°pg
sè29 CENT
VOOR DEZE
HOFNAR BOUQUET
DAN STEEKT U
IETS
FIJNS O0 —111"
aven
worden in
iet geheim gedrukt
Eindexamens zijn weer in aantocht
Ultracentrifuge nog
niet in Euratomkader
Rentespaarbrieven 1968
f. 54.000.000,-
tijd verloren
Geen
„Kom over de brug''
en ontwikkelingshulp
:JDAG 29 MAART 1968
"""LEIDSCIT DAGBLAD
Keuzevakken
(Van onze Haagse correspondent) r
n glazen wand, waarin de draden van een alarmsysteem zjjn
rwerkt, omgeeft in de staatsdrukkerij de afdeling, die in het
i ïjx 1 -x x. u ij xx Nieuw ln het eindexamen HAVO
Iruf geldt als „uiterst geheim Op de toegangsdeuren staat: de taöoduot4e van de keuzeVak
erboden toegang voor onbevoegden" en onbevoegd is in deze
gen iedereen die niet direkt betrokken is by het drukken en
rzenden van de examenopgaven, waarmee de eindexamen-
ndidaten op de middelbare scholen vanaf 17 april weer wor-
n geconfronteerd. Zelfs voor het overgrote deel van het per-
iieel van de staatsdrukkerij zijn de drie vertrekken streng
rboden terrein.
101
M
He er binnen wil, moet eerst bei
en alleen het personeel dat door
directie gemachtigd is, wordt toe
tten. De twintig mannen en vrou-
die de examenopgaven zetten,
Wgeren, drukken en inpakken,
i zorgvuldig uitgezocht. Er wordt
toegezien dat ze geen schoolgaan-
kinderen hebben, die in een eind-
menklas zitten. Ook wie zelf exa-
n wil doen, wordt tijdelijk overgc-
latst. Want voor het eindexamen
hbs of mms, verzorgt
afdeling de opgaven voor bijkans
schriftelijk examen dat in ons
id wordt afgenomen.
)at er op de geheime afdeling heel
bewijst bijvoorbeeld de
lage voor 't middenstandsexamen,
100 exemplaren per examenonder-
•1. In de sector van het VHMO
Igen de eindexamens hbs een op-
e van 27.000 exemplaren per vak.
die vellen worden met de hand
geteld in bundeltjes van 20 en
ciale omslagen gestoken, waarop
datum en uur van het examen
an vermeld. De verzegelde enve-
>pen gaan per school gebundeld de
ir uit. Om het zover te krijgen
•dt elk jaar weer onder hoogspan-
g gewerkt. ,Deze keer moet het
ra snel", vertelt de heer J.
Bogert, de man die er op
latsdrukkerij voor zorgt dat de
ik goed loopt. „Hoewel de eerste
tdexamens pas op 17 april begin-
d, moeten de opgaven al op 1 april
deur uit, omdat de paasvakantie
tussen zit". Daar komt nog bij
b-t dit jaar voor het eerst de eind-
6 imens HAVO en MAVO worden af-
nomen, waarvoor de opgaven even-
ns bij de staatsdrukkerij worden
drukt. Voor de 7 blinde kandidaten
aan de eindexamens gymnasium
mms deelnemen, zijn de opgaven
samenwerking met de Haagse
ndenbibliotheek in braille uitge-
erd. Voor een drietal halfblinde
holieren zijn aparte exemplaren
rvaardigd met extra grote letter.
i
Geen risico
De examenopgaven zijn ook dit
Qir weer ontworpen door een team
n leraren, die daarvoor riohtliy-
n hebben gekregen vaii de rijks-
spectie. Keuze en redactie van de
gaven zijn vervolgens beoordeeld
or een adviescommissie, die ook
f 6 g eens het oordeel van een des-
f 5 ndig buitenstaander heeft ge-
De opgaven zijn tenslotte
[icieel vastgesteld door het college
n rijksinspecteurs bij het V.HM.O.
