VERWINTEREN 'AAN
DE ZONNEKUST
„Die zon9 dat is
t geweldige hier
fliAOB 1997 VAN HET UQD80B DAOBLAD
voorkomend, uitermate beleefd en
de service is geweldig goed. Ik ken
in Holland horeca-personeel, dat je
behandelt alsof ze je liever zien
gaan dan komen. Hier is dat vol
strekt anders; je bent gast en je
hebt recht op gastvrijheid".
Ir. Gerkens vindt Spanje niet
goedkoop meer, hü is geneigd de
prijzen vergelijkbaar te vinden met
Nederland, zo door de bank geno
men.
,Hier ideaal
Het echtpaar Sj. v. d. Zee uit
Bilthoven is het daarmee niet
geheel en al eens. Mevr. v. d.
Zee kookt zelf in haar apparte
mentje in Torremar, gewone Hol
landse kost en vaart daar wel bij.
Het echtpaar, hij directeur van
Fortis Lakfabrieken in Den Dolder,
is veertig dagen naar de Costa del
Sol gegaan. Kosten, met de KLM,
maar via de reisorganisatie: f 1000
per persoon. Daar komt dan nog
bij ongeveer eenzelfde bedrag voor
het levensonderhoud. Het echtpaar
v. d. Zee komt met die duizend gul
den voor eten, drinken, uitstapjes
goed uit en voor dat eten wordt on-
Door
C. J. Brits
geveer een bedrag van honderd gul
den per week uitgegeven. „We vin
den het hier ideaal", zei de heer
v. d. Zee, die al Jaren achtereen
's winters een maand op vakantie
gaat met zijn vrouw. De laatste Ja
ren was hij op de Canarische
Eilanden, maar nu denkt hij er
hard aan een huisje te kopen, er
gens aan de Spaanse zonnekust.
heidsredenen. Ze zorgt voor zich
zelf in een hotelappartement.
„Ik word op alle mogelijke ma
nieren geholpen door de hostes
ses; dat zijn schatten van kinde
ren. Maar ik kan me voor een
groot deel toch heel best zelf
redden, ik doe veel aan hand
werken, ik zit lekker in het zon
netje en ik leer wat Spaans. Al
les bij elkaar ben ik wel wat
duurder uit dan in Nederland,
maar onbetaalbaar is het toch
niet. Weet u, je bent er niet met
je eten alleen. Je wilt ook nog
wel eens wat meer, je drinkt nog
wel eens wat op een terrasje en
je gaat wat meer naar een
feestje toe, zoals vanavond."
Dat feestje, „vanavond", was een
vorstelijk diner-dansant, compleet
Torremolihos gegaan om „terrein
te verkennen". Het beviel goed.
„Mijn vrouw is gaan rekenen", al
dus de heer Swemle in het appar
tement. Alegranza keuken, bad
kamer, slaapkamer, zitkamer en
balkon en dat leidde ertoe, dat
het echtpaar op 5 oktober vertrok
met de bedoeling tot 5 april te blij
ven.
De begroting van de heer en me
vrouw Swemle voor deze zes maan
den ziet er, ze praten er zeer open
hartig over, omdat ze zo graag én-
dere bejaarden, die nu nog in de
Hollandse winter blijven, over de
drempel willen helpen, als volgt uit:
Appartement 2 personen f 2450
Levensonderhoud f 90
Extra verzekering f 50
per week, 26 wk. f 1300
Extra en onvoorzien f 1160
Totaal f 6000
Vrienden
De heer W. Haagedoorn en sijn
vrouw overwinteren al zeven jaar
aan de Costa del Sol. Zijn vrouw
heeft destijds, met voortreffelijk
gevolg overigens, een zware opera
tie doorstaan en de heer Haage-
doom besloot toen zijn hotelbedrijf
in de hoofdstad te verkopen. Het
echtpaar blijft elke winter vier a
vijf maanden aan de Costa del Sol.
Het heeft een appartement ge
huurd voor drieduizend peseta's
per maand, dat is iets meer dan
f 150,80. Het leeft er niet duurder
dan in Nederland. Pure kosten dus,
voor vier maanden, zeshonderd gul
den en de reis.
