Duizend gulden
Super-blikopener
voor brandkasten
LEONIDEN: wellicht een
grandioos hemels kijkspel
Senaat
voorlezen
•mwm,
Oók nog 'n voorschot
op uw girorekening?
krediet
Algemene Bank Nederland
NIEUWE UITGAVEN
In de nacht van 16
op 17 november
{estaiiten
an komeet
pm
Zweedse
delegatie
bezoekt
Portugal
MATRASSEN
LEDIKANTEN
Ja! Op een rente-girorekening
nü31/2%rente en... tot
(Van een onzer redacteuren).
Misschien zal in de nacht van donderdag 16 op vrijdag 17
ovember een imposant hemels kijkspel te bewonderen zijn: de
sterren-regen" die naar het sterrenbeeld Leeuw de naam Leo-
iden heeft gekregen.
Niet ten onrechte begint dit verhaal met het woord „mis-
[hien". Wy beloven U niets, maar de kans bestaat, dat die
lacht de „sterren" uit de lucht schijnen te vallen met een
equentie van wellicht zelfs honderden per minuut.
Wanneer U dan ook nog weet, dat U bij iedere vallende ster
en wens kunt doen die volgens het bijgeloof geheid in vervul
ing gaat, dan mag U zich eigenlijk deze kans niet laten ontgaan.
11 zou maar één procent van een wensen-regen werkelijkheid
[orden
Afgezien daarvan overigens: het eventuele schouwspel is
oeiend genoeg om er een uurtje nachtrust aan op te offeren.
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1967
LEIDSCH DAGBLAD
uit in e en jaar dat men het verwacht
te, om eerste 33, 66 of 99 jaar later
weer terug te keren. Hier spreekt de
invloed van de reuze-planeten edn
woordje mee. Het is mogelijk dat die
invloed van de reuzen-planeten een
culair schouwspel nadat vorig jaar
een heel kort voorproefje daarvan te
genieten is geweest.
Vermoedelijk maakt men kort na
middernacht de beste kans iets van
de befaamde Leoniden te zien. Jam
mer is, dat de maan dan juist vol is,
zodat vele zwakke lichtsporen verlo
ren zullen gaan in de heldere nacht
hemel, waardoor het hemelse kijk
spel wel iets van zijn glorie zal in
boeten. Niettemin is het schouwspel
het kjjken waard wanneer het zich
inderdaad zou voordoen.
Wat over het algemeen vallende
trren worden genoemd zijn hele-
la! geen sterren. Het zijn meestal
„i el kleine materiedeeltjes, ongeveer
"groot als een kleine zandkorrel,
idoor de ruimte voortrazen met
telheden van tientallen of zelfs hon-
ird kilometer per seconde. Wanneer
de aarse atmosfeer treffen ver-
randen zij door de grote wrijvings-
itte. Daarbij laten zij op ongeveer
tnderd kilometer hoogte een spoor
in lichtende stukgeslagen luchtdeel-
)es achter.
Talloze van dergelijke deeltjes
larven ogenschijnlijk zonder sy-
eem door de ruimte en „vallende
srren" kunnen derhalve ieder ogen-
3398 !k verschijnen.
Er zijn echter ook groepen van die
■feitjes die vrü nauwkeurig bekende
om de zon beschrijven. Men
«ft deze zwermen in relatie kun-
1 inbrengen met kometen, die ook in
met liptische banen om de zon wentelen.
Kometen zijn waarschijnlijk min of
leer los samenhangende brokjes ma
le, samengekit door verschillende
Horten tot ijs afgekoelde gassen. Hun
nvang is niet groot, maar hun aan-
Vermoedelijk dwalen zij in
ele miljoenen of zelfs miljarden door
os zonnestelsel. Slechts wanneer zij
ede buurt van de zon komen, onder
Kivloed van de zonnewarmte een deel
in het ijs tot gas ontdooit en zich
m staart vormt, die evenals de ko-
f gaat oplichten, kan een ko-
«et worden waargenomen. Van ver-
Ie kometen is de baan bekend,
jj S N hun periodieke herverschij-
;l(f! kan worden voorspeld. De om-
«ptijden van de kometen kunnen
Ier sterk variëren.
