Schitterend slotconcert
K. en O.-meesterserie
Weelderige keuze uit
de collectie „Brom"
MARTIN LUTHER KING
Triomf voor virtuoze
Annerose Schmidt
AUTOBANDEN
Geslaagd concert van
„Canite Tuba" Lissc
Bond Heemschut heeft
zorg om Amsterdam
LEIDSCH DAGBLAD
De prijs van
dit boek bedraagt f 5,75
Vele schatten aan
middeleeuwse kunst
4.K.R.O. n.v.
jtfJDAG 19 APRIL 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
In Aartsbisschoppelijk Museum
Beeldhouwster uit
Haarlem vermist
HAARLEM (GPD) Sinds zater
dag 13 april wordt de Haarlemse
beeldhouwster Janneke Ducro-
Kruyer vermist. In de vroege och
tend van die dag verliet zij de ech
telijke woning. Gevreesd wordt dat
haar een ongeluk is overkomen. De
politie in Haarlem verzoekt ieder die
inlichtingen over de vermiste kan
verstrekken zich met de commissa
ris van politie, hoofd justitiële zaken
aldaar of met de politie in zijn
(haar) woonplaats in verbinding te
stellen.
Mevrouw Ducro was de laatste
tijd overspannen. Zij is 43 jaar en
heeft vier kinderen. Zij1 is ongeveer
1.70 m lang, heeft een slank postuur
en grijs haar. Toen zij haar woning
verliet droeg zij een zandkleurige
ochtendjas over een zwarte nachtja
pon met gele bloemmotieven.
Première -Bruiloft'
DEN HAAG (ANP) De Haagse
Comediie geeft op 27 april in de
Kon. Schouwburg de première van
„Bruiloft" („Hochzeit") van Elias
Canetti onder regie van Joris Diels
in samenwerking met Wim de Rooij.
ADVERTENTIE
3TRIJD ZONDER GEWELD 4 april 1968
Een met foto's geïllustreerd boek
over de grote geweldloze strijder
voor rassengelykheid en vrede.
MARTIN LUTHER KING - Stryd zonder ge
weld - is een pocket van de journalist Albert
Stol.
Het boek beschrijft het leven en het tragische
einde van de Amerikaanse negerleider en
Nobelprijswinnaar die zijn leven in dienst
stelde van zijn medemens. Het geeft een in
druk van de gewelddadige gebeurtenissen in
Amerika^die volgden op de moord en de reac
ties overal ter wereld. Daarnaast toont het
King in zijn ontwikkeling tot leider van de
geweldloosheid die haar hoogtepunt vond in
de busboycot in Montgomery. In het boek
zy"n enige van zijn belangrijkste toespraken
opgenomen.
Bestel reeds nu dit boek door storting of over
schrijving van f 5.75 op giro 57055 met ver
melding: King - Strjjd zonder geweld.
Onmiddellijk na verschijning wordt het boek
u thuis bezorgd.
Bartók en Ravel oj) topniveau
UTRECHT (GPD) Uit de zeer waardevolle kerncollectie-
rom, medio 1966 gelegateerd aan het Aartsbisschoppelijk
useum in Utrecht, wordt thans binnen dit aan de Agnieten-
rat te Utrecht gevestigde museum een rijkgeschakeerde keuze
it en met 3 juni tentoongesteld. Over de merendeels middel-
uwse kunstwerken die hier te zien zijn alsook over de edel-
nedenfamilie Brom uit wier bezit deze stukken afkomstig zijn
i over de ruim 100-jarige relaties (van 1856 tot 1962) tussen
it geslacht Brom en bovengenoemd museum, geeft de cata-
gus tot deze expositie vele lezenswaardige inlichtingen.
Van bijzonder belang zijn allereerst de houtsculpturen met als
oegste specimen een Romaanse St.-Jan Evangelist (loaarschijnlijk
)g van vóór anno 1200), het enige overgebleven beeld uit een Luikse
üvariegroep, waarvan alle andere figuren reeds als brandhout
iren opgestookt, toen dit door een gelukkig toeval nog nèt kon ivor-
>.n gered, om thans te worden gewaardeerd als een der oudste in
derland bewaard gebleven kerkelijke houtsculpturen.
