'n blijspel!'
Eindelijk
Fons van der Stee
Kroonprinses
opende Estec
Huisartsen via
tussen-stadium
assistent-arts
DIJK:
(K.V.P.) VAN NEDERLAND
REGISSEURVAN
Amsterdam: „Ha, die Ko99
pen Haag:Dag meneer v. Dijk
3 Overjarige
p Play-boy99
LETOSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Van onze Haagse oorrespondent)
De nieuwe voorzitter van Nederlands eerste
party, de KVP, is sinds kort de Arnhemse belas
tingadviseur mr. A. P. (Fons voor zyn vrienden)
van der Stee. Hoewel met zyn 39 jaren de jong
ste voorzitter van de vyf grote partijen van ons
land, beschouwt hij zich niet als een nieuweling
in het „vak".
,Jk heb intern myn partijtje al behoorlijk mee-
geblazen", zegt hij en doelt op zijn activiteiten
als algemeen penningmeester van de KVP en als
voorzitter van de KVP-kring ArnhemNijmegen.
Maar op het gebied van de praktische politiek is
zijn ervaring gering, want noch op gemeentelijk
of provinciaal, noch op parlementair niveau was
hij in het verleden actief. En ook over de toe
komst zegt hij, dat hij beslist geen lidmaatschap
van de Tweede Kamer zal aanvaarden, omdat
het partijbestuur in meerderheid van opvatting is
dat van nu af de voorzitter geen Tweede-Kamer
lid meer mag zijn.
Persoonlijk is de heer Van der Stee het daar
mee niet eens, omdat hij meent, dat juist in het
parlement de partijpolitiek wordt gemaakt en ge
stalte krijgt. Juist daéw hoor je wat er op allerlei
gebied gaande is, proef je de stemmingen en leer
je de verschillende stromingen in en buiten de
partij kennen. „Maar uiteraard respecteer ik het
standpunt van het partijbestuur, waarin ook dui
delijk de opvattingen van de achterban van de
party naar voren komen. Er is natuurlijk een
soort dualisme gegroeid tussen partij en fractie
beide hebben hun eigen verantwoordelijkheden.
Overigens is het aantal kamerleden in het dage
lijks bestuur nu ook zeer sterk teruggebracht. Er
zijn er nog maar twee over".
Senator
De kans 1b niet uitgesloten, dat de nieuwe KVP-
voorzitter volgend jaar lid van de Eerste Kamer
wordt, maar hy wil daarover pas in een later
stadium een beslissing nemen. „Als partijvoorzit
ter ben ik gemiddeld per week anderhalf tot twee
dagen kwijt, als senator moet ik ook present zijn
en daarnaast wil ik ook nog mijn brood verdie
nen ik moet wel een beetje evenwicht tussen
dit alles proberen te vinden".
Binnen de partij hoopt mr. Van der Stee in de
komende tijd een aantal organisatorische wijzi
gingen aan te brengen. De afstand tussen lid en
leidiing in Den Haag is veel te groot en dét, ter
wijl de achterban juist om méér en snellere infor
matie over het beleid aan de top vraagt.
Financiën
Op financieel gebied moet erin de partij, die
thans in sterke liquiditeitsmoeilijkheden verkeert,
ook nogal wat veranderd worden. De contributie
wordt nog steeds door vrijwilligers huis-aan-huis
in den lande opgehaald. >rEn dit apparaat heeft
gefaald, mede door de recente strubbelingen bin
nen de partij. Er zijn niet voldoende vrijwilligers
meer om er avond aan' avond op uit te trekken.
Zo gebeurt het, dat het ene jaar de contributie
wèl wordt opgehaald, het andere niet. Bovendien
wordt in grote steden veel meer contributie gehe
ven dan op het platteland. We zullen naar een ge
centraliseerd incassosysteem toe moeten, met gi
robetalingen en dergelijke. Op het ogenblik is er
bij de KVP een duidelijk verschil tussen het aan
tal geregistreerde en behalende leden
Op langere termijn wil de heer Van der Stee
tot duidelijke uitspraken komen, zowel van rege
ring als belanghebbenden, over een eventuele
overheidssubsidie aan de partijen. „Ik sta er per
soonlijk achter, maar kwesties als hoe het
moet gebeuren, wélke party en of taken in aan
merking komen, moeten nog nader bestudeerd
worden".
