Kruiswoordraadsel
graferen is
spelen
met licht
1
1
Kom er ACHT-er
GEKLEURDE
GLAASJES
ALS FILTER
Telefoon
om mee te
nemen
ZATERDAG 11 NOVEMBER 19 61 LX) .EXTRA
Ook een camera heeft wel
eens een glaasje op. Des
ondanks blijft de camera
nuchter. Vaak ziet het toestel
de wereld nog veel beter. Al
lemaal hebben we wel eens
gehoord van een filter. In ne
gen van de tien gevallen gaat
het dan om het geelfilter.
Vraag de foto-amateur waar
voor dat filter dient, dan zegt
hij: „Voor de wolken". In
principe heeft hij gelijk. Een
filter kan de weergave van
de hemel met wolken verbe
teren. Een filter doet meer.
We zullen u hieronder iets
vertellen over zijn werking.
Alles wat we hier bespreken geldt
alleen voor zwartwit films. Filters
voor kleurenfilm bestaan wel, maar
die behandelen we later in een
apart hoofdstuk. De filters bespro-
afdruk. Het gevolg is te begrijpen:
de afdruk vertoont op die plaats
vaak een lichte plek. De laatste ja
ren heeft men daaraan veel ge
dokterd. De kleurenweergave (in
grijstinten!) werd verbeterd. Toch
blijft het blauw vaak te licht op
de foto. Vooral bij zonnig weer is
het goed merkbaar. De blauwe
lucht komt er op uw kiekje uit te
zien als een kaal, wit vlak. Gerou
tineerde amateurs spreken van „een
blikken lucht". Ook het menselijk
oog kan er last van hebben. In dat
geval zetten we een zonnebril op.
Opeens is de hemel aangenamer om
te zien. Ook de wolken komen, als
we door een zonnebril kijken, beter
uit. Datzelfde gebeurt als we de ca
mera een zonnebril opzetten. Een
geelfilter onderdrukt het blauw. Dat
is gemakkelijk te zien als we het
filter eens tegen het oog houden en
naar de lucht kyken. Opeens is de
hemel anders.
Wat is er aan de hand? Wel. de
hemel die zo'n overvloed van blauw
licht naar ons toestraalt, wordt
door het gele filter van een goed
stuk van dat blauwe licht beroofd.
Nu krijgen de wolken hun kans en
zij springen er beter uit.
Op de film is het effect nog be
ter merkbaar. Daar de witte wolken
op de film ongeveer net zo zwart
werden als de omringende hemel,
kwam er op ons afdrukje niets van
Nu we het toch over die belich
tingstijd hebben nog dit: als we een
filter van groen, geel of blauw glas
op de lens plaatsen, halen we een
stuk licht weg. We moeten dan het
diafragma wat verder open zetten.
Hoeveel? Dat wordt bij elk filter
vermeld in een tabel, welke tabel u
by de verpakking vindt. Het gewo
ne geelfilter vraagt overigens nau
welijks enige aanpassing. Wanner u
een film van 17 DIN in de camera
hebt en u belicht normaal met bijv.
f:11 bij 1/100 seconde op een zon
nige dag aan het strand, dan kunt
u met een geelfilter volstaan met
bijv. f:9 bij 1/100 seconde, dus tus
sen f:11 en f:8 in.
Sterkere filters als oranje of rood,
vragen een krachtiger aanpassing.
Belichtingstijd
De sterkte van het filter be
paalt de weergave op de afbeel
ding. De hierbij geplaatste foto
van een Hollandse violen toont
een opname geheel zonder fil
ter. Onderstaande molenfoto is
genomen met een oranje filter.
Ook de Hollandse wolkenlucht
wordt hierdoor zichtbaar.
Soms moet u wel 3 x of 4 x ruimer
belichten. Daarom is het verstan
dig om bij zulke filters een wat ge
voeliger film te nemen, byv. een
van 21-24 DIN. U hebt dan wat
Koop een goed
filter
Het beste filter is het type met
een coating. Die bezitten net zo'n
klein (blauw of geel) laagje als uw
moderne lens. Dat is een kwali
teitsmerkje. Die coating zorgt er
voor dat uw lens en filter meer
licht doorlaten. Ook geven ze een
briljanter beeld. Uw fotohandelaar
kan u precies vêrtellen welke fil
ter voor uw camera het beste is.
Reinig uw filters van tijd tot tijd
met een lensdoekje of een stukje
zijdepapier. Berg ze op in een han
dig filter tas je.
Uw filter houdt een deel van het
licht tegen. Hierdoor kunnen we de
weergave van de film verbeteren.
