Superpianist Julius Katchen
overbrugt alle tegendelen
Behoefte aan ruim
15.000 bedden méér
Record aantal huizen
in het afgelopen jaar
CONCERT KUNSTKRING VOOR
Ovaties ontlokten
gul drie toegiften
Ttimram
is iglo
sinaasappelsap
uniek?
Vrijmaking huren gaat door
Reorganisatie
toneelwereld
HUIS
GESTOLEN
is met de veelgeroemde
jnerikaanse super-pianist Julius
atchen een eigenaardig geval:
een avond van dikwijls veel
kwam bij de derde toegift
heeft Katchen met Tsjai-
eerste pianoconcert reeds
staaltjes van zijn ef-
klankrijk, impulsief, ener-
spontaan spel gegeven, dit
met een verblindende,
pelende virtuositeit, dik-
t in razende tempi en
ekende donderende wer-
die hij met praohtig tou-
het instrument ontketent,
is er dan ook weer
haast even ongekende zang-
in innig-poëtische subtiliteit,
hij de toehoorder verbaast.
ois deze Katchen.
kan het met zijn opvattingen
jn of niet: hier is in ieder
en tomeloos temperamentvol
klavierheros aan het woord,
machtig veel te zeggen heeft,
al zijn de verbluffende explosies
te sterk accent op de bas-
zo overdadig, dat men er aan
bwijfelen of de snaren het nog
houden zullen. En in die geval-
gaat soms wel iets van de
klank verloren
hebben indertijd, na Tsjal-
het voorbehoud gemaakt
graag eens in een recital
teneinde een volledig in-
in zijn muzikale en stilistische
te krijgen,
dat is nu gebeurd, in stij-
climax.
vier Schubert-Impromptus le-
veelvuldig meer Beethoveniaans
zuiver Schubertiaans. En in
kon Katchen het zeker niet
dat een zekere onevenwich-
merkbaar was. Dat lag in
eerste plaats aan het jeugdwerk
Sonate op. 5 in f ld. t. zelf.
de vormgeving betreft is Brahms
nog verre van het volmaakte:
Andante espressivo" bijv. heeft
een lange adem, dat er wei
geen einde aan schijnt te ko-
Maar Katchen heeft toch zeker
speciaal in „Rückblick" aan
jonge en nog onvolgroeide
de eer bewezen, die hem in
tijd toekwam.
de pauze verklankte hij De-
„La cathedraJe engloutie"
sfeer, stemming en uitdruk-
perfect. Doch het hoog-
heeft hij gegeven in de karak
en magistrale uitbeelding
Moussorgsky's .Tableaux d'une
waarvan de latere kleur-
orkestratie van Ravel ons in
veelziidige schittering liever is.
door zijn verwant-
met Rusland Katchens
was een Russische
hij deze opeenvolging van 11-
schildëringen zo treffend-
graafwerk voor de fundatie
een nieuw te bouwen gebouw
Rome hebben arbeiders dit
en handenloze beeld ont-
waarschijnlijk een beeld
\e Griekse godin Pallas
door de Romeinen ge-
eeuw naar een
plotseling de volmaakte verstil
ling in Bach. Een totaal onver
wacht en scherp contrast, zoals
Katchen ons zoveel hevige con
trasten had voorgetoverd.
raak en plastisch getroffen, als
speelden zy zich voor het oog af.
Speciaal die schrille tegenstelling
tussen de machtige, rijke Samuel
Goldenberg en de arme, bibberende
Sdhmuyle sprak boekdelen. En „La
grande parte de Kiew", het triom
faal en ongebreideld besluitdeed
haast vergeten, dat hier „slechts"
de vleugel aan het woord was.
Kortom: het was een avond van
veel schokkende tegendelen.
Met uitbundige ovaties van een
verbijsterd gehoor als intense dank
voor de haast ongeloofwaardige, ef
fectrijke prestaties van deze vitale
wonderpianist, die het bestond om
na de overweldigende Moussorgsky
een ragfijn-teder, innig Mozartje
eerste Allegro C dur sonate te
produceren, gevolgd door het „Rondo
oapriccioso" van Mendelssohn, tech
nisch al even superieur als al het
voorgaande en toen die Bach,
waarmee hij een ieder een weldadige
wereld der stilte binnenleidde met
de Sarabande uit de tweede Engelse
suite.
Katchen: een van muziek door
stroomde duivelskunstenaar, aan wie
men het gerust kan overlaten zelfs
zulk een formidabele tegenstelling
te overbruggen.
