X
Deze bon is evenveel waard
als je zelf waard bent.
enkele
woningstoffeerders
Rehabilitaties in Praag (1)
BLOM biedt werk
BLOM's Automobielbedrijven
sjeclieii willen hoofden zien vallen
coupon Zend deze bon aan:
02
ervaren DOORSMEERDER
MONTEURS
leerling MONTEURS
Adverteren doet verkopen!
Fa. P. den Haan en Zn.
Langeraarseweg 196
Langeraar
tel. 01722-190 bgg: 613
"W
UDDSCH DAGBLAD
n onze buitenland redactie)
pst van partijleider Doebtsek
an een heel nieuw bewind
voor Tsjecho-Slowakije nieu-
lerspectieven geopend. Open-
lurft men in het land van de
weer te dromen van poli-
alternatieven, democratie, vol-
5 vrijheid van meningsuiting,
roeerpartijenstelsel etc. In
kV schijnt desc lente niet al-
letterlijk maar ook figuurlijk
netje.
i weet echter hover Doebtsek
zijnen zullen durven gaan.
inend volgen de andere Oost-
communistische landen
itieke revolutie in Tsj echo-
je. Waarschuwingen in be-
men kwamen al van Hon-
I" Polen en O.-Duitsland. De
Lünie schijnt op de onlangs
[eryl bijeengeroepen topcon-
in Dresden de nieuwe lei-
ihtig aan de tand te heb-
«Ld.
t de vraag of de gewone man
Ijtraten van Praag. Brno en
Rivft het grote gevaar van in-
pe door Russische tanks wel
I Alles wijst er op dat de
fen in een roes leven. Niet
jjuete herinnerde radiocom-
Milan Wedner de
Len aan him afhankelijkheid
bn enorme partner in het
[au Pact, die niet eens tanks
heeft om een haar on-
jallig bewind in Praag op
(eën te dwingen: negen van
Tsjechische auto's rijden
sische benzine: twee van de
[oden die de Tsjechen eten
gebakken van Russisch
i maar te zwijgen van de
fcrteken die alleen kunnen
I dank zij Russische ertsleve-
Partyleider Doebtsek schijnt begre
pen te hebben dat de Sowjet-Unie
het strategisch belangrijk liggend
Tsjecho-Slowakije geen enkele be
wegingsvrijheid zal gunnen in de
buitenlandse politiek. De nieuwe
machthebbers in Praag hebben
reeds bij vele gelegenheden hun
trouw aan Moskou en het commu
nisme betoond. De nieuwe voorzit
ter van de Tsjeohische schrijvers
bond professor Goldstücker, ver
klaarde 29 maart in een perscon
ferentie dat er voorlopig nog geen
sprake kan zijn van vrije verkie
zingen naar Westers voorbeeld en
dat de communistische partij de
macht voorlopig nog niet zou af
staan.
Nu Praag wat betreft de buitenlandse
politiek en hervorming van het par
tijenstelsel een pas op de plaats ge
maakt lijkt te hebben, richt de aan
dacht van de Tsjechische pers zich
voornamelijk op twee andere as
pecten van het gezwel dat Doebtsek
sinds januari heeft blootgelegd: de
positie van de Slowaakse minder
heid en de rehabilitatie van de
slachtoffers van de stalinistische
terreur. In de door het Centrale
Comité van de Tsjechische com
munistische partij voorgestelde
grondwetswijziging wordt in be
langrijke mate voorzien in een gro
tere autonomie voor de Slowaken.
Wat betreft het eerherstel van de
slachtoffers van de terreur in de
jaren 19521953 onder de toenma
lige president Klement Gottwald,
komen maar spaarzame berichten
naar het Westen. Niets wijst erop
dat niet de aangekondigde golf van
rehabilitaties in het land anders
dan incidenteel een begin is ge
maakt- Weliswaar maakte met
Doebtsek een aantal leiders, die on
der het bewind van Gottwald en
zijn opvolgers Zapotocky en No-
I votny in de kerkers van de veilig
heidsdienst hadden gezucht, hun
rentree maar zelfs de Invloedrijke
Tsjechische minister van Bos
bouw, Smrkowski, moest toegeven
dat de gang van zaken met betrek
king tot partyleden en burgers die
zijn gestraft langzamer verloopt
dan nodig Is.
