Voor invaliden ontbreekt
stuk ver keer s wetgeving
TJARDA wordt 80 jaar
kippeiagHJt
MATERIE
LOUTER VRAAGTEKENS
Uitvoer
van haring
daalde
ARISTOCRAAT
HART
NIEREN
Hele detailhandel één
vestigingsdiploma
19!PINSDAG 5 MAART 1968
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze Haagse correspondent)
Zelfs de man, die met een koe aan een touw door een drukke
stad loopt, wordt geacht te weten hoe hij zich in het verkeer
i moet gedragen. De invalide in zijn aangepaste voertuigje weet
dat meestal niet. Hij kan het ook niet weten.
De geleider van de koe kan voor elke voorkomende situatie het
Wegenverkeersreglement naslaan. Mag hij op de stoep lopen? Mag
hij op de „zebra" oversteken? Wanneer kan hij een bekeuring krij
gen? De invaliden moeten rekenen op beleefdheid en medegevoel
van o.ndere weggebruikers en van politiemannen. Hun rechten en
plichten liggen niet vast.
Kandidaten voor het ryvaardig-
I heidsexamen kennen de situatie koe
geleider uit spitse vraagjes op het
theoretisch examen. Maar er is op
dat examen nog nooit een vraag
gesteld over de positie van de ge
handicapte weggebruiker.
Elk jaar neemt hoofdzakelijk
tengevolge van ernsige auto-ongeluk
ken het aantal invaliden in ons
land toe. Elk jaar zijn er meer ge
handicapten, die in hun rolstoel naar
bulten gaan.
Het is nu zo ver, dat deskundigen
hebben geconstateerd, dat de ver-
keerswetgeving onvolledig is op het
punt van gehandicapte weggebrui
kers. Er wordt thans een onderzoek
ingesteld in hoeverre de verkeers-
wetgeving hiervoor moet worden aan
gevuld of gewijzigd.
Moeilijk
Vra
gen
Hoeveel gehandicapten zijn er in
Nederland? Hoeveel mensen rijden
in gemotoriseerde rolstoelen of elek
trisch voortbewogen eigen bouwsels?
Hoeveel keer per jaar wordt een in
valide geverbaliseerd? Hoe vaak is
hü betrokken bij een verkeersonge
val? „We weten het niet", zegt de
heer Th. K. Molenaar, hoofd „Bu
reau stichting technische voorlichting
ten behoeve van lichamelijk gehan
dicapten" in Den Haag. „We stik
ken in Nederland van de cijfers en
statistieken, maar over invaliden heb
ben wij vrijwel geen enkel cijfer.
We weten op dit punt absoluut niet
anders dan dat dez$ groep mensen
jaarlijks toeneemt".
Deze materie is blijkbaar bijzon
der moeilijk in cijfers vast te leg
gen. Ook het probleem „de gehan
dicapte in het verkeer" bestaat
hoofdzakelijk uit vraagtekens. Be
kend is, dat ruim drie procent van
de Nederlandse bevolking lichame
lijk gehandicapt is. Een deel daar
van rijdt in een rolstoel of invali-
n. Een deel daar weer van
Het zal bijzonder moeilijk worden
een uniforme regeling te ontwerpen
voor alle invalide weggebruikers. Er
rijden in Nederland ruim zestig ver
schillende typen gemotoriseerde in
validewagens. De bekendste: drie
wielers, driewielers met een „laad
bak", bestuurd door een „valide",
rolstoelen met een bromfietsmotor
en wagentjes met een elektro-motor.
Deze laatste soort vormt trouwens
een probleem apart. Volgens de wet
wordt de elektromotor in het ver
keer gelijkgesteld met verbrandings
motoren in de klasse van 50-250 cc.
