zijn onthaald
een Menistenboterham
I De uitgelekte brief 1
0
oudmarkt
ft geen vertrouwen
Kerkdiensten Leiden en omgeving
LEIDSCH DAGBLAD
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Tot de dood u zcd scheiden
(Van onze financiële medewerker)
lerlain keerde uit München terug met de mededeling
lëace for our time" was bereikt. De presidenten van de
banken kwamen maandagmorgen uit Washington te-
het blijde vooruitzicht dat er rust zal komen op de va-
goudmarkt. Hoelang die rust zal duren valt evenmin
als destijds met de door afstand van het Südetenland
vrede.
it besluit de goudmarkt te spouwen, zoals de diamant
ikloofd, kan geen blijvend vertrouwen voor de dollar
gekocht. Wanneer er niet op korte termijn drastische
'len in de V.S. worden genomen om de positie van de
het internationale verkeer te versterken, dan zal blij
de valutaspeculanten zijn onthaald op een Menisten-
i, d.w.z. dat zij zich minder gulzig moeten tonen, zoals
dat een met beschuit belegde boterham krijgt voorge-
lalmer te eten, omdat het zich anders in de kruimels
maar dat zij uiteindelijk toch hun zin krijgen.
:en bewijs van intrinsieke
er in de toekomst twee
r de dollar mogelijk zijn
te van het goud: de ge-
lartegen de centrale ban-
onderlinge verrekeningen
die van de door de wet
en aanbod bepaalde koers
je goudmarkt. Het is daar
i wat de gek ervoor
meer naarmate de
r wordt geacht dat er iets
taalmiddel gaat gebeuren,
leculaties op de goudmarkt
et'in de eerste plaats om
in edel metaal, maar om
jwaren tegen verminde-
Ie koopkracht van een be
was de dollar blootgesteld
caArmloop van de valutaspe-
Kortgeleden was het pond
de vuurlinie en wie zal zeg-
51 staalmiddel eerlang onder
Ij, genomen. De kans is niet.
dat bij herstel van ver-
de dollar de Franse franc
Drdt, omdat dan de gouden
Fransen misschien open-
winst binnen te halen,
goudmarkt moet dan
jcjie francs betalen voor het
len metaal en er zullen
francs beschikbaar komen
bestaat om er andere be-
mee te verwerven. Zo
ook werk aan de win-
valutahandel
Wie het meest infleert kan het
meest in andere landen gaan kopen.
Tot men daar betaling in ponden,
francs of guldens gaat weigeren om
dat men er teveel van krijgt. In de
afgelopen weken heeft het teveel aan
dollars de financiële wereld parten
gespeeld'. De centrale banken in di
verse landen waren genoodzaakt de
dollars waarvoor geen kopers konden
worden gevonden, over te nemen.
De Ned. Bank heeft voor honder
den miljoenen guldens aan dollars
moeten kopen. Gelukkig is ons bank
wezen voldoende gedisciplineerd om
te voorkomen dat uit de guldensover
vloed ongelukken voortvloeien. De
Franse Bank deed niet meer mee
aan het spel en daardoor was daar
de enige mogelijkheid om wat met
de dollars te doen, te trachten er
goud voor te kopen.
Eigenlijk is het overnemen van het
teveel aan dollars door centrale ban
ken 'n import van de inflatie welke
uit de Amerikaanse betalingsbalans-
tekorten voortspruit. Geen wonder
dat er urenlange besprekingen voor
nodig waren om een oplossing te
vinden.
De tweede goudmarkt is daarbij
slechts een onderdeel, want onge
twijfeld zijn er harde noten gekraakt
aan het adres der Amerikanen. Hoe
wel de besprekingen in uiterst ge
heime sfeer werden gehouden, zou
volgens waarnemers toch wel zijn
uitgelekt dat president dr. J. Zijl
stra niet onder stoelen of banken
heeft gestoken dat de definitieve
oplossing in Washington zélf ligt.
Na de devaluatiegolf, die in 1949
over de financiële wereld trok als
gevolg van het feit dat de Europese
betaalmiddelen niet in de schaduw
van de toen nog bijzonder schaarse
dollar konden staan, is er heel wat
veranderd in de wereld. West-Europa
kwam in economisch opzicht op de
been. Het ene land na het andere
Engeland uitgezonderd beleefde
zijn economisch wonder. De verhou
ding tot de dollar is daardoor heel
anders geworden. In de officiële wis
selkoersen is echter tot dusver niet
veel gewijzigd.
Alleen Nederland en West-Duits-
land hebben precies 7 jaar geleden
geprobeerd de bordjes te verhangen
door een revaluatie van hun munt.
Het ging echter schoorvoetend, en
met een revaluatie van 5 werden
de scheefgetrokken verhoudingen niet
gelijk getrokken. Het experiment is
daardoor nooit goed tot z'n recht ge
komen. Dat kon echter ook niet, om
dat de revaluatie niet alleen tegen
over de dollar tot stand kwam, maar
ook tegenover andere valuta, onge
acht hoe de verhoudingen daarvan
ten opzichte van de dollar lagen.
