handalen in Romeinse Opera
In Wenen academisch
gevormd medailleur
TVER VEN Nieuwveen en Ter Aar
VINDEN
ELKAAR
„Een hoge kunst
Eén dokproject \i<'|l\v koO|). Noortldl.
zitten zonder water
iero en Berio
irachten sensatie
Bijrijder werd
plezierrijder
IPAG 13 APRIL 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 10
ROTTERDAM (GPD) De
grootste vijf scheepswerven van Ne
derland. n.l. Wilton Fijenoord, de
Rotterdamsche Droogdok Maatschap
pij, de Kon. Mij. „De Schelde", Ver-
olme en de N.D.S.M. hebben elkaar
gevonden in verband met de bouw
van één groot dokproject in het Wa
terweggebied. Dat hebben zij deze
week per brief meegedeeld aan mi
nister De Block van Economische Za
ken. Hoe een en ander in een zekere
m van samenwerking zal worden
gegoten, staat nog niet vast. Ook de
financiële consequenties zijn nog niet
geregeld.
Zoals bekend had de minister zich
bereid verklaard een financierings
garantie te geven onder voorwaarde,
dat de vijf werven elkaar zouden vin
den in een vorm van samenwerking
onder bepaalde voorwaarden. Hij had
verzocht vóór 7 april een besluit te
mogen vernemen.
Verwacht wordt dat de minister
de komende week een beslissing zal
nemen.
WOERDEN (ANP) Een breuk in de gietijzeren verbinding
van het nog geen twee jaar oude pompstation Zegveld naar het
buizennet is er gisteravond oorzaak van geweest dat sinds on
geveer zes uur 8.000 gezinnen in het westelijk deel van de pro
vincie Utrecht en het oostelijk deel van Zuid-Holland zonder
der water zitten. Het betreft hier het gebied van de drink
waterleiding „De Elf Gemeenten", waarvan het pompstation
in Zegveld staat. Het gebied omvat onder meer de gemeenten
Kamerik, Zegveld, Noorden, Nieuwkoop, Zevenhoven, Nieuw
veen, Driebruggen en Ter Aar,
Onder de gedupeerden bevinden zich enkele duizenden vee
houders met automatische drinkwatervoorziening voor de run
deren, verscheidene bejaardentehuizen en andere instellingen.
Vanochtend om kwart voor negen was er in het verzorgings
gebied van „De Elf Gemeenten" nog nergens water.
„Plassertjes" traden
op voor bejaarden
NIEUWKOOP De bewoners van
het bejaardentehuis „Aar en Amstel"
hebben zeer genoten van het optre
den van het kinderkoor „De Nieuw-
koopse Plassertjes" onder leiding van
Slmon dè Koker.
In de recreatiezaal waren de be
woners van het tehuis tezamen geko
men om te jeugd te horen zingen.
De kinderen hebben dat met veel en
thousiasme gedaan. Vele liedjes wer-
Babv gestikt Gisterochtend ts
het vier maanden oude zoontje
Frank van het gezin Veer es in Oude
Niedorp levenloos in zijn bedje aan
getroffen. Vermoedelijk is het kind
door verstikking om het leven geko
men.
den ten gehore gebracht, waaronder
die van de „oude" plaatjes en ook
werden voor de eerste maal in het
openbaar enkele liedjes gezongen van
de „Dierentuin"-langspeelplaat, die
eerstdaags zal worden uitgebracht.
Fluiten, sissen, vechten, klappen
(Van onze Romeinse correspondent)
omeinse Opera klopt meer dan ooit. Zo af en toe springt
'lukkig, uit de band. Dan gebeuren er de vreemdste din-
it was onlangs het geval. Aangekondigd was een soort
aags „drieluik", drie korte werken in één akte. En twee
totaal onbekend.
ijn dingen, waartoe de directie min of meer gedwongen
de waarlijk niet geringe rijkssubsidie verplicht tot het
;n elk jaar van één nieuw werk, liefst van een Italiaanse
list. Drie kleintjes is misschien nog beter dan een avond-
e opera.
groot, temeer daar in de Opera nooit
tevoren enig werk van hem werd op
gevoerd.
„Allez hop!" Is ontleend aan een
novelle van de schrijver Italo Calvl-
no. Ziehier: iedere avond zit, hangt
en ligt de goegement voor de tv.