Hoofdzwerm
Men heeft uit vele aanwijzingen
"nnen opmaken dat in banen van
ometen, die frequent in de buurt van
zon komen, waarschijnlijk als ge-
c'g van de geleidelijke ontbinding
Weriedeeltjes voorkomen. Deze
zijn meestal over de gehele
gerekte elliptische komeetbaan
doch veelal vindt men in
i ook een sterkere concentra-
waar veel van dat komeet-afval
opgehoopt.
Nauwkeurig is niet te voorspellen,
wanneer de aarde door de hoofd
zwerm trekt, doordat de reuze-plane
ten Jupiter, Saturnus en Uranus voor
wijzigingen in de baan kunnen zorgen
zo zelfs dat de aarde af en toe de
hoofdzwerm mist.
Er is echter een goede kans, dat
de aarde in de nacht van 16 op 17
november a.s. door deze hoofdzwerm
heen trekt waardoor wij (Bij ontbrè-
ken van bewolking) een zondvloed
ADVERTENTIE
PELIKAANSTRAAT 25
KOREV AARSTRAAT 17
Een schets van de hanen van
de aarde tot en met Uranus en de
haan van de Leoniden. Eerstge
noemde hanen zijn getekend als
liggen zij in een plat vlak. In wer
kelijkheid maken zij kleine hoe
ken met elkaar. Vanzelfsprekend
zijn deze planeet- en Leoniden-
hanen niet de dichte vlakken zo
als in de tekening, doch dit is voor
de duidelijkheid zo aangegeven.
van vallende sterren zullen kunnen
waarnemen.
Deze stroom vallende sterren heet
de Leoniden naar het sterrenbeeld
van waaruit de lichtsporen schijnen
te komen. Dat isechter maar schijn
baar. De lichtsporen zijn alle even
wijdig, allemaal in de richting vanhet
zeer ver verwijderde sterrenbeeld
Leeuw. Dat tij naar alle richtingen
uit een centraal punt lijken te schie
ten is ene pespectivisch gezichtsbe
drog, evenaijls het aan de horizon
schijnbaar naar elkaar toelopen van
evenwijdige rijen bomen.
In ver verleden
bekend
Het meest bekend uit de geschre
ven historie was de Leoniden-sterren-
regen in november 1833, toen naar
schatting 5000 vallende sterren per
uur werden waargenomen. Een heel
klein groepje waarnemers zag vorig
jaar in het noorden van Amerika tij
dens het passeren van de Leoniden-
baan gedurende zeer korte tijd een
sterrenregen van maar liefst 30 per
seconde. Er is echter reden om aan
te nemen, dat dit toch nog niet de
hoofdmacht van de meteorieten-
zwerm wast< maar dat die hoofd
macht dit jaar gepasseerd wordt.
Nogmaals echter: er zijn zovele on
zekere factoren in het spel, dat niets
met zekerheid voorspeld kan worden.
De Leoniden-sterrenregen is uit oude
kronieken terug te vinden tot in het
jaar 934. Vrijwel altijd is een opval
lend fraaie sterrenregen bij het krui
sen van de Leonidenbaan een veel
voud van 33 jaren na de vorige,
maar er waren ook wel eens afwij
kingen van één of twee jaar, en dik
wijls ook bleef het hemelverschijnsel
(Van onze parlementaire redactie)
De eerste-kamerleden willen hun
redevoeringen blijven voorlezen. Een
voorstel van de anti-revolutionair Al-
gra om in het nieuwe reglement van
orde, dat gisteren is aangenomen,
beperkt voorleesverbod op te nemen,
kreeg geen schijn van kans. Het stuit
te op zoveel verzet namelijk op
dat van KVP, PvdA, PSP, VVD en
CHU dat de heer Algra het weer
introk.
Het was de bedoeling van de heer
Algra om via "een zwak amendement
met een pedagogische strekking" (hij
vroeg alleen toespraken als regel niet
voor te lezen) de debatten in de Se
naat levendiger en minder vervelend
en vermoeiend te maken. Vrijwel de
hele Senaat keerde zich ertegen. Men
noemde het reglement van orde "niet
het aangewezen stuk om pedagogie
te bedrijven" en vond invoering van
een voorleesverbod al was het nog
zo zwak een onaanvaardbare be
perking van de vrijheid van de leden.
Ook in de Tweede Kamer, die vo
rig jaar een nieuw reglement van or
de kreeg, is destijds een voorstel om
een voorleesverbod in te voeren, ver
worpen.