Men zal waarachtig niet veel pia
nisten vinden, die daartoe in staat
zjjn.
H.
MichajJow krijgt
betere behandeling
De 33-jarige Joegoslavische schrij
ver Michajlo Michajlow, die in
Belgrado drieëneenhalf jaar gevan
genisstraf ondergaat wegens vijandi
ge propaganda, heeft na een honger
staking een betere behandeling ge
kregen. Hij bevindt zich nu in de
ziekenzaal van de gevangenis, om te
herstellen van zijn hongerstaking.
Michajlow was zijn actie begonnen
omdat hij alleen in een cel zonder
verwarming was opgesloten en geen
boeken kreeg en niet mocht roken,
nadat hij geweigerd had een bepaald
werk te doen.
Honderd jaar
Uilenspiegel
Het is dezer dagen een eeuw ge
leden, dat de eerste druk verscheen
van de „Legende d'Ulenspiegel" van
de Belgische schrijver Oharles de
Coster.
De filosofische en letterkundige
faculteit van de Vrije Universiteit
van Brussel heeft diit feit herdacht
met een academische zitting, waar
op enkele hoogleraren de figuur van
De Coster en zijn tijd belichtten.
Het bevat géén conserveringsmiddel
Het is pers-vers diepgevroren. Geen
bijsmaak! En nóg een wonder: negen
glazen echt sinaasappelsap uit dat klei
ne Iglo blikje! Drink 't morgen meteen.
1,35 per blikje
IN VERPLEEGTEHUIZEN
(Van onze parlementaire redactie)
Er is de afgelopén 12 maanden een
record aantal woningen in aanbouw
genomen: 128.000. Ook het aantal
gesubsideerde particuliere woningen,
dat de eerste acht maanden van dit
jaar is gebouwd is aanmerkelijk ho
ger dan in voorgaande jaren: 31.991.
In dezelfde periode van het vorige
jaar waren dat er ruim 18.000. Op
grond van die cijfers gelooft minis
ter Schut van Volkshuisvesting, dat
zijn beleid om het komende jaar
50.000 woningen in de particuliere
sector te bouwen, alle kans van sla
gen heeft.
Bij de behandeling van zijn be
groting in de Tweede Kamer zei hij
gisteren, dat de particuliere bouwwe
reld en de beleggers uitermate gun
stig op zijn plannen hebben gerea
geerd. „Men is serieus van plan om
het beleid te doen slagen", zei hy.
Hij deelde mee dat nog voor het einde
van het jaar een advies van de Raad
voor de volkshuisvesting te verwach
ten is over de bijzonderheden van de
nieuwe subsidieregeling, die op 1 jan
uari van het volgende jaar moet in
gaan. Hij voegde er aan toe. dat de
nieuwe regeling „zeker niet ongun
stiger" zal zijn dan de huidige.
Kostprijs
De huurliberalisatie is volgens de
minister een goede zaak waarmee
niet te lang moet worden gewacht.
Hy was het dan ook niet eens met
de socialist Van den Doel, die in een
motie vroeg verdere huurliberalisatie
uit te stellen, totdat de resultaten be
kend zijn van het onderzoek dat het
Centraal Bureau voor de Statistiek
instelt naar de gevolgen van de
maatregel in het noorden en het zui
den.
Subsidies
De minister voegde er aan toe, dat
voor de laagbetaalden kostprijshuren
te hoog zullen zijn. Hij dacht daar
om voor die groep aan subsidies. De
liberalen en socialisten pleiten daar
bij voor individuele subsidies, die niet
Hoge
prijzen op
Over zijn huurpolitiek zei de mi
nister, dat hij streeft naar huur op
basis van de kostprijs. Dat is de eni
ge manier om de woningbouw op
gang te houden, zei hij, waarbij kan
worden voorzien in de groei en de
vervanging van de woningvoorraad.
Daarom verklaarde hy ook voort te
willen gaan met het vrijmaken van
de huren, wat hem door de liberaal
Wiegel met kracht was aangeraden.
kunstveiling
Op de kunstveiling, die gisteren
door Van Marle en Bignell aan het
Lange Voorhout in Den Haag werd
gehouden, werden hoge prijzen ge
maakt. De leiding van de veiling had
verwacht, dat de 403 nummers van
de catalogus een totaalbedrag van
f 150.000 zouden opbrengen. Aan het
einde van de veiling bleek het re
sultaat evenwel meer dan twee ton
te zijn.