Hoe te des» zoon van een Westbrabantse
boer in de politiek terechtgekomen?
„Eigeniyk heel toevallig, omdat ik indertijd op
twee flats afstand van de voorzitter van de Arn
hemse KVP-afdeling woonde. Toen deze ging ver
huizen vroeg hy me of ik zyn functie wilde over
nemen. Dat heb ik gedaan, waarop ik automa
tisch ook lid van het kringbestuur werd. In 1963
ging de kringvoorzitter weg, waarop ik tot zyn
opvolger werd gekozen, hetgeen weer tot gevolg
had, dat ik automatisch ook lid van hét party be
stuur werd. In 1965 legde de penningmeester zyn
taak neer en ik maakte toen dé fout van myn
leven door dat baantje over te nemen
Volgens ingewijden is de werkkracht van deze
KVP-voorzitter byzonder groot. Hy heeft altyd
rede zaken tegeiyk gedaan, waarby hy zich ken
merkt» als een man van de grote Ujnen. Zijn
voorganger Aalberse roemt zyn diplomatieke en
bindende gaven, die hem in staat stellen moei
lijke conflicten by te leggen. Het zyn eigenschap
pen, die voor de huidige KVP, waarbinnen de
stromingen zich nog immer roeren, van groot be
lang zyn. .Bovendien is zyn beminneiykheid wei-
haast spreekwoordeiyk", aldus mr. Aalberse.
Aanvaardbaar
Gezien deze achtergrond was mr. Van der Stee
aanvankelijk ook aanvaardbaar voor de Radica
len van de groep-Aarden. Zelf heeft hy gezegd
open te staan voor de opvattingen, die by de
Radicalen leven, maar als voorzitter vond hy dat
hun invloed in overeenstemming diende te zyn
met hun aanhang in de party. Mede daarom wil
de hy destyds niet samenwerken met oud-minis
ter Bogaers. „Je moet geen frontstrijder van een
bepaalde stroming naast mensen zetten die zich
voor alle stromingen hebben opengesteld. Dat
zou een vertekend beeld geven", zo luidde inder
tijd zyn commentaar. Voor het feit, dat van de
KVP afgescheiden Radioalen him kamerzetels
zyn biyven bezetten, heeft mr. Van der Stee
geen waardering. ,Als ik my op de plaats van
de heer Aarden had bevonden, had ik voor bet
Kamerlidmaatschap bedankt".
Na zyn studie aan de Nijmeegse universiteit
Mom de heer Van der Stee in kort» tyd op tot
mede-vennoot van een vooraanstaand belasting
adviesbureau in Nymegen. Hy beheert thans twee
vestigingen van dit bedrijf. Een verhuizing naar
Den Haag wordt in het gezin van de nieuwe KVP-
voorzitter (vier kinderen) niet overwogen. „Met
zo'n voorstel zou ik doodgewoon niet by mijn
vrouw durven aankomen".
k „Paul Steenbergen wist dat ik er enorm naar verlangde om
eens te regisseren. Daarom vroeg hij me of ik dit wilde
Ik vind het machtig werk als het stuk me ligt en ik ge-
°%kig ben met de mensen die erin staan!" Ko van Dijk dit
oraizoen na een free-lancetijd vast verbonden aan de Haagse
is bezig aan de eerste regie bij zijn nieuwe gezel-
g^hap. Het stuk ligt hem.
succes lijkt bij voorbaat verzekerd. Veertig karaat", een
nvijspel van het Franse duo Barillet-Gredy, dat in het Parijse
o-héatre de la Madeleine al een even onontwijkbare kasmagneet
ra* als hun eerdere komedie „Cactusbloem", dat twee seizoenen
r-isSleden ging bij de Haagse Comedie. Half april gaat het in
Sfemière.