We zien, in vefle tv-schermen ver
menigvuldigd, een zangeres, Cathy
Berberian, een van de weinigen die
er in slaagt experimentele muziek te
zingen. Dat zij halfnaakt op een di
van ligt en zingt, 'n microfoon om
helzend (en dit niet in een nachtlo
kaal, maar in Rome's Opera) is wat
vreemd. Maar de „songs", waarvan
Berio uitdrukkelijk verklaart dat zy
door andere vervangen kunnen wor
den zodat „Allez hop!" mt zijn tijd
meegaat, waren in hun soort uitste
ken. En de tv-kijkers konden er
verder by soezen.
iet eerste werk, „Torneo
van Malipiero kunnen wy
Zeven episodes die neer
zeven duetten tussen „de
en „de zorgeloze", en
beiden eindigen, gevangen
kasteel der verveling". Wy
at een groot deel van het
70 minuten min of meer
muziek in diezelfde
'vangen was. Maar goed,
is een nationale trots. In
h\j dit werk schreef, vond
gewaagde „avantgarde-mu-
lijkt hij ons precies even
Ustisch in de muziek als
noot d'Annunzio in de litte-
Kolderwereld
at daarna kwam, bracht op
erwachte wijze leven in de
Van verveling was écht
ke meer. Iedereen was
kker. Er werd gefloten, ge
lapt, gebruld, gescholden,
i, gegild: een der grootste
indalen, die wij in vele ja-
ongeneeslijke theaterliefde,
Men meemaken. Eerst kre-
Is heel ongewoons, waarte-
geprotesteerd door hen
opera onafscheidelijk ver
smet de hoge C.
neten zulke lieden ook met
zich aankondigt als „work
ess" „gecoördineerde thea-
seeldingen" en waarby geen
zangeres het toneel be-
een dirigent, geen violist of
(tig muziekbedryver te zien
iet ingewand van de aarde
raten) staan ergens verbor-
de parterre, waar het ar-
publiek zit, komen de elektro-
luiden, die volgens het pro-
werden geleverd door Nico-
lioni, Aide Clementi en Bru-
ma, maar die voor ons. ken-
erg elektronisch ingesteld
illemaal uit hetzelfde brein
We geluidskist afkomstig le
ep het toneel gebeurde was
boeiender. Zoals gezegd:
i?ers en ook geen acteurs.
&ar af en toe een aantal to
kten in overall en op zeker
een 20-tal jongelui in kleu-
iij. die op renfietsen een
wide van Italië" reden. Ver-
Betaal gesneden zonnen, ma-
erren, planeten, olijke zee
opduikend uit een golven-
o&ls de vijfjarige Jantje die
eoen. En grote spinnen en
witte rode, groene, paarse,
°Uetjes. De hele zo even-
Poëtische kolderwereld van
9&lder, de beeldhouwer
naam zo tenvolle verdient.
'Allez hop!'
k tweede pauze begon het
Pas menens te worden. Nog
'akter, „Allez hop!" geheten,
tt,'k. libretto en wat niet al
Dc'ano Berio. Nu is Berio,
Nono en Pierre Boulez,
grootste componisten van
He belangstelling was dus
Het volgend nummer is een
vlooientheater. Een mime suggereert
op indringende rumba-ritmen, die in
het gelhele werk overheersend zijn,
de bewegingen van zijn gedis
ciplineerde springers. Maar plot
seling ontsnapt een vlo met het ge
volg, dat het tv-orkestje, cameraman
en al gauw ook de toeschouwers (op
het toneel wel te verstaan), zich ijve
rig krabben en jacht maken op het
bloedzuigend monster. De enigen die
er geen last van hebben zijn de hoge j
pieten:de generaal, de diplomaat, de
minister. Z*y weten dat zij toch de
machtigsten blijven en dat op hun
bevel, de vlo zal worden ingeleverd
en de orde hersteld. Hetgeen ge
beurt.