De rolstoel zou dus moeten worden
uitgerust met richtingsaanwijzers en
deugdelijke remmen. De bestuurder
zou in het bezit dienen te zijn van
een rijbewijs of in elk geval onthef
fing van het rijbewijs moeten aan
vragen. Dat geldt dan ook voor de
invalide, die een huisrolstoel heeft
met een elektromotortje (topsnelheid
7 km per uur). Ook deze man of
vrouw zou aan alle bepalingen moe
ten voldoen als het weer zo mooi
is dat hij graag naar een parkje
wil, dat bijvoorbeeld 500 meter ver
derop aan de straat ligt
Gratie
Op het ogenblik mengt de gehan
dicapte zich in het verkeer bij de
gratie van plaatselijke politie-autori-
teiten, soms gesteund door gemeen
telijk geldende ontheffingen. „Als wij
de gehandicapten volledig integreren
in het verkeer", aldus de heer Mo
lenaar, „is dat afgelopen. Dan kan
geen enkele politieagent meer iets
oogluikend toelaten. Vooral niet als
er een ongeluk zou gebeuren. Het
gevolg is dan, dat voor een aantal
van deze invaliden de situatie nog
veel beroerder wordt. Men kan ge-
meentelijk geen ontheffing geven
voor iets, dat niet aan wettelijke
eisen voldoet".
„Problematiek ttf over", besluit de
heer Molenaar. „Niets vastleggen be- j
tekent, dat ergens moeilijkheden kun-
nen ontstaan in de afwikkeling van i
schadegevallen en dat invaliden zich i
onzeker voelen en gedragen. Wèl uit
zoeken zou ook zeker nadeel bete
kenen voor invaliden. Ik hoop, dat
de deskundigen deze dilemma's goed
zullen analyseren, eventueel in sa
menwerking met de centrale politie
verkeers commissie. Misschien vin
den de verkeersdeskundlgen toch een
oplossing, die alle partijen voldoet.
OORDEEL C.N.V.:
„Het valt nogal mee
met de loonstijging^
Een zeer voorlopige conclusie mag
zijn, dat het met de loonstijging nogal
meevalt. Zolang deze stijging beneden
de verhogingen van de meerjarige
contracten blijft, is er voor wie dan
ook waarlijk geen reden om bang
te worden dat het de spuigaten zal
uitlopen.
Dit zegt het Christelijk Nationaal
Vakverbond in zijn blad „De Gids".
Op 22 februari waren nieuwe con
tracten afgesloten voor een aantal be
drijfstakken met in totaal 100.000
werknemers. De gemiddelde loonkos
tenstijging in deze contracten beliep
5.5 procent. De afspraken voor ar
beidstijdverkorting, die in deze c.a.o.'s
werden afgelegd, kwamen neer op een
gemiddelde loonkostenstijging van 1,4
procent.
Daarnaast zijn nieuwe c.a.o.'s afge
sloten voor een aantal afzonderlijke
ondernemingen met samen 10.000
werknemers. Hier lag de gemiddelde
loonkostenstijging op 4,9 procent plus
0,2 procent voor de arbeidstijdverkor
ting.
In beide gevallen, aldus het C.N.V.
blijft de stijging van de loonkosten
dus iets onder het niveau van de loon
kostenstijging in 1968 die het gevolg
is van al eerder afgesloten meerjarige
contracten. De verbeteringen daarin
komen namelijk neer op gemiddeld
zes procent met nog eens 1,1 procent
voor arbeidstijdverkorting. Onder
deze meerjarige c.a.o.'s vallen 538.000
werknemers. In totaal zijn tot nu toe
dus de arbeidsvoorwaarden-1968 gere
geld voor rond 650.000 man.
In bijna alle c.a.o.'s is een arbeids
tijdverkorting opgenomen, die voor
een deel pas later dit jaar zal Ingaan
en die ln het algemeen neerkomt op
een verkorting van de werktijd met
een kwartier per dag. Het CJN.V.
noemt die „een eerste voorzichtige
stap in de richting van de veertig-
urige werkweek".
De Nederlandse uitvoer van pekel
en steurharing is gedaald van
23.615.647 kg in 1966 tot 21.627.043 kg
in 1967, zo blijkt uit gegevens van
de Dienst Nederlandse Haringcon
trole. De waarde daalde ook, van
f30.171.281.— tot f27.490.636.— de
waarde per kilo daalde van f 1.28
tot f 1.27. West-Duitsland was de
grootste afnemer. Het kocht 10.185.707
kilo en betaalde er f 1.34 per kilo
voor of In totaal f 13.690.415.
Engelse studenten
in beroering
Universiteit
van Rome
blijft dicht
(Van onze correspondenten)
Het afgelopen weekeinde is het ln
de Romeinse studentenwereld tame
lijk rustig gebleven. Zaterdag kwa
men op de „Piazza del Popoio" in
Rome ongeveer 3000 studenten bij
een, terwijl zondagochtend in de Vil
la Borghese een groot aantal studen
ten samenschoolden, maar geen van
belde keren is het tot ernstige bot
singen gekomen. Men kwam niet ver
der dan enkele kleine ruzies onder
ling.