De moeilijkheid is dat niemand
kan zeggen hoe eigenlijk precies de
koopkrachtverhoudingen van de be
taalmiddelen zijn om de juiste wis
selkoersen te kunnen bepalen. De
vrije goudmarkt kan hierby mis
schien een handje helpen. Het is he
lemaal niet onmogelijk dat bij de
opstelling van de plannen in Wash
ington deze gedachte heeft meege
speeld.
Druk op Duitsland
De onderlinge koersverhoudingen
zijn in de loop der besprekingen ter
dege bezien. De Duitse vertegenwoor
diging zou zelfs te horen hebben'ge
kregen dat de onderwaardering van
de Duitse mark de grondslag zou heb
ben gelegd voor de goudcrisis. Er werd
daarom aangedrongen op verruiming
van de binnenlandse geldomloop in
Duitsland door krachtige loonsverho-
gingen die de binnenlandse bestedin
gen moeten stimuleren. Anders zou
tot een nieuwe, maar ditmaal grotere
revaluatie moeten worden overge
gaan teneinde de invoer te stimu
leren en de export af te remmen. De
Duitsers gaven hierop niet thuis.
Als nu de vrije goudmarkten in
derdaad vrij zouden gaan functione
ren dan moet het door de onderlinge
arbitrage mogelijk zijn om tot wis
selkoersen te komen, die gebonden
zijn aan de wet van vraag en aan
bod. Een volgende stap zou dan kun
nen worden dat de centrale banken
de teugels op de valutamarkten la
ten vieren, hetgeen wil zeggen dat
zij geen minimum- en maximum-
koersen meer voor de verschillende
betaalmiddelen aanhouden.
Het grote gevecht
Intussen gaan de monetaire des
kundigen voort met het uitwerken
van het plan om het I.M.F. bestand
te maken tegen valutacrises als er
in de afgelopen week een werd door
gemaakt. Daarbij schuilen echter
vele politieke addertjes onder het
gras.
Van de kant der EEG-landen is
aangedrongen op herziening van het
stemrecht bij het nemen van be
langrijke beslissingen. Tot nu toe
hield de V.S. het heft in handen,
maar Frankrijk en ook de EEG-
landen willen meer stem in het ka
pittel hebben.
De besluiten van het IMF. die tot
nu toe bij meerderheid van 80 der
stemmen kunnen worden genomen,
zouden in het vervolg op 85 moe
ten komen. Daarmede zou het stem-
mentotaal van de EEG (16%%) de
doorslag geven, want gaat de EEG
er niet mee akkoord dan is er geen
vereiste meerderheid te verkrijgen.
In Brussel zijn de deskundigen van
de EEG deze week bijeen geweest
als voorbespreking voor het grote
i gevecht dat op 29 maart in Stock
holm zal worden gevoerd. Dan moe
ten er spijkers met koppen worden
geslagen, want in de jaarvergade
ring van het IMF, die vorig jaar in
Rio werd gehouden, is besloten dat
voor april de statutenwijziging haar
beslag zou moeten krijgen.
De gebeurtenissen van de afgelo
pen week op de goudmarkt hebben
de EEG en met name Frankrijk
een sterke troef in handen gegeven
om de Amerikanen in Stockholm
zwaar onder druk te setten....
:N k i ïisgeslagen
s het goed dat er een
gemaakt aan de ongebrei-
Ispeculatie, die aan het ein-
vorige week een hoogte-
Jtie. Een week tevoren had
esidenten van de centrale
plank misgeslagen, toen zU
k ijeen waren geweest om en
maandelijkse routinebe-
iook nog even over de dol
len. De toen afgegeven pla-
erklaring dat de goudprijs
worden gehandhaafd,
de speculatie als de rode
lier.
aarden en spandoeken uit-
ngelieden, die op de Con-
Boulevard in Washington
erden voor 't gebouw van
Reserve Board tijdens de
it van de „Club van zeven",
goudcrisis te koppelen aan
tn Vietnam.
men de oorlog in Vietnam
boel verwijten, maar ook
uitzichtloze strijd zou te
een goudcrisis zijn ont-
terikanen hebben nu een
neiging om royaal om te
met hun dollars in het bui
gbaar is dat wel, want zy
'oor hun dollar in andere
meer kopen dan in eigen
is. Dat komt niet door
goudprijs, maar omdat
(Van onze parlementaire redactie)
Zo af en toe bestaat het politieke
nieuws uit een brief. Liefst een ge
heime, die uitlekt. De brief, die
Nederhorst in het najaar van 1965
over het huwelijk van Prinses
Beatrix schreef was er zo één. Da
genlang heeft het Binnenhof er
over nagepraat.
Deze week lekte er weer een b^oi
uit. Hfj werd geschreven door oud
premier De Quay, die een paar
honderd kapitaalkrachtige partij
genoten vroeg de noodlijdende KVP
financieel bij te springen. Dat soort
bedelbrieven worden er bij tiental
len geschreven, vooral buiten de
politiek. Op het eerste gezicht zou
het epistel van onze oud-premier
dan ook nauwelijks de moeite van
het uitlekken waard zijn.