„Ik heb het er graag voor over",
aldus de heer Haagedoorn, „het kli
maat is voor mijn vrouw zeer be
langrijk". Hij kent de streek goed
en heeft Vrienden gemaakt bij de
bevolking. De vrijdag na ons ge
sprek ging er een dorpsvisser uit de
buurt trouwen, de heer Haagedoorn
reed het bruidspaar in een door
hem gehuurde auto naar de kerk
en bood het s' avonds een diner
aan. „We hebben tenslotte toch
geen kinderen", zei hij, alsof hij
zich verontschuldigde.
't Kan ook weer anders. De nu
zestigjarige H. van Leeuwen, die in
1924 voer bij de KNSM, droste in
dat jaar in de haven van New York.
Nu heeft hij in Mamaroneck, N.Y.
een plasticfabriek. Ruim veertig
jaar geleden, toen hij nog voer, was
hij een keer in Spanje geweest. Nu
is hij er terug, voor drie weken.
Kosten. Met Cook's van New York
uit 360 dollar. Hij is van plan er
tweeduizend uit te geven. Hoe dat
mogelijk is, weet hij alleen.
,Niet
onbetaalbaar
Mevrouw A. E. Schwing uit Den
Den Haag, bijna tachtig Jaar
oud, troffen we tijdens een
feestelijk diner voor Nederlanders
in Hotel Eden, dat hoog boven de
zee uittorent aan de rand van Tor-
remolinos en waar het personeel
verstaanbaar Nederlands geleerd
heeft, zo in de loop der jaren. Me
vrouw Schwing maakte twee jaar
geleden een autotocht door Spanje,
kreeg nadien een ongeluk en is nu
zeer slecht ter been. Ze kwam te
rug naar Spanje om er drie maan
den te overwinteren om gezonds-
met tombola, flamencodansen en
grote glazen uitstekende Spaanse
champagne. Kosten: twintig gulden
per persoon.
Overwinteren
De heer en mevrouw Swemle uit
Apeldoorn waren daar niet
naar toe geweest. Waar de
meeste Nederlandse overwinteraars
aan de Costa del Sol toch wel de
gelijk de indruk wekken een zekere
welstand te genieten veel men
sen, die jaren in Indonesië
hebben gewoond, velen, die voor de
oliemaatschappijen in zonnige lan
den hebben gewerkt en er een flink
pensioen aan hebben overgehouden,
veel horeca-mensen, veel rustende
zakenlieden is het echtpaar
Swemle een goed voorbeeld van
mensen met een minder ruime
beurs, die toch zes maanden lang
aan de blinkende Costa del Sol kun
nen vertoeven. Hü is 73, zü is zes
tig. Na zün pensionering is hü ze
ven jaar als chauffeur blüven wer
ken om aldus wat te potten. Eén
dochter, getrouwd en woonachtig
in Utrecht. Twee jaar geleden hield
de heer Swemle op met werken. Hü
was eigenlük nog nooit echt op va
kantie geweest met zün vrouw. Dit
voorjaar zün beiden zes weken naar
Daar staat tegenover, dat in die
zelfde zes maanden aan AOW bin
nenkomt f 2370, dat aan verwar
ming, gas, elektriciteit en winter-
kleding een bedrag van naar schat
ting f 630 wordt uitgespaard, het
echtpaar in Nederland óók onge
veer negentig gulden per week aan
levensonderhoud uitgeeft, zodat de
zes maanden Costa del Sol in feite
f 660 zouden kosten, ware het niet,
dat de flat van het echtpaar Swem
le in Apeldoorn voor een halfjaar
is verhuurd aan een Amerikaanse
employé van Van Gelder, zodat on
getwijfeld die post van f 660 eigen-
lüke kosten wel geschrapt kan wor
den.
Niet meer
verhuren
Volgend jaar gaan de heer en
mevrouw Swemle, bü leven en
welzün wéér.
„Maar dan verhuren we ons huis
toch niet meer", aldus mevrouw
Swemle. „We zün tenslotte mensen
op leeftüd, er kan ons altüd wat ge
beuren, waardoor we overhaast te
rug moeten naar Nederland en
waar moet je dan naar toe, als je
Je huis kwüt bent?"