Even resumeren
Een filter maakt de eigen kleur
lichter en de tegenovergestelde tint
donkerder.
Door het afsnijden van een deel
van het licht moeten we de be
lichting aanpassen.
In Amerika is een telefoon gemaakt, wel
ke men met zich mee kan dragen en waar
op men onderweg gewoon nummer kan
draaien om daarmee te telefoneren. Ook
kan men er gesprekken op ontvangen.
In tegenstelling tot de walkie-talkie is
deze telefoon een draadloos toestel dat op
een batterij werkt. Het apparaat is met de
conventionele telefoon verbonden door een
telefoonnet via een radioverbinding.
Er zijn met het toestel proeven genomen
op beperkte afstanden. Op de foto ziet men
een ingenieur van de Bell Telephone in
New Yersey (V.S.) bezig met het testen
van een model.
Andere filters
Behalve het geelfilter bestaat er
nog een aantal, o.a. het oranjefil
ter. Dit onderdrukt blauw nog meer.
Het zal de hemel vrij donkergrijs
maken. De menselijke huid, bloe
men, parasols, stenen huizen, enz.
zullen lichter worden weergegeven
op uw foto. Het roodfilter is dan
in deze groep het zwaarste kanon.
Het maakt uw wolkenlucht drama
tisch op het onweersachtige af.
Lichtspel
De zojuist genoemde drie filters
behoren tot de warme tinten. Denkt
u maar aan vuur. De vlammen zijn
geel, oranje of rood. Deze filters we
ren dus alles wat koud is (bijv. ijs-
blauw). Er zyn ook blauwfilters. Die
houden de warme stralen tegen. Al
le rode, gele- of oranjetinten wor
den nu juist weer donkerder grijs
op uw afdruk. Dat kan zijn nut
hebben. Want fotograferen is spe
len met licht. Als u een mistop-
name maakt, kunt u het'misteffect
onderdrukken of versterken. Met
een geelfilter vermindert u het
misteffect, met een blauwfilter
wordt de mist „dikker". Denkt u
maar even aan gele mistlampen
die de mist doorboren. Nu nog iets
over een filter dat tussen koud en
warm in staat: het groenfilter. De
werking is wat neutraler. Bij land
schapsfoto's grijpen oude fotorotten
graag naar dit filtertje. Het maakt
weiden en bossen wat milder en
lichter van tint. Ook de hemel doet
het fijn met een groen-filter.
Zonnebrand
Als u 's zomers op het strand
komt of u bent 's winters aan het
skiën, merkt uw huid dat meteen.
Die wordt nl. bruin. Dat komt door
de werking van ultraviolette stra
len, die een opeenhoping van huid
pigment aan de oppervlakte veroor
zaken.
Uw film merkt het ook. Aan het
zomerse strand en in de winterse
bergen reageert de film met een
vaak overdreven zwarting. De pig-
mentering van uw film noemen we
dan overbelichting. Vooral de hemel
wordt op het negatief lekker zwart,
het afdrukje blikkerig. Nu is een
geelfilter aan het strand vaak vol
doende om die ultraviolette stralen
uit de camera te houden. In het
gebergte helpt dat weinig meer. Die
straling is dan te sterk. Daarvoor
gebruiken we een speciaal filter.
Het is het ultravioletfilter. Neem
een kleurloos type. Dat ziet er uit
als gewoon glas. Het verlengt de
belichtingstijd niet.
HORIZONTAAL:
1. plaats in Zuid-Holland
6. gesneden steen
11. drank
14. gereedschap
15. stiftje van een rijgsnoer
16. ontkenning
17. geloof
18- traag
20. zwaardvis
21. sportartikel
22. europeaan
24. rivier in Nederland
26. betaalmiddel
28. overal
30. groot feest
32. land in Europa
35. vleessoort
38. rustteken
39. kasteel in Friesland
41. as van kribben
43. aanwijzend voornaamwoord
44. voorzetsel
45. soort paard
48. vervoermiddel
50. voorzetsel
51. omroepvereniging
53. afkeer
55. iemand van adel
57. rivier in Rusland
59. met grote moeite gepaard gaan
de
62. praal
64. verhoging
65. slag
68. insekt
70. slimme streek
72. laagte
73. huisdier
75- vrouw van Jacob
77. nevel
79. titel
80. tijdrekening
81. plaats in Drente
83. broer van Mozes
85. tussenzetsel
86. maat
87. grote stok
VERTICAAL:
1.
maand
2.
bediende
3.
oudste
4.
onderricht
5.
overlevering
6.
bloedwei
7.
familielid
8.
vervoersonderneming
9.
