ereld in kleur
op de plaat
Kruiswoordraadsel
Kom er ACHT -er
ZATERDAG 16 DECEMBER 1967
Neem nooit
een geelfilter
bij kleuren.
Een kleurenfilm n.l.
reageert net als uwK
oog op kleuren. Hou
den wij een
glaasje voor het oog
dan zal de wereld
overheersend geel
getint worden.
Plaatst u een geel
filter op de lens bij
gebruik van een
kleurenfilm, dan
zullen al uio opna
men geel worden ge
tint.
„Bij nacht zijn alle
katjes grauw". U kent
dat spreekwoord wel.
Het betekent dat er
zonder licht geen kleu
ren zijn. Het zonlicht
is, zegt men, wit. De
schilder zegt echter
dat wit geen kleur is.
Zonlicht bestaat in
werkelijkheid uit een
hele reeks kleuren.
Valt het zonlicht op
een stuk geslepen glas,
een prisma bijv., dan
zien we opeens een he
le strook verschillende
tinten. Ook water
druppels kunnen het
zonlicht ontleden. De
regenboog is iedereen
bekend.
Een rood voorwerp
kaatst uitsluitend rode
lichtstralen terug, een
blauw voorwerp alleen
blauwe" stralen. Een
zwart voorwerp kaatst
géén licht terug en is i
dus kleurloos ofwel
zwart. Witte voorwer
pen kaatsen alle licht
stralen terug en die totaliteit is
weer wit. Kleurenfotografie bestaat
dus bij de gratie van het licht.
Een kleurenfilm is, net als zijn
zwartwit broertje, een dunne strook
kunststof waarop lichtgevoelige
emulsie is gegoten. Hier bestaat de
emulsie echter uit vier verschillen
de lagen. Drie lagen die elk voor een
hoofdkleur gevoelig zijn en een spe
ciale „geelfilterlaag". Die laatste
houdt het tevéél aan blauwe stra
len, die overal voorkomen, tegen. De
andere lagen zijn gevoelig voor
blauwgroen, rood en geel. Ala u die
drie tinten licht zou mengen, bijv.
door lampen van die kleur tegelijk
aan te steken, ontstaat er wat licht.
Het ontbreken van elk der genoem
de lichtsoorten vormt zwart. Rood
en blauwgroen maken samen bruin.
De film is in staat om elke schake
ring op een of andere manier vast
te houden. Wordt de kleurenfilm
ontwikkeld, dan zien we een nega
tief ontstaan. Blauw is dan oran
je, groen is rood. Leggen we dit ne
gatieve kleurenbeeld op een vel pa
pier dat ook voorzien is van kleur-
gevoelige lagen, dan ontstaat weer
een positief kleurenbeeld. Dan is de
oranje hemel van het negatief weer
blauw, enz.
Bij het kleurendia gaat het iets
anders. De film wordt dan, via een
lichttechnisch en chemisch proces
„omgekeerd", ze wordt (dia) posi
tief. Bij deze techniek ontvangen
we geen afdrukje, we behouden het
stukje film dat we fotografeerden.
Dit wordt ingeraamd en we kun
nen het projecteren. Men noemt
diafilms daarom ook wel omkeer-
films. De moderne techniek stelt
ons in staat om het dia te laten
afdrukken op kleurpapier. We kun
nen van ons kleurennegatief ook
een dia laten maken.
Elk jaar ontvangen afwerkcen-
trales kleurenfilms die er uit zien
alsof ze in de kerriesaus hebben ge
legen, ze zijn saffraangeel. De oor
zaak is duidelijk: de amateurs heb
ben een geelfilter op hun toestel ge
plaatst. Omdat de kleurenfilm de
wereld precies ziet zoals het mense
lijk oog, nl. in kleuren, reageert ze
ook zo op het geelfilter. Kijkt u door
een geelfilter dan is de wereld geel.
Het geelfilter zit trouwens al in uw
film „gebouwd", zoals we al zeiden.
Nooit filters gebruiken die voor
zwartwit-films bestemd zijn.
Comp
on eren
Als u voor het eerst een kleuren
film in de camera zet, hebt u het
gevoel zoveel mogelijk kleuren te
moeten fotograferen. Bloementui
nen en felgekleurde onderwerpen
trekken u het meest. Dat is begrij
pelijk, maar niet wenselijk. Foto
grafeer in principe als met zwart-
witfilm. Let op de lichtval, gebruik
meer zijlicht dan zon-in-de-rug!