Tot voorzitter
Een amendement van de PSP-er
Van Wijk haalde het evenmin. Hij
vroeg de verplichting voor sprekers te
schrappen om zich tot de voorzitter te
wenden. In de meeste Europese par
lementen richten de sprekers zich di
rect tot de afgevaardigden of tot de
minister, zo betoogde hij, en dat is
logisch. De Eerste Kamer was het er
niet mee eens. De heer Algra vond
het zelfs een poging om de klok eeu
wen terug te draaien. In de tijd van
de Bataafse Republiek, zei hij, richt
ten de afgevaardigden zich recht
streeks tot hun collega's met de aan
hef: "Bataven!". Hij zag geen voor
delen in het voorstel. Vooral in ru
moerige vergaderingen, als er scher
pe aanvallen op politieke tegenstan
ders of bewindslieden worden gedaan,
is het beter dat men zich wendt tot
de voorzitter. „Dat maakt de kritiek
veel minder persoonlijk". De KVP-er
Thurlings bracht nog in het midden
dat er "iets stijlvols" verloren zou
gaan, terwijl er niets zou worden ge
wonnen.
Het voorstel werd met handopste
ken verworpen. Alleen de beide PSP-
ers steunden het.
V eranderingen
Het nieuwe reglement werd zodoen
de zonder belangrijke veranderingen
aanvaard. De belangrijkste verande
ringen, die het reglement teweeg
brengt, zijn:
1) De begrotingen worden voortaan
Ln commissies, gegroepeerd naar de
partementen, voorbereid. Tot nog toe
gebeurde dat deels in de afdelingen,
deel schriftelijk.
2) Er wordt een college van senio
ren (fractievoorzitters) ingevoerd,
dat betrokken wordt bij de leiding
van de Kamer. Het college zal geen
stemrecht hebben. Adviseert het
evenwel eenstemmig, dan moet de
voorzitter het advies opvolgen.
3) Er zullen twee plaatsvervangen
de voorzitters worden gekozen.
Na tuurgebietlen
Voor het overige heeft de Eerste
Kamer gistermiddag de natuurbe
schermingswet aangenomen met 55
tegen 8 stemmen. De wet maakt het
mogelijk, dat belangrijke natuurge
bieden en zeldzame planten en dieren
wofden beschermd. De minister van
Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk Werk kan bij de wet natuurmo
numenten aanwijzen, waardoor een
beheer mogelijk wordt, dat op het
natuurbehoud van de betrokken ter
reinen is gericht.
Ondanks het feit dat de Beheer-
schapscommissie van de Verenigde
Naties enkele dagen gelden een re
solutie aannam, waarin Portugal
werd veroordeeld omdat het wei
gert onafhankelijkheid te verlenen
aan zijn Afrikaanse gebieden, be
zoekt momenteel een Zweedse han
delsdelegatie Portugal.
Doel van het bezoek is het onderzoe
ken van de uitbreidingsmogelijkhe
den voor Zweedse industrieën en de
export naar dit land. Bij de stem
ming in de Verenigde Naties kreeg
dezer dagen een boycot-resolutie 80
stemmen voor, 8 tegen en 15 ont
houdingen. Zweden hoorde bij de
laatste groep, ondanks het feit dat
men in vroegere officiële uitlatin
gen het regime Salazar heeft be
kritiseerd van regeringswege.
In het raam van de EVA, waarvan
beide landen lid zijn, is de Zweedse
industrie nu bezig zijn investeringen
in Portugal uit te breiden. Voorna
melijk richt men hier zijn aan
dacht op de staalindustrie, maar
ook op confectiegebied heeft Zwe
den grote interesse in samenwer
king met Portugal.
De Zweedse pers oefent scherpe kri
tiek uit op de tweeslachtige hou
ding van de regering.
ADVERTENTIE
Grote keuze - Lage prijzen.
HAARLEMMERSTRAAT 111
ADVERTENTIE
Onze kantoren lichten u graag verder in.
Thermische brandstaaf: machtig
wapen in handen onderwereld
De onderwereld heeft sinds kort
een machtig wapen in handen: de
thermische brandstaaf. Inbrekers
kunnen er even gemakkelijk een
kluis mee doorsnijden als boter met
een warm mes. In Nederland zijn al
le politieposten gewaarschuwd, na
dat er 80 van deze staven zijn ont
vreemd uit het bedrijf van de Rotter
damse fabriek Christiaanse, die ze
drie jaar geleden op de markt bracht.