In de uitgebreide collectie bevon
den zich schilderijen, ikonen, aqua
rellen en tekeningen van oude mees
ters als Alex Adriaensen, Jan Both
en A. van der Velde, uit de roman
tische school van Bakker Korff,
Hilverdinck, Leickert en Nakken en
uit de Haagse school van Mesdag,
Weissenbruch en De Zwart.
(Van onze Utrechtse correspondent)
Het aantal bedden in verpleegtehuizen voor langdurig zieken
zal in de komende twaalf jaar moeten worden uitgebreid van
ruim 12.000 tot bijna 27.750. Hiermee zal ongeveer een miljard
gulden gemoeid zijn.
Dit is één van de conclusies in „Het verpleegtehuis in ontwikkeling", een
rapport dat is samengesteld in opdracht van de Federatie van verpleeg
inrichtingen en de Katholieke vereniging van verpleegtehuizen. Deze twee
landelijke organisaties op het gebied van de verpleegtehuizen beschouwen
het rapport als een uniek stuk werk, dat als uitgangspunt kan dienen voor
het uitstippelen van het verdere beleid.
Nederland
vergrijst snel
Het rapport wijst ondermeer uit,
dat de verpleegtehuizen op het ogen
blik ongeveer twee keer zoveel vrou
wen als mannen herbergen. Van de
vrouwen is 82% alleenstaand en
van de mannen 68%. Tweevijfde
deel van de patiënten wordt als ge
heel of gedeeltelijk reactiveerbaar
beschouwd.
Op de peildatum 31 december 1964
bleek, dat 40% van de patiënten
reeds langer dan twee jaar in een
verpleegtehuis verbleef. Volgens
de artsen hoorde echter op dat tijd
stip 25% er niet thuis. Voor
het grootste deel van hen was op
name in een verzorgingstehuis ge
wenst. Overplaatsing stuitte echter
af op gebrek aan ruimte in bejaar
denoorden.
In het rapport wordt er daarom
op gewezen dat een goed samenspel
tussen ziekenhuizen, verpleegtehui
zen en bejaardenoorden van groot
belang is.
Veroudering
Van de patiënten in de verpleeg
tehuizen was op 31 december 1964
rond 90 procent 50 jaar of ouder.
De toenemende behoefte aan bedden
in verpleegtehuizen vloeit voor een
belangrijk deel voort uit de snelle
veroudering van de Nederlandse be
volking. Geschat wordt, dat in 1980
het percentage bejaarden 11 procent
zal zijn.
Dat er twee keer zoveel vrouwen
als mannen in verpleegtehuizen zijn
opgenomen heeft drie oorzaken:
heel wat langdurig zieke man
nen worden htuis door hun vrouw
verzorgd,
de weerstand van vrouwen te
gen pyn en kwalen is groter dan
die van mannen,
bovendien is de gemiddelde le
vensduur van vrouwen langer dan die
van mannen.
afhankelijk zijn van het betrokken
huis, maar van de bewoner.
Minister Schut hoopt de huren in
het volgende voorjaar in nieuwe ge
bieden in de zuidelijke provincies
vrij te kunnen maken. Hij wacht
daarvoor nog op adviezen van de pro
vinciale besturen.
De beide moties (er was er ook
een van D'66 waarin, wordt gevraagd
woningbouwverenigingen ruime fi
nanciële mogelijkheden te geven)
maken weinig kans. Evenals in de
vaste commissie, waar ze zijn inge
diend, kregen ze daarvoor gisteren
in de voltallige Kamer te weinig
steun.
Terug van vakantie
De heer Pope keerde in de
Amerikaanse stad Atlanta terug
van een vakantie in Florida, maar
kon met geen mogelijkheid zijn
huis terugvinden. Ten einde raad
begaf hij zich naar het politie
bureau en klaagde zijn nood. De
buurman, de heer Charles Dyer,
heeft gezegd, dat hij enkele man
nen bezig heeft gezien met het
opkrikken van het huis, dat ver
volgens op een oplegger werd ge
laden en op het spitsuur werd
weggereden. De heer Dyer had
een foto van de „operatie" ge
maakt om zijn woorden te kun
nen staven. De politie zegt, dat de
vijf-kamerwoning rustte op een
cementen fundering boven een
souterrain.
Het rapport het verpleegtehuis in
ontwikkeling is gisteren verschenen
ter gelegenheid van het tienjarig be
staan van de Katholieke vereniging
van verpleegtehuizen, dat in Utrecht
wordtg evierd.