Daarbij komt dat de situatie rond het
eerherstel er door de geheimzinnige
dood van de vice-president van het
hooggerechtshof in Praag, dr. Josef
Brestanski en de voormalige pro
cureur-generaal dr. Jan Bartoeska
(welke beiden volgens de officiële
lezing zefmoord zouden hebben ge
pleegd) niet duidelijker op is ge
worden. Dr. Brestanski die belast
was met het onderzoek naar de mis
daden die tijdens de stalinistische
periode waren begaan, werd opge
hangen aan een boom gevonden in
een bos ten zuiden van Praag. Hoe
dr. Bartoeska, die op 15 maart jl.
van het parlement te horen kreeg
dat men geen vertrouwen meer ln
hem had. om het leven is gekomen
is niet bekend.
De Tsjechische pers heeft zich onge
hinderd door een censuur op de ge
vallen Brestanski en Bartoeska ge
worpen en in vele gevallen ver
klaard niet in zelfmoord te gelo
ven, ja zelfs gesuggereerd dat hoge
partijleden die de kritiek na de
machtsaanvaarding van partijleider
Doebtsek hadden weten te door
staan belang bij de dood van Bres
tanski en Bartoeska hebben. In af
wachting van een onderzoek dat de
Tsjechische politie op het ogenblik
instelt naar het al of niet betrok
ken zijn van Brestanski bij misda
den onder het bewind-Gottwald be
gaan, heeft zij vrienden en kennis
sen van de rechter aan het woord
gelaten, die eenstemmig twijfelden
aan zelfmoord als oorzaak van de
dood van Brestanski.
Hoe erg het allemaal wel onder de
terreur van de veiligheidspolitie in
het begin van de vyftiger jaren is
geweest, blijkt uit verklaringen in
de Tsjeohische pers waarin niet ge
schuwd wordt om op de details in
te gaan. Zo werden gevangenen ge
dwongen tot een bekentenis door ze
met .medische" middelen te behan
delen: door ze te slaan; hun verde
digers waren vaak handlangers van
de justitie etc.. Geen wonder dat in
vele bladen een vergelijking wordt
getrokken met de nazi-methoden.
De sfeer in die jaren wordt duidelijk
gekenschetst door de generaal bui
ten dienst Vilem Sager die in een
interview met het dagblad ..Zerne-
delski Nowini" zei dat de zuiverin
gen vooral gericht waren tegen ve
teranen uit de Tweede Wereldoor
log die zij aan zy hadden gevoch
ten met de Westeiyke bondgeno
ten. (Aan de van de Weste-
lyke geallieerden vochten in de
Tweede Wereldoorlog ongeveer 3.000
Tsjechen, het Rode Leger werd by-
gestaan door ongeveer 10.000 Tsje
chen oa. onder de huidige presi-
den generaal Svoboda). „Er heers
te een atmosfeer van angst en
wantrouwen", aldus Sager. „Ieder
een werd beschouwd als een spion
en een agent van het Westen. De
slachtoffers van de zuiveringen
werden vervangen door mensen die
een korte opleidingscursus hadden
gevolgd en die niets van het leger
afwisten. Als gevolg daarvan daal
de het niveau van de paraatheid
op rampzalige wyze".
Deze en soortgeUjke verklaringen
doet de roep naar eerherstel steeds
sterker worden. Het werk van de
Commissie voor justitie van het1
Dr. Jozef Brestanskizelf
moord?