Het is een opmerking, die op zün
plaats is. Bü de groep bejaarde
overwinteraars zün er elk jaar té
veel, die voor kortere of langere
tüd in een Spaans ziekenhuis te
recht komen. Na de feestdagen van
Kerst en Oud en Nieuw lükt het
alsof het sommigen te veel wordt: de
drukke feestelüke dagen, het over
vloedige Spaanse eten, het verlan
gen toch ook wel naar huis, naar
de kinderen en de kleinkinderen.
Soms liggen er wel tien Neder
landers tegelük in het ziekenhui*
van Torremolinos, soms ook blüken
de drie invalidenwagentjes op het
vliegveld van Malaga ontoereikend
om degenen, die het allemaal te
veel Is geworden, voorzichtig en
veilig aan boord te krügen van de
stoere wachtende machine, die als
een bus heen en weer gaat, van de
kou naar de zon, van de zon naar
de kou.
daarvoor ook al geweest. De nieuwe
lingen constateren blü, dat er in elk
geval geen wolken meer zyn. Dat
klopt. Als, na vier uur vliegen, de
machine in Malaga aan de grond
staat, is de avond helder, windstil
en hangt er nog een spoor van
zwoele warmte in de lucht die ge
parfumeerd lükt met eucalyptus.
Uit het groepje afhalers in het
stationsgebouw van het vliegveld
maken zich een stuk of wat in don
ker blauw geklede jonge vrou
wen los: de hostesses van de reis
bureaus, die hun klanten komen af
halen. De wintervakantie is voor
deze groep mensen, die de kilte van
Zestienhoven nog in hun regenjas
dragen, begonnen.
De volgende morgen weet je niet
hoe je het hebt. De zon staat aan
een wolkenloze, strakke hemel en
op het strand, voor het hotel, lig
gen mensen in badpak te zonnen.
Een man stoeit met een kind in de
branding, een oudere vrouw zwemt
in zee, de badmuts fier boven wa
ter uit. Dat blijft ze, de hele week
lang.
Ian Hastings, een Engelsman, die
regionaal manager is van Nespan
da aan de Costa Brava en daar al
zeven jaar woont, gaat zelf voor
geen goud het water in. De tempe
ratuur van de Middellandse Zee,
hier bü Toiremolinos, blijft in de
cember hangen Tond de vüftien
graden. Het is tenslotte hartje win
ter voor de bevolking, die niet ver
der komt dan het terras van Olé
of La Isla, voor een glas sherry of
een bord vispaella. „De overwinte
raars", zegt Hastings, „gaan dóór
met baden in zee, ook in december.
En waarom ook niet? Thuis, in
Holland, is de Noordzee midden in
onze zomer tenslotte niet veel war
mer en schynt de zon helaas maar
zelden zo weldadig.
wel aan internationale tariefaf
spraken gebonden, waardoor de reis
iets duurder kost, hetgeen ook al
weer niet helemaal juist is, omdat
het verschil in prijs straks in
Spanje door middel van reductie
coupons voor maaltijden etc. opge
heven kan worden.
Duur en goedkoop
Naar het appartementencomplex
Alegranza in Torremolinos
kan men al acht dagen voor
f 297. De reis naar een apparte
ment in het voortreffely'k hotel,
zoals Torremar op negen kilometer
buiten Torremolinos, kost ongeveer
f 350. Bü deze prijzen zün de maal-
tüden niet inbegrepen. Een reis
van 79 dagen met bestemming Tor
remolinos kost f 527 en een reis van
precies een half jaar. van 5 okto
ber tot 5 april, komt op f 1225.
't Kan natuurlyk ook duurder,
maar 't kan zelfs ook nog goedko
per: er zün ook reizen van zes
maanden, waarvoor f 947 in de
folders genoteerd staat.
In de folders lees je niet wat zo'n
reis kost, als je op eigen houtje
gaat. Maar het is te berekenen. De
KLM vraagt voor een retourtje
Malaga ongeveer f 350. Hotel Tor
remar in Torremolinos van die
achtdaagse reis voor rond f 350
verhuurt zün appartementen in het
winterseizoen voor f 18,50 per dag
voor zeven dagen dus f 150, fooi in
begrepen. Totaal en dan nog zonder
vervoer van en naar vliegveld f 500.
