Subtiel stuk van Hampton
werd gaaf vertolkt
Schaakrubriek door W. H. v. d. Nal
Triest, ondanks de
lichte toets...
Nieuwe leiding bij
Royal Shakespeare Cy
Schrijfster 70 jaar
Dammen met Freek Gordijn
4» V H. W. Filarski's bridgerubriek v
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
Centrummet modern toneel
In de serie „Modern toneel" van K. en O. gaf de toneelgroep
.Centrum" gisteravond een voorstelling van „Wanneer heb je
mijn moeder het laatst gezien?", (When did you last see my
mother?) een toneelspel in zes scènes van de 21-jarige Engelse
auteur Christopher Hamp,ton.
By een ontmoeting van Ian met
Jims moeder roept zij in hem het
beeld van zijn vroegere vriend op en
hij verleidt haar. Als zij zich bewust
maakt dat hij ln héér armen slechts
aan haar zoon denkt, pleegt zij zelf
moord.
Men kan van mening verschillen
over de wenselijkheid van deze trieste
gang van zaken te openbaren. Maar
het is geenszins een pleidooi. Het ge
hele spel ademt een grote zuiverheid
en subtiliteit in het rangschikken van
feiten waarmee de jeugd, en in wezen
het gehele mensdom te worstelen
Twee jongens, de zich
lende Ian en de onervaren Jim wo-
jamen op één kamer, een paar
maanden voor ze hun studie in Ox
ford zullen beginnen. Ze zijn beide
geestelijk onrijp, erotisch geremd en
hun pogingen zich aan elkaar op te
trekken mislukken door het verschil
ln milieu en karakter, waarin de ho
mofiele Ian zich de sterkste toont.
Als het vroegere schoolvriendinnetje
Linda op bezoek komt, wekt dit de
hevige jaloezie van Ian op; een hefti
ge scène leidt tot een volledige breuk
tussen beide jongens.
.98
den
1000 pond extra bij
Carl Meschprijs
schenker heeft 1000
pond gegeven als eerste prijs voor
e«n internationaal vioolconcours dat
1» Juli a.s. in samenwerking met het
City of London Festival zal worden
gehouden. De winnaar ontvangt te
vens de Carl Flesch medaille en
engagementen als solist btf vooraan
staande Britse orkesten.
Yehudi Menuhin zal de internatio
nale jury voorzitten, waarin tevens
Igor Oistrach en vertegenwoordigers
uit Frankrijk, Italië, België, West-
Duitsland en Japan zitting hebben.
In totaal is er voor 3000 pond aan
prijzen in dit concours dat al 21
jaar wordt gehouden. Ongeveer 30
deelnemers zullen voor het concours,
dat van 8 tot 12 juli wordt gehou
den, worden aangenomen. Tot de
verplichte stukken behoren twee de
len van een onvoltooide sonate van
de jonge Engelse componist Richard
Rodney Bennet. De finale zal in de
Londense Guildhall worden gehou
den en de deelnemers worden bege
leid door het Londens Symfonie Or
kest.
kunst
Int. pianoconcours
te Montreal
Onder auspiciën van het Institut
International de Musique du Canada
zal van 1 tot 18 juni 1968 te Mon
treal in Canada het vierde Interna
tionale pianoconcours worden gehou
den. Dit concours staat open voor
jonge pianisten geboren tussen 1 ju
ni 1938 en 1. Juni 1952.
De reiskosten, alsmede de kosten
van hulsvesting en voeding der deel
nemers zyn voor rekening van de
organisatoren, terwijl verder gedu
rende genoemde periode gratis toe
gang wordt verleend tot de manifes
taties van dit concours. Deelnemers
aan het concours dienen 325 Cana
dese dollar te betalen.
Aanmeldingen moeten plaats vin
den voor 1 maart a..s. en kunnen
geschieden via het Ministerie van
Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk Werk, afdeling Muziek en Dans
kunst, Steenvoordelaan 370, Rijswijk
(ZH), tel. (070) 907600, toestel 2613
of 2611, dan wel rechtstreeks: Secre
tariat International de Montréal, 10
Avenue Duiwich, St. Lambert P. Q-
Trevor Nunu vervangt Peter Hall
(Van onze Londense correspondent)
De 36-jarige Peter Hall zal altreden als artistiek leider van
de Royal Shakespeare Company en in de zomer zijn functie
overdragen aan zijn leerling, de 28-jarige Trevor Nunn, die
daarmee de jongste schouwburgleider in Engeland zal worden.