Pikant is echter de motivering, die
aan het schriftelijk verzoek werd
gegeven. Huiselijk naverteld komt
die er op neer, dat het nu tijd
wordt de vorming van een chris
ten-democratische partij financieel
te steunen. Bundeling van de
christen-democratische krachten
levert stabiliteit in de Nederlandse
politiek op, maai- zoiets kost geld.
Het geld zal goed worden besteed,
want de radicalen hebben zojuist
de KVP verlaten op een paar
na. De geldgevers hoeven zich
geen zorgen te maken, dat het geld
op gaat aan pogingen om met
links samen te werken.
;e koersverhoudingen ten fWaC^linlrlirr
n rlnll^r fp laa.p' xiin. VylloEIl
van de dollar te laag zyn.
heeft teveel koopkracht in
"land. Het systeem van de
selkoersen dat na de oorlog
leur van het Internationale
Fonds werd ingesteld, be-
internationale handel. Het
ïerkt echter op den duur
iar goed als er overal een
ie monetaire gedragslijn zou
evolgd dat nergens inflatie
fn optreden.
Inflatieduivel
De Quay schrijft, dat het geld be
steed zal worden aan studie en
voorlichting. Dit klinkt onschuldig,
bijna wetenschappelijk en nauwe
lijks politiek. Feit is echter, dat
politieke partijen een flink deel van
hun clubkas besteden aan „studie
en voorlichting". De studie bestaat
uit het in elkaar zetten van verkie
zingsprogramma's en de voorlich
ting omvat meestal niet meer dan
het laten drukken van de program
ma's en andere vormen van poli
tieke propaganda.
Wie geld vraagt voor politieke studie
en voorlichting vraagt geld voor de
allerkostbaarste activiteit van een
politieke partij.#Wie dat geld geeft,
subsidieert een politieke partij
Ook al staat in de brief het zinne
tje: „Voor diegenen, die het be
zwaarlijk vinden geldelijke steun
rechtstreeks aan een politieke par
tij te geven, behoeft dit bezwaar
hier minder te gelden nu het gaat
Over de brief zal in de KVP nog ge
noeg deining komen. De radicalen,
die nog niet uit de KVP zijn ge
stapt, zullen zich genomen voelen,
omdat de brief zo duidelijk tegen
hun idealen ingaat. Dat is hun
zaak.
Belangrijker is voorlopig dat de KVP
het nodig vindt de clubkas te spek
ken. Zoiets kan op naderhand on
heil wijzen. De plakkertjes met
„Stem jongenstem KVP" hebben
het vorig jaar bij de verkiezingen
handenvol geld gekost. Je zou je
kunnen afvragen of de KVP bin
nenkort een nieuwe zending denkt
nodig te hebben.
Dat een politieke partij op deze ma
nier om geld moet vragen is op
zichzelf een droevige zaak. De
meeste mensen willen geen lid wor-
den van een politieke partij en dus
hebben de politieke partyen te wei
nig contributanten. Als de politiek
geen politiek was zouden de party
en op een gegeven moment wegens
gebrek aan financiën moeten ver
dwijnen.
In werkelijkheid zal het echter wel
anders gaan. Zoals zoveel nood
lijdende instellingen zullen ook po-
litiekeparty en overheidssubsidie
gaan vragen en krijgen. In ver
scheidene Westeuropese landen ge
beurt dat al en ook in Nederland
hebben we al een stap op die weg
gezet. De politieke partijen krijgen
de kosten van de politieke radio-
en tv-uitzendingen vergoed. Boven
dien krijgen de fracties in de Ka
mer jaarlijks een bedrag voor de
financiering van de fractiewerk
zaamheden. Het begin is er.
VVD-rapport
De WD heeft zich deze week in het
legioen der vernieuwers geschaard
met een rapport, waarin weinig
opzienbarende voorstellen worden
gedaan. Bijna alles wat de liberale
oplossing voor onze democratische
ipoeilijkheden aandraagt, was al
door anderen genoemd.
Tooh verdient het rapport flinke aan
dacht, omdat het zich keert tegen
een plannetje van de confessionele
partijen, die de evenredige verkie
zingen op de helling willen zetten.
Er bestaat meningsverschil over
de vraag of dat kan zonder de
Grondwet te veranderen. De con
fessionelen vinden van wel. De li
beralen vinden van niet. Het me
ningsverschil, dat tot nu toe alleen
maar uit rapporten van studiecom
missie blijkt, zal zich vast en zeker
ook voordoen in de staatscommis
sie, die voor 1 mei met zijn eer
ste rapport over de verandering
van de kieswet voor de dag moet
komen.
Het rapport zal verdeeld zijn en der
halve nauwelijks een haalbare sug
gestie kunnen bevatten, want de
meningsverschillen ln de commis
sie zullen zich voortplanten in de
tweede kamers. De kans, dat er
veel gaat veranderen is daarom
klein.
