Admiraal groots gehuldigd
na zij 11 25ste Lukas Passion
Enkele aankopen van
De Wilde betreurd
Gauw weg die pijn
Kloof tussen moderne
Hypnotische leiding
van tweelingkoor
kunst en publiek
DE CHIRICO BESCHULDIGD
VAN OPLICHTING
Minister Witteveen
opent Madurodam
LETDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
Bezielde uitvoering in Noord wijk
commanderende functie die een
Evangelist te vervullen heeft in een
drama als de kruisiging van een
verrade schuldeloze. Zijn medestan
der Ton de Koning. Pilatus. bezit
wel de hier vereiste diepr eiken de
bas. met deugdelijk materiaal, maar
durfde zich niet te uiten, zong geen
persoonlijkheid
Behoudens een onzekere inzet wist
de sopraan Nelly Schulze zich op
•het van haar gewende niveau te
handhaver! en zeker tot voldoening
en met vakmansbetrouwbaarheid
bracht Alfred Lukassen de drie
tenor-aria's. De derde tenor, Cor
de Heiden, amateur, heeft o.a. als
Petrus maar een bescheiden aan
deel in het geheei, maai* zijn sym
pathieke kernachtige stem gaat
helder en met overtuigingskracht
door de ruimte.
Ds. Van Dok opende de samen
komt met een korte toespraak,
sloot met een geestelijk woord en
maande deze Passion te zien als
muzikale prediking. Na afloop had
in „Hof van Holland" een grootse
huldigng van Admiraal plaats.
Koning Boudewijn
benoemde een
pre-in formateur
Koning Boudewijn heeft gistermid
dag een van de aftredende Vlaamse
CVP-ministers belast met een soort
pre-informatieopdracht. Het kabinet,
van de koning maakte bekend dat
de minister van Middenstandszaken,
d'Alcantara, een opdracht heeft
aanvaard om een verslag te maken
over de inhoud van een regerings
program dat de regeling van de Bel
gische institutionele problemen met
de grootst mogelijke nationale steun
zou verzekeren. Dat program zou ook
een algemene politiek moeten bepa
len. die aan de huidige eisen beant
woordt. in het bijoznder op econo-
misch-sociaal en financieel gebied.
De koning heeft tevens gevraagd om
een verslag over regeringsformules,
die dat program zouden kunnen ver
wezenlijken.
ADVERTENTIE
helpende hand tegen pijn.
Pijn is afschuwelijk. Togal reikt de
helpende hand. Om reumatische
pijn, migraine, hoofdpijn en andere
pijn te bestrijden. De Togal-fabriek
bracht een combinatie van belang
rijke middelen in èen tablet bijeen.
Deze bestanddelen versterken en
verhogen eikaars werking. Vandaar
dat Togal snel en langdurig werkt.
Apotheek en drogist hebben Togal
in voorraad. Haal een flacon in huis
vóórdat de pijn u overvalt Want
pijn komt vaak onverwacht. Wat is
er dan prettiger om enkele Togal
tabletten bij de hand te hebben?
Als helper in de nood.
TOGAL 0,95; 2,40; 8.88
„Freedom House"
prijs voor Casals
Pablo Casals, de Spaanse groot
meester op de cello die uit protest te
gen de dictatuur in Spanje reeds 30
jaar in zelfgekozen ballingschap ver
toeft, heeft gisteren de „Freedom
House prijs" voor 1968 ontvangen.
De prijs die uitgereikt wordt door
j Freedom House, een organisatie die
I zich wijdt aan de bevordering van
J de menselijks vrijheid, werd aam de
91-jarige Casals overhandigd door
de oud gouverneur Luis Munoz Ma-
rin van Puero Rico. waar Casals
sinds 1956* woont.
Het jaarlijkse Freedom House di
ner in New York werd bijgewoond
j door meer dan 1000 personen.