De Russische actrice Ir in a
Goebanowa, die een hoofdrol
speelt in „Oorlog en vrede", en
assistent-regisseur Tsjemado-
crov hebben gisterochtend het
Tsaar Peter-huisje in Zaandam
bekeken. Hier het paar bij de
schilderijen van de Tsaar en zijn
gemalin.
Residentie-Orkes t
speelt Bruckner
Het Residentie-Orkest concerteert
dinsdag 19 december onder leiding
van Willem van Otterloo in de Stads
gehoorzaal. Willem Noske is solist in
Mozarts Vioolconcert K. 129. Voorts
staan op het programma de ouver
ture „Die Zauberflöte van Mozart en
de Symfonie nr. 6 van Bruckner.
Expositie in
Galerie Vink
Zaterdagavond wordt in Galerie
Vink, Breestraat 119, een expositie
geopend van werken van J. Men-
singa, W. den Ouden en A. Schlüter.
Mensinga heeft dit jaar verschil
lende exposities gehad o.a. in Bratis-
lawa en onlangs op de Biennale van
Bianca Nero, Lugano. Hy heeft ook
verschillende opdrachten van het
Ryk gehad. Werk van hem hangt in
het Sted. Museum in Amsterdam en
andere musea o.a. Utrecht, Haarlem.
W. den Ouden kreeg zijn opleiding
op de Academie van Beeldende Kun
sten. Hij heeft verschillende rege
ringsopdrachten ontvangen, o.a. voor
etsen van de Deltawerken en school-
prenten. In 1967 een opdracht van
de stad Amsterdam om etsen te ma
ken genaamd: „Portret van Amster
dam". Werk van hem is aangekocht
door o.a. het Stedelijk Museum Am
sterdam, Utrecht, en het Ryk.
A. Schlüter ontving zijn opleiding
op de Academie voor Beeldende Kun
sten en in Engeland. Hij heeft veel
geëxposeerd in Amsterdam, Utrecht*
Groningen en op groepstentoonstel
lingen met de „Grafische". Werk van
Schlüter ia aangekocht door verschil
lende musea, o.a. het Stedelijk Mu
seum in Amsterdam.
De expositie wordt geopend door
Rudi Bierman, kunstschilder uit Am
sterdam.
Pen-Centrum tegen
voorstel spelling
bastaardwoorden
Het Pen-centrum voor Nederland,
waarvan meer dan 200 schrijvers en
dichters deel uitmaken, neemt een
afwijzend standpunt in ten aanzien
van de nieuwe spellingswyziging der
bastaardwoorden, voorgesteld door
de daarmee belaste Nederlands-Bel
gische commissie.
Dit standpunt dat ter kennis van
de regering is gebracht, luidt als
volgt: Het Pen-centrum is van me
ning dat een nieuwe spellingswijzi
ging der bastaardwoorden hoege
naamd niet urgent is en dat de voor
gestelde wijzigingen niet voldoen aan
elementaire eisen van logica en goe
de smaak. De doorvoering daarvan,
die enorme kosten met zich zou
meebrengen, is daardoor tevens eco
nomisch niet verantwoord, te minder
daar het hier geenszins een beperkt
aantal retouches betreft. Ook didac
tisch zijn er grote bezwaren aan
verbonden: speciaal voor het voortge
zet onderwijs levert de voorgestelde
spelling grotendeels verlies op. Ten
slotte komt zij cultureel eenvoudig
weg op verpaupering neer. De be
zwaren die tot deze conclusie hebben
geleid, zijn in een brief aan de mi
nister van Onderwijs en Wetenschap
pen nader uiteengezet.
De Raad van directeuren van de
Vereniging van Nederlandse Toneel
gezelschappen (VNT) heeft met gro
te voldoening geconstateerd, dat mi
nister dr. M. A. M. Klompé van Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk er mee instemt, dat by wyze
van proef de eerste fase van het plan
voor de reorganisatie van het toneel-
bestel wordt uitgevoerd.
Deze fase betreft het seizoen 1968-
1969. De Raad van directeuren van
toneelgezelschappen heeft zich op
verzoek van de VNT gebogen over
i het antwoord, dat minister Klompé
aan het rapport wydde. De bespre
kingen over het reorganisatierapport
van de VNT zyn binnen de VNT nog
niet afgesloten. Het interne overleg
zal in ae tweede helft van januari
worden beëindigd.
In het gezamenlijk overleg dient
men zich met name te berad enop de
begrotingen voor het seizoen 1968-
1969, per gezelschap gespecificeerd,
en met betrekking tot het realiseren
van de al dan niet aangevulde speel
lijst, die een onderdeel is van het re-
organisatierapport.