Tsjechoslowaakse parlement op dit
gebied verricht, kan deze roep al
leen nog maar vergroten. Vooral
sinds gebleken is dat de minister
van Justitie over politieke processen
en rehabilitatie van slachtoffers
van het bewind-Gottwald helemaal
niet was ingelicht. De betreffende
minister, de roomskatholiek Neu-
man verklaarde volgens het partij-
orgaan „Roede Pravo" tegenover de
commissie dat uitspraken in dit
soort gevallen buiten de justitie om
werden gedaan, dat wil zeggen op
bevel van de party. De rechters
voor de politieke processen werden
door een speciale afdeling van het
Centrale Comité van de communis
tische party uitgekozen. De politie
ke afdeling van het Comité behan
delde de rehabilitatie-kwesties. De
minister openbaarde het bestaan
van een uit 1963 daterende lyst van
veroordeelden wier rehobilitatie on
gewenst werd geacht.
Hij zei pas van het bestaan van deze
lyst op de hoogte te ztfn en niet te
weten wie hem had opgesteld.
Deze verklaring van de inmiddels
afgetreden minister van Justitie
Neuman schetst in belangryke ma
te hoe de verhoudingen in Tsjecho-
Slowakye op het ogenblik liggen.
Iedereen weet dat er misdaden
zyn begaan en
zijn, die gerehabiliteerd
worden. Wie de verantwoordeiyk
'-SS»N.K.V. bepleit
>rd moeten 1
wuiucii. tyio uc vciaiitwoordeiyk-
heid voor deze wandaden moet dra- l\£>f If>1*lf 111 ft
een is echter noe niet duideliik. I - t?» ff.lffC.lo
Staalproject
in Europoort
gen is echter nog niet duidelyk.
Om de autoriteiten een handje te
helpen by de actie voor eerherstel
is vorige maand in Praag een ver
eniging na slachtoffers van de
Stalinistische terreur opgericht. Tot
voorzitter van de vereniging is ge
kozen prof. Karei Nigrin, die zelf
jarenlang gevangen heeft gezeten.
De vereniging heet „Klub 231" naar
het wetsartikel voor staatsbescher-
ming krachtens welke naar schat
ting 35.000 mensen werden ver
volgd. De vereniging wordt over
spoeld door aanvragen voor het lid
maatschap. By de aanvaarding van
het voorzitterschap van „Klub 231"
verklaarde prof. Nigrin dat de re
hobilitatie nog jaren kan duren en
zware financiële offers zal vergen.
Is het verwonderiyk dat het Tje-
chische volk dat in zyn geheel dan
wel niet direct maar dan toch indi
rect het slachtoffer werd van een
terreur-bewind zo lang niet kan
wachten en nu al hoofden wil zien
vallen?
Vanuit dit perspectief wordt de al
gemene eis duidelyk tot herziening
van het proces tegen de voormalige
party leider en minister-president
Rudolf Slanski die met elf andere
hoge communistische functionaris
sen in 1952 wegens hoogverraad ter
dood werd gebracht en een nieuw
onderzoek naar de dood van de eer
ste na-oorlogse minister van Bui
tenlandse Zaken Jan Masaryk (die
zelfmoord zou hebben gepleegd
door uit een raam te springen).
Inmiddels wordt in Praag door het
parlement een wet voorbereid voor
herziening van de vroegere „zui
veringen". Een commissie uit het
parlement die zich hiermee bezig
houdt, heeft echter toegegeven dat
dit een moeilyk zaak zal worden
..omdat men geen idee heeft wie
van de rechters en ambtenaren
van het openbare ministerie het on
derzoek kan worden toevertrouwd.
Dit in verband met hun eigen ver
leden".
Het Nederlands Katholiek Vakver
bond meent, dat het noodzakelyk is,
dat de regering ernst maakt met het
tweede Nederlandse staalproject,
waarvoor in de jaren vyftig al plan
nen bestonden. Plannen, die toen in
de yskast zyn opgeborgen.
Volgens het NKV is een Ameri
kaansEuropese belangengroepering
bereid meer dan een miljard gulden
in dit project te investeren. Daar
staat tegenover, dat de Nederlandse
regering een deel van de op te nemen
leningen zou moeten garanderen. Het
vakverbond acht de risico's van een
dergeiyke lening miniem tegen de
achtergrond van de te scheppen
werkgelegenheid, waaraan thans de
hoogste prioriteit moet worden gege
ven. ..Beter een dergelijk regerings
initiatief dan het versnipperen van
miljoenen over allerlei ongetwyfeld
belangryke maar secundaire projec
ten als sporthallen en rijwielpaden",
aldus het NKV.