Schade Pauluskerk
Voor Van Abbe-Museuui
valt
mee
Koren van éénzelfde dirigent doen wel eens meer iets samen,
gaan dan uiteen en hebben niets in gemeenschap gezet, dat aan
een toekomst bouwt. In enkele gevallen slaat zoiets dieper aan,
wordt het een verloving. Is die diepe kennismaking boven ver
wachting, dan volgt een „huwelijk". Dat is het beeld van Ad
miraals koren „Cantate Domino" van Noordwijk en „Halleluja"
van Katwijk, die nu al 16 jaar innig verbonden concerteren en
o.m. naar 't doel toewerkten Noordwijk z'n 25ste Lukas Passion
te bereiden, die gisteravond geklonken heeft in een uitstekend
bezette Grote Kerk in Noordwijk.
Wc zouden voor Admiraal wensen,
dat de vroede vaderen in zijn ge
meente de 25ste Passion in
Noordwijk inheems als een pas
siespel in Oberammergau of Tege-
len honoreerden met een verblij
dende aljaarlykse en noemenswaar
dige subsidie, die de uitbouw van
mogelijkheden zou toelaten, waar
men tot heden zelfs niet over heeft
durven denken.
Hoge cultuur
Wat deze ..Lukas" in de eerste
plaats draagt, is de hoge cultuur-
stand van dit tweelingkoor.
Admiraal heeft verleden week de
wensdroom uitgesproken er eens
een Requiem van Verdi mee te ver
tolken. We hebben er gisteren de
vaste overtuiging van gekregen, dat
het er toe bekwaam is door zijn
soepelheid en wendbaarheid, door
z'n egale sonoriteit en elastisch
klankvolume, door de totale gelijk
waardigheid van de vier register-
groepen, door z'n bijna hypnotische
volgzaamheid. We schreven eens
„Admiraal dirigeert als een gene
raal". Deze merkwaardige man is
ook nog „hypnotiseur". De hoeveel
heid nuances, die hij in één enkel
koraal kan leggen om de tekstin
houden in heel hun gevoelsrijkdom
bloot te leggen, is van een gedurfde
verscheidenheid. Dit koor reageert
en analyseert op de beweging van een
wimper. En of men nu al een af
wijkende opvatting over interpreta
tie van koralen heeft, een andere
dan de zéér vrije romantische van
Admiraal, dit wordt tegen wil en
dank bijzaak.
Voor het koor is de Passion het
belangrijkst na de pauze, waar de
schandalige tonelen plaats vinden
voor de rechterstoel van Pilatus en
om de kruispaal. Dan weet men. hier
Overzicht tijdens de uitvoe
ring van de Lukas Passion in de
Grote Kerk te Noordwijk-Binnen.
(Foto LD/Holvast).
waar alle hartstochten losbreken
dit koor drukt alles uit, is kunstig
materiaal in dirigerende handen.
Dan denken we aan de andere
amateurgroep. die jaar in jaar uit
zioh immer weer trouw aanmeldt
de „orkestgroep Admiraal", een uit
gebreide strijkersbezetting vormend
(gelegenheidsgroep, uit een veelheid
van gezetelde orkerten. stammend»,
waarvan de tijdelijke leden het
meemaken van deze Passion iedei
voor zioh als een onmisbaarheid
beschouwen. Deze strijkers hebben
de twee uren lang een weldoende
klank gestreken en de Passion daar-
Jchain Zweers bespeelde, orgel dat
doet met zijn eigen klank als een j
bindend liturgisch cement. Onder
de obligaten in dit orkest moeten j
de hobo's naar voren gehaald wor-
den om hun opvallend fraaie en
subtiele toon.