Het reisbureau is derhalve 150
gulden goedkoper en dat kan alleen,
omdat chartervliegtuigen en hotel
kamers in de winter niet duur zün.
Zoele warmte
Ver beneden de DC-7 branden
op een kluitje hier en daar
wat lichtjes. De meeste passa
giers küken er niet eens meer naar,
ze zün er vorig jaar en het jaar
,Ik had rust nodig
,J)ie zon, dat is het geweldige
hier, je moet er niet aan denken
hoe het op het ogenblik thuis is,"
zegt ir. J. Gerkens uit Veisen, die
in hemdsmouwen in de terras-
tuin van Hotel Torremar zit. Hij
is twee weken geleden met zijn
vrouw naar de Costa del Sol ge
komen, omdat hij rust nodig
had. „In de zomer héb je geen
gelegenheid om eens alleen te
zijn met je gedachten en je pro
blemen. In Noordwijk niet, in
Zandvoort niet, hier in Torre
molinos evenmin, want dan is
het hier ook een gekkenhuis"
zegt hij. „Maar nu is het rustig;
ik heb van huis, van het werk
iaat dingen meegenomen, waar
over ik hoognodig eens diep moet
denken, dat kan hier en je kunt
er nog bij in de tuin, tussen de
bloemen zitten ook."
Torremolinos heeft voor de Ne
derlandse reisbureaus 's zomers on
geveer duizend bedden beschikbaar.
In de dagen vóór Kerstmis waren
er alleen al in deze stad ongeveer
driehonderd Nederlandse overwin
teraars, nu, tijdens de kerstdagen
is dat aantal tüdeltfk gegroeid tot
ongeveer zes- zevenhonderd.
Daarmee vormen de Nederlanders
met de Denen, de Zweden en de
Duitsers, de vier grote groepen
overwinteraars.
„Toch is deze streek bü al die
mensen niet alleen door het kli
maat zo populair geworden", is de
mening van ir. Gerkens. „Je krügt
hier waarachtig nog waar voor je
geld. De mensen beseffen dat ze
van je leven. Büna vüftig procent
van het nationale inkomen van
Spanje wordt geleverd door het toe
risme. De Spanjaarden in deze
streken doen daar wat voor; ze zün
an wél kerstbomen in de hotels aan de Costa del Sol en je hoort er wél
nders zingen van de stille, heilige nacht, maar daarmee houdt dan ook
gelijking met Kerstmis in Nederland op. Want er ligt daar aan de
zonnekust geen vlokje sneeuw op de bladeren van de palmbomen, het
ypt in de thermometers aan de wit in de zon blinkende gevels onvervaard
o'n graad of 24 en aan het strand van Torremolinos grilt het ultra-violet
t zwembroek en bikini onbedekt laten. Vijftienduizend Nederlanders heb-
jaar een reis-naar-de-zon geboekt, voor kortere of voor langere tijd. Som
lijven de gehele winter over, anderen zijn tevreden met drie weken wég
iollandse klimaat. De drie reuzen onder de Nederlandse reisbureaus
la, Tours, FIT en Centouri en de kleinere zoals Bel Air, Euro-tours,
stoffer, Sunliner, Magneet, die hun klanten overigens meestal vervoeren
lartervliegtuigen van de grote ondernemingen, hebben deze winter aan-
méér klandizie dan vorig jaar, toen elf- a twaalfduizend winterse zon-
nu dus rond de vijftienduizend. De concurrentie is groot. Als gevolg
zijn de prijzen ongeveer vijf procent gedaald. De devaluatie van de
i peseta en de daarop gevolgde bevriezing van de Spaanse prijzen maken
1 rwintering aan de warme kusten ook financieel aantrekkelijk. Een onzer
\rkers was ook een week tussen de Nederlanders aan de Costa del Sol.
in ontmoetingen met deze hoofdzakelijk oudere landgenoten vertelt hij
pagina.