Zeer vermoedelijk is zo'n apparaat,
dat slechts 260 gulden kost, het afge
lopen weekeinde gebruikt tijdens de
roof in Londen. Inbrekers haalden
tien miljoen gulden uit de kluis van
het hoofdkantoor van de Engelse
verbruikscoöperatie, nadat een 60 cm
dikke deur was geforceerd. Hoewel
gangsters ln Engeland al eerder klui
zen en brandkasten met dit apparaat
openden, is de Nederlandse onder
wereld nog niet in de aanval gegaan.
De politie houdt er echter sterk reke
ning mee, dat dit binnenkort ge-
Voor de bouw
De thermische brandstaaf werd in
Duitsland voor de bouwwereld ont
wikkeld. De heer W. Christiaanse, di
recteur van het gelijknamige aanne-
mersbadrij f in Rotterdambegon
ongeveer drie jaar geleden de pro-
duktievan een verbeterde brand
staaf. Sindsdien heeft hij er tiendui
zenden van op de markt gebracht.
Vooral de Amerikaanse en Engelse
aannemers hadden veel belangstel
ling voor het apparaat, waarmee men
gemakkelijk gaten in zware beton
constructies en stalen platen kan bo
ren. De allernieuwste brandstaaf, die
binnenkort uitkomt, gaat in 1 min.
10 sec. door een 40 om dikke muur.
Spionage
Spionage-boeken behoeven nauwe
lijks een aanbeveling: groot is het
aantal liefhebbers van deze lectuur,
die vaak verrassend en bijna altijd
opwindend lis. In de serie „Kramers
pockets van formaat" van de Haag
se uitgever W. van Hoeve versche
nen:
George Blake, door E. H. Cookrid-
ge. De schrijver, zelf voormalig ge
heim agent, kende Blake lange tijd
persoonlijk. Waarom ging Blake,
eens leider in het Nederlands ver
zet tegen de Duitsers en vervolgens
bij de inlichtingendienst van de En
gelse marine, n a zijn gevangenne
ming in Korea voor de Russen wer
ken toen hij vertrouwd expert voor
Russische zaken van de Engelse ge
heime dienst was geworden? Cook-
ridge geeft een interessante analyse,
die de moeite van het lezen waard
In dezelfde serie, eveneens bij W.
van Hoeve, verscheen Spion contra
spionnen, door A. W. Sansom, hoofd
van de Engelse veiligheidsdienst in
Cairo, die belangwekkende bijzon
derheden van zijn ervaringen onthult
zoals de vangst van Rommels mees
terspion Eppler. Een boeiend boek,
dat niet alleen Sansoms gevaarlijke
avonturen beschrijft, maar ook de
politieke en militaire situatie, waar
mee de schrijver te maken had, op
knappe wijze ontleedt.
Was Zwitserland in de Tweede
wereldoorlog werkelijk neutraal?
Die vraag wordt opgeworpen in De
oorlog werd gewonnen in Zwitser
land. van de hand van Pierre Accoce
en Pierre Quet, uiitg. A. W. Bruna,
Utrecht. Onder de codenaam „Lucy"
verkreeg een zekere Rudolf Roess-
ler in Zwitserland buitengewoon snel
inlichtingen van het Duitse opperbe
vel in Berlijn, die even snel werden
doorgegeven naar Zwitserse belang
stellenden en naar Moskou. Een
sensationeel boek. dat de felle strijd
tussen de spionagediensten op Zw
sers grondgebied in een onthullend'
licht plaatst.
Eveneens een Bruna-boek Is Noël
Behn's De infiltranten, een verta
ling van „The Kremlin letter," dat
in Amerika terecht opgang heeft ge
maakt als een van de origineelste
spionage-itihrillers van de laatste ja
ren. Hier dus geen feiten, maar een
geromantiseerd verhaal over zes
Amerikaanse spionnen, die zich in
Moskou vestigen om een c ompro-
mitterende brief uit handen van een
topfunctionaris van het Kremlin te
krijgen. Knap geschreven, vol span
ning en harde taferelen, die de 'wer
kelijkheid overtreffen.
Modern medisch advies, door dr.
O. M. de Vaal. Uitg.: Wetenschap
pelijke Uitgeverij, Amsterdam.
Als je begrijpt wat ik bedoel, door
Marten Toonder. Uitg.: De Bezige
Bij, Amsterdam.
De Borgerlyke Tafel, door S.