I* Ko van Dijk: „Papegaaien met
licht Haags accent"
geleden speelde Ko van Dyk het 185
j maal onder regie van Henk Rigters
by De Nederlandse Comedie. Nu is
hij erin terug onder Steenbergen. „In
brede visie een heel verschil met de
manier waarop Rigters het deed. Dat
is zo met ieder stuk dat na zoveel
jaren terugkomt. Een algemene ont
wikkeling in toneelopvatting. By
Rigters was het van begin tot eind
loodzwaar, vervuld van het noodlot.
Bij Steenbergen kent het begin zelfs
een lach en veel frisheid. Nee, die
en£° van Dijk vertelt de korte in-
t/ojd: „Een gescheiden vrouw van
3g- foede Parijse familie, 43 jaar oud,
iedtfdt verliefd op een 23-jarige jon-
met daaromheen de nodige
dirfülieverwikkelingen". Uit.
is niet veel. Maar hy vult aan:
g^n beetje leuk biyspel is zo zeld-
'un. De laatste vier jaar van myn
eene-lancetyd heb ik alleen maar
dramatisch werk gedaan. Ik
iaauk de hemel dat er ook voor my
weer eens een blyspel is".
Cn: „Myra Ward speelt de hoofd
TyPisch een ro1 voor Myra. Gauw
keikoppen: maar ik ben er zeker van
tril ze er iets briljants van gaat ma-
Ko van Dyk doet zelf de rol
rasa de gewezen echtgenoot, een
-iiniort overjarige play-boy."
f er der staan in „Veertig karaat"
Dtorgette Hagedoorn, Marijke Mer-
^ïns. Guido de Moor, Trins Sny-
naifs en Jacques Luyer. Toch wel een
ketting met de nodige beloften
fenlHet is een stuk met twaalf snel
;teangerende taferelen. Dat vraagt
u'i een ingenieus decor. Ook dóAr
b ik geluk mee. We hebben het
?or'ibwerp kunnen kopen van het de-
da," van Marillier. waarin het stuk
rtiifc in Parijs gaat. Een heeriyk ding,
rstensvol met handige vondsten"
ins-
piet typisch Haags
Ko van Dijk gaat zyn eerst» regie
het Haagse gezelschap beslist niet
jjjjpisch Haags" doen. Hij lijkt haast
^^prikkeld als hij zegt: „Typisch
wgs? Het toneel is hier écht niet
ders dan in Amsterdam. De Haag-
Comedie moet eens verlost worden
n dat stempel dat ze zo „in-en-in
iags" ls. Neem nu het lopende re-
rtoire. „Van de brug af gezien",
elchers' geluk", wat is daar nu
lag» aan? Ik heb nooit een grote
ftrgang van sfeer gevoeld. Ze spe-
i hier gewoon goed en conscien-
us komedie. Dit bepaalt het ge-
ht van De Haagse Comedie, niet
let-t „Haags" zijn".
02|Het is voornamelyk de figuur van
"ecteur Paul Steenbergen geweest,
s Ko van Dijk tot het Haagse ge
lschap heeft gebracht.
fc.-%,,Na negen jaar ging ik weg by
■III Nederlandse Comedie met maar
één groot verlangen: eens samen te
werken met of onder Steenbergen.
Dat had Ik nog nooit meegemaakt.
Als kunstenaar en als mens had hy
een grote aantrekkingskracht op me.
Toen ik hem vroeg of hy een moge-
ly kheid voor me zag ging hy er
meteen op in. Het werd „Othello,"
een groot succes. Op „Theater" na
heb ik nu alle gezelschappen mee
gemaakt: Rotterdam, Amsterdam,
Ensemble. Zonder de andere ook
maar iets te kort te willen doen: het
artistieke gehalte by De Haagse Co
medie, de grote vriendschap van
Steenbergen, de sfeer in de troep:
ik voelde me meteen enorm thuis en
heb, toen ik de kans kreeg, graag en
direct voor drie jaar getekend".