Nauwelijks minder zeldzaam en bo
adien van een zeer fraaie makelij
laat-14de eeuwse Apostel
dat evenals de charman-
„Vrouwelijke heilige" (naar schat-
i iets jonger), naar de zuidelijke
derlanden verwijst. Zo ook de door
bewonderenswaardige finesse ge-
nmerkte Maria met kind uit om-
reeks 1450.
In het bjjzonder wijzen wij op
kostelijk, weelderig me t fi-
irengroepen gestoffeerd Calvarie-
lereel uit eikenhout gesneden, dat
leert u'«t 1530. Een altaarstuk vol
rrass'ingen, waar men eigenlijk
»it genoeg op uitgekeken raakt!
Schilderkunst
Dc rubriek schilderkunst be
lt met een exquis paneeltje: een
ristus aan het kruis in volkomen
nzaamheid, als wilde de „priniidie-
'Zuidnederlandse meester daar-
zinspelen op de verlatenheid, j
een der zeven overgeleverde
liswoorden van gewaagt. De fijn-
inige ingetogenheid pleit duidelijk
ir de begaafdheid van de onbeken-
maker.
Insgelijks moet kort na 1500 de
anonieme Antwerpse „Sal-
vatoi Mundi" zijn ontstaan. Let
vooral op de glanzende donkergroe
ne „rijksappel", symbool van de aar
de. die (wijl verduisterd door de zon
de) zich op het al even zinnebeeldig-
ADVKHTENTLE
CalvariebergNederland, cir
ca 1530, eikehout91 cm. hoog, 80
cm breed.
broze glas van de bol zich weerspie
gelt als een nachtelijk landschap.
Voorts is te wijzen op een drukbe
volkte „Aanbidding der Koningen",
mogelijk Duits beinvloed, en op een
..achterglasschildering" uit zowat
1535 iets zeldzaams voor die tijd
met als onderwerp een ferm ge-
contoureerde, zwierig in 't vak ge-
plaatse Madonna met kind in de
trant van Mabuse.
De op koper in een omkransing
van bonte bloemen geschilderde Ca-
tharina van Siena blijkt karakteris
tiek voor de Vlaamse stijl van de
vroege 17de eeuw. Het meest specta
culaire schilderij is hier een kapita
le Jan van Bylert uit 1631, getiteld
„Bezoek van de drie engelen aan
Abraham" (als vertaald in Genisis
18i: een triomfaal specimen uit de
goudeneeuwse Utrechtse school,
prachtig levendig gecomponeerd,
waaruit de voorliefde voor het ma
nierisme by deze kundige leerling
van Abraham Bloemaert duidelijk
naar voren treedt.
Drie buitengewoon mooie, rijkver-
luehte handschriften (o.a. een An-
tiphonariumblad, vervaardigd door
de 14de eeuwse meester Lippo Van-
ni), benevens een aantal stijlvolle
huis- en altaarkandclaren. de mees
te in brons, completeren deze kleine,
maar volop .'«otcressante museum-
tentoonstelling.
LEIDEN Schitterender en inhoudsrijker concert had men
zich de slot-apotheose van de K. en O.-meesterserie nauwelijks
kunnen denken: het Residentie-orkest, deze avond op topniveau
spelend onder Van Otterloo, in werken van twee muzikale ge
niën, Ravel en Bartok. vertegenwoordigend twee absoluut uit
eenlopende werelden stonden op het programma. Met als so
liste een verbluffend virtuoos en innig muzikaal spelende mees-
terpianiste als Annerose Schmidt, wier veelzijdigheid zij be
heerst niet minder dan 50 concerten! op de frappantste wijze
gedemonstreerd werd.