Peter Hal' was gedurende acht
Jaar ook de zakelijke leider van het
gezelschap, dat het grootste is het
land is. De artistieke leiding komt
thans van Derek Hornby. Peter Hall
blijft regisseur en hoopt jaarlijks
twee stukken voor zijn rekening te
nemen. Voorts zal hij zich bezig
houden met de bouw van een nieuwe
schouwburg welke voor de Royal
Shakespeare Company in de city ge
bouwd wordt en de films, welke
het gezelschap maakt blijven regis
seren. Op het moment legt hij de
laatste hand aan „Een midzomer-
nachtsdroom", en later in het jaar zal
hy „Macbeth" gaan verfilmen.
Hall verklaarde dat hij lang genoeg
de leiding heeft gehad en dat het
onmogelijk is jarenlang 24 uur per
dag hetzelfde enthousiasme te blijven
opbrengen. Hy zal het nu wat kal
mer aan doen. Nunn heeft gezegd
dat hij de door Peter Hall gevolgde
lijn zal voortzetten. Hij voelt niets
voor de aanbidding van de jeugd.
„Het is ergerlijk dat het voor de
Britse premier belangrijker was sa
men met de Beatles te worden ge
fotografeerd dan voor de Beatles om
met de premier te worden gefoto-
Hall en Nunn komen uit Suffolk
in Cambridge. Hall is de zoon van
een stationschef, Nunn van een meu
belmaker.
■fr Jules Hamel en Wim van der
Grijp in Wanneer heb je mijn
moeder het laatst gezien?"
(Foto L.D./Holvast)
heeft in zjjn, in mensenogen zich te
traag ontwikkelende geestelijke groei,
De grondtoon van de tekst is licht,
hier en daar zelfs badinerend
kwam door de vertaling van Walter
Kous volkomen tot zijn recht.
Deze lichte toets werd onder leiding
ui de regisseur Peter Oosthoek in
de tekstbehandeling consequent door
gevoerd waardoor de schrijnende wer
king in veel scènes aanzienlijk verhe
vigd werd.
Voeg hierbij een ensemble dat vol
komen op elkaar ingespeeld was en
zich met hart en ziel van zijn taak
kweet, waarin Ans Hasekamp als de
moeder en Jules Hamel als Ian tot
grote hoogte stegen, waarbij de de
butant Wim van der Grijp zich met
nauwelijks merkbaar verschil aan
sloot, terwijl ook de kleinere rollen
van Dennis bij Hans Dagelef en Lin
da bij Mar ja Kok in goede handein
waren en ge verkrijgt zóveel plus
punten dat wij melding mogen maken
van een in alle opzichten gave voor
stelling.
Het talrijk opgekomen publiek hul
digde de spelers met een langdurig
applaus.
B.H.
Werken uit het bezit
van Mesdag in Parijs
In het „Institut Neerlandais" te
Parijs, is gisteren een tentoonstel
ling geopend van 42 schilderijen
van Franse mee6ters uit de negen
tiende eeuw, eigendom van het Mu
seum Mesdag in Den Haag. De ex
positie, die tot 17 maart duurt, om
vat werken uit de pre-impressionis-
tische periode die in Frankrijk vrij
onbekend zyn, o.a. een Courbet en
een Millet.
Mevrouw H. J. van Nijnatten-
Doffegnies, schrijfster van goede,
oorspronkelijke romans, ivordt 16
februari a.s. 70 jaar. In totaal
werden van de Nederlandse edi
ties van haar boeken meer dan
450.000 exemplaren verkocht. Het
grootste succes heeft zij met
„Huis van licht en schaduw" en
Moeder Geertje" die 21 maal
werden herdrukt. Veel van haar
boeken zijn verschenen in Dene
marken, Noorwegen, Zweden en
Finland waar zij hoge verkoop
cijfers behaalden.