Maar als de vlooientemmer zyn
beestjes natelt, ontbreken er ditmaal
zelfs drie. Nu zijn hun slachtoffers
de hoge heren, die uit een vliegtuig
neergedaald, juist een tentoonstelling
kwamen inwijden. De vlooiebeten
maken die heren en in het bijzonder
de generaal, uiterst agressief en er
ontstaat al zijn de uitvoerenden
miniem en geen dansers iets dat
herinneringen wekt aan het ballet
van Kurt Jooss: „De groene tafel".
In hen doet de vlo, die natuurlijk een
symbool is, niet Eros, maar Thana-
tos ontstaan, want Thanatos (de
dood) is volgens Calvino en Berio
de eros van generaals en politici.
Dus krijgstonelen. De muziek en
dit is juist de bedoeling van Berio
is aanvullend, staat als het ware
onverschillig tegenover de handeling.
„De oorlog" bv. wordt begeleid door
een gezellig muziekje, dat niet mis
staan zou in de geluidskolom van
een tekenfilm. Dit verhoogt in sterke
mate het groteske effect van het ge
heel.
De vlooientemmer, afkerig van
krygsgedruis, trekt zich terug in de
eenzaamheid en droomt een meer
gelukkige wereld, een wereld vol
vlooien, die hij vol gratie in vrijheid
om zich heen ziet springen. Maar al
gauw komen ook de mensen, die pas
sen bij dat vrolyke vlooiendomein:
jonge mensen, die „de l>2fde en niet
de oorlog" willen cn dus ronddarte
len of zyzelf lustige vlooien waren.
Want weliswaar waren het kwade
feiten waarvoor de jongeman terecht
s-tond, doch anderzijds wilde de offi-
oier toch wel rekening houden met
de beslist niet gemakkelijke jeugd
van verdachte en het rapport van re
classering en psychiater.
De feiten stonden wel vast. Daar
was dan allereerst, dat verdachte
van iemand uit Zwammerdam bij wie
hy inwoonde, een auto had weggeno
men en daarmee ging toeren. Hij
reed eerst op de Voorstraat enkele
geparkeerde auto's aan. waarvan de
bijrijder zich niets aantrok en zette
toen koers naar Nootdorp.
Het ontbreken van een rijbewijs
en rijvaardigheid demonstreerde zich
opnieuw, want hij reed tegen een lan
taarnpaal hetgeen het einde van de
autorit betekende, wegens de schade
die het voertuig had opgelopen.
Deze combinatie van Vrij
heidsbeeld en Eiffeltoren lijkt een
vreemde foto voor wie niet iveet,
dat het origineel van eerstge
noemd monument in Parijs staat
(het Amerikaanse Vrijheidsbeeld
was een Frans geschenk aan
Amerika). Juister: het Franse
Vrijheidsbeeld staat er wéér, want
het is een jaar lang verwijderd
geweest tijdens de bouw van de
nieuwe Grenelle-brug.
Er was nog zo een en ander met
verdachte aan de hand geweest
maar dat alles zou de oorsprong vin
den in drankmisbruik. De betrokken
reclasseringsinstanties zagen de toe
komst dan ook somber in, hoewel de
werkgever van verdachte niet onte
vreden over hem was.
„Als hij niet dronken is. dan is het
een beste jongen." aldus het testimo
nium dat een huisgenoot gaf.
Met dat alles rekening houdend wil
de de officier volstaan met drie
maanden gevangenisstraf met aftrek
van de tijd in voorarrest doorge
bracht en terbeschikkingstelling vai
de regering. Uitspraak op 25 april.
perintendent tever gaan: „Het pu
bliek is heilig en in mijn opera wordt
het publiek niet geverfd". Men heeft
erop gevonden dat de vrolyke troep
(in de „nette" bladen wordt gespro
ken over „een weinig aanbevelens
waardige bende nozems") alleen
maar gekleed in wat bloemen en met
beschilderd naakt bovenlijf door het
parterre huppelt en bloemen over de
verbaasde operagangers uitstrooit.
Gemengde reactie
Het effect?
De reactie was uiterst gemengd,
zozeer dat men een flink aantal ca
rabinieri aan de uitgangen had op
gesteld om tussenbeide te komen,
als er te erge knokpartijen moch
ten volgen. Er werd waanzinnig ge
applaudisseerd en even hartstochte
lijk gescholden en gefloten. Vreemd
genoeg waren het niet alleen jonge
ren die Berio toejuichten en even
min alleen maar ouderen, die floten.