Na het staande aangehoorde Wil
helmus in verband met de ge
boorte van de nieuwe Prins als
inzet Bartóks in 1939 in twee we
ken geschreven Divertimento, oor
spronkelijk bestemd voor het orkest
van Sacher, het Basler Kammeror-
chester.
Divertimento?
Ja; wat betreft de levendig-ritmi-
sche hoekdelen, vol ontspanning op
hoog artistiek niveau, nee wat aan
gaat het sombere middendeel, waarin
de componist de rampen, die de we
reld zouden gaan teisteren, reeds
voorvoeld lijkt te hebben. Bartók
werd toen reeds verscheurd door de
twijfel of hij Europa moest verlaten
of moest blijven om, zoals hij schreef,
„de dingen naar vermogen te hel
pen".
Bartók bevindt zich hier nog in
zijn middenperiode, maar hij wijst
reeds vooruit naar de verstilling van
zijn laatste werken, die tussen 1940
en 1945 in Amerika zouden ontstaan.
Bartók ontplooit hier ook in de
wiegende ritmiek van het eerste deel
en zeer speciaal In het laatste zijn
liefde voor de Hongaarse dansmuziek,
waarmee hij zo innig verbonden was
en waarvan hij immer weer moest
getuigen. Dit Divertimento werd in
de vereiste sfeer door het orkest
gespannen en vlekkeloos van klank
uitgedragen.
Magistraal
pianospel
ADVERTENTIE
foor
fondenservice - Kwaliteit
en voordeel
NAAR
Noofdstr. 151 Leiderdorp
Telef. 01710-34777-21708
„Oud nieuws" in
het Rijksmuseum
AMSTERDAM (ANP) In het
Rijksprentenkabinet, onderdeel van
het Rijksmuseum in Amsterdam, is
voor de komende twee en een halve
maand een tentoonstelling ingericht
onder de titel „Oud nieuws". Een 140
historieprenten uit de in 1881 aan
gekochte 8000 prenten omvattende
collectie van de Amsterdamse anti
quaar en bibiograaf Frederik Muller
geeft een overzicht van de uit de
17de en 18de eeuw stammende „geïl
lustreerde pers", een tentoonstelling
dus van vroegere journalistiek. Een
Nederlandse vorm van journalistiek,
w-elke voor West-Europa feitelijk
uniek was, omdat er geen ander land
was waar zo duidelijk gereageerd
werd op gebeurtenissen van actuele
waarde. Bovendien legde de illustra
tie voorzien van soms een hele ruime
tekst ais geen ander in die tijd ge
beurtenissen vast.
Voor f eerst klonk de Lira
LISSE „Canite Tuba" in Lisse zoekt naar een concertge
bouw. De vorige uitvoering in de St.-Agathakerk had te sterke
akoestische bezwaren. Gisteren klonk dat al beter in de Maria-
kerk aan de Oranjelaan. Alleen het slagwerk behoudt ook hier
een overdadige overwaarde, wat wel eens ontsierend werkt. De
belangstelling voor het concert was zeer redelijk.
Dirigent Wim van Duin dirigeert
ook „Crescendo" in Sassenheim en
„Arti et Religioni" in Alphen. Deze
behoren tot de te weinige positief
goede korpsen rond Leiden en „Ca
nite Tuba" raakt op weg om hun ni
veau te benaderen. Van belang is het
daarom, dat de verstandhouding tus
sen korps en diligent vruchtdragend
lykt.
In de aanvang stonden werken
van Offenbach, Van Lijnschoten en
Denis Wright. Behalve voor de „Geu
zen" van v. Lijnschoten was er voor
diens „Vaderlandse Rapsodie" plaats
Ingeruimd, met de aantekening op
het programma „verplicht concours
nummer". We menen, dat hier het
gunstigste licht op het korps kwam te
liggen, omdat nu zoiets gaat on
gemerkt de akoestische aanpassing
gevonden scheen. Het stuk liep vlot
en sprak aan door z'n pittige aan
pak. Er zit veel zangerigheid in en de
melodische soli maken het mogelijk
om de speelv aardigheid in al de groe
pen rustig na te gaan. Er werd iets
héél moois van gemaakt. Deze Rap
sodie is bovendien dankbare muziek
voor iedereen.