Van de solisten staan twee voor
aan: Belia Keyzer om de volmaakt
heid van haar (helaas) enige alt-
aria in techniek, timbre en bele
ving, en de bas Henk van de Brink
in de Christusrol, om de waardige
en rijpe wijze waarop en de nobele
kleuring waarmee deze stem met
karakter in de ruimte wordt ge
plaatst
Henk Meyer, tenor-Evangelist, hier
voor het eerst, is een geroutineerd,
mooi en goed zingend vakman, maar
doorziet toch te weinig de vertel
lende en de regisserende, zelfs
Burgemeester Lode Craeybeekx
van Antwerpen is van mening dal
de schade aan de Pauluskerk die
vorige week afgebrand is ongeveer
6 miljoen dollar zal bedragen,
aanzienlijk minder dan geschat was.
Na de brand schatte men dat voor
ongeveer 188 miljoen dollar schade
zou zijn aangericht. De burgemees
ter verklaarde gasteren dat- vrijwel
alle schilderijen die uit de brand
gered zijn volledig gerestaureerd zul
len kunnen worden. Alleen Rubens
„Geseling" heefit zeer ernstige scha
de opgelopen.
(Van onze correspondent)
„Uit de periode-De Wilde hebben we werken waarvan we
nu zeggen: „eigenlijk jammer dat we ze hebben".
Met deze opmerking goot Eindhovens wethouder 't Hart j
balsem in de wonden die waren ontstaan tijdens een forumdis- j
cussie, die aan de opening van de expositie „Three blind mice"
voorafging.
In de discussie kruisten de drie
verzamelaars van ..avant-garde-kunst
die in het Van Abbe-museum hun
collecties laten zien. de degens met
de Nederlandse beeldende kunst-criti
ci. Het motto van de tentoonstelling
ontleenden de verzamelaars aan Aga-
the Christies „The mousetrap" om
j daarmee hun onafhankelijkheid en
I tastend zoeken bij de samenstelling
tot uitdrukking te brengen. De col-
I lectioneurs zijn de gebroeders Vis-
ser uit Bergeijk en Antwerpen, dr.
I Hubert Peeters, lector aan de Leu-
j vense Universiteit en directeur van
het Simon Stevininstituut in Brugge
en Frits Beoht, directeur van Imto-
mart in Hilversum.
Schilder in opspraak:
(Van onze Romeinse correspondent)
Giorgio de Chirico, de thans ruim 80-jarige schilder, die door
velen nog steeds als de grootste van alle levende Italiaanse
kunstenaars wordt beschouwd, is in ernstige moeilijkheden ge
raakt.
De Chirico was ruim 40 jaar ge
leden, toen hij hoofd was van een
metafysische school, een schilder
die in de hele wereld beroemd was.
Zijn schilderijen uit d e periode zijn
thans on--etaalbaar. Wat Lij de
laatste 20 jaar maakt is uiterst con
formistisch, min of meer in de stijl
van de 17de eeuw.
Thans is hij in het nieuws, door
dat hij van oplichtnu wordt be
schuldigd. De zaak zit zo:
behalve schilderijen maakte de
Chirico m vroeger tijden ook wel
kleine beeldjes en één daarvan is
thans bekend als „De ruiter met de
Phrygische muts", een werkje dat
hij in terracotta vervaardigde, on-
veer 30 jaar geleden.
Hij heeft toen de kunsthandelaar,
die het alleenrecht had zijn werken
te verkopen, de gebr. Russo. het
recht gegeven een klein aantal af
gietsels in brons van dat beeldje te
maken. Voor elk afgietsel kreeg hij
200.000 lir- en hij tekende daarvoor
een bewijs van echtheid. Er waren
er tot nu toe vijf gemaakt.
Een daarvan kwam enkele dagen
geleden op een veiling en werd te
I koop aangeboden voor drie miljoen
lire. De Chirico. die daarvan
hoorde, eiste dat het beeldje als
een vervalsing in beslag zou wor
den genomen en vernietigd, hetgeen
natuurlijk protest tengevolge had
van de firma Russo. met wie hij in
december vorig jaar alle banden
j heeft verbroken.
j Bij onderzoek is gebleken, dat hij
I aan enkele andere firma's één
in Turijn en een andere in Rome
eveneens het recht had gegeven
bronzen afgietsels van dat beeldje
i te maken en dat hij ze alle als
j echt garandeerde. Daarvan is het
i gevolg da" hij van oplichting wordt
beschuldigd.