In de loop der Jaren verschenen
van haar hand: Grond 1934; Wla-
di'mir Roeszky 1935; Ontaarde Zoon
1936; De Nijmershof 1937; Huis van
Licht en Schaduw 1939; Moeder
Geerte 1939; Tolhuis het Zwarte
Paard 1941; Henne 1946; Het ge
heime dorp 1947; Robert 1950; De
Dwarskop 1952; He<t. Hemeltje 1953,;
De aarde is mijn vaderland 1957;
Claartje, Vader's dochter 1959; Die
van 't Wiede 1960; Tobias en Tjoela
1965.
Een nieuwe roman is in voorbe
reiding en zal bij Van Dishoeck
Van Holkema en Warendorf N.V. dit
najaar verschijnen.
„Canterbury tales"
als musical
De „Canterbury tales", het be
roemde werk van de 14de eeuwse
Engelse dichter Geoffrey Chancer,
gegeven van het Engeland ln de mid-
waarin een levendig beeld wordt
deleeuwen, zal op 21 maart a.s. ln
Londen z(jn wereldpremière beleven:
als musical.
Er zyn vijf verhalen uit de ver
tellingen gebruikt., waarbij de nadruk
valt op de geestige en onderhouden
de kanten van Chaucers werk.
De liedjes zijn geschreven door Ne-
vil Coghill, hoogleraar aan de uni
versiteit van Oxford, die die ver
halen ook bewerkte. De muziek is
gecomponeerd door Richard Hill en
John Hawkins.
Ill
De Parijse politie heeft meegedeeld een schilderij van Rubens
te hebben gevonden dat twijfel doet rijzen aan de echtheid van
een dergelijk schilderij in de Britse Krooncollectie.
De politie wenste geen bijzonderheden te geven, maar zei wel
dat het als titel „St.-George verslaat de draak" (Saint-Georges
terrassant le dragon) draagt.
Wanneer twee sterke spelers te
gen elkaar uitkomen ligt het voor de
hand, dat een goede partij wordt ge
speeld. Het iets sterker of beter ge
disponeerd zijn van een van beiden
is soms al voldoende om de winst te
behalen. Toch zou, wanneer geen
beiden ook maar een zwakkere zet
speelde, de kans bestaav, dat een cor
recte, maar mogelijk weinig aantrek
kelijke partij het resultaat van hun
inspanningen zou zijn. Vaak veel at
tractiever is het wanneer beiden nu
eens niet zo best spelen. Dan kunnen
situaties ontstaan, die zo onverwacht
en b(jna zo onmogelijk zyn, dat het
juist daardoor plezierig is zo'n partij
na te spelen. Zoals bijv. de volgende,
in 1952 in Oslo gespeeld tussen:
wit: Espelli: zwart: Andersen.
1. e2-e4, c7-c6 (Caro-Kann); 2. c2-
c4, d7-d5; 3. c4xd5, c6xd5; 4. Lfl-b5t
(in een poging nu eens anders dan
anders te spelen, helpt wit hier het
moeilijke probleem van zwart, nl. de
ontwikkeling van de dame loper, op
te lossen!). 4 Lc8-d7: 5. Ddl-a4?;
d5xe4; 6. Lb5xd7+, Pb8xd7; 7. Da4xe4
(wit heeft de pion terug, maar staat
reeds slecht); 7 Pd7-c5! 8. De4-
c4 (dan nog maar beter naar f 3 ge-
gan); 8. Pc5-d3+; 9. Kel-e2, TA8-
c810. Dc4xd3, Dd8xd3; 11. Ke2xd3.
Tc8xcl12. Kd3-e2, g7-g6! En wit
gaf maar liever op. De toren op cl
houdt in zijn eentje alle witte stuk
ken op hun plaatsen; op 13. d2-d4,
Lg7; 14. Kd2, Lh6f kan wit niets
meer beginnen.
Slotstand
met een loper plus pion tegen een
enkele pion. Maar die enkele zwarte
pion kan aardig naar het promotie-
vel d opmarcheren en. om hem te
stoppen zal wit zijn winstkans (pion
b2) moeten laten schieten Tah
1. Kg8-f7!, h6-h5 (anders volgt kg6
met directe winst) 2. Kf7-e6, h5-h4
(opnieuw moet de pion opspelen, an
ders ke6-f5, g4 enz.) 3. ke6-d5, h4-h3;
4. kd5-c4 en nu moet de pion wel,
omdat de koning nier. spelen kan. Dus
4. h3-h2; 5.Lc3-b4!, h2-hl en 6.
b2-b3 mat!