Misschien lag de grens ergens an
ders, b.v. bij de dag- en weekbladen,
die de voorstanders en die welke de
anti's lezen. Wat ons betreft: de mu
ziek van Berio is uiterst aantrekke
lijk, het is jazz, het is hot, het is
ritme en rumba. Het is door en door
muziek van een héél groot meester.
Voor een enkele keer is zo iets be
slist een verrassend lenteregentje in
het al te ernstig bestaan der se
rieuze muziekvrlenden. Het moet
natuurlijk een uitzondering blijven,
maar altijd de „Traviata" en de
„Bohème" worden tenslotte ook een
tonig
van doen. Uit deze cultuur ontstaat
kunst.
Een ander antwoord op dezelfde
vraag: „Kunst is een volkomen con
creet geworden emotie".
De Zeistenaar heeft al verschillen
de medailles verkocht aan het Kon.
Penningkabinet in Den Haag: „De
manier waarop ze waren gemaakt,
was uniek in Nederland", zelden ze.
„Het jezelf laten ver bronzen is in op
komst in Nederland. Voor zo'n f 150
tot f 200 heeft men een keurig kopje
van zichzelf, naar wens met naam en
toenaam. Overigens is het medaille-
ren ln Nederland, in vergelijking met
andere Europese landen, nog een
achtergebleven kunstgebied. De eer
ste medailleur was de Italiaan An
tonio Pisano Pisanello (13951455).
De wereldberoemde Italiaanse beeld
houwer Michelangelo heeft overigens
ook met het staalbeeldhouwen gewor
steld.
Het laten portretteren in metaal is
een Iets kostbaarder aangelegenheid,
vooral ook omdat het unica's zijn,
twee- drieduizend gulden voor een
portret is een normale prijs.
Veelzijdigheid
Met medailleren zijn we er overi
gens nog niet bij Friedrich Wevers.
In zyn atelier biykt iets meer van
zyn veelzijdigheid. Hjj heeft juist de
laatste hand gelegd aan een serie
schilderijen „Panta rei" (Alles ls in
beweging). Het zijn kleurrijke, vrij
abstracte weergaven van zijn gevoe
lens over bijvoorbeeld de oorlog in
Vietnam, de atoombom van China
en de mens als afstammeling van het
dier.
Hij beeldhouwt ook en getuige een
eervolle opdracht niet onverdienste
lijk. De gemeente Bunnik heeft voor
de dorpskern Odijk het beeld „Groei"
by hem besteld, het wordt anderhal
ve meter hoog. Tenslotte verzamelt
hy oude munten, gravures en etsen.
Tegens Iri j dighede n
Nederland is een academisch me
dailleur rijk, die op het ogenblik in
Rijksdienst ambtenaar pleegt te zijn.
Het is noodzaak voor hem om zyn
gezin een warm dak boven het hoofd
te garanderen. Het past goed in zijn
streven: „Als je iets maakt, moet je
altijd tegenstrijdigheden zoeken".
Friedrich Wevers penseelt een
relief van zijn Weense vrouw, de
ex-fotografe Waltraud Welt.
Friedrich Wevers
In de deftige Romeinse opera.
Hun opgeruimd springend bestaan
maakt een einde aan het krijgs
geweld: Eros heeft de dood overwon
nen. Om dat heugelijke feit te vie
ren en de prettige, goed in het
gehoor liggende rumbamuziek past
bij die viering verkleden zij Zich
ln minirokjes en broekjes uit bloe
men en beschilderen eikaars wan
gen. borst en benen met bloempjes,
harten en allerlei uitbundigheden.
Huppelen
De bedoeling was, dat zij aan het
einde, onder steeds vrolijker muziek,
terwijl Cathy Berberian haar derde,
bijzonder mooie „song" niet meer op
het toneel maar lopend in de gang
paden tussen het publiek ten beste
geeft, de mimen (een dertigtal) zich
onder het publiek zouden mengen en
de deftige dames en heren met verf
kwasten en lippenstift zouden tooien,
met harten en andere symbolen van
de flower-power". Dit vond de su-
Erkende medaillemakers zijn zeldzaam in Nederland. Het ls
een kunstuiting, waaraan beeldhouwers zich nog wel eens „be
zondigen". Niet het gewone kopiëren van kopjes, het graveren
of slaan van penningen, maar het echte medailleren, is zelfs
een hoge kunst! Friedrich Wevers (28) uit Zeist heeft vier jaar
noeste studie bekroond met een graad van de Akademie voor
Beeldende Kunsten in Wenen: academisch medailleur. Hij is
een van de weinigen, zo niet de enige Nederlander die deze
titel bezit.
