^^^ende van Yidocq
deed uitmuntend' werk
Het schandaal van de
Koloniale Bataljons
MiraHEïfiEfiJB
PARIJS IS
AAN HET
VER
ANDEREN
ZATERDAG 2 DECEMBER 1967
L.D.EXTR;
jy APO LEON zwaaide de scepter in Frankrijk en had
grote delen van Europa onder zijn gezag gebracht.
De Franse koloniën lagen echter buiten zijn machtsgebied.
Toch waren er in het Franse leger enige Koloniale Batal
jonsVidocq heeft onthuldhoe zij geformeerd en in
stand gehouden werden.
De Parijzenaars waren verontwaardigd, omdat Vidocq vrij
wel uitsluitend zware jongens aanstelde bij zijn „Brigade
de Süreté. Om aan de kwaadsprekerij en het wantrouwen een
einde te makenvaardigde hij zijn vermaarde handschoenen
dienstorderuit.
De gevangenissen zaten op een
goed moment zo vol, dat de autori
teiten op middelen gingen zinnen
om de gedetineerden elders onder
te brengen. De oplossing werd ge
vonden: Inlijving in de Koloniale
Bataljons. De politie had de
bevoegdheid om de zogenaamde
„onverbeterlijken" voor onbepaalde
tijd gevangen te houden. Welnu,
men deelde deze „onverbeterlijken"
mede, dat ztf terstond vrij zouden
zijn, als zij dienst namen in de Ko
loniale Bataljons. De delinquenten
dachten, dat zij zich op eigen gele
genheid naar hun militaire bestem
ming zouden mogen begeven, maar
zij vergisten zich deerlijk. De gen
darmes namen hen onder hun hoe
de en transporteerden de „vrijwilli
gers" onder zware bewaking naar
him bestemming.
Vergeefse protesten
Toen dit in de gevangenissen be
kend werd, daalde het enthousias
me voor dienstneming zienderogen.
Dit was aanleiding voor de autori
teiten om het gevangenispersoneel
op te dragen erbij de delinquenten
op aan te dringen zich te melden
voor de Koloniale Bataljons en de
mannen, die weigerden, te „overre
den" door hen slecht te behandelen.
In sommige gevangenissen „over-
reedde" men aldus zelfs de invali
den. Manken, gebochelden en grijs
aards werden op transport gesteld
naar hun „militaire" bestemming.
Alle protesten waren vergeefs. Zij
bleven soldaten tegen wii en dank.
Zij werden gelegerd op de voor de
Franse kust in de Atlantische Oce
aan gelegen eilandjes Té en Oléron,
waar de officieren die behoorden
tot de ruwste figuren in het Franse
leger hen als slaven behandel
den.
Afvalputten
Die Koloniale Bataljons werden
de afvalputten van het Franse le
ger. De meeste officieren van die
eenheden hadden zich door slecht
gedrag onderscheiden en waren
veeleer geschikt om de knuppel
van een boevenbewaker te hanteren
dan een officiersdegen te dragen.
Behalve gevangenisklanten had men
bij die bataljons echter ook tal van
fatsoenlijke burgers ingedeeld. Zij
waren de slachtoffers van Fouché
en andere politiedespoten. Bejaar
de royalisten generaals, kolonels,
magistraten en priesters maak
ten als gemeen soldaat deel uit van
die bataljons. Zij waren onderwor
pen aan dezelfde harde discipline
als de gevangenisboeven!
Om inlijving bij de Koloniale Ba
taljons te ontgaan, bood een aantal,
voornamelijk jonge, misdadigers
aan, als verklikkers voor de politie
te gaan werken. Een hunner was
Coco-Lacour, een „dief van allure",
die later een politieman-in-vaste-
dienst van betekenis werd.
Vidocq ivas streng
Doch keren wij terug tot Jules
Vidocq. Ook hij had om te voor
komen, dat hij na zijn zoveelste
ontsnapping opnieuw in de kraag
gevat zou worden de politie zijn
diensten als verklikker aangeboden.