De situatie lijkt op die onder het ka-
binet-Marynen. Toen waren het de
omroepproblemen, die de formatie
blokkeerden. Er kwam een pacifi
catiecommissie, die het probleem
tot zich nam, zodat het kabinet
toch geformeerd kon worden. Maar
toen de commissie niet snel genoeg
met een oplossing voor de dag
kwam, bezweek het kabinet alsnog
onder het omroepvraagstuk.
Bij de vorming van het kabinet-De
Jong speelde verandering van de
kieswet geen beslissende rol. Maar
in de loop van het jaar is de discus
sie over de kieswet luider gewor
den. De staatscommissie, die de
kieswet moet bestuderen, is daar
om politiek steeds belangrijker ge
worden. Zolang de commissie nog
zwijgt kan iedereen net doen alsof
er niets aan de hand is. Maar als
er een verdeeld advies naar buiten
komt, valt ook het meningsverschil
binnen de regeringscoalitie niet
meer te verbloemen. De grote
vraag wordt dan of een van de re
geringspartijen verkiezingen durft
uit te lokken met als inzet veran
dering van de kieswet.
Wat is een huwelijk eigenlijk?
Dit lijkt een dwaze vraag. Ie
dere volwassene, ja zelfs een
kind, kan deze vraag toch beant
woorden? Zegt u dit niet al te
vlot. Alle zeden en gedragingen
zijn momenteel sterk aan veran
dering onderhevig. Er is weinig
vanzelfsprekend meer. Dit nood
zaakt ons opnieuw te vragen
naar het wezenlijke van allerlei
gebruiken en ordeningen. We
worden gedwongen fundamente
le vragen te stellen. Ook met be
trekking tot het huwelijk. Want
allerlei nieuwe overwegingen ko
men op. By voorbeeld dat twee
mensen op grond van een vrye
beslissing niet alleen een huwe
lijk aangaan, maar ook dat hu
welijk weer ontbinden. De vrij
heid om uit elkaar te gaan, als
het niet blijkt te gaan, wordt in
gecalculeerd. Komen we zo niet
af van heel veel narigheden?
Ik dacht van niet. Al is hier
een probleem aan de orde ge
steld, waar we niet gering over
moeten denken. Want zowel
voor de overheid', als in de kerk,
wordt bij de sluiting van een hu
welijk, trouw beloofd voor het
leven. „Tot de dood u zal
scheiden". Deze belofte van
trouw is een hachelijke zaak.
Want de beide partners zyn
mensen met een open toekomst.
Wie zal de ander zijn na ver
loop van een aantal jaren? Wie
ben ik zelf na verloop van tijd.
Kan ik over mezelf garanties ge
ven? Ieder mens heeft zijn ge
schiedenis. En die geschiedenis
heeft veel onberekenbare kanten.
Velen weten hier over mee te
praten. En juist dit onbereken
bare, dat wat niet te voorzien
was, is vaak het argument, dat
het uit elkaar gaan, motiveert.
Vergeten wordt dan echter.
dat een belofte van trouw onder
dit voorbehoud, in wezen geen
belofte van trouw meer is. De
Duitse theoloog Thielicke wijst
er op, dat de belofte van trouw
wezenlijk insluit het weten, dat
de partner een geschiedenis
heeft. We beloven de ander
trouw in z'n (haar) totaliteit.
Dat wie nadenkt, hiervoor te
rugschrikt, is goed te begrijpen.
Een ja-woord, dat inhoudt:
trouw voor het leven, is, een
haast bovenmenselijke zaak. Het
is goed, dat de overheid het be
schermt en stut.
van
bezinning
De bijbel voegt hier nog een
zeer wezenlijke notie aan toe.
Het huwelijk wordt, met name
in het Nieuwe Testament, ge
zien als een afglans van de ver
houding tussen Jezus Christus en
de gemeente (kerk). Daar klin
ken tonen in mee als: elkaar
vasthouden, ook als de ander
diep teleurstelt. Ontrouw aan
onze kant heft de volhardende
trouw van Christus niet op. Een
christen weet dat. Partners we
ten zich als christenen door
Christus aanvaard ondanks alle
gebreken. En ons ja-woord
houdt als het goed is, geducht
rekening met de nukken van de
ander en zichzelf en met de mo
gelijkheden en onmogelijkheden
van de toekomst.
Ik weet ook wel van lichame
lijke en psychische afwijkingen,
van zeer bijzondere omstandig
heden. We komen er in het leven
vaak niet zonder het compro
mis. Maar aan het wezen van de
zaak verandert dit niets. Prof.
Smelik heeft dit eens als volgt
onder woorden gebracht: echt
scheiding is wezenlijk ongeoor
loofd, maar soms onvermijdelijk
Vanuit de eisen van de praktijk
komen tot èen ombuiging van
het wezen van het huwelijk, zal
de problematiek niet verminde
ren.
Wy hebben het huwelijk niet
uitgevonden.