Ook onderwerpen met sobere kleu
ren kunnen een boeiende kleuren
foto geven. Een zwarte kat in de
sneeuw doet het prima, zo'n onder
werp bevat meer kleur dan u denkt!
Sneeuw is nooit helemaal wit. het
weerkaatst het blauw van de hemel.
Een paar mussen bij een modder
plas met wat dorre bladeren is
evenzo een geknipt object voor een
fijne kleurenplaat. Als u zich wat
gaat specialiseren, ontdekt u al
gauw dat heel wat ogenschijnlijk
grauwe onderwerpen een hele mas
sa fijne tinten vertonen. Een stuk
roestig metaal is niet zomaar rood
bruin, het is oranje-achtig met gele
en bruine vlammenEen bak
stenen muur vertoont een hele reeks
warme tinten.
De schors van een boom is rood
achtig, groen en grijs enz. Wie met
open oog rondloopt gaat spelen met
die kleuren. Hij maakt foto's die
opvallen door hun kleurencomposi-
tie. Een helgele vlinder op een
stuk grauw koolblad is een juweel
van een foto. Kleuren hebben dan
nog elk een bepaalde werking. Kou
de tinten als grijs en blauw heb
ben de werking dat ze van ons ..af
wijken". Een wazig blauwe horizon
bijv. Schildert u echter een
muur in uw huis lichtblauw dan
zal uw kamer ruimer lijken. War
me kleuren als rood, oranje en
geel komen op ons toe. Niet voor
niets is het gevaarsein rood.
Groen staat er als vanouds tussen
in. Kleurenfotograf en maken ge
bruik van die wetmatigheden. Ze
zorgen voor een verdeling van hun
tinten in de foto, waardoor deze
diepte krijgt. Ze zoeken bij een ver
gezicht een warmkleurig object, een
helgele of oranje bloem bijv. Nu
zien we dus: een oranje bloem vlak
vooraan, het groen van de weide
daartussen en het blauw van de he
mel daarachter. Die bloem maakt
de diepte in uw kleurenfoto, zoals
de voorgrond bij uw zwartwit plaat.
Een enkel vonkje kleur zoals die
bloem, geeft aan het hele beeld
een fleurig aanzien. Dat spreekt
dikwijls meer dan een hele kermis
kraam vol bonte poppen.
Filters
Er zijn wel degelijk filters voor
kleurenfilms. Ze zijn echter totaal
anders dan die voor zwartwit. Het
meest gebruikte filter is het kleur
loze Ultra Violetfilter. We spraken
er al over bij de filters voor zwart
wit films. Het heeft tot taak een
Door zijn aan de internatio
nale dierenbescherming gewijde
wetenschappelijk werk is de di
recteur van de dierentuin in
Frankfort, prof. dr. Grzimek,
tot ver over de grenzen van de
Westduitse Bondsrepubliek be
kend geworden. Op grote reizen,
voor vele publikaties, films, als
mede radio- en televisie-uitzen
dingen, spande de 58-jarige zoö
loog zich in voor de bestudering
en instandhouding van de die
ren op de hele ivereld. Dr.
Grzimek heeft het redacteur
schap van een nieuwe zoölogi
sche encyclopedie op zich geno
men, waarvan het eerste van de
dertien delen is verschenen. De
oplage van 20.000 van het eerste
deel is al bijna uitverkocht. Op
de dubbelfoto ziet men rechts dr.
Grzimek, links dezelfde geleerde
met de directeur van de West-
berlijnse dierentuin en in het
midden een achtjarig orang-
oetanwijfje.
Kom er ACHT-er
1. Vogel minder
2. Schoen van kapitein
3. Streep meer op mouw van kapi
tein
4. Pet van matroos
5. Stropdas van kapitein
6. Schoorsteen vafi huis
7. Hand van matroos
8. Hijskraan
HORIZONTAAL
1. vlaktemaat
3. ouderwetse vrouwenmuts in oos
telijk Nederland
10. laatstleden
12. ongeveer
14. overleg, bestuur
15. langs, over
overmaat aan Ultra Violetlicht uit
de lens te weren. Bij foto's in het
hooggebergte of aan zuidelijke
stranden is dit filter onmisbaar.