Zij werden aanvaard. Geleidelijk
steeg hij in de achting van zijn su
périeuren. HU kende de onderwe
reld en de bevolking van bagno en
gevangenis als weinigen. Hij wist
ook, dat men dieven het beste kan
vangen met dieven. Wat meer zegt,
hjj kwam voor dit alles steeds open
lijk uit.
Toen hy enige jaren na Napo-
lons val algehele rehabilitatie had
verkregen en benoemd was tot chef
van de .Brigade de Süreté" der Pa-
rijse politie, koos hij als agenten
vrijwel uitsluitend min of meer
zware jongens, die hun straftijd
hadden uitgezeten of ontsnapt wa
ren uit een gevangenis of bagno.
Deze agenten kregen een vast sala
ris. Zij wisten, dat hun chef Vidocq
bijzonder streng was en dat zij, als
zij zouden terugvallen in de mis
daad, onherroepelijk hun vrijheid
opnieuw zouden verliezen. Dit was
te minder een aangenaam vooruit
zicht, omdat zij bij terugkeer zeker
konden zijn van een slecht onthaal
in de gevangenis. Politiespionnen
zijn immers weinig gewaardeerde
figuren in de onderwereld.
Geen moraal meer
De Parijzenaars waren weinig
gesticht over Vidocq en zijn hel
pers. Zij noemden de „Brigade
de Süreté" openlijk de „Bende
van Vidocq". Men strooide de
wildste verhalen over die „ben
de" en over Vidocq rond. Men
luisterde ook gretig naar die ver
halen. Men zei, dat de politie de
burgers bestal. Mag men een fi.
guur als Vidocq toestaan, zó zijn
medewerkers te kiezen?, vroeg
men. Legt men het leven en het
geld der burgers in handen van
een schavuit? In wat voor tijd
leven we toch! Er is geen mo
raal meer, zelfs niet bij de po
litie!
De Justitie was evenmin als de
Parijzenaars erg gesteld op de
„Bende van Vidocq". Echter niet
(zo vertelt Vidocq), omdat Vidocq
Claude-Antoine Regnier,
hertog van Massa-Carrara, op
perrechter en minister van Jus
titie onder Napoleon I. Deze
autoriteit wist heel goed wie en
hoe Vidocq was. Hij achtte hem
echter, toen hij ouder werd, een
zeer bruikbaar politieman.
en zijn mannen in de gevangenis
hadden gezeten, maar omdat de
prefect uit ondervinding wist, dat
hij veel meer dan op andere instan
ties kon rekenen op de .Bende van
Vidocq. als het gold diefstallen
Bernard Noël
als Vidocq
in Frans
tv-spel
van
Georges
Neveux
op te helderen en dieven te arreste
ren. Toen men merkte, dat het niet
mogelijk was, Vidocq terug te stu
ren naar het bagno, zocht men an
dere middelen om hem onmogelijk
te maken. Men deed aanvallen op
zijn agenten. Was ergens een dief
straat. Zelfs de behendigste gauw
dief moet immers blote handen
hebben om goed te kunnen „wer
ken".
Vidocq liet zjjn brigade aantre
den en sprak de mannen aldus toe:
„Mjjne heren, men weigert in Uw
Hen, die ik Intelligent vond, nam ik
aan.
Zwakheden
Om de discipline in de brigade te
handhaven, waren een ijzeren wil
en vastbeslotenheid nodig. Eén ding
U|a« VI r r Mf Ui f fif
Bij het Louvre
placht Vidocq quasi
in gedachten ver
zonken, vaak zelf te
surveilleren.
of een zakkenroller aan het werk
geweest, dan werden er onmiddel
lijk rapporten geschreven, waarin
een agent van Vidocq als de ver
moedelijke dader werd genoemd.
Er verdween in Parijs geen kat of
men zei, dat Vidocqs bendeleden
het dier verdonkeremaand hadden!
Dienstorder
Ten slotte ging de vele kritiek Vi
docq danig vervelen en daarom be
sloot hij er een eind aan te maken.