Wij treffen het aan. En een
christen zegt: als eer. geschenk
van God, een geheimenis. Zokls
een zwemmer het water aan
treft en zich, naar hartelust spé
lend. onderwerpt aan de wetten
van het water, zo hebben huwen
den en gehuwden zich te onder
werpen aan de wetten en spelre
gels van het huwelyk. En dè
spelregel bij uitnemendheid is
trouwe liefde. Wie deze spelre
gel negeert houdt een geraam
te van het huweltfk over.
Ik heb in dit kleine stukje de
zaak heel kort aan de orde moe
ten stellen. Het is goed alle vi
sies ruimschoots op hun mérites
te beoordelen. Over de bijbelse
en christelijke visie valt uiter
aard ook veel meer te zeggen en
in de praktijk zijn er zeker nuan
ces in de waardering van het
huwelijk. Maar voor we de be
lofte van „trouw voor het leven"
gaan vervangen door een anders
te interpreteren „ja", moeten
we ons nog wel tienmaal beden
ken. Niet alleen evangelische
barmhartigheid, maar ook wijs
heid van eeuwen, zouden we dan
overboord gooien. En dat zou
wel eens meer morsen met ge
luk kunnen betekenen dan be
vordering van geluk.
H. Bouter
herv. pred. te
Leiden
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
Leiden Hervormde Gemeente.
Pieterskerk: 10 u ds P. Kloek. 7 u
ds L Kievit.
Hooglandse Kerk: 10 u dhr. J. Kooy.
Marekerk: 10.30 u ds D. J. Vos-
sers; 5 u u ds J. A. Eekhof.
Bethlehemkerk: 10 u ds Joh. Poort.
Maranathakerk. 10.30 u ds H. J. van
Achterberg.
Bevrijdingskerk: 9 u ds H. Bouter;
7 u dr A. van Haarlem te Waddinx-
veen.
Koningskerk: 10 u ds L. Kievit.
Vredeskerk: 10 u ds A. J. Lamping.
Ver. Vrljz. Hervormden, Aula Asser-
straat: 10.30 u ds M. J. Wagenvoorde
(Jeugddagspel).
Egllse Wallonne: 10.30 u Pasteur
Ph. Debü, te Rotterdam.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds P. J.
D. van Malssen.
Dlacon.essenhuis: 10.30 u ds H. W.
Hemmes.
Jeugdkerk L.H.J.-gebouw, Leven
daal: 10.30 u ds W. Zijlstra te Voor
schoten.
Geref. Kerk: Zuiderkerk: 10 u ds
Bovenberg; 6.50 u dr Dronkert. (Dienst
met belangstellenden
Petrakerk: 10 u dr Dronkert; 6 u
ds Bovenberg.
Oude Vestkerk: 10 u ds Kronemaijer
6 u dr van de. Zwaan.
Maranathakerk: 9 u dr v. d. Zwaan,
5 u ds Brederveld.
Bevrijdingskerk: 10.30 u dr v. d.
Zwaan; 5 u ds Kronemeijer.
„Groenhoven": 10 u ds Brederveld.
,De Mirt": 10 u (Ouderendienst) de
heer Bakker.
Zuiderkerk (ingang Verlengde Bloe-
mlstenlaan)3 u drenst voor doven.
Vrije Kath. Kerk (Vreewljkstr. 19):
10.30 u H. Mis.
Nwe. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24)
9.45 en ----- - --J
u. dienst).
Leger aes Heils:
u dienst. (Donderdag 7.45
10 u lieiligings-
dienstf 7.30 verlossingssamenkomst.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds J.
C. Carlier.
Rem. Kerk: 10.30 u prof. dr. L. J.
van Hoik.
Doopsgezinde Gemeente: 10 u ds H.
van Büderbeek.
Evang. Luth. Kerk: 10.16 u ds J.
HEv£mg. Chr. Gemeenschap (Middel
stegracht 3)10 u dhr. Jb. Klein Ha-
neveld en 5 u dhr. Dikkes.
Christian Science (Steenschuur 6):
10.30 dienst.
Geref. Kerk (vrijgemaakt): 10 en 5
u ds J. v. d. Haar.
Geref Gemeente: 10 en 5 u leea-
dienst. "(Woensdag 7.30 u stud. Stui-
venberg)
Oud Kath. Kerk (Cronesteinkade 2)
10 u Hoogmis. 5 u Vespers.
Baptistengemeente (Oude Rijn 5):
10 u dhr. D. Bouhof te IJmuiden; 5
u ds R. Reiling.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 u
ds. G. van Doorn; 7 u ds Joh. Ste-
houwer te Alphen aan den Rijn. Ge
ref. Kerk: 9.45 u kandidaat Koole te
Haastrecht; 6.30 u ds G. van Duynen
te Den Haag. Chr. Geref. Kerk: 9.30
t d.
Alphen aan den R(jn Herv. Gem.,
Adventskerk, Julianastraat: 10 u ds M.