De scholen, die per circulaire op
komst van de stukken zijn voor-
reid, krijgen de pakketten aange
kend per post toegestuurd. De en-
loppen blijven tot op de dag van
;t examen
Kit jaar ondergaan naast circa
r.OO mulo-leerlingen, ruim 37.600
Idelbare scholieren de kracht
oef van het eindexamen, het hoog-
aantal dat zich ooit in de sector
in het V.H.M.O. heeft aangemeld,
wig jaar waren het er nog maar
.000 en vijf jaar geleden 21.000. Is
it op zichzelf al een flinke groei,
frgeleken met de jaren dertig, toen
it aantal kandidaten zich tussen
|f- en zesduizend bewoog, is die
oei nog niet ten einde, want
jaren zeventig rekent men op
n aantal dat dicht in de buurt van
100.000 komt. Nog een aardige
rgelijking: haalden in 1930 zeven-
inderd (van de 5300) middelbare
iholieren de eindstreep niet, vorig
ar werden een kleine 5.000 kandi-
iten afgewezen.
Op 17 april, de dag waarop de
ndexamens VH.M.O. starten,
en de alfa-gymnasiasten aan het
lieks gezet, terwijl de beta's, even-
Is de h.b.s.-ers van de B-richting,
ttüometrie en analytische meetkun-
i krijgen voorgeschoteld. De h.b.s.-
p van de A- richting krygen dan
lekhouden en bedryfshuishoudkun-
De middag gaat voor alle kandi
aten weg aan een Franse verta-
Qg. Op 17 april beginnen ook de
aatsexamens en de eindexamens
andelsdagscholen. Op 22 april volgt
iet HAVO, op 23 april het MAVO en
24 april de MMS. De meisjes
orden onthaald op een vertaling
Uits en maken 's middags een Ne-
erlands opstel. De mulo-examens
eginnen dit jaar al op 5 april.
Nieuwe methoden
proefvertaling, worden zij onderwor
pen aan een z.g. meerkeuzetoets,
waaruit hun begrip van een tekst in
een vreemde taal kan worden afge
leid. De toets bestaat uit een tekst,
waarover vragen worden gesteld.
Voor het antwoord heeft de kandi
daat de keuze uit een aantal moge
lijkheden. Het is de bedoeling dat hij
het goede antwoord aanstreept.
Dat lijkt misschien een kwestie
van gokken en aankruisen, maar zo
gemakkelijk is het niet. Om het goe-
antwoord te kiezen, moet de kan
didaat de tekst eerst volledig hebben
ontrafeld en doorgrond. Vorig jaar
gehouden proeven met dit systeem
hebben aangetoond dat het hier om
een uitermate inspannende bezigheid
gaat. Leerlingen die deelnamen aan
het examen in de drie moderne ta
len. waren na afloop van de derde
dag geestelijk volkomen uitgeput.
Geeft volgens de deskundigen de
meerkeuzetoets een beter beeld van
de kennis der kandidaten, het sy
steem heeft bovendien als voordeel
dat een volstrekt gelijke beoordeling
mogelijk wordt. De invoering van het
systeem is een eerste symptoom van
een grondige vernieuwing van de
examen-methodiek. Ook voor
exacte vakken wordt thans hard naar
nieuwe methoden gezocht. Zo wordt
voor het vak scheikunde gedacht aan
een gedeeltelijk praktisch en monde
ling examen. Er bestaan voorts plan
nen om een centraal exameninstituut
in het leven te roepen dat coördine
rend kan optreden.
ken. Alleen Nederlands en één mo
derne taal zijn verplichte examen
vakken, uit de overige vakken (ta
len, geschiedenis, aardrijkskunde,
wiskunde, natuurkunde, scue-iLuatie,
biologie, economie, handelsweten
schappen en recht) kiest de leerling
aan het begin van het laatste school
jaar er vier. Ook voor het eindexa
men mulo nieuwe stijl, de vierjarige
MAVO, dat dit jaar eveneens voor
het eerst wordt afgenomen, bestaat
deze keuze-mogelijkheid.