Vanzelfsprekend kwam ook het
vrije concoursnummer aan bod: „Pa
tience" van Sullivan, de operetteman
i van de „Pirates of Penzance". Deze
gemoedelijke romantiek werd heel
fijntjes gehouden en als geheel voor
treffelijk in klank gebracht. In een
onderhoudend intermezzo „Arosa"
van tschuor werd de Lira in gebruik
genomen. Dat is een klokkenspel, in
de vorm van een lier gebouwd, een
apparaat dat het by een taptoe zo
goed doet. Dit was een ledengeschenk,
verleden jaar het jubilerende korps
aangeboden. De mars „Glück auf"
van Wichers aan het eind werd nog
gevolgd door het gemeenschappelijk
meegezongen gezang „Blijf mij na
bij".
Het plotseling heengaan verleden
week van de Leidse korpsleider Wil
lem Mark wierp ook in Lisse een
schaduw, want zijn zoon Koos zou
op de trompet soliëren. Tot genoe
gen deed dat in zyn plaats de Al-
phenaar De Jeu. Ook de hoboïst,
eveneens van de K.M.K., die na
Mark soliëren moest, was er (door
ziekte) niet. Wij hoorden nu stemmig
orgelspel van Joh. Broer. Een verder
intermezzo bestond uit ensemble
muziekjes door leerlingen van mej.
Henny Drost en onder haar leiding,
vertolkt door blokfluiten, al dan niet
met houtblazers; ook hoorden we er
een trompet bij. Sommigen van deze
jeugdigen zyn al orkestlid. Een ge
lukkig idee, op deze wyze voor deze
jonge jeugd een openbaar optreden
mogelijk te maken.
V.
Een welhaast onmogelijk zware
opgave had de nog jeugdige Annero
se Schmidt, die reeds zulk een fan
tastische carrière achter de rug heeft,
te volvoeren.
Wie in staat is, slechts gescheiden
door de pauze, twee van de moest
veeleisende werken uit de pianolitte
ratuur, t.w. Ravels voor de Oosten
rijkse oorlogsinvalide Paul Wittgen
stein geschreven Concert voor de lin
kerhand en daarna Bartóks tweede
pianoconcert, zo onvermoeibaar en
met zulk een totaal van elkaar af
wijkend toucher, te spelen, behoort
waarlijk tot de zéér groten.
Onmiddellijk in de Ravel-inzet was
reeds merkbaar over welk een ma
gistrale mannelijke kracht deze pia
niste, voor wie geen enkel technisch
geheim onoplosbaar schijnt te zijn,
beschikt. Bovendien is haar prach
tig toucher van zulk een verbazing
wekkende rijkdom, waarin de ganse
scala aan ongemene mogelijkheden
van uiterste subtiliteit tot onzeg
baar markante macht wordt ge
openbaard. dat men dit eigenlijk voor
ongeloofwaardig houdt. Alle bekende
briljante Raveleffecten komen in
dit concert, dat toch zeker niet uit
sluitend geschreven is louter óm het
effect, en dus diepere waarden in
houdt, tot uiting. En wat Bartok be
treft: in dit „neo-classisitische"
werk, waarin de bewogen ritmiek en
het contrapunt om de voorrang
strijden, bezat het spel van deze
„voor-niets-uit-de-weg" gaande pia
niste al evenzeer een formidabele
allure.
Zelfs in de snelste tempi, waartoe
speciaal het Bartókconcert zo
veel aanleiding geeft meermalen
in een naar ons gevoel al te ge
jaagd opgevoerde opvatting bleef
het spel van deze singuliere pianiste,'
zo helder en geprofileerd als men
het zelden of nooit te horen krijgt.