DEL SOL De DC-7
de Spaanse maat-
ppij Spantax was die
"MMchtend van Malaga op
in naar Schiphol met
l een groep Nederlan-
iet er voor deze winter
pzitten. Vier uur na-
toestel Madrid achter
„,jelaten en de 2 Spaan-
blessen in hun beige zo-
s 't ontbijt hadden
icht, week diezelfde
dat de mist onze na
chthaven potdicht had
tit naar Zestienhoven,
fdam. Twee bussen vol
>raars-in-spé jakker-
ling Maasstad een
lading passagiers voor
ax-machine.
de kou
icir de zon
de zon
Miar de hou
is een langdurig ver blü f in Span
je in de wintermaanden financieel
aantrekkelyk. Wie éen week gaat
betaalt naar verhouding meer dan
wie zes maanden wegblüft. Niette
min", aldus John Boer, „er zyn
toch aardig wat mensen, die op hu-
welyksreis één of twee weken naar
de Costa del Sol de zonnekust
gaan, maar negentig procent van
de mensen is toch wel boven de
vüftig, zestig jaar".
Tegen het vallen van de Holland
se winteravond rolt de DC-7 over
het beton van Zestienhoven, grom
men de vier motoren hun geweld
uit over het begin van de startbaan
en gespt Erna Esselink. negentien
jaar en sinds een maand of vier
achter de balie bü reisbureau Van
Nimwegen in Zeist, haar veilig
heidsriem nog wat steviger vast. Ze
gaat voor de eerste keer naar Span
je. ze weet niet hoe het er zal zün
en ze is vooral erg benieuwd of de
zon er zal schünen.
Dat zal wel, denk Je dan, als je
beneden je de lichten van Zestien
hoven ziet verdwünen in de nevel.
Je hebt vier uur de tüd om tü-
dens de vlucht er de folders en
Van Egeraat op na te lezen: ge
middelde temperatuur in december
zestien graden, geen regen van be
tekenis, gemiddeld aantal zonne-
uren per dag vüfeneenhalf.
den. Zo'n vyftiendaagse reis kost
f 690 per persoon. En dat is dan
wel wat duurder dan de reizen, die
buiten de kerstdagen vallen.
Terwyl elk kwartier Malaga een
tweehonderd kilometer dichterbü
komt, lees je in de kleurige brochu
res de winterprijzen, waarmee de
Nederlandse reisbureaus elkaar be
concurreren en waarby het in feite
niet zoveel verschil uitmaakt of de
tocht in een machine van Martin's
Air Charter, van Spantax of van
de KLM wordt gemaakt, al is onze
nationale luchtvaartmaatschappü
Kerstboom mee
„Acht jaar geleden gingen de Ne
derlanders 's winters nog naar Mal-
lorca", had John Boer in Rotter
dam verteld, „en, als ze het konden
betalen, naar de Canarische eilan
den. In diezelfde tüd hadden de
Engelsen de Costa del Sol al ont
dekt, maar dat was toen nog lang
niet zo'n toeristengebied als thans.
Nu zal het ongeveer zó zijn, dat
van elke honderd Nederlanders er
's winters 75 naar de Costa del Sol
gaan, vüftien naar Mallorca en de
rest naar de Costa Brava of de
Canarische Eilanden.
„Kerstmis", vertelde hü, „is tra
ditioneel een drukke periode" en hü
vindt het de gewoonste zaak van de
wereld een vliegtuig vol mensen te
hebben gekregen voor een vüftien-
daagse reis naar Marbella, een kilo
meter of zestig onder Malaga, waar
in het ongelofelijk mooie hotel Cor-
tijo Blanco zo ongeveer honderd
Nederlanders feestelük dineren,
rond een drie meter hoge kerst
boom, die vrüdag in de bagage
ruimte van het vliegtuig is gela-
en twaalf of dertien
u-employés bij, die op
ng van Nespanda Tours
lang het terrein gin-
mnen, waarover ze ach-
balie met potentiële
noeten praten. De rest
gezelschap bestond uit
)entigtal mensen-op-
mgeren, géén kinderen,
ecteur John Boer in Rot-
id het tevoren al gezegd:
reizen is de belang-
5Densioneerden, al-
die van hun in-
en, het grootst. Voor hen
foto's:
voor een bad in win-
Torremolinos.
met bejaarden.