Het verlengt de belichting niet,
het ziet er uit als helder glas. Dan
is er verder het Omberfilter. Dit
kan zijn nut hebben bij opnamen
aan het strand met felle zon. De
schaduwen willen wel eens wat erg
blauw of violet uitvallen. Dit Om
berfilter maakt ze wat zachter en
warmer.
Het Pinkfilter is een lichtroze
filtertje dat wordt gebruikt om de
heiige verte wat te verhelderen.
Ook alweer een soort hoogzomer-
filter. Als de vochtigheidsgraad van
de atmosfeer sterk oploopt, wordt de
filter gebruikt. Voor één drtng moe
ten we u waarschuwen. Filters kun
nen lichtsoorten weghouden uit uw
lens. Ze kunnen echter nooit licht
maken. Als de zon na vier uur
begint te zakken, wordt het licht
warmer van tint. Dat komt omdat
de lichtstralen een steeds langere
weg door de atmosfeer moeten af
leggen om bij ons te komen. De
atmosfeer werkt als een enorm
Pinkfilter. Alle. blauwe stralen blij
ven weg. Uw kleurenfoto's zullen
laat in de middag warmer van
tint worden, naarmate u op een
later tijdstip fotografeert. U kunt
die overmaat aan oranjestraten niet
wegmaken door gebruik te maken
van een blauw filter. U kunt
wél licht maken, maar dan mid
dels een flitser. Een blauw flits-
lampje verheldert de schaduwen,
het brengt een lichtsoort die nauw
keurig overeenkomt met het zon
licht op de plaats waar dat nodig is.
Vakfotografen en gevorderde
amateurs hebben aan het strand
ook vaak een flitser bij zich om tè
blauwe schaduwen „op te hel
deren".
stookplaats
roodgekleurde
afdeling van een gymnasium
eenhoevig zoogdier
jonge mensen
riviervis
titel
uitgeput
duurzaam
uitroep
lidmaat
te kort schieten
modern logement
i. uit Ierland
deel van een uitroep
niet onderhoudend, niet leven
dig
i. eerste melk van kalfkoe
watering (in samenstelling)
i. motorschip
i. gebieder
deel van de bijbel
lengtemaat
glad
inwendig orgaan van een koe
land in Azië
meisjesnaam
-wat is dat? slot van een raad
sel
stad in België
van de
wettige
en anderen
voegwoord
luiers, zwachtels
insektendodend middel
VERTICAAL
1. uitroep
2. groente
4. nota bene
5. Europeaan
6. handvol (hooi)
7. geneesmiddel
8. groente
9. tijdelijk (afk.)
10. inhoudsmaat
11. dreef
13. vuur, vuurgloed
15. al te stoutmoedig
17. lokspijs
18. zie 11 verticaal
20. element beryllium
22. Frans schilder van het ballet
24. lidwoord
25. dergelijk
27. vlees, waarmee noot omgeven is
30. wandelhoofd in zee
32. bloem
33. ongevuld
34. sterk of gauw verslijtend
36. versterkend bijwoord
39. een ogenblik
41. noodsein
42. stad in Drente
45. niet jong meer
46. in hevige mate
47 kweken
51. weg (niet voor voetgangers)
53. brandstof
54. voorzetsel
56. toiletartikel
67. gebed
58. kade
59 halmen
60. voedsel voor koeien
62. verdriet
65. Engels bier
67. zeer vochtig
69. Chinese afstandsmaat en koper
munt
70. lengtemaat
Oplossingen onder het motto
„Kruiswoordraadsel" dienen voor
woensdag a.s. te 9 uur vm. in het
bezit te zijn van de redactie, Witte
Singel 1 te Leiden. Onder de goede
oplossingen stelten wij een eerste
prijs van f 5 en twee prijzen van
f 2.50 beschikbaar waarnaar alleen
abonnees kunnen mededingen.
OPLOSSING VAN
VORIGE OPGAVE
De eerste prijs van f5 werd toe
gekend aan mevr. M. v. Loden-
steijn-Pranger, Bej. centrum Hof-
wijck, Hazenboslaan 38 in Oegst-
geest, de twee prijzen van f 2.50 aan
de heer J. F. Keulemans, Zaanstr.
128 in Leiden en aan mej. A. A. van
SchaAk, Cronesteinkade 14 In
den.
De prijzen worden de win#
Kunt u de acht afwijkingen In de belde bovenstaande tekenlnge
vinden? De juiste oplossing vindt o elders in dit nummer.