De examens zijn zo ingericht dat
elk vak even zwaar telt, hetgeen bij
het examen oude stijl niet het geval
is. Men moet voor de zes examenvak
ken tenminste 36 punten verzamelen,
wil men slagen. De kandidaat mag
slechts voor één van de zes vakken
een onvoldoende hebben (niet minder
dan een 5). Bij twee kleine onvol
doendes en een puntentotaal dat ho
ger ligt dan 33, is een herexamen
mogelijk. Dat herexamen wordt pas
in september afgenomen, hetgeen de
kandidaat de gelegenheid biedt zijn
kennis nog snel bij te spijkeren.
Geen beroep
Kon men tot dusver tegen een
examenuitslag in beroep gaan. onder
het nieuwe systeem, dat voor alle
examens vaste waarderingsnormen
kent, zal dat niet meer mogelijk zijn.
Er is van die mogelijkheid trouwens
nooit druk gebruik gemaakt.
Werd echter tegen de wijze, waar
op het examen was afgenomen en ge
waardeerd, beroep aangetekend, dan
had de inspectie de plicht een onder
zoek in te stellen en na te gaan of
het examen wel reglementair was
verlopen. Bleek dat aan alle eisen
was voldaan, werd het beroep onge
grond verklaard.
i m
y
JE ^.4
I-1
f
w
f'
-- '--4 I
1/ *-
,1
ADVERTENTIE
N.V. BANK VOOR NEDERLANDSCHE GEMEENTEN
's-GRAVENHAGE
De N.V. Bank voor Nederlandsche Gemeenten deelt mede.
dat van de
Serie I en II
reeds voor meer dan
rs geplaatst
De verkoop wordt voortgezet bi] alle banken en commissio
nairs in effecten alsmede te onzen kantore te 's-Gravenhage.
Lange Vijverberg 10.
Een brochure met volledige inlichtingen wordt U op aanvraag
gaarne toegezonden.
's-Gravenhage. 29 maart .1968.
Achter deze (gesloten) deur bevinden zich de examenopgaven:
geheim.
Het niet inbrengen van de Nederlandse ultra-centrifuge
methode ter verrijking van uranium in de Euratom-minister-
raad van 8 december vorig jaar is een beleidskwestie geweest.
Minister De Block (Economische Zaken) blyft van mening,
dat zo'n project pas kan worden ingebracht als men voor zich
zelf de beste voorwaarden heeft geschapen.
Nederland is nog bezig met een industriële evaluatie van het
project, waartoe men onlangs veel later dan in Nederland
ook in Duitsland is overgegaan. Pas na die evaluatie kan wor
den beoordeeld of het project rijp is voor internationale samen
werking. Er is dus volgens de bewindsman geen tyd verloren
gegaan. Voorshands lijkt Duitsland de meest aangewezen part
ner.
Studie volgt
Minister De Block wees erop, dat
er in het Euratomkader nog geen
enkel voorstel is over te gaan tot
verrijking van uranium. In een re
cent ingediend werkdocument door
de Europese commissie wordt
slechts vermeld, dat de commissie
te zUner tijd op basis van de resul
taten van de desbetreffende studie
groep voorstellen zal indienen. Mi
nister Luns was er eveneens van
overtuigd dat er geen tijd verloren
was gegaan.
Minister Luns bleek van oordeel te
zijn, dat het juist is geweest, dat de
Nederlandse regering toegezegd
heeft mee te werken aan de Eura-
tomstudie, waartoe op 8 december
werd besloten, ook al zou de rege
ring zich in de toekomst negatief
moeten opstellen ten opzichte van
de resultaten van die studie. De eco
nomische argumenten zullen dan
doorslaggevend zyn.
Dat alles staat te lezen ln het ver
slag van een mondeling overleg op
19 maart tussen de vaste kamer
commissies van Buitenlandse Zaken
en kernenergie enerzijds en minis
ter De Block, minister Luns, staats
secretaris de Koster (Buitenlandse
Zaken) en mr. H. K. Mani, hoofd
van de directie kernenergie van het
Ministerie van Economische Zaken
anderzijds.
Hartkleppen
van varken
De 900 leerlingen, die eindexamen
ÏAVO doen, zijn afkomstig van de 14
erschillende scholen die een proef
lebben gedaan met deze nieuwe,
ierjarige, op beroep en bedrijf afge
remde schoolopleiding. Een van de
enmerken van dit examen is dat de
rigens en meisjes zullen worden
econfronteerd met een nieuwe me-
'ode om hun talenkennis te testen. 20 wol,dt hot
taplaats van aan de gebruikelijke ziekenhuis vernomen.