■telwoord
10.
landbouwwerktuig
11.
vernietiging
12.
steen
.13.
vreemde munt
19.
zuivelprodukt
23.
god van het vuur
25.
venster
27.
godin
29.
hoofddeksel
31.
drinkgerei
33.
zoogdier
34.
land
36.
proef
37.
vaartuig
39.
schoonmaakartikel
40.
soort schaatsen
42.
inval
46.
gek
47.
voordeel
49.
soort spel
52.
vogel
54.
stop
56.
vrouw
58.
drank
60.
familielid
61.
63.
meelachtig
66-
gevleugelde termiet
67.
69.
eveneens
71.
rijgsnoer
73.
betaalplaats
74.
soort papegaai
76.
zangeres
78.
kleedje
82.
water in Friesland
84.
goud (Fr.)
terecht. De lucht is wit, de wolken
ook en dan zien we niets meer.
Met een geelfilter drukken we
echter de hemel weg; daardoor
wordt die lucht op het negatief
minder zwart, laat meer licht door
bij afdrukken en zo ontstaat een
grijze tint. De wolken echter geven
door hun reflectie wel een zwarting
op het negatief, met als gevolg:
fraaie weergave van de wolken.
Geelfilter
Hoewel de wolkenkwestie het
meest tot de verbeelding spreekt,
kan het geelfilter veel meer. Veel
tinten in de natuur bezitten een
hoeveelheid blauw. Denk maar eens
aan donkergroene bomen, aan ce
ders, enz. Het geelfilter drukt die
tinten iets terug en daardoor ,ogen'
ze op de afdruk beter. Maar ook
wit wordt frisser als u een geelfil
ter gebruikt. De witte was aan de
lyn bijv. tegen een blauwe wolken
lucht, knalt er letterlijk uit. Gele
paardebloemen in een weide doen
het beter met een geelfilter op uw
foto. U gaat misschien merken dat
de werking van dit filter deze is:
Het maakt de eigen kleur lichter,
dus alles wat geel, geelachtig of wit
is. Het maakt de tegenovergestelde
Een deel van de woorden moet van achteren naar voren
worden ingevuld. Welke woorden dit zijn is niet aangegeven,
U moet dit zelf uitzoeken.
Kom er ACHT-er
1. Stuur in auto is smaller
2. Slot van tas van Schot
3. Neus van taxichauffeur
4. Mond van man rechts
5. Schoen van Schot
6. Vlinder
7. Koffer van Schot
8. Steen minder rechts
kleuren donker. Blauw is nl. het te
genovergestelde van geel. Groen is
een kleur, samengesteld uit geel en
blauw. Ook groene tinten zullen
dus wat lichter worden.
Standfoto's worden óók al beter
met het geelfilter. Het zand wordt
wat lichter, de mensen en de zee
komen goed uit.
Oplossingen onder het motto
„Kruiswoordraadsel" dienen voor
woensdag a.s. te 9 uur vm. in het
bezit te zijn van de redactie. Wit
te Singel 1 in Leiden. Onder de goe
de oplossingen stellen wij een eer
ste prijs van f 5.- en twee prijzen
van f 2.50 beschikbaar waarnaar al
leen abonnees kunnen mededingen-
OPLOSSING VAN
VORIGE OPGAVE
De eerste prys van f5,- werd
toegekend aan mevr. A. W. Over-
vliet, Burggravenlaan 157 in Lei
den, de twee prijzen van f 2,50 aan
mevr. F. S. de Heer-Sijtsma, Hoog-
landsekerkgracht 20 in Leiden en
aan mevr. B. van
Zernikelaan 11, in Voorschoten
prijzen worden de winnaressen
gezonden.
Kunt u de acht afwijkingen in de belde bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt u elders in dit nummer.
ken in dit artikel, dienen uitslui
tend gebruikt te worden voor zwart
wit films.
„Zonnebrir
De beginner heeft op zijn verlang
lijstje bovenaan staan „Een geel
filter". Waarom? Dat is een nadere
uiteenzetting waard. Uw zwartwit-
film geeft alle kleuren weer in een
bepaalde grijstint. De ene kleur
heeft meer effect dan de andere.
Blauw bijv. is een tint die nogal
nadrukkelijk op de film werkt. Met
nadrukkelijk bedoelen we dat deze
tint een forse zwarting op het ne
gatief veroorzaakt. We hebben ge
leerd dat veel zwart op het nega
tief weinig licht doorlaat voor de