Het leven van Friedrich Wevers is tot nu toe erg grillig ver
lopen. Hij werd geboren in Odijh, als zoon van een bouwkundig
tekenaar. Braaj volgde hij de Gregorius-ulo in Utrecht, ging
nog veel braver naar een kantoor, maar compenseerde zijn cre
atieve drang 's avonds aan de Kunstacademie Artibus in
Utrecht. Daarna de militaire dienst: „Een allerverschrikkelijk
ste periode". Daarom gauw vergeten.
met beurzen van de gemeenten
Utrecht, Bunnik en het Ministerie
van Kunsten en Wetenschappen.
Prijzen gewonnen
Friedrich Wevers werd een succes
vol leerling van prof. Ferdinand Welz.
Hij won in de loop van zijn studie
tijd verschillende prijzen van de Aka
demie en viste net naast het Oosten
rijkse „Staats-prijs-net", omdat hij
een buitenlander was.
Om ln leven te kunnen blijven
met de beursgelden kon hy alleen
zijn studie betalen werd hij
vrachtwagenchauffeur. In Oostenrijk
bracht hij televisie-toestellen rond,
door het ganse land. Hij maakte ook
grafstenen, reed met doodskransen en
werkte op een melkfabriek. Zo had
hij wat geld gespaard om in 1964 te
kunnen trouwen met fotografe Wal
traud Welt, een bekoorlijke Weense.
Op 24 juni behaalde Friedrich We
vers zijn titel aan de Akademie. Hij
Na de dienst „esthetische vormge
ving, schilderen en beeldhouwkunst"
afmaken bi) Artibus. Toen in 1962
naar Wenen, naar de „Akademie für
bildende Kunst". Het eerste jaar
zonder beurs, vervolgens drie jaren
Drie maanden geëist
DEN HAAG De officier van Jus
titie bij de Haagse politierechter
vond het niet zo'n groot probleem
om de strafbaarheid van de 21-jarige
I bijrijder nit Delft vast te stellen,
maar lastiger vond hy het bepalen
kreeg de bul, met lakzegel, thuisge
stuurd. Want inmiddels was hij een
heel ander pad opgegaan: hy had
een benoeming aanvaard aan het
Rijksobservatiecentrum voor jongens
Eickenstein in Zeist. Hij is er
nu leider diagnostiek en therapie.
Minutieus
priegelwerk
Geschoold medailleur Wevers gaat
uit van de stelling: „Als het kleine
goed is, is het grote ook goed". Hij
kan eindeloos lang bezig zijn met het
maken van minitieus priegelwerk.
Dat gaat meestal eerst in was, daar
na wordt er een gipsafdruk gemaakt,
wordt het opgestuurd naar Voor
schoten of naar Oostenrijk om ln
brons te worden gegoten en tot slot
wordt het gepatineerd: het aanbren
gen van dieptes in de afbeelding. H-iJ
kan ook zo uit het blote vuistje op
een stuk staal gaan „beuken": dat ls
dan het moeilijke werk, beeldhouwen
in een klein plat stukje staal.
Leren zien
Friedrich Wevers vindt zichzelf
naturalist, een man die door te ab
straheren tot uitbeelding van concre
te vormen komt. De Oostenrijkse
kunstenaar Ferdinand Welz zijn pro
fessor, is zjjn grote vriend. De schil
der Kokoschka, eveneens 'n Oosten
rijker, is het grote voorbeeld voor de
Zeistenaar. Met hem is hij het over
twee belangrijke zaken eens: „Men
sen weten niet wat ze zien, je moet
ze leren zien" en „Alles wat je doet
is creativiteit".
Bij de vraag „Wat is kunst" moet
men volgens Friedrich Wevers uit
gaan van de cultuur van het volk:
„Ieder mens denkt verschillend: hij
heeft een soort gevoel van denken en
