Laatste n der Toegoenezen
KERK OP DE
.WALLETJES
Mislukte
emigratie
Ds. Boiten„Ik zit vaak vooti
het raam net als de meisjes
OP DE FIETS UIT
OVERTUIGING
Muilezel
ZATERDAG 4 MEI 1968
Twaalf en een half jaar geleden vestigde zich een vreemde eend in de bijt van de Am
sterdamse walletjes: ds. R. G. H. Boiten en zijn echtgenote, die eveneens predikante
is, gingen wonen in het pand Oudezijds Achterburgwal 100. Samen met enkele mede
werkers maakten zij van het pand een ,dUllemanspastorie".
De stichting „Oudezyds 100" werkt nu onder
auspiciën van de Oecumenische Raad van Am
sterdam. Het was een moedig initiatief. Men wil
de midden in Amsterdam, in een gebied, waar
geen pastorieën meer te vinden waren, weer gaan
werken zoals dat in dorpen wordt gevonden. De
kerk moest er weer zyn, midden tussen de men
sen.
„Oudezyds 100" werd geen uitgangspunt voor
straatevangelisatie of colportage Men streefde
juist naar het omgekeerde. De mensen moesten
het team „spe gaudentes", dat zich door geloften
in een soort communiteit aan elkaar gebonden
had, ontdekken en het komen opzoeken. Een ge
dachte, die veel lijkt op de opvatting van de Rus-
sisch-orthodoxen. Niet zo toevallig, want ds. Boi
ten blijkt in die kring veel contact te hebben.
Het team is er dus. De deur van het huis staat
open, dag en nacht en ds. Boiten zit zelf vaak
voor het raam. „Net als de meisjes" heb ik myn
etalage", zegt hij, „de mensen kunnen kiezen".
Het idee van de stichting is aangeslagen. Ve
len uit de buurt hebben ontdekt, dat ze in „OZ
De laatsten der Toegoenezen gaat het
goed. In de plantage Slootwijk, ongeveer
een half uur rijden van de Surinaamse
hoofdstad Paramaribo, heerst een opti
mistische stemming onder de tien Toe
goenezen die er nog wonen.
De eerste groenten zyn geoogst, die citrusbomen
«taan er beter by dan ooit, in een proeftuintje
worden experimenten genomen met kruisingen van
«la, tomaten en inheemse groentesoorten.
Alles lukt nu" zegt de Indo-europeaan R. Wet-
sels, van oorsprong wegenbouwkundige, die in 1963
met zyn Toegoenese vrouw en vier kinderen naar
Suriname trok om een nieuw bestaan te vinden
Tezamen met het gezin Wetsels vertrokken 15
Toegoenezen naai- Slootwyk.
In 1962 had de in het toenmalige Hollandia ge
vestigde gemeenschap van Toegoechristenen ge
vraagd zich in Suriname te mogen vestigen om
ook In de toekomst onder Nederlands gezag te
biyven. Na een korte tijd in Nederlandse pensions
te hebben doorgebracht reisde de groep verder
naar Suriname. De emigratie werd een mislukking.
De heer Wetsels: „Vanaf het begin was het duide-
lijk dat de zaak mis zou lopen. De Toegoenezen
waren geen landbouwers, maar ambachtslieden die
beter met hamer, schaaf en troffel weten om
te gaan dan met schop, hark of kapmes. Daar
kwam nog by dat de Toegoenezen wisten dat als
het niet beviel in Slootwyk, terugkeer naar Neder
land mogeiyk was. De arbeidsvreugde en de wil
om van de plantage iets te maken leed er erg
onder. Men trof een plantage aan die geheel bouw-
ryp was. Het enige wat gedaan moest worden
was de koffie, cacao en citrus-cultures onderhou
den. De Toegoenezen waren echter overal te be
roerd voor. Zo durfden ze zich ook niet aan de
R. Wetsels: Binnen twee maanden voldra
gen tuinbouwprodukten. Wat in de periode
der Toegoenezen niet kon, blijkt nu wel mo
gelijk.
tuinbouw te wyden. Toen de gehele groep in de
cember vertrok, heb ik my geconcentreerd op
de tuinbouw. Alles wat je hier plant, groeit. Ik
heb de eerste oogst van groenten reeds binnen".
Perspectief
„Ik ga de tuinbouw intensiveren en my richten
op Koeroe, een plaatsje in Frans-Guyana waar
momenteel een raketbasis wordt gebouwd. Koe
roe ligt ongeveer tachtig kilometer hier vandaan.
Over enkele jaren zullen er tienduizenden men
sen wonen. Het gebied om Koeroe is nogal on
vruchtbaar." De heer Wetsels verzucht. „Jam
mer, dat de Toegoenezen het niet hebben kunnen
bolwerken ondanks de financiële steun, die deze
groep heeft gekregen. Ze waren de best gesubsi
dieerde emigratiegroep, die ooit door Nederland
is geholpen."
SIG. W. WOLF
LD EXTRANEÏ
Het arachtevhvi* nav d° Achter
burgwal nummer 100.
d
i
wagens <1
administratrice, een drukker, een maatschappe-
lyk werkster en een jonge theologische student.
Maar daarnaast kan men een beroep doen op een
psychiater of andere specialisten. Het voornaam
ste is voor het team echter, dat „Oudezyds 100"
geen kantoor wordt. Het moet een huis blyven
waar mensen wonen, die voor het besef van de
wyk op een of andere wyze iets met het evange
lie te maken hebben.