Hanemaaljer; 6.30 u ds W. L. Helj-
mans te Boskoop. Kruiskerk Gouw-
sluis: 6.30 u ds J. H. Bogers. Opstan-
dlngskerk: 10 u ds P. A. Lefeber; 6.30
u ds H. K van Wingerden te Zoeter-
meer voor de G. B. Gebouw Nabij
10 u Jeugdkapel de heèr J. C. de Geus.
Martha-Stichting „Rijnstroom" 10 30
u ds I. J. Walpot. Oudshoorn. Ouds-
hoornseweg: 10 u ds G. Cadée. Sions-
kerk: 9.30 u ds H. Koudstaal; 6.30 u
de heer D. Scheepmaker te Utrecht.
Gebouw Onderweg: 10 u ds J. A. Eek
hof te Leiden; 6.30 u dr P. L. Schoon-
heim te Leiden Aula Alphen-Noord:
11.15 u ds G. Cadée. Geref. Kerk. Ma-
ranpthakerk. Raadhuisstraat: 10 u ds
G. O. N. Veenhuizen; 6.30 u ds A. P.
Heiner te Ter Aar. Salvatorlkerk. W.
de Zwijgerlaan: 10 u ds J. Stolk te
Waarder; 6.30 u ds A. Borman. Al-
phen-Noord. Goede Herderkerk: 10 u
ds A. Bormah; 6.30 u ds G. O. N.
Veenhuizen. Geref. Kerk (Vrijgem.)
9.30 u leesdienst; 6.30 u ds H. Scholte.
Chr Geref. Kerk. Jeruzalemkerk. Grij-
pensteinstraat: 9.30 u en 5 u ds J.
van Doorn te Doornspijk. Oud Geref.
Gem.. Kerkgebouw Hooftstraat 240:
9 ?0 en 4 u leesdienst. Rem. Geref.
Gem.. Van Mandersloostraat: 7 u ds
A. de Jonge te Gouda. Baptistenge
meente. Kerkgebouw Molenvlietlaan
10 u drs. J. Relling; 6.30 u dhr. J.
van Stormbroek. Volle Evangelie-ge
meente (Volksbelang)10 u dienst.
ADVERTENTIE
250 cm L-A-N-G
LAKENS
EN
SLOPEN
Benthuizen Herv. Gem.: geen op
gave ontvangen. Geref. Gem.: 9.30 en
6 u leesdienst.
Bodegraven Herv. Gem.: 10 u ds
Balke; 6.30 u ds Cirkel. (Salvator-
kerk): 10 u ds Van Winterswijk te
Zeist; 6.30 u ds Balke. Geref. Kerk:
10 en 6.30 u ds Bijleveld te Rljns-
burg. Geref. Kerk (vrijgem.)9.30 uur
leesdienst; 4.15 u ds H. Scholte. Ge
ref. Gemeente: 10 en 6 u leesdienst.
Evang. Luth. Kerk: 9 u ds B. G. te
Winkel. Evangelisatiekring: 10 u ere
dienst; 6.45 u Jb. Klein Haneveld.
Boskoop Herv. Gem.: 9.30 u ds
A. de Leeuw; 6.30 u ds P. A. Lefeber
uit Alphen a/d. Rijn. Vrijz. Prot. Ge
loofsgemeenschap (in Rem. Kerk)6.30
u prof. J. R. Nienhuis uit Utrecht.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 u ds J.
Mannl. Geref. Gem.: 9.30 u leesdienst;
7 u ds H. Rijksen uit Gouda. Geref.
Kerk: 9.30 en 5 u ds J. Spoelstra.
Hazerswonde Herv. Gem.: 9 u
de heer K. J. Visser te Vlaardingen;
6.30 u ds L. Doorn te Zoeterwoude.
Geref. Kerkt 10.30.9 en 5 u ds Spoel
stra.
Hlllegom Herv. Gem.r 10 u ds J.
Bronsgeest; 7 u ds C. Boogaard; 10 u
Jeugdkapeldlenst in de kantine „Leeu-
wenstein". Pastoorslaan; 10 u Dorps
huis „Het Eiland" ds J. A. van Bo
ven uit Den Haag. Geref. Kerk: 10
en 5 u de heer Braam uit Leiderdorp.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u dr Boer-
tlen uit Amsterdam.
Katw(jk aan den Rijn Herv. Gem.
(Dorpskerk): 10 u ds A. Makkenze; 6
u ds J. G. van Ieperen te Katwijk a.
Zee. (Aula Prinses Beatrixschool)10
u ds H. Swets te Lunteren; 6.30 u
ds A. Makkenze. (Gymnastieklokaal
school Narcisstraat) 10.30 u dr F. C.
Kamma te Oegstgeest. Geref. Kerk:
9.30 u ds W. Bakker te Katwijk aan
Zee; 5 u ds A. C. van Beek.
Katwijk aan Zee Herv. Gem.:
(Nieuwe Kerk)10 u ds W. Vroegin-
dewey (Belijdenis des geloofs); 6 u
ds J. P. van Roon. (Oude Kerk)10
u ds A. Vink (Belijdenis des geloofs);
6 u ds W. Chr. Hovuls. (Ichthuskerk)
10 u ds Jac. de Vos (Belijdenis des ge
loofs); 5 u ds G. Boer. (Pnlëlkerk)
9.30 u ds W. Chr. Hovlus; 6 u ds W.