Ik kon onthulde hij op de hem
eigen manier mijn agenten de
handen niet afhakken, want die
hadden zij nodig om hun werk goed
te doen. Om iedereen gerust te stel
len en te verzoenen gelastte ik mijn
mannen voortaan buitenshuis
steeds hertslederen handschoenen
te dragen. Wie ik zou tegenkomen
zonder handschoenen, zou onmid
dellijk ontslag krijgen. Deze maat
regel maakte het onmogelijk om
mijn mannen te verwijten, dat zij
„werkten" (lees: zakkenrolden) op
staat vast. Zodra zij in de brlgj
waren opgenomen, beterden zij I
leven, zij het veelal slechts op
punt. Zij stalen dan niet meer. J
zwakheden werden zij
slechts zelden de baas. Die
heden waren wijn, vrouwen I
vooral gokzucht. Ik probeerde
om hun speel- en genotzucht bin]
de perken te houden, maar zü 1
den steeds weer wegen en middE
om hun lusten bot te vieren. Bk
jongens waren zij dus allesbeh{|
Kleine vergrijpen vergaf Ik
aldus Vidocq. Zjj wisten bovend
dat zij allen scherp in het oog
den gehouden door speciale ag'
mei
ten of verklikkers, die voor mij I m
soonlijk werkten en die mij op^1
hoogte hielden van het doen envar
is r
ten van de mannen van mijn bri, rr
van
de. Onbemerkt konden zij niet s 0f
:en
digen en dus ook niet ongesti^
Neen, lieverdjes waren zij niet, n
al met al hebben zij uitmun
werk gedaan voor de veiligheidor
Parijzenaars.
eerlijkheid te geloven. Welnu, om
te bewijzen, dat de ongelovigen on
gelijk hebben, overwoog ik, dat
in welk geval ook geen middel
doeltreffender is dan het lichaams
deel, waarmede een misdrijf be
gaan wordt, onbruikbaar te maken.
In Uw geval, mijne heren, is dat de
hand. Ik weet, dat Gij Uw handen
niet zult misbruiken, maar om ie
dere grond aan verdachtmaking te
ontnemen, eis ik van U, dat Gij U
voortaan op straat niet meer zon
der handschoenen zult vertonen".
Ik moet hieraan toevoegen (aldus
vertelde Vidocq verder), dat ik dit
handschoenenbevel niet uitvaardig
de op grond van de gedragingen
van mijn agenten. Zolang zij be
hoorden tot de brigade, hebben zij
zich steeds behoorlijk gedragen. Na
de brigade verlaten te hebben, zijn
sommigen hunner teruggevallen in
de misdaad. Ik merk hierbij op, dat
ik mijn meeste agenten vroeger
zelf weieens had gearresteerd. Na
hun (voorlopige invrijheidstel
ling verzochten velen mij bij de bri
gade in dienst te mogen komen.
Eerst waren het de capes
der politiemannen. Nu zijn
het de winkelstalletjes en
terrasjes in de overdekte
winkelgalerijen. Parijs ver
andert en zal nooit meer
worden zoals het was.
Enige maanden geleden werd van
hogerhand bekend gemaakt, dat
met ingang van net volgende jaar
de politieagenten hun stereotype
capes zullen moeten missen.
frappante kledingstuk zal wo^iet
vervangen door een soort jasj6kur
Later werd meegedeeld daPnn
stalletjes in de overdekte
galerijen in de Rue de Rivoli
len moeten verdwijnen. Aar
stalletjes worden onder meer j>
ken en souveniers verkocht, m
zo besliste hogerhand, dit in
voortaan in de winkel zelf
ren. [en
Eenzelfde maatregel dreigtct c
worden genomen tegen de tei§:
jes, welke de Rue de Rivoli
markant aangezicht geven. bet
Voor deze maatregelen heeftjem
Franse regering teruggegrepen* t
een wet uit 1801, die het verkflvcl 1
van waren op het trottoir verb
om meer ruimte over te laten
de voetgangers.
Het dagblad Paris-Presse heel
geopperd, dat de maatregel
eens zou kunnen worden uitgeb
tot de Rue de Castiglione, P°uw
du Palais Royal en de Placeïho'
Vogues. De prefectuur heeft et v
middels echter verzekerd, dat jopl.
alleen om de Rue de Rivoli aam
cht