„Zo moet u de diensten in de kapel niet al6
evangelisatiediensten zien", zegt ds. Boiten. „De
kapel fungeert meer als oplaadcentrum voor de
mensen die het werk doen".
In deze kapel wordt op iedere eerste dinsdag
De Franse socioloog professor Alfred Sauvy fietst
als hy zich in Parys verplaatsen moet. Hy doet
dat uit overtuiging, omdat hij van mening is dat
Parijs door de auto's nog verder zal worden ver
stikt en de leefbaarheid van de stad ernstig in
gevaar wordt gebracht. Hy pleit dan ook voor het
nemen van drastische maatregelen, waarby hij
autoverkeer in verschillende stadswyken wil ver
bieden. Ook acht hy het „onzedelijk" dat auto
mobilisten met hun vervoermiddel de lucht tot
ontoelaatbaar toe verontreinigen. Hy ziet in de
fiets een goedkope, gezonde en redclUke oplos
sing.
In een klein dorpje in Mongolië arriveert een man
met een fiets. De dorpskinderen zien dit vervoer
middel voor de eerste maal. Een kleine jongen
rent naar huis en vertelt ademloos, dat hy een
man heeft gezien met een heel kleine muilezel,
die zo mager is. dat je door zyn ribben kunt
heenkyken. De man klimt er bovenop en stuurt
de ezel door aan z'n oren te trekken, terwyl hy het
dier voortdurend in de buik trapt.....
andere activiteit is de jeugdsociëteit, een i
sel van de kerstviering in 1967. Veel jongens <1
meisjes van 12 tot 19 jaar zyn er warm voor gr
lopen. Ook krygt men regelmatig bezoek van c
„Clergymen's club", een club voor de i
in de Amsterdamse binnenstad.
Voor dakloze jongeren
Het nieuwste project van de stichting is „onder
dak." Het pand Oudezyds Voorburgwal 95, tego®
over de oude kerk, zal worden gerestaureerd. D
voor dertig mille gekochte pand zal worden ge
bruikt als opvangcentrum voor dakloze jongf^1
ren. Amsterdamse gezinnen met ny pende wooa
problemen zullen er aan tydelyk onderdak kui
nen worden geholpen. Het woonhuis zal vw_
wooneenheden herbergen: drie met twee kam#
en twee met een. Men denkt daarmee jaarliM
twintig personen te kunnen helpen. De restauraö
en inrichting zal ongeveer 340.000 gulden kost#
Het curatorium voert thans een actie om de gele*—
middelen by een te krygen.
Een keur van activiteiten dus van deze stidp"
tingen. Allemaal een uitvloeisel van het eenvoc
dige begin, de komst van het echtpaar Boit#
„De bedoeling was altyd daar te gaan won^
als iemand van de wyk", zegt ds. Bodten V
rugblikkend. „Geleldeiyk werden we geaccepteefl
De mensen ontdekten dat je op de een of and#
manier iets met de kerk te maken had. Ma»
verborgen hebben we nooit gewerkt", aldus d#
predikant, die ?yn opleiding heeft gehad bij o
predikant-arbeiders in Parys. g
„Het werk is beJangryk uitgegroeid, het proj« g
„onderdak" houdt ons sterk bezig. Als u de metj2
sen gelegenheid wilt bieden ons werk te steun#
vermeldt u dan het gironummer van deze acting
Postgiro 1338200 ten name van Stichting Ond#i7
dak". Hetgeen we by deze hebben gedaan.
rif
roi
van de maand het avondmaal gevierd, op iedefen
derde dinsdag de r.-k. eucharistie. Het werk j!01
nameiyk oecumenisch. Dat biykt ook uit de
menstelling van het team: rooms - katholiekgérc
reformeerd, hervormd, doopsgezind en waals ha.
vormd. Dagelyks worden er in de kapel om n£p
gen uur 's morgens en half elf 's avonds vo^h
ieder toegankelyke bidstonden gehouden. Zondag
is er geen dienst: men concurreert niet met cj
kerken. F
ge
b
Gastverblijf g
Het hoofdkwartier op nummer honderd is 1
het enige gebouw van de stiohting. Oudes
Voorburgwal 290 fungeert als gastverbiyf.
heeft men de mogelijkheid voor het tydelyk
derbrengen van twee kleine gezinnen. Ten
wordt dit pand gebruikt voor het ontvangen 1
gastarbeiders, hoofdzakelyk Noordafrikanen.
Team specialisten
Om de hulp te kunnen geven, heeft men ge
zorgd voor een keur van specialisten. Het team,
bestaat, buiten het predikantenechtpaar uit een
100" rustig kunnen binnenlopen, een kop koffie
halen, een boek of tydschrift lezen, of wat pra
ten. Wie wil, kan de kapel bezoeken, waar regel
matig diensten worden gehouden, of hy kan met
een van de leden van het team een indringend
gesprek voeren in de „kajuit". Maar het is alle
maal vryblyvend. Wie zyn koffie op heeft, kan
gewoon weer weggaan zonder risico, dat hy daar
na met bezoeken wordt aohtervolgd. „We streven
naar een open huis," zegt ds. Boiten. „We ver
lenen gastvryheid en indien gewenst natuuriyk
ook hulp. Myn vrouw wordt regelmatig by be
vallingen te hulp geroepen, juist zoals dat in een
dorpspastorie kan gebeuren".
