Engeland
LONDEN (Reuter) De R.K.
Kerk in Engeland zal op 2 juni een
grote campagne beginnen om leken
aan te trekken die een groot deel van
de kerkelijke administratie van de
priesters kunnen overnemen. Men
hoopt hiermee de kerk nieuw leven
in te blazen.
Voor het experiment, dat „het
nieuwe pinksterfeest" wordt genoemd,
wil men dit jaar 200.000 pond ster
ling bijeen brengen. Aan alle r.-ka-
tholieken zal een circulaire worden
gestuurd, waarin vrijwilligers worden
opgeroepen. In een uitgegeven ver
klaring zegt de kerk, dat de priesters
en bisschoppen zich met de beoogde
hulp van de leken meer met geeste
lijke zaken bezig kunnen houden. De
inschakeling van leken is een uit
vloeisel van de besluiten van het
I tweede Vaticaanse concilie.
NIJMEGEN (GPD) De voorkeur van r.-katholieke ouders
voor specifiek r.-katholiek onderwijs voor hun kinderen, loopt
in ons land sterk terug. Ruim een kwart van de ouders voelt
er Zich nauwelijks of in het geheel niet mee verbonden.
DEN HAAG (GPD) Op instiga
tie van kardinaal Alfrink zal op 20
mei in Doom een ontmoeting plaats
vinden tussen een aantal zgn. pro
gressieve en zgn. conservatieve per
soonlijkheden. De bijeenkomst is ge
arrangeerd door het bestuur van het
pastoraal instituut van de Nederland
se kerkprovincie te Rotterdam.
t Teneinde deze ontmoeting geheel in
dè persoonlijke sfeer te kunnen hou
den, moest het aantal deelnemers
ditmaal zeer beperkt blyven. Van
weerszijden bleek men, daartoe ge
polst door dr. W. Goddijn, bereid
tot persoonlijke. Individuele kennis
making, niet alleen om elkaar ge
legenheid te geven „to face the dan
ger", zoals de confrontatieredactie
het uitdrukte, maar ook omdat de
persoonlijke ontmoeting ondanks de
soms zeer scherpe tegenstellingen
een sfeer, een klimaat kan kweken,
waarin het evangelisch gebod om
ook zijn tegenstanders, zelfs zyn
„vijand" te beminnen, kan worden
nageleefd, aldus een communiqué
van „confrontatie".
