cUll
[jv
'Een miljoen gulden
zegt mij niets meer'
MIM
ïït
w\
14.000.000 in 10 jaar
ij een „gebedeld"
Belangstelling voor
zeehengelsport
neemt snel toe
%^sS4-; ,v
Waar zijn ze geble
ven de mannen en vrou
wen dievijf, acht,
■twaalf, twintig of twee-
endertig jaar geleden
'lange of (rorfe tijd 'in'
HET NIEUWS stonden.
De sportman, de artiest,
die duizenden in zijn
ban hield. De onbeken-
rf'V even door een
gebeurtenis uit de massa
getild werd en' NIEUWS
werd Wij hebben een
aantal van deze mensen
opgezocht en nog een
maal uit de vergetelheid
Voor het voetlicht ae
haald.
'"mei 1951 'ie' Amsterdamse Concertgebouw ontvangt een zevenendertigjarige man uit handen van de se-
'er cretaresse van Koningin Wilhelmina, mejuffrouw Geldens, een enorm pakket. Het is een recht-
'chjug voorwerp, geheel gewikkeld in oranjekleurig lint. Wanneer de meterslange linten na minutenlang wikkelen
—lelijk verwijderd zijn, komt het portret van Koningin Wilhelmina gevat in een zwaar zilveren lijst te voorschijn.
)tet is het bewijs van waardering van de Koningin voor de maandenlange werkzaamheden van de man die het
tbaar ontroerd ontvangt en een paar seconden bewegingloos kijkt naar de woorden die onder het portret ge
dreven zijn: „Ter herinnering aan uw werkzaamheden in de Haak-in-actie" staat er met daaronder de stoere
dtekening van de vrouw die haar naam gaf aan het fonds dat één van de ergste vijanden van onze samenleving
ce,e kanker te lijf ging: Koningin Wilhelmina.
O Veertien miljoen gulden „be
delde" Johan Bodegraven in tien
jaar bijeen. Twee en een half mil
joen in zijn eerste actie „Haak-
in", voor het Koningin Wilhelmi-
nafonds, tijdens de Ster-(donder-
dag) avonden, een van de meest
beluisterde programma's in die
tijd, waarin verpleegsters, schil-
lenophalers, directeuren van gro
te bedrijven, ambtenaren, metaal
bewerkers, katholieken, communis
ten en gereformeerden schouder
aan schouder stonden toen het
ging om de medemens in nood te
helpen. Hoeveel jaar is dit al
weer geleden? Raadt u het eens
voor het antwoord te lezen.
Zestien jaar! Ja, inderdaad de
tijd vliegt voorbij.
ef
t portret heeft nu een ereplaats in het huis aan de Hilversumse
elaan. Het huis, waar op de voordeur staat: Bodegraven,
tan Bodegraven, die tien jaar lang acties leidde voor de NCRV-radio
Steravonden. Die op de donderdagavonden dat deze programma's
»ht ingingen, in tien jaar tijd de veertien miljoen gulden uit de zakken
miljoenen Nederlanders haalde. Voor de polio-patiëntjes, voor het
des Heils, voor de kankerbestrijding, voor de Hongaarse vluchte-
n, voor de slachtoffers van de watersnoodramp, voor het sanatorium
-p^gloren, of voor een diacomessenziekