BELANGRIJKE STEUN
BIJ GEFUNDEERDE
KEUZE VOOR TOEKOMST
ONDERWIJS ELDERS
ÜÜOLHOF VAN MOGELIJKHEDEN; VIJFDUIZEND
BEROEPEN, HONDERDEN OPLEIDINGEN...
UUWEUER
VOORLICHTING
OP SCHOLEN NOG
ONVOLDOENDE
T5
M
VERKEERDE KEUS
door
ROB AMMERLAAN
OBJECTIEF
PERSOONLIJKHEID
DECANEN
MIKIHBHIHS
Nederland kent op dit moment meer dan vijfduizend verschil
lende beroepen en een paar honderd voortgezette opleidin
gen en studierichtingen. Ieder jaar moeten enkele tiendui
zenden jonge Nederlanders hieruit een keus maken. Een ui
terst belangrijke keuze, vaak bepalend voor de rest van het
leven.
Wordt het LTS of Hotelschool, TH of een baan bij een ministerie, of
wordt het via Elseviers Zakengids toch maar meteen een plaats in het
bedrijfsleven als assistent-accountant of artsenbezoeker?
Voor een aantal is het niet moei
lijk: de een heeft van jongs af
aan maar één ideaal: dokter wor
den, een ander stapt in de zaak
van zijn vader waar een gespreid
bedje hem wacht. Sommigen
gaan de bouwvakken in, omdat
dat nu eenmaal 'n familiegewoonte
is en weer anderen economie stu
deren „omdat ik niet weet wat ik
anders zou moeten".
Maar voor velen is het aanzienlijk
moeilijker. Zij weten uit de dool
hof van mogelijkheden niet te
kiezen. Zij kennen hun eigen aan
leg en geschiktheid niet of zijn
niet op de hoogte van de talloze
mogelijkheden.
Zonder twijfel gebeurt het nog veel
te vaak, dat jonge mensen een
verkeerde opleiding of 'm verkeerd
beroep kiezen. Het komt voor,
dat ouders hun kinderen aanra
den - soms zelfs dwingen - een
beroep te kiezen, dat wel aan hun
wensen voldoet, maar voor het
kind volmaakt ongeschikt en veel
te hoog „gegrepen" is.
Omgekeerd kiezen ouders zonder
blikken of blozen een beroep
„omdat vader dat ook deed" zon
der acht te slaan op de bijzonde
re kwaliteiten van hun kinderen
in een andere richting. Zo gaat
waardevol talent voor de maat
schappij verloren.
Aan de voorlichting voor studie en
beroepen wordt daarom vooral de
laatste jaren veel aandacht be
steed. Op scholen zijn decanen
benoemd, die de leerlingen over
de mogelijkheden moeten infor
meren. Bij ministeries en uitge
versmaatschappijen zijn brochu
res verschenen, die een beknopt
overzicht van studies en beroepen
geven.
Belangrijke informatiebronnen zijn
voorts de beroepskeuze- en ad
viesbureaus. Deze hebben deskun
digen in dienst, die in voortdu
rend contact staan met de over
heid, het bedrijfsleven en het on
derwijs. Zij worden doorlopend op
de hoogte gehouden van nieuwe
ontwikkelingen en nieuwe richtin
gen in de verschillende sectoren.
Zij kennen bovendien door gere
geld overleg de eisen, waaraan
eventuele kandidaten moeten
beantwoorden.
De middel
bare school
voor meisjes
in Manorside,
Finchle y,
Londen,
heeft in het
rooster een
les inge
voegd: ma-
ke-up. Vol
gens de di
rectrice van
de school die
nen leerlin
gen niet al
leen instruc
ties te krij
gen op het
gebied van
huwelijk en
echtschei
dingspro
blemen, maar
ook voorlich
ting voor een
beschaafd en
goed uiter
lijk.
tal gegevens kan ontdekken, die
bij de beoordeling van de ge
schiktheid van een kandidaat een
grote rol spelen.
Zo onderzoekt men bij voorbeeld de
theoretische en praktische aanleg
van een pupil. Men test zijn ge
zond verstand, zijn handigheid,
zijn doorzettingsvermogen en zijn
praktische intelligentie.
De bureaus hebben ook beroepskun-
digen in dienst, die belangstellen
den een zo objectief mogelijk
beeld van een onvoorstelbaar
aantal functies kunnen geven. Zij
kunnen vertellen wat de belang
rijkste geschiktheidseisen zijn.
Hoeveel intelligentie, besluitvaar
digheid, tact, organisatievermo
gen en toewijding men voor een
bepaalde richting nodig heeft.
Uit dergelijke gesprekken blijkt
soms, dat de kandidaat zich een
volledig onjuist beeld van een be
roep of studie heeft gevormd.
Zo'n informatief onderhoud is dan
ook in veel gevallen al genoeg.
In andere gevallen echter kent een
kandidaat zijn eigen aanleg en ei
gen persoonlijkheid onvoldoende
om na een advies al een gefun
deerde beslissing te nemen. Hij
doet er goed aan zich psycholo
gisch te laten testen.
Hoewel er bij velen nog steeds een
duidelijke afkeer tegen psycholo
gisch onderzoek bestaat, is het
onmiskenbaar, dat de psycholoog
met behulp van de steed» vol
maaktere testmethoden, een aan-
Daarnaast wordt een persoonlijk
heidsonderzoek ingesteld. Veel
mensen ontlokt dat de reactie:
„Hoe kan iemand, die me hele
maal niet kent in zo korte tijd
iets over me te weten komen?"
Vooral de steeds meer vervolmaak
te gesprekstechniek stelt de psy
choloog echter in staat vrij snel
een redelijk inzicht in de kandi
daat te verkrijgen.
Dan volgt ten slotte het advies. Ad
vies, géén garantie. De beroeps-
keuze- en adviesbureaus zullen u
er na afloop van het onderzoek
met klem op wijzen, dat het re
sultaat slechts een vrij grove
aanwijzing oplevert. Op grond
van het onderzoek kan men al
leen maar stellen, dat de kans op
succes in een bepaald vak of een
bepaalde studierichting „vnj aan
zienlijk" is, of „gering". Meer
niet.
Niettemin bewijst de praktijk, dat
dit voor het grootste aantal kan
didaten voldoende is. De kosten
van zo'n volledig onderzoek va
riëren bij de beroepskeuzebu
reaus van 25 tot 150 gulden.
Wie geen behoefte heeft aan een
persoonlijkheidsonderzoek, maar
met de mogelijkheden op de
hoogte wil zijn, kan ook elders te
recht.
Bij de gewestelijke arbeidsbureaus
bij voorbeeld, die bijna alle een
jeugdconsulent of beroepsadvi
seur in dienst hebben. Bovendien
heeft de overheid een aantal bro
chures uitgegeven, waarvan de
bekendste zijn: „Dit kun je wor
den" (uitgave van het ministerie
van sociale zaken) en „Na het
eindexamen studeren" (samenge
steld door onderwijs en weten
schappen)
Andere bronnen van informatie
zijn, zoals gezegd, de decanen.
Vooral de studentendecanen aan
universiteiten en hogescholen
kunnen voortreffelijke voorlich
ting over studiemogelijkheden ge-
Een hele week lang werken de kinderen op de Kojimachi school in Tokio, aan de uitwer»
king van hun ideeën over huizen in de toekomst. De klassen zijn verdeeld in groepen. Met
een klein beetje hulp van de onderwijzer maken zij in teamwork plannen en voeren ze uit
in polystyrene.
Op de scholen is de voorlichting
door de decanen echter nog vaak
uiterst gebrekkig. De decaan is
tevens docent en heeft daarom te
weinig tijd zich geheel op zijn ad
viserende taak te concentreren.
Hij beperkt zich dan ook veelal
tot het uitlenen van de bekende
brochures.
Het zou nuttig zijn om na te gaan
of niet aan iedere onderwijsin
richting een full-time decaan kan
worden verbonden.
Er zijn in Nederland 5000 verschil
lende beroepen en enkele honder
den studierichtingen: een doolhof
van mogelijkheden, waarin het
zonder een goede gids bijzonder
moeilijk is de goede weg te vin
den.
Om de leerlingen snel en individueel te leren rekenen is op een school in Boston een nieuwe
elektronische school-rekenmachine aangeschaft. De leerling (links) telt eerst op haar vinger
tjes voordat ze de tbetsen indrukt van de rekenmachine. De leraar voor de klas ziet precies
welk kind fouten maakt en kan correcties aanbrengen zonder dat de overige leerlingen in
hun concentratie worden gestoord.
t In de Ameri
kaanse stad
Gunnison Colo
rado, moeten en
kele kindenen
per dag een uur
in een schoolbus
reizen voordat
ze op school
zijn. Om de reis
tijd te bekorten
is in de bus een
radio-installa
tie aangebracht
die de kinderer
de gelegenheid
biedt een keus
te maken uit
«en lesprogram
ma van acht
vakken.