Diagram II is een eindspelstudie
in D. J. Fritz. De opgave luidt: wit
in zet, wint. Zo op het eerste ge
zicht lijkt dat ook wel. Waarschijnlijk
Na de overwinning van wereld
kampioen Koeperman in de negende
partij van de tweekamp tegen An-
dreiko. verliep het volgende duel zon
der schokken.
Koeperman had hierin wel het bes
te spel gehad maar Andreiko was
attent. In de elfde - en twaalde par-
ttfd viel het nodige te beleven. Eerst
was het Koeperman die in het elfde
duel op de rand van een nederlaag
balanceerde en in de volgende partij
kreeg Andreiko in een waarschijnlijk
verloren eindspel nog remise dank zij
een fout van zyn tegenstander.
Andreiko
Koeperman
Bovenstaande positie ontstond in
de elfde party na 35. 32-28, 18-23!
Wit mocht nu niet vervolgen met:
48-43, 23x21; 26x8, wegens 13-18, 8-3;
18-22, 3x20; 15x24 en wit staat ver
loren. Nu is het van hieruit moeiiyk
te beoordelen of wit deze mogeiyk-
heid heeft overzien. Wy kunnen ons
dit moeiiyk voorstellen. Eerder ïykt
het ons waarschynlyk dat wit niet
zyn nu verplichte zet 38-32 gedacht
heeft zwart goed in bedwang te kun
nen houden al is dit dan bjtter te
gengevallen. Van dit moment af gaat
wit een byzonder zorgeiyk spel tege
moet. 36. 38-32, 13-18; wit mag nu
niet 28-22 wegens 23-28, 22x24, 28x
37. 37. 48-43, 12-17; op nu 34-29, 23x
34, 40x29 volgt 17-22 en 19-23. 38.
43-38, 17-22; 39. 28x17, 11x31; 40. 26x
37. 6-11; wit krijgt nu een zware
druk op zyn lange vleugel. Zou hy
op 27 en 28 kunnen komen heeft
hy daarop gehoopt in deze variant?
dan staat hy best. Maar zie, op
nu 33-28, 11-17, 39-33, volgt 25-30!
34x25; 18-22 en wit staat verloren
door de dreigingen 23-29 en 22-27.
Speelt hy 37-31 inplaats van 39-33
dan volgt 18-22, 38-33, op 39-33, 23-
29, 23-29, 33x13; 22x35. 41. 32-27, 11-
17; 42. 38-32, 17-22; 43. 37-31, 2-8; 44.
27-21, 8-12; 45. 32-27, 19-24; 46. 21-16,
12-17; 47. 31-26, 22x31; 48. 26x37, 18-
22; 49. 37-31, 14-20; Hier moet zwart
gedacht hebben over 25-30, 34x25; 23-
29. Maar na 31-27, 22x31; 33-28, 31-
37; 28-22, 17x28; 39-34, 29-33; 34-29
lykt wit zich te kunnen redden. 50.
31-26, 23-28; 51. 26-21, 17x26; 52. 16-
11, 28-32; 53. 11-7, 32-37; 54. 7-2,
37-41; 55. 2x35, 26-31; 56. 34-29, 31-
36; niet 41-46 wegens 33-28, 46x43;
40-34 en wit wint nog. 57. 29-23, 41-
46; 58. 23-18, 22x13; 59. 35x2, 46-5;
60. 39-34, 36-41; 61. 34-30, 25x34; 62.
40x29, 41-46; 63. 2-16, dreigt remise
door 29-24, 20-25 64. 45-40, 46-41; 65.
40-35, 41-36; 66. 35-30, 25x23; 67. 33-
28, remise. Wy vinden dat wit zich
keurig naar de remise heeft gespeeld.
In de twaalfde party was het ploe
teren voor Andreiko om de remise te
behalen.
ADVERTENTIE
en bij zware of
hardnekkige verkoudheid
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
KOEPERMAN
Deze stand was ontstaan na: 39.