In Leeds (Engeland) zijn drie hart
kleppen van een varken in een hart
van een vrouw overgezet. De patiënte,
de 33-jarige mevrouw Jean Bastow,
De Nederlandse regering heeft van
het begin af, volgens minister Luns,
Ingezien dat de verrijking van ura
nium volgens de ultracentrif ugeme-
thode het gevaar met zich bracht,
dat dit verrijkt uranium gebruikt
zou kunnen worden voor de fabrica
ge van atoomwapens. Ook de Ame
rikaanse regering toonde zich daar
over bezorgd. Daarom werden in
1960 Engeland, Duitsland en Neder
land benaderd om de gegevens be
treffende het ultracentrifuge-onder
zoek geheim te houden.
De mate van geheimhouding,
rubricering, is aan elke afzonderlij
ke regering voorbehouden. Elke re
gering beslist zelf over de mate van
verspreiding in eigen land. De Ne
derlandse regering heeft aan het
Reactor Centrum Nederland toe
stemming verleend gegevens aan de
industrie ter beschikking te stellen.
Genoemde regeringen hebben zich
gehouden aan het Amerikaanse ver
zoek tot geheimhouding by gentle
man's agreement. Er zijn geen over
eenkomsten gesloten.
Eredoctoraten
Amsterdam
De senaat van de Universiteit van
Amsterdam heeft beslaten om, ter
gelegenheid van de reeds aangekon-
Bredero-herdenMng in een
plechtige senaatsvergadering van
maandag 24 juni het eredoctoraat in
de letteren te verlenen aan de heer
G. Schmook uit Antwerpen en aan
de heer Willem Gehrels uit Amster
dam.
Johnson niet
op campus-ramen
Het campus-scheidsgerecht van de
Technische Hogeschool Twen-the
heeft zich uitgesproken tegen het
aanplakken van raambiljetten met
het opschrift „Johnson oorlogsmisda
diger enz." Het scheidsgerecht over
woog bij monde van de voorzitter
mr. P. J. Jebbink, dat het hier een
overtreding van het campusregle
ment betreft, namelijk een wijze van
meningsuiting die in strijd is met de
goede zeden, en de goede naam en
de rechten van een ander aantast.
„De actie Kom over de brug is mijns inziens een goede actie,
maar heeft voor een groot deel weinig te maken gehad met
ontwikkelingshulp. Werkelijke ontwikkelingshulp is namelijk
lingslanden en daar heeft de actie zich niet mee beziggehouden,
het aanbrengen van structurele veranderingen in de ontwikke
lk heb overigens zelf- mijn bijdrage aan deze actie gegeven".
Aldus drs. P. A. Gille, beleidsadvl-
seur by het NVV en hoofd van de
buitenlandse afdeling van deze vak
centrale, gistermorgen op een studie
conferentie van de NVV - Vrouwen
bond in Utrecht.
De heer Gille meent, dat voor
werkelijke ontwikkelingshulp ook in
de Westerse landen structurele ver
anderingen nodig zijn. „Wy zullen
bereid moeten zijn om een deel van
de textielindustrie en byvoorbeeid
onze bietsuikerindustrie over te he
velen naar de ontwikkelingslanden",
zo zei hij. Hiervoor moet volgens
hem echt-er worden voldaan aan de
voorwaarde, dat de overheid de om
scholing en begeleiding van de in
ons land afvloeiende werknemers tot
ln de puntjes organiseert.
Sterk verzette de heer Gille zich
tegen het idee, dat ontwikkelings
hulp weggegooid geld zou zyn. „We
hoeven in onze eigen geschiedenis
nog geen tweehonderd jaar terug te
gaan", zo zed hij, ,/wn een ontstellen
de corruptie in eigen huds te consta
teren. Corruptie is nu eenmaal on
verbrekelijk verbonden met ar
moede".
De heer Gille citeerde president
Kennedy, die heeft gezegd, dat als
de maatschappij niet in staat is de
vele armen te heipen. zy niet in
staat is de weinige ryken te redden.