I De Chirico voert al jaren een
soort oorlog tegen de üunsthande-
I laar. Te'kep* weer ve- klaart hii
werken van hem, die in de handel
i komen, voor vervalsingen.
Aanval op critici
De forumleden Martijn Visser en
Frits Becht openden 't gesprek met
een ongenuanceerde aanval op de
vaderlandse kritiek in het algemeen
en die van twee vooraanstaande lan
delijke bladen in het bijzonder. Vis
ser: „De heren reageren lauw en
onverschillig. Ze komen chagrijnig
terug van de Biënnale in Venetië Ex
posities worden afgebroken, gesloopt
gewoon.
Becht: ,Jk heb nooit en te nim
mer enige steun of aanmoediging van
een criticus ondervonden. Het is een
droeve en jammere zaak dat er zo
chagrijnig wordt geschreven en dat
er geen enkele aanmoediging van
uitgaat". De heer Becht noemde het
onvoorstelbaar, dat uitgerekend een
van de gewraakte critici deel uit
maakt van de aankoopcommissie van
het Van Abbe-Museum". De blinde
muizen bleken de kat op het spek
te hebben gebonden, want zij kre-
gen degelijk weerwerk. Zo namen d«
critici het op voor hun beide aan-
j gevallen en niet, aanwezige collega's
„die zich niet kunnen verdedigen".
Overigens waren zij van mening
i dat de individuele kunstenaars niet
mogen mopperen over de aandacht
die aan hun werk in de dagbladen
I wordt besteed.
.Moed tot vergissen'
Voorts was men van mening dat
er ook een Forum denkbaar zou zijn,
dat de kritiek zou verwijten teveel
aandacht aan de moderne stromin-
gen te besteden. Voorts werd ge
pleit voor het „recht van de twij
fel" en „de moed tot vergissen".
Prof. dr. H. Jaffé vroeg de col
lectioneurs of zij ach nimmer had
den vergist. „Als u een fout maakt,
verkoopt u gewoon weer, maar al*
de criticus faalt wordt hij met een
citaat uit 1961 om de oren gesla
gen".
Volgens mr. Ton Frenken (Jeroen
Bosch-expositie staat het publiek
verder van de kunst af dan de ver
zamelaars menen. Volgens Frenken
is het nodig daarbij een beetje te
relativeren. Speculatieve overwegin
gen in de beleggingssfeer bleken bij
geen van de collectioneurs een ral
van betekenis te spelen. Volgens dr»
Peeters is het karakter van de he
dendaagse kunst experimenteel. Dit
verklaart volgens hem de grote va
riabiliteit en vergroot de kans tot
mislukken
De gapende kloof lussen eigentijdse
kunst en publiek bleef. De onthul
lend groot gebleken afstand tussen
collectioneur en criticus werd aan
het slot verkleind door de medede
ling dat beide partijen in bet Mu
seumjournaal na deze verbale twist
schriftelijk vrede zullen sluiten.
ADVERTENTIE
250 cm L-A-N-G
LAKENS
EN
SLOPEN
Gistermiddag arriveerde in
ons land de wereldvermaarde pia
nist Valentino Liberace. ditmaal
zonder zijn moederdie hem al
tijd op zijn tournees vergezelt. Het
is zijn bedoeling bij de pianofa-
briek Rippen te Ede een speciale
concertvleugel te laten bouwen.
Daardoor wordt zijn collectie
vleugels, welke thans uit 27 ex
emplaren bestaat en een geza
menlijke waarde heeft van 1 min.
dollar, met een Nederlands in
strument vermeerderd. Liberace
(47is het idool van miljoenen
vrouwen en heeft zondagavond
in Paladium te Londen twee suc
cesvolle concerten gegeven.