6-11; 40. 16x7, 12x1; Zwart dreigt
nu met 18-22. Wit moet dan wel 43-
39 waarna zwart een kansryke aan
val tegen de witte korte vleugel kan
lanceren. Wits beste zet hjkt nu 32-27,
dreigt 27-22. Zwart moet nu 18-23.
Wit kan nu 27-22, op 27-21 volgt 23x
32, 21x3, 32-37, 3x25, 37x50 en zwart
neeft een stuk meer, 23x32, 22x11,
32-37, 42-38, 1-6, 31x42, 6x17. Wit ver
volgde echter in de diagramstand
met: 41. 42-37? 18-22; 42. 43-39, 2x
33; 43. 39x28, 29-34; nu komt de
aanval. 44. 31-27, 24-30; 45. 27-22, 30-
35; 46. 22x11, 34-40; 47. 26-21, 40-45;
48. 21-17, 8-12; zwart kan niet 45-50
wegens 44-40, 49. 17x8, 45-50; 50. 8-
2, 50x6; 51. 2x24, 35-40; op naar een
tweede dam. 52. 24-30, 14-20 53. 30-
25, 20-24; 54. 37-31, 40-45; 55. 31-27,
verhinderd 45-50 door 32-28. 4-10; 56.
25-3, 6-11; 57. 3-8, 24-29; 58. 8-26,
11-2; 59. 26-48, 10-15; 60. 48-25, 29-
33; het ziet er toch geweldig uit voor
zwart. 61. 27-22, 33-38; 62. 32x43, 45-
50; 63. 22-18, 2-19; op direct 50-45
volgt 18-13, 2x48 en 49-4. 46. 18-12,
50-45; 65. 12-7, losse stukken op het
bord is het parool. 1x12; 66. 43-39, 19-
37; 67. 39-33, 37-48? Damblindheid.
Eenvoudig volgde nu: 68. 33-29 45x
23; 69. 49-43, remise. Of dit eindspel
te winnen is?
Brldgevraag v
Oost gever, NZ
renwedstryd. De zuidspeler
heeft:
*V 9 A 8 7 5 3 OHB6
AHBN
Oost past zuid één harten
west past noord twee rui
ten oost drie klaver wat
moet zuid doen?
Vele jaren geleden werd ik in een
paren wedstrijd eens geconfronteerd
met de volgende situatie. Als zuid
had ik deze kaarten:
A V 5 C? B 8 3 2 <>875*653
Oost opende met één harten - zuid
paste - west bood twee ruiten - oost
twee Sansatout - west drie Sansa-
tout. Waal-mee moet zuid uitkomen?
Het was feitelyk voor de eerste maal
dat ik besloot eens af te wyken
Het lykt veel op een schilderij in
de Koninklyke collectie in Engeland.
Het grote verschil is dat aan het
schildea-y in Frankrijk dat 2,80 me
ter by 1,70 meter meet een paneel
vastzit van 50 cm breedte, dat by
het zich in Engeland bevindende
schildery ontbreekt.
Volgens de politie heeft een van
de beroemdste restaurateurs van
Frankryk gezegd dat het Engelse
schildery
copie
Het Franse schilderij werd in 1951
op een veiling gekocht door een Hon
gaarse vluchteling. Deze toonde het
aan de expert, die vaststelde dat
het door Rubens zelf geschilderd
was. De koopprijs was indertijd
41.000 oude francs (ongeveer 115
dollar). De politie deelde mee dat
het schilderij nu zeker twee miljoen
franc waard is (400.000 dollar).
ADVERTENTIE
E MUZIKALE
g= PROEFTIJD
Muzikale studie willen wij stimuleren.
Noemt U het gerust eigenbelang,
maar houdt het in gedachten. Bij
voorbeeld als Uw kind piano wil leren
spelen en U niet weet of U met een
tijdelijke bevlieging dan wel met een
ontluikend virtuoos te maken hebt.