Het Westen is op het ogenblik be
zig, zo stelde de heer Gille, door een
sluitende inflatie de verhoudingen
tussen de prijzen van onze produk-
ten en die in de arme landen steeds
ongunstiger te maken voor de ont
wikkelingslanden. Zij moeten voor do
afname van onze produkten steeds
meer betalen, wy kopen hun pro
dukten steeds goedkoper. De heer
Gille noemde dit een stuk onbewuste
economische diefstal door de Wes
terse landen.
Arrestant met
handboeien
ontsnapt
De Groningse positie zoekt naar een
22-jarige inwoner van Winschoten,
die gisteren kans heeft gezien in de
stad Groningen aan zyn bewakers te
ontsnappen, ondanks rijn handboeien.
Hy verdween met een felle sprint in
het stadsgewoel en heeft zich tot op
heden schuil weten te houden.
De jongeman was zondag op heter
daad betrapt by een insluiping in
een bakkerswinkel ln Winschoten.
Gisteren wist hy te ontkomen toen
hy. begeleid door twee Winschotense
rechercheurs, van het parket van de
officier van justitie werd overge
bracht naar het gerechtsgebouw om
voor de rechter-commissaris te wor
den geleid.
ADVERTENTIE
Engelse predikant
wil in Anjum
komen preken
De 69-Jarlge emeritus predikant L.
Jerkins van de Engelse Kerk wil in
het Friese Anjum komen preken. Hy
verzond op 31 december verleden jaar
uit zyn woonplaats Scarborough een
brief in een fles, die hy in zee gooi
de. Op 12 maart werd de flessenpost
gevonden door stuurman Willem Wil-
stra van de reddingsboot „Gebroe
ders Luden" te Oostmahorn. Hy
stuurde de dominee een brief, waar
in meegedeeld werd, dat een en an
der in goede orde was ontvangen. In
middels heeft de predikant zyn aan
bod om te komen preken herhaald.
Hy heeft overigens wel uit gerekend,
dat een reis van Harwich naar Hoek
van Holland ruim 200 gulden
kost en dat heeft hy er wel voor
over, maar hy zou toch wel graag
willen, dat de ontvangende kerken
zyn verbiyfkosten zouden betalen.
Hij wilde daar in een week of drla
wel een keer of zes voor preken
Stuurman Wilstra zit met de brief
een beetje in zyn maag. Wie kan de
man hier verstaan, zo vraagt hy
zich af. Hy denkt er dan ook maar
over om de predikant een vriendelyk
briefje te sturen, waarin wordt mee
gedeeld dat het aanbod byzonder op
prys wordt gesteld, maar dat zyn
komst naar Friesland op praktische
moeiiykheden stuit.
Nederlands boek
uit 17e eeuw
herdrukt
Ds. G. A. zyderveld van de Ge
reformeerde Gemeenten in Middel
burg, die als leider van een groep
pelgrims een bezoek aan Israël
brengt, heeft daarheen twee exem
plaren meegenomen van het pas her
drukte boek „Toekomst van Israël",
dat 300 jaar geleden is geschreven
door Willem van Brakel. Een exem
plaar zal worden ter hand gesteld
aan de minister van Defensie Mosje
Dayan, het andere aan de minister
voor godsdienstzaken.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Julianadorp en Cal-
1 andsoog C. J. Meilink te Badhoeve
dorp te Drogeham W. A. Soesan
te Eierland (op Texel).
Benoemd tot ziekenhuispred. te
IJmuiden (Antoniusziekenhuis) G. E.
Bakker te Krimpen aan de IJsseL
Aangenomen naar Oldebroek (vac.
wyien H. A. van Bemmel) J. A.
de Bruyn te Krimpen aan de Lek,
die bedankte voor N.OP. (wykgem.
Emmeloord).
Bedankt voor Zalk en Veecaten A.
van der Vlist te Andel (N-B).
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Zutphen drs. J. Fa-
ber te Schiebroek-Hillegersberg te
Tweede Exloërmond—Valthermond
J. Kruidhof, kand. te Hattem.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam- Zuidwyk,
A. Hoogerland te Werkendam.