Affiniteit met
Steenbergen
De affiniteit tot Paul Steenbergen
voor Ko van Dijk haast iets van
zelfsprekends. „We zijn beiden uit een
oud toneelspelersgeslacht, we zijn van
hetzelfde bloed, dezelfde afkomst.
Dat geeft een band. We hebben el
kaar niet zoveel te vertellen, we be
grijpen elkaar direct".
Een andere reden voor Ko van Dijk
om blij te zijn met zyn vaste Haagse
engagement: „dat free-lancewerk kon
Ik niet langer volhouden. Dag en
nacht in touw. 's Morgens en 's mid
dags repeteren in Rotterdam,
's avonds spelen in Heerlen. Alles met
de auto. 4000 kilometer per maand.
En dat met het kaliber rollen dat
ik speel: het werd ondoenlyk. Nooit
meer thuis, over- en oververmoeid.
Wat hèb ik nu een geweldige, wel
dadige rust".
Betrekkelijke rust
Een rust, die overigens maar be-
trekkelyk is. In zyn eerste seizoen
heeft Van Dyk alweer drie grote rol
len te pakken gehad en ztfn eerste
regie staat dus voor de deur. Veel,
zwaar werk. Maar hy is gelukkig en
tevreden.
„In „Zo is het" van Pirandello
speelde ik weer eens met Ida Was
serman. Dat is op zich zelf al een
belevenis. En dan na tien jaar weer
„De Brug," nu al 75 voorstellingen,
een reuzentriomf. Het laatste stuk
„Belchers' geluk" trekt ook veel pu
bliek. Wat wil je nog meer?".
„Van de brug af gezien". Tien jaar
Sinds kort woont Ko van Dyk
na 51 jaar Amsterdammer te zyn ge
weest in Den Haag. En ook dat
is voor hem geen zware overgang.
Integendeel. Hy heeft een fijn huis
in het Benoordenhout, is zó by de
Schouwburg, zó bij de zee.
„Als ik*nu in Amsterdam kom: het
ls om gek te worden. Verleden week
moest ik er nog even zyn: het stinkt
er. Dat je daarin al die jaren hebt
geleefd"
Niet alleen Den Haag als leefstad,
ook de Hagenaars geven Van Dijk en
zyn vrouw (die wel even langer moest
wennen) de rust, die ze al zo lang
hebben gezocht. „Den Haag is be
volkt met beleefde mensen. Hage
naars en Amsterdammers hebben een
opvallend verschil ln manieren. Door
myn populariteit merk ik dat aan
den lyve. Dat herkend worden, dat
eütyd weer bekend worden, ia ge
woonweg een vloek. Je kunt nooit als
normaal mens over straat lopen.
Maar in Amsterdam is het dan „Ha,
die Ko In Den Haag nemen ze de
hoed af en zeggen „Dag meneer Van
Dyk". Of helemaal niets. Als ik voor
de televisie was geweest kon ik me
in Amsterdam niet in de stad ver
tonen: het was gênant 1"
Zyn vrouw vult aan: „Het ergste
ls, dat je dat ook op vakantie hebt.
In Spanje, in Engeland, in Italië,
waar je maar Nederlanders zag. Al
leen in ons Medne vakantiedorpje in
Prankryk was dat anders. Daar zag
je geen kip. Behalve dan natuuriyk
net weer een echtpaar uit Neder
land. Met een dochtertje. Dat meis
je zei ineens: „Pappie, dat ls toch die
meneer van de TV? Maar die man
trok dat kind mee en heeft verder
niets gezegd. Het bleken dan ook Ha
genaars te zyn
Gekrijs met accent
In de achterkamer proberen twee
donders-brntale dwergpapegaaien
aan één stuk door met hun straat-
jongensgeschreeuw het gesprek on
mogelijk te maken. Het zullen wel
Amsterdammers zfjn! Maar wie héél
goed luistert hoort ook in dit gekrys
al een zeer licht Haags accent door
komen.