De academische senaat heeft za
terdag het besluit genomen de her
opening van de universiteit, die van
daag zou plaatshebben voor onbepaal
de tijd uit te stellen.
Engeland
Ook in Engeland en Schotland zijn
de studenten de laatste tijd roerig. Ze
eisen hogere toelagen en medezeg
genschap in het beheer dier universi
teiten alsmede vaststelling van de
studieprogramma's
Zaterdag dreigde het tot een ern
stig incident te komen toen opgewon
den studenten de Britse minister van
Binnenlandse Zaken Callaghan bij
een bezoek aan Oxford in een vijver
dreigden te gooien. Callaghan riep
hun toe dat d'e gevolgen „voor hen
erger zouden zijn dan voor hem".
De studenten brachten de nazigroet
boen Callaghan versoheen.
Deze incidenten volgden onmiddel
lijk op hetgeen er een dag tevoren
in Manchester was gebeurd, waar
studenten, de Britse minister van
Onderwijs Walker beletten te spre
ken.
Onder de collectie voor het
komende seizoen, gepresenteerd
door de Weense couturiers in sa
menwerking met het Instituut
ter bevordering van de handel,
bevond zich dit bruidstoilet.
De ontwerper ziet de vrouw als
een ontluikende bloem, hetgeen
hij gerealiseerd heeft in dit toilet,
dat bovendien een duidelijk mini-
accent heeft.
(Van onze Haagse correspondent)
Er zullen niet veel Nederlanders zijn, die over een dergelijke
nationale en internationale ervaring beschikken als jhr. mr. dr.
Alidius Warmoldus Lambertus Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, die donderdag tachtig jaar wordt. In een zeer
groot aantal functies heeft hij ons land gediend. En nimmer in
zijn lange carrière kon men zeggen: „Deze post had hij toch niet
moeten aannemen. Voor dit werk is hij minder geschikt".
Na zyn studie in zjjn geboortestad
Groningen was hij korte tijd advo
caat in Den Haag. Hij verkoos ech
ter na korte tijd de diplomatieke
dienst, die hem naar Brussel, Was
hington, Parijs en Berlijn voerde. In
Brussel had hij zijn Amerikaanse
echtgenote Christine Marburg, doch
ter van de gezant van de Verenigde
Staten in de Belgische hoofdstad, le
ren kennen.
In 1925 werd de heer Tjarda be
noemd in een geheel andere functie,
die van commissaris der Koningin in
de provincie Groningen. Zijn vader
was dat ook reeds geweest. Hij, de
aristocraat in hart en nieren, laatste
mannelijke telg uit een oud-Omme-
lander geslacht, vervulde dit ambt
met een waardigheid en stijl, die nie
mand na hem heeft geëvenaard.
Netlerlands-ïndië
Hoe lief Groningen hem was: hij
wilde er niet altijd biyven. In 1933
nam hy de benoeming aan tot gezan
in Brussel en drie jaar later die van
gouverneur-generaal van Nederlands
-Indie. Weinigen hadden toen ver
moed, welke moeiiykheden hem daar
"Zouden wachten.
Sommigen beseften de Japanse
dreiging zeker de heer Van Star
kenborgh maar men meende, dat
het nog wel zou loslopen. De toenma
lige regeringen in Den Haag ver
waarloosden naar veler mening de
defensie. De Japanners probeerden
eerst door dreigementen en chantage
vaste voet in Nederlands-Indië te
krygen. De heer Tjarda en de zynen
echter gaven geen krimp en deden
dat evenmin nadat de klap gevallen
was en de Japanners na korte, doch
hevige Nederlandse tegenstand, als
overwinnaars voor jhr. Tjarda ston
den. zyn houding maakte indruk op
alle Nederlanders, die hem in die da
gen meemaakten.
De gouverneur-generaal weigerde
naar Australië uit te wyken en deelde
het ellendige lot van zyn landgeno
ten in Indonesië. De Japanners be
gonnen meteen hem in hun propa
ganda te kleineren en voerden hem
naar Mandsjoerije. Aldaar onderging
de heer Tjarda dezelfde vernederin
gen en mishandelingen als zyn mede
gevangenen.