Kool. (Groen van Prinstererschool
10 u ds C. v. d. Bergh. Kapel Zieken
huis Overduin: 4 u ds J. G. van
Ieperen. Zeehospitium: 8.45 u ds R. de
Vries (Bed. Heilig Avondmaal). Chr.
Geref. Kerk: 10 en 5 u ds H. C. v. d.
Ent. Geref. Gem.: 10 en 5 u ds P. v.
d. Bijl. Geref. Kerk (Vredeskerk): 10
u ds De Vries; 5 (Triumfatorkerk)10
u ds Van Beek; 6 u ds Bakker. Geref.
Kerk (vrijgem.): 10.30 en 5,u ds C.
J. Breen (B.)9 en 7 u ds G. Rouke-
Koudekerk aan den R(jn Herv.
Gem.: 10 u ds Quak; 7 u ds Pronk te
Rotterdam (Jeugddienst). Geref. Kerk
10 u ds Makklnga; 7 u ds Kronemeijer
te Leiden.
Leiderdorp Herv. Gem.: 10 dhr.
J. v. d. Hoek; 5 u ds J. P. Honnef.
(Scheppin'gskerk. kapel)10.30 u ds J.
P. Honnef (Heilig Avondmaal). Geref.
Kerk (Hoofdstraat)10 u ds F. Mln-
nema; 6.30 u ds G. de Zeeuw te Voor-,
schoten (leesdienst). (Scheppings-
kerk): 9.30 u ds J. van Drie; 5 u ds
J. Dethmers te Woubrugge.
Leimulden Herv. Gem.: 9.30 u
ds P. L. J. Wapenaar. Geref. Kerk:
9.30 u en 7.30 u kandidaat 8J. van
Llsse Herv. Gem. (Grote Kerk):
10 u ds H. G. Oostinga; 7 u ds J. M.
Snijders te Warmond. (Helv. Kapel):
10 u ds S. Kooistra. Geref. Kerk: 10
en 5 u drs AE. van der Woude. Chr.
Geref. Kerk: 10 en 4.30 u ds D. H.
Biesma. Geref. Gem,: 10 en 4 u ds W.
Suljker. Geref. Kerk (Vrijgem.): 10
u leesdienst; 2.30 u ds F. van Deur-
6en. Oud Geref. Gemeente: 9.30 en 3
u leesdienst. Ned. Prot. Bond (Witte
Zwaan)): 10.15 u ds E. Frater Smid te
Amsterdam.
Nieuwkoop Herv. Gem.: 10 u ds
H. R. i Reijenga te Zevenhoven; 6.30
u de heer J. van der Hoek te Leider
dorp. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u
ds R. J. A. Hanenburg. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds heer J. van
Leeuwen. Rem. Geref. Gem.: 10 u ds
T. EldersMayer.
Nleuwveen Herv. Gem.: 9.30 uur
ds J. Gebraad; 6.30 u ds J. Lalleman
te Oude Wetering. Geref. Kerk: 9.30
u en 7 u ds H. G. A. Meinders.
Noordwijk aan Zee Herv. Gem.:
10 u ds A. L. Lapré; 5 u ds J. van
Dok. (De Rank): 10 u Jeugdkerk Sole
Mlo: 10 u ds D. Keunlng. Geref. Kerk
10 u ds C. Warner: 5 u ds W Dekker
Herv. Ger. Evangelisatie (VGLO-
school. Schoolstraat 2): 10 u ds J.
Timmer (Woerden); 3.30 u ds W. Chr.
Hovius (Katwijk aan Zee).
Noordwijk-Blnnen Herv. Gem.: 10
u ds J. van Dok; 7 u ds A. L. Lapré.
Geref. Kerk: 9.30 u ds W. Dekker; 5
u ds H. Lijesen. (Van den Bergh-
stlchting)11 u ds W. Bakker (Kat
wijk aan Zee). Ned. Prot. Bond: geen
dienst.
Noordwykerhout Herv. Gem.: 10
en 7 u (leesdienst) ds A. H. Smits.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk): 10.30 u ds W. E. Verdonk.
(Pauluskerk)10 u ds J. Irlk; 7 u
ds H. P. Huisman. (Gemeentecen
trum): 10.30 u prof. dr. M. de Jonge,
Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Hoekstra,
Geref. Kerk (vrijgem.) (Rijnlandly
ceum): 8.30 ds C. J. Breen; 3 u ds J,
Douma. (Oranjelaan): 8.30 u ds C.
Vonk; 3 u ds G. RöUkema.