Bender geeft Uw kind een muzikale
proeftijd. Is het ernst dan blijft de
piano en betaalt U de koopsom. Was
het toch een bevlieging dan zijn Uw
enige kosten de huurprijs. Overigens
zijn er veel meer redenen om altijd
bij Bender advie3 in te winnenl
van klassieke regels en besloot met
schoppenaas te beginnen. Het resul
taat was verrassend: noord: had vijf
maal schoppenboer en in ruiten een
tydige entree; zodat oost één down
ging. Gelukkig had ik nog vrywel
nimmer met noord samengespeeld,
want menige tegenparty zou mis
schien gedacht hebben, dat wij een
„geheime" code hadden om de juis
te uitkomst te bepalen. Achteraf be
zien is de schoppenstart feitelyk vry
voor de hand liggend: In ruiten of
klaver kan weinig te winnen zyn
en harten werd door oost geboden.
Zodra noord maar een beetje lengte
en kracht ln 6choppcn heeft, moet
de uitkomst van deze sterke driekaart
het meeste kans op succes bieden.
Ik dacht aan dit oude spel, toen
ik in november 1967 te Eindhoven
de jeugdwedstryd tussen Nederland
en Engeland volgde en zich tydens
de tweede zitting dit voordeed
H V 8 5 4 2
A 10 2 N H B 5
9 vv 9 A H 10 6
O AHVB103 <>8742
.10 9 7 Z B 6
9 8
QB875432
O 6 5
A 3
Oost gever, NZ kwetsbaar. Het „goe
de" manchecontract tussen OW is
vyf ruiten, dat echter slechts ge
maakt wordt door dat by een start
van drie klaverronden de zuidspeler
de ruiten zeven van oost niet kan
overtroeven.
Dat van de zeven malen dat dit
spel werd. gespeeld er vyf malen
drie SA in OW werd geboden zal u
wellicht minder verrassen dan het
feit, dat dit contractalle vyf
de malen werd gemaakt! Toch heb
ben NZ van huis uit zes klaver-
slagen mee te nemen, doch die wer
den in geen enkel geval binnenge
haald. Wanneer noord moest begin
nen, was de uitkomst klaverheer en
dan was het al afgelopen: zuid kon
wel met klaveraas overnemen, doch
de klaver tien van west bleek dan
een onverwoestbare stopper. Moest
zuid uitkomen, dan begon iedereen
met harten, soms met schoppen. Nie
mand kwam op de gedachte eens
klaveraas te proberen - een uitkomst
die van dit povere zuidspel uit méér
verdiensten heeft dan het geklungel
in schoppen of harten. Stel dit bied-
verloop voor: oost één SA - west
drie SA. In de praktyk speelde zuid
netjes harten vyf en niemand mocht
hem dat verwij ten. Maar een geïnspi
reerde speler zou wel eens op het
denkbeeld kunnen komen, dat OW
misschien de hele klaverkleur mis
sen en dusBriljante zetten wor
den in het schaakspel slechts door
enkelen gevonden en „achteraf" door
iedereen goedgekeurd. In bridge is
het al weinig anders: de talen try ke
speler onderscheidt zich door iets
ongewoons op het goede ogenblik.
Zij die ongewoon op het verkeerde
ogenblik spelen kennen wy in ons
eigen kringetje genoeg. U begrijpt
dus wel dat ik het jammer vond, dat
niemand in Eindhoven deze drie SA
down speelde - al was het maar
geweest door het inzicht by noord,
dat hy met een kleine klaver had
moeten uitkomen.
Antwoord op bridge vraag: Er
zal moeiiyk iemand gevonden
kunnen worden die iets anders
zou willen doen dan doubleren.
In de praktyk gebeurde dat en
de noordspeler stond aan het
hoofd van de volgende kaarten:
AB65 H2 O AV10854 2.
Noord, die geen goede reden had
dit doublet uit te nemen, paste
en NZ schreven 700 punten daar
oost vier down ging. Dat bleek
echter verre onvoldoende, want
NZ konden zonder moeite
zes ruiten maken en dat was aan
diverse tafels dan ook geboden
(score: 1370 punten). Noord had
natuuriyk zuids doublet wel met
„drie SA" kunnen uitnemen,
maar daarop zou zuid zeker heb
ben gepast en dan waren NZ er
nóg slechter aan toe geweest. De
les van de spel is, dat men niet
zo gauw moet doubleren, wan
neer men mooie steun voor part
ners kleur heeft: had zuid drie
ruiten gezegd, dan waren NZ I
zonder twyfel op het slembod
gekomen. Deed u het? Bravo!