Miniatuurstad Madurodam
niet meer weg te denken uit het
patroon van toeristische attrac
ties in dit deel van Nederland
gaat morgen weer open. Minister
Witteveen van Financiën zal de
eerste zijn van een lange stoet
van bezoekers, waarvan het to
taal aantal wel weer om het mil
joen zal draaien. Vorig jaar pas-
seerden er welgeteld 1.078.975 per
sonen de hekken voor het Haagse
miniatuur stadje (zeventig pro- j
cent volwassenen, zestig procent j
uit het buitenland)Dat was iets I
minder dan het jaar daarvoor,
omdat het bezoek in augustus iets
tegenviel. Maar een echte terug- j
slag van betekenis in het bezoek j
verwacht Madurodam nog niet.
Eerder het tegendeel.
De komst van 's rijks schatkistbe-
waarder naar Madurodam accen- j
tueert het belangrijke financiële sei-
zoen, dat voor het stadje voor de j
deur staat. Niet alleen zullen binnen j
afzienbare tijd twee nieuwe bankge-
bouwen gereed komen. prof. Witte
veen zal ook de z.g. tickertape van j
de miniatuur-effectenbeurs in wer-
king stellen. Deze tickertape staat in j
directe verbinding met de echte beurs j
in Amsterdam, zodat de bezoekers
ook hier de laatste koersen kunnen 1
aflezen.
Het is niet gebleven bij deze fi
nanciële aanwinsten. Er kwam nog
meer bij. Bijvoorbeeld een fraai Jo-
han de Witthuis. Voorts een ver-
keerstuin. Na Den Haag en Assen is
Madurodam de derde stad in ons
land, die een verkeerstuin rijk is. Er
kwam weer een schip bij in het wa
ter en het vliegtuigarsenaal op
Schiphol werd met vijf toestellen uit
gebreid, terwijl voor de miniatuur-
passagiers een beweegbare passa-
giersbrug werd gebouwd. Het is het
bestuur van Madurodam een doorn
in het oog. dat wat betreft de lucht
haven de kleine stad geen ge
lijke tred met de werkelijkheid heeft
kunnen houden. De vliegtuigen staan
namelijk nog op het oude Schiphol*
Een verkleinde versie van de nieuwe
luchthaven waarmee een bedrag
van ongeveer anderhalve ton is ge
moeid kon nog niet worden ver
wezenlijkt.
De Madurodamtuintjes hebben
steeds zo'n enorme aftrek by de gas
ten gehad, dat besloten is ook een
miniatuur-boomkwekerij aan te leg
gen. Natuurlijk moesten daarbij de
kwekerijen uit neerlands belang
rijkste centrum Bosokop daarbij al»
voorbeeld dienen
De werkplaats is verplaatst. Daar
boven zal een expositieruimte wor
den ingericht, zodat de traditie van
tentoonstellingen zal kunnen worden
voortgezet. Alleen kan men thans de
exposities binnen houden en behoeft
men niet meer de te exposeren voor
werpen aan weer en wind bloot te
stellen.
Tenslotte nog een primeur. Mor-
gen bij de opening het eerste op-
j treden van het „Mini Korps Madu-
j rodam" bestaande uit de blazers van
het miniatuur stedelijk orkest Madu
rodam (Hofstads Jeugdorkest». De
kleding van het Mini Korps is ge-
i inspireerd op het studentengala.
En zo is Madurodam weer gereed
om de bezoekers te ontvangen. Tot
verdere glorie van onze toeristische
industrie. Maar ook tot welzijn van
de jeugd. Steeds immers werd aan
I vele vormen van jeugdwerk geld ge-
J schonken. In de laatste twee jaar
I meer dan 650.000 gulden