Blankaart. 2e druk. Uitg.: Hollan-
dia, Baarn.
De
De dochter, door Top Naeff. 5e
druk. Salamanders. Uitg.: Em. Que-
rido, Amsterdam.
En altijd zal het zomer zijn, door
H. F. Rey. Uitg.: A. J. Luitingh,
Laren,
De politie die om geen
honden wakker te maken aanvan
kelijk had gezwegen over de vinding,
kwam in staat van alarm, toen inbre
kers in de nacht van vrijdag 27 op za
terdag 26 oktober 80 thermische
brandstoven ontvreemden uit het be
drijf van de heer W. Christiaanse in
Rotterdam. Ook in Hilversum wer
den elf van deze staven gestolen. Al
le posten in Nederland werden nog
dezelfde dag gewaarschuwd. Daarbij
werd men verzocht onmiddellijk mel
ding te maken van sporen die zouden
kunnen wijzen op het gebruik van
dergelijke brandstoven bij een kluis-
inbraak.
Demonstratie
Anderhalf jaar geleden had de po
litie reeds een bezoek gebracht aan
de heer Christiaanse, die toen een
demonstratie moest geven. De rijks
ambtenaren stonden versteld van de
resultaten. Het apparaat dat een hit
te ontwikkelt van 2500 graden Celsius,
deed beton en graniet smelten als
sneeuw voor de zon. „Zet mij voor
welke bank dan ook neer, en binnen
een half uur zit ik in de kluis", zegt
de heer Christiaanse, die nu ver
plicht is de namen van de kopers te
registreren. Tot dusver is het in Ne
derland nog goed gegaan. De Rot
terdamse fabrikant is er evenwel van
overtuigd dat de thermische brand
staaf het wapen is geweest, waarmee
de inbrekers het Londense kantoor
hebben aangevallen. „Ik heb nog
nooit eerder gehoord dat ze een kluis
met een 60 cm dikke stalen deur heb
ben opengemaakt. Met zo'n staaf
heeft het ongeveer 50 sec. geduurd.
Hij gaat door het staal als door wa
ter"
Waardeloos
Volgens de directeur van de Alge
mene Bank Nederland in Groningen
mr. H. Minerhout zou de firma Lips
druk bezig zijn stalen platen te ont
wikkelen, die een temperatuur van
2500 graden kunnen doorstaan. Tevens
Zo zag de brandkast in Londen
er uit na de behandeling door de
inbrekers deze week. Dertig cen
timeter dik was de deur. Ze sne
den er doorheen als koek met een
thermische brandstaaf.
had hij gehoord dat men ln Engeland
beton tracht te construeren dat een
aanmerkelijk hogere smelt graad
heeft dan het beton, waarvan nu de
bruggen en viaducten en de kluizen
worden gemaakt. Voor hem stond
één ding vast: alle oude kluizen zijn
waardeloos geworden. Het is nu een
spel van kat en muis.
De inbreker behoeft op het ogen
blik beslist geen vakman te zijn om
zich geluidloos een weg te branden
naar het hart van de bank. Zonder
lawaai, trillingen of stof boort hij in
de kortst mogelijke tijd een gat van
3 cm doorsnede in de massieve
wand, die vroeger onneembaar leek,
en er worden telkens nieuwere re
cords gevestigd. Aanvankelijk had
men ruim 3 min. nodig om door een
halve meter dikke wand heen te ko
men. Later smolt de thermische
brandstaaf in ongeveer 2 min. een
opening in een muur van 40 cm dikte.
Het nieuwste record is 1 min. en 10
sec.
Holle buis
De brandstaaf bestaat uit een holle
buis, waarin zich elf metaaldraden
bevinden. Aan de ene kant wordt de
staaf verbit en aan de andere zijde
voert men zuurstof onder een druk
van 6 atmosfeer aan. Bij de verbran
ding van de metaaldraden komt er
zoveel hitte vrij, dat graniet, beton en
staal smelten als een ijsje op een zo
merse dag. Er ontstaat wel rook,
maar die is niet giftig. Bij het boren
van een gat ln een muur van een hal
ve meter, wordt twee meter staaf ge
bruikt. Die is echter gemakkelijk
door de Inbrekers mee te nemen, om
dat men ze zonder te breken dubbel
kan vouwen.
Intussen wacht de Nederlandse po
litie gespannen af waar de eerste slag
valt.