Geen enkel Europees land is er niet voortdurend op uit, een
hoog niveau van economische expansie te handhaven. In ons
werelddeel is die economische groei direct afhankelijk van de
technologische ontplooiing. Europa kan zich dan ook niet ver
oorloven werkeloos toe te zien hoe grote mogendheden elders
nieuwe gebieden van de technologie ontginnen. Alleen al deze
overwegingen rechtvaardigen het ontstaan van de Europese
organisatie voor de ruimtevaart ESRO en de bouw van het
technologische centrum ESTEC in Noordwijk. Aldus de direc
teur generaal van de ESRO prof. H. Bondi hedenmiddag in zyn
toespraak ter inleiding van de officiële opening van ESTEC
door Prinses Beatrix in tegenwoordigheid van Prins Claus en
vele Nederlandse en Europese autoriteiten.
Ruimte-onderzoek en ruimtetechno
logie zyn terreinen, waarvan de ont
ginning slecht op een zekere schaal
vrucht kan dragen. Deze activiteiten
zyn zo kostbaar, dat zy de nationale
capaciteiten van de Europese landen
te boven gaan. Een technologisch
centrum als ESTEC, waar thans in
een situatie van onderbezetting toch
altijd nog 600 man werken, moet ei-
geniyk zelfs als een minimum wor
den beschouwd voor effectief en ren
derend werk en het bereiken van een
wezenlijke vooruitgang, aldus prof.
Bondi. Afgezien dus van de politieke
noodzaak tot Europese samenwerking
is het duidelyk, dat Europa op het
gebied van het ruimteonderzoek wel
moet samenwerken, omdat dit de
enige wyze is, waarop het onderzoek
vrucht kan dragen.
De voorzitter van de ESRO-raad
de Leidse hoogleraar prof. dr. H. C.
van de Hulst herinnerde aan de in
formele gesprekken die in 1960 voor
af zyn gegaan aan de oprichting van
ESRO en voorts aan het feit, dat de
ESRO haar wortels heeft in de inter
nationale wetenschap. Het ruimteon
derzoek heeft reeds thans geheel
nieuwe studieterreinen geopend en
evrrassende oplossingen gebracht
voor tot voor kort onoplosbaar schy-
nende wetenschappeiyke problemen.
De burgemeester van Noordwyk
mr. J. M. Bonnike releveerde in een
korte toespraak de medewerking, die
zyn gemeente van begin af heeft
willen geven aan dem belangryke
Europese nederzetting.
De minister van Onderwijs en We
tenschappen dr. G. H. Veringa wees
op de geografische ligging van Ne
derland, waaruit een eeuwenlange
bereidheid ls ontstaan tot samenwer
king met andere volken om een recht
vaardige en vreedzame gemeenschap
op te bouwen.
Maffia-leider
neergeschoten
Een berucht lid van de Maffia-fa
milie, die eens onder leiding stond
van „Joe Bananas" is in New York
om het leven gebracht door een ko
gelregen die afgevuurd werd uit een
auto in een rustige woonwyk. De
moord op Michaele Consolo, 64, was
de vyfde in vyf maanden die door de
politie toegeschreven wordt aan de
worsteling om de macht in de Maf
fia-familie. De politie zei, dat Con
solo weggegaan was om een krant
te kopen en op de terugweg naar zyn
huis van 40.000 dollar vermoord werd.
Toen hy dood neerviel, ging de auto
er in razende vaart vandoor. De poli
tie zei verder dat Consolo gokker
en bookmaker was.
Een huisartsenopleiding waarbij de algemene geneeskundige
opleiding wordt afgesloten met een diploma assistent-arts, dat
de bevoegdheid geeft geneeskundige handelingen te verrichten
onder algemene supervisie, heeft de voorlopige voorkeur hoven
bekorting van de studie in de geneeskunde met een jaar, aldus
hebben de minister van Onderwijs en Wetenschappen, prof. dr.