In 1945 na de Japanse nederlaag
kwam hy vrij, maar alras bleek, dat
zyn inzichten niet strookten met die
van de toenmalige regering. De heer
Tjarda van Starkenborgh Stachou
wer, die zich bovenal dienaar van de
Kroon voelde, wilde eerst de orde
herstellen en daarna pas met de na
tionalistische leiders in het toenma
lige Indië praten. Hy nam ontslag
als gouverneur-generaal, maar zyn
rol was allerminst uitgespeeld.
In 1946 werd hy ambassadeur in
Parijs, waar hij twee jaar bleef. Na
dien in 1950 kreeg hy de funotie van
ambassadeur van ons land by de pas
opgerichte Noordatlantische Ver
dragsorganisatie, eerst in Londen
(1950-1952), dan in Parys (1952-
1956). Men kan echter onmogehjk
zeggen, dat dit „de nadagen van
zyn carrière" zyn geweest. Hy, die
noch een uitgesproken politicus was
en evenmin een typische diplomaat,
had een kennis van alle problemen
als weinigen. Men noemde de heer
Tjarda, die opviel door rechtlijnig -
heid en eerlykheid, wel „het geweten
van de NAVO". Een bittere teleur
stelling voor hem was, dat het plan
voor een Europese Defensie Gemeen
schap sneuvelde door Franse tegen
werking.
Na zyn pensionering maakte de
heer Tjarda van Starkenborgh Stach
ouwer nog deel uit van de gemengde
Belgisch-Nederlandse commissie tot
onderzoek van de netelige kanalen-
kwestie en was hy een der drie ver
trouwensmannen, die belast waren
met onderzoek en advies inzake
moeiiykheden om het Koninklijk
Huis.
De universiteit van Groningen gaf
hem een eredoctoraat in de letteren
en wijsbegeerte. Zijn promotor, de
historicus prof. Van Winter, zei toen
terecht tot de her Tjarda van Star
kenborgh Stachouwer die thans in
Wassenaar van zyn rust geniet
„U hebt zelf geschiedenis gemaakt".
Johnson vraagt om
stop koperstaking
President Johnson heeft er gisteren
in een toespraak tot vertegenwoordi
gers van werkgevers en werknemers
in de koperindustrie opnieuw op aan
gedrongen een eind te maken aan de
staking die nu al 234 dagen heerst en
volgens de president „een bedreiging
vormt voor de dollar, de welvaart
van het land en de Amerikaanse oor
logsinspanning in Vietnam".
Johnson had vertegenwoordigers
van vier grote kopermaatschappyen
en 26 vakbonden voor dit doel uitge
nodigd op het Witte Huis. Hy zette
uiteen hoe de snel stygende invoer
van koper 'n zware druk op de han
delsbalans tot gevolg heeft, en vroeg
zijn gehoor de onderhandelingen voort
te zetten.
De regering zal binnenkort aan de
Sociaal Economische Raad de vraag
voorleggen of het gewenst is te ko
men bot een vestigingsdiploma voor
de gehele detailhandel. Dit zei de
voorzitter van de Konimklyke Neder
landse Middenstandsbondde heer P-
G. van der Weele, gisteren op een
vergadering van de Rotterdamse mid
denstandsvereniging.
Hy stelde de vraag of de liberali
satie van het vestigingsbeleid iiï de
detailhandel van bovenaf door de re
gering moet worden gestimuleerd en
was verbaasd, dat de regering deze
zaak aan de S.E.R. gaat voorleggen.
Ook op dit terrein is het, aldus de
heer Van der Weele, niet 't bedryfs-
leven zelf. dat de toon aangeeft. Hij
liet merken, dat men in midden-
standskringen niet onverdeeld en
thousiast is over een zo ingrijpende
verandering in het vestigingsbeleid.
Men zou er wel voor voelen om bran
ches in blokken by elkaar te voegen
en voor deze afzonderiyke groepen
aparte vestigingsdiploma's in te stel
len-
ADVERTENTIE
MET LEKKER VEEL KIP TER KENI\
Dè verrassing voor de boterham, de rijst,
de aardappels en de pasteitjes. Alle huis
moeders en kipliefhebbers opgelet! Iglo
kipperagout uit de diepvries. Vol met
de lekkerste stukjes kip en smakelijke
ingrediënten. Haal gauw een pakje!
KENNISMAKING VAN NU 1,39 (300 GRAM)