De staalproduktie in Europa is
sinds de jaren vyftig van vyftig- tot
honderd miljoen ton per jaar ge
groeid.
Hoewel er in de afgelopen jaren ook
by de Hoogovens in IJmuiden een
sterke ontwikkeling te constateren
valt. acht het NKV het alleszins ge
rechtvaardigd, om op de Maasvlakte
by Rotterdam een tweede Nederlands
staalproject te stichten.
Het verbond zegt in zijn blad
„Ruim Zicht", dat Nederlands uit
muntende geografische ligging verder
moet worden uitgebuit. Het staalpro
ject zou ln het Nieuwe Waterwegge
bied moeten worden gerealiseerd, om
dat juist dit gebied met alleen olie-
en petrochemie zo kwetsbaar is.
„Europoort moet structureel worden
versterkt door het plaatsen van een
tweede poot onder de welvaart".
De Koninklijke marine, Postbus 22, uen Haag.
Naam:
Straat:
Plaats:
verzoekt toezending informatiepocket.
Leeftijd:
Dit is een bijzondere advertentie. Een
vul-in, knip-uit, vouw-op, stuur-weg
advertentie. En méér dan dat. Door
middel van deze advertentie kun jij,
jonge enthousiaste kerel, aantonen
dat je iemand bent. Kun je bewijzen,
dat het roer van de De Ruyter bij
jou in veilige handen is. Of dat radio
radar voor jou geen geheimen heeft.
Of dat je meer weet van sonar, onder-
waterakoestiek of kernvoortstuwing
dan wie ook in je omgeving. Of dat,
nou ja, dat je iemand bent die een
"i Verzeker je toekomst:
i en i j Zorg dat je er ook bij komt!
m"cr^
fijn vak wil leren. Een goed salaris
verdienen. Vaart en actie in z'n leven
brengen. Iets voor jou? Zet de schaar
in deze advertentie, knip 'm helemaal
uit, vul de bon in, volg onderstaande
vouw-aanwijzingen op en gooi hem
daarna ongefrankeerd op de post. Wij
zenden je dan een pocket vol foto's en
gegevens over het solide, boeiende,
vooruitstrevende bedrijf dat de marine
is. Doen!!! Het kost niks, verplicht tot
niets en je weet meteen een heleboel
meer.
Knip de advertentie langs
de stippellijnen uiten
vouw het geheel langs de
aangegeven vouwlijnen in
twee slagen verticaal naar
achteren. Adreskaart, foto
en coupon blijven dus
naar boven.
Vouw nu de advertentie
horizontaal langs de
vouwlijnen, zodat aan de
bovenkant alleen nog de
adreskaart zichtbaar blijft.
Stop nu het ingevulde deel
(de coupon dus) in de
gleuf direct onder de foto
zodat je een stevig, niet 1
uit elkaar vallend mapje I
krijgt Zonder plakken of
frankeren kan het mapje
nu op de post. Doe het
direct even. Binnen een
paar dagen heb je
antwoord.
14 vouwlijn
HAARLEM: Gemeentehuis, afd. Mil. Zaken, elke dinsdag van 10.00—11.00 uur. Politiebureau
Zoekt U een baan met perspectief, een zaak waar U verzekerd bent van
een prettige werkkring en een goed loon verdient, ga dan eens met
BLOM praten, daar Is het prettig werken.
In onze bedrijven ln Lelden en Rijnsburg ie plaats voon
Deze leerlingen worden speciaal opgeleid voor het volledige
monteur sdiploma.
Neem direct oontact op met ons bedrijf te LEIDEN of te RLJNSBURG.
RIJNSBURG, Hofstraat 17
Telefoon 01718—3341 "HPIflHUl
LEIDEN, Zyisingel 34
Telefoon 01710—34777
vraagt op korte termijn:
Sollicitaties tijdens de winkelopenstelling of telefonisch
voor het maken van een afspraak.