Beide malen heeft het Residentie-Or
kest haar, zelfs in de meeste gecom
pliceerde passages, met ongebroken
accuratesse feilloos en met emi
nent coloriet weten te volgen.
Zo voerde Annerose Schmidt deze
twee zo sterk constrasterende concer
ten ,die beide uit 1930 stammen, op
tot volledige triomfen. Met een ova
tioneel applaus tot gevolg. Een ap
plaus, dat zeker ook welverdiend het
orkest mocht gelden.
digende climax in de zowel smarte
lijke als opzwepende Feria, na de
nostalgieke stemming van de Haba
nera, die in 1896 oorspronkelijk voor
twee piano's werd geconcipieerd.
De diepste orkestrale geheimenis
sen legt Ravel hier weergaloos open:
zo ooit, dan sleept een frenetiek
werk als dit een ieder nog altijd mee,
hoe dikwijls men 't ook gehoord mag
hebben.
De fameuze pianiste Anne
rose Schmidt.
(Foto L.D./Holvast)
En Van Otterloo en de zynen zijn
er door de jaren heen genoegzaam
mee vertrouwd, om er een verblin
dende reproduktie van te geven.
Dit grandioze concert mag dan ook
zonder enige redenen met een
glanzende ster aangetekend worden.
IL
Spaanse sfeer
Alsof dit alles nog niet genoeg was,
kwam daar nog als orkestrale „klap-
op-de-vuurpijl" Ravels „Rapsodie Es-
pagnole", daterend uit 1907. Wie
ooit het Spaanse land betre
den heeft, wordt hier opnieuw volko
men opgenomen in die sfeer van
verzengende hitte, van castagnetten,
van mysterie en al wat daar nog
meer te beleven is, met een overwel-
AMSTERDAM (ANP) Reeds verloor Amsterdam sinds
het in'1928 verschijnen van de z.g. voorlopige lijst van monu
menten der gemeente Amsterdam ruim 1500 monumenten. Stop
dus met verder slopen. Elke druppel doet nu de emmer over
lopen.
Deze waarschuwing laat de secre
taris van de Bond Heemschut, de
heer Ton Koot. horen in zyn jaarver
slag. De grootste zorg is thans
de dreiging, die als een ramp boven
de binnenstad van Amsterdam
hangt: de aanleg van een stadsspoor
weg dwars door- en ond^g de binnen
stad. Het is volgens hem mogelijk
een stadsspoorweg aan te leggen zon
der de rigoureuze, rampzalige door
braken door de binnenstad en die
tientallen jaren lang Amsterdammers
teleurstelling, verbittering, misère en
kosten zal sparen. Het doel goede
bereikbaarheid van de binnenstad
va nd'e buitenwijken uit wordt hier
mee volledig beantwoord.
Met bezorgdheid volgt Heemschut
voorts de vex'schraling van het land
schap, de verdwijning van in dat
landschap waardevolle boerderijen,
landgoederen en soortgelijke waar
den en accenten, waarbij na „amova-
tie" een schrille zakelijkheid ver
rijst, die het hart verkilt. Dat aan
passing noodzakelijk is, zal door
Heemschut niet bestreden worden,
maar wel de gevoelloosheid waarin
dat geschiedt.
Ex- ballerina
Howard overleden
LONDEN (AP) Miss Andree
Howard, internationaal bekend van-
wege haar choreografie en haar
j danskunst, is 's nachts dood in haar
huis in Londen gevonden. Zij werd
57 jaar oud.
De politie heeft bekend gemaakt
dat de dood waarschijnlijk is ingetre
den als gevolg van een overmatig ge
bruik van verdovende midelen.
Miss Howard verscheen achter ln
de jaren '20 op het toneel in Londen.
In 1933 danste zij ir Monte Carlo en
in 1939 ging zij na-jr New York als
solodanseres en choreografe.
In 1962 en 1963 regisseerde zij het
Turkse ballet in Ankara en ontwierp
zij nieuwe kostuums voor de her
nieuwde uitvoering van „De schone
slaapster".