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
u ds Lalleman; 7 u ds Gebraad te
Nieuwveen. Geref. Kerk: 9.30 u en
6.30 u ds T. B. van Houten te Aals
meer, Rem. Geref. Gem.: 10. u me},
ds H. W. Modderman te Amsterdam,
Rflnsaterwoude Herv. Gem: 9.30
u en 7 u ds Ph. J. Leenmans. Chr,
Geref. Kerk: 9.30 u Dienst des Woordst
2.15 ds G. Bouw te Scheveningen
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk): 9.30 u ds M. van Gosliga; 5
u ds M. C. Groenewoud. (Bethelkerk
Brouwerstraat): 9.30 u ds M. C. Groe
newoud: 5 u ds H. van Gosliga. (Ge
ref. Kerk (vrijgem.): 10 en 515 u dr
J. Douma. Chr. Geref. Kerk 9.30 en
5 u ds G. de Vries. Geref. Keek (Pe
trakerk) 9.30 u ds Bosma; 5 u da
Baaijen. (Maranathakerk)8.46 u ds
v. d. Linde, 4.30 u ds Bosma. (Mara
nathakerk, voor kerkgangers (Rapen-
burgkerk): 10.15 u ds Baaijen. 6 u de
v. d. Linde.
Sassenlielm Herv. Gem.: 9 en
10.30 u ds W. G. Metering te Voor
schoten; 5 u ds S. Kooistra te Lisse.
Geref. Kerk: 10 u ds H. v d. Berg:
5 u ds J. D. te Winkel. Chr. Geref.
Kerk: 10 u leesdienst; 5.30 u ds Prins
te Den Haag. Ned. Prot. Bond: 10.30
u ds C. P. Hoekma te Heemstede.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 u en
6.30 u ds G. Zonneveld. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 u ds B. Bouma. Geref.
Kerk (vrijgemaakt): 8.30 en 3 u prof,
J. Kamphuis
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds
R. Hengstmanger. Geref Kerk (ln
Herv. Kerk): 7 u ds Te Winkel.
Voorschoten Herv. Gem. (Dorps
kerk).: 10 u ds Walvaart te Sassen-
helm; 7 u Allemansdienst onder
auspiciën van de Raad van Samen
werkende Kerken (r.k., herv, geref.
en doopsgez.). (Hulp en Heil): 10 u
ds v. d. Geest. (Rijndijk): 10 u ds Sa-
raber. Geref. Kerk: 9 u en 10.30 u
ds T. Pleterse uit Culemborg; 5 u ds
Spoelstra. Geref. Kerk (vrijgem.)10
en 5 u prof. J. Kamphuls.
Waddinxveen Herv. Gem. (Brug-
kerk)9.30 u ds F. v. 't Veld; 6.30 u
ds J. R. Cuperus. (Esdoornlaan): 9.30'
u ds L. Vroeglndeweij te Delft; 6.30 u
ds J. v. d. Heuvel. (Bethel): 9.30 u
ds J. v. d. Heuvel; 5 u ds F. v. 't
Veld. (Immanuël. Pr. Beatrlxlaan)
9.30 u ds de Jong te Gouda; 7 u ds
Kloek te Lelden. Geref Kerk 9 u en
10.30 u ds J. Snoeij6.30 u ds Kam
pei te Zoetermeer. Rem. Geref. Kerk
geen dienst. Chr. Afgesch. Gemeente:
9.30 u en 5 u ds A. P. Verloop.
Warmond Herv. Gem.: 10 u ds
J. M. Snijders (met medewerking van
het Sassenhelms Mannenkoor); 7 u
ds W. H. Walvaart uit Sassenhelm
Wassenaar Herv. Gem. (Dorps
kerk): 10 u ds A. Groot. Den Haag:
7 u ds J. T. Wlersma. (Klevietkerk)
9 u jeugdkerk; 10 u ds J T. Wlersma
(Messiaskerk)10.30 u ds A. M. van
PeskL rem. pred: te Bergen en ds J.
A. G. van Zanten. (DorpscentruQiü
10 u Jeugdkerk. Geref. Kerk (Blnem-
camplaan): 10 en 7 u ds L. Bech.
(Zijllaan): 10 en 5 u ds D. van der
Meulen Ned Prot. Bond (Lange
Kerkdam): 10.30 u ds D A. Werner.
Rem Geref. GemeenteJóhannahnls)
10.30 u ds J. Spijker. Geref Kerk
(vrijgemaakt): 8.30 en 3 u ds J. v d.
Haar
Wonhrugge Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 u ds Kempenaar. Geref Kerk:
9.30 u ds Dethmers; 6.30 ds Mlnnema
te Leiderdorp.
Zevenhoven Herv. Gem 9.30 u
ds C. van Harten te Bodegraven. Ge
ref. Kerk: 9.30 u en 7 u ds J. E.
Booy te Llnschoten.
Zoeterwonfle Herv. Gem.: 10 u L.
Doorn; 7 u ds S. Kranenburg te Am
stelveen (Jeugddienst m.m.v. Ha-
zerswoudse Mannenkoor).
Zwanimerdain Herv. Gem 10 u
en 6 30 u ds C. L v. d. Broeck. Geref.
Kerk 10 u en 6.30 u ds M te
Oudewater. Rem. Geref. Gem. geen
dienst.