G. H. Veringa,, en de staatssecretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, dr. R. J. H. Kruisinga, meegedeeld.
Dit biykrt uit het gisteren gepubli
ceerde verslag van de Tweede Ka
mercommissie voor onderwijs en we
tenschappen en voor de volksgezond
heid, die de kwestie van de artsen
en huisartsenopleiding onlangs met
de bewindslieden hebben besproken.
Na het verkrygen van het diploma
assistent-arts, volgt men gedurende
een jaar een huisartsenopleiding en
is men anderszins klinisch of meer
theoretisch werkzaam. Daarop kan
men het artsexamen afleggen dot al
le rechten geeft die thans het artedi
ploma verstrekt, dus ook vestiging
als hulsarts. De assistent-arts wordt
voor zyn werkzaamheden gehono
reerd.
Een dergelijke gang van zaken
biedt naar het oordeel van de minis
ter betere kansen voor de opleiding
I dan bekorting van da studieduur met
een Jaar, zodat na zee jaar het arts
examen kan worden afgelegd. De
meeste faculteiten der geneeskunde
gaven de voorkeur aan bekorting van
de studie.
Na afleggen van het artsexamen,
dat rechtens dezelfde bevoegdheid
zou geven als thans wordt verkregen,
zou de huisarts in feite eerst als zo
danig de geneeskunde gaan uitoefe
nen na ingeschreven te zyn in een
nieuw in te stellen huisartsenregis-
ter. Deze inschrijving zou pas plaats
hebben als de vakopleiding voor huis
arts was voltooid.
Minister Veringa heeft nadrukke-
lyk verklaard nog geen definitieve
keuze uit de twee mogelykheden te
hebben gedaan. Door nu voor een
mogelykheid te kiezen kan in sep
tember 1968 de nieuwe opleiding be-
ginnon- De definitieve keuze uit bel-
PROVINCIALE
COALITIES
IN BELGIE
De Belgische Christeiyke Volkspsre
ty (CVP) heeft by de ecmdag gehou
den verkiezingen in verscheidene pro
vincieraden de meerderheid verloren
en zal, volgens de eerste berichten*
voornamelyk met de socialistische
BSP provinciale ooalities vormen. Ak
koorden hiervoor zyn in beginsel
reeds gesloten ln de provincies Ant
werpen, West-Vlaanderen en Namen,
Voorts zal in de provincie Luik de be
staande CVP-BSP-coalitie worden
voortgezet.
Uit de provinoiee Luxemburg mx
Brabant ls tot op heden een akkoord
tussen de (Waalse) CVP en de libe
ralen gemeld.
de mogelykheden wordt pas over zes
jaar (en wat betreft de medische fa
culteit in Rotterdam over vier Jaar)
urgent.
De Koninkiyke Maatechappy boft
Bevordering der Geneeskunst heeft
begrip getoond voor de voorlopig»
beslissing van minister Veringa, al
dus het verslag.
Welke mogelykheid men ook kiest,
de outillage van de medische facul
teiten zal moeten worden verbeterd
en hiervoor zullen grot» investeringen
nodig zyn.
overgang is niet zo moeilyk. Je doet
het gewoon anders, zoals je dat zegt-
Maar dan hangt er ontzettend veel
van de regisseur af. En dan de steun
die je hebt aan dot magistrale décor
van Help van Delft."
Ko van Dyk is biy met zyn nieu
we Haagse toneelleven, maar hy is
hier niet gekomen met bepaalde am
bities. „Ach nee, die heb je niet meer.
In december vorig jaar was ik 35
jaar aan het toneel, 225 rollen, 17
regies. Wat moet je dan nog met am
bities? Als het stuk mooi is, de rol
mooi en je kan het ook nog vinden
met de regie dan kan je toch niet
nog meer verlangen".
Nu „Hagenaar"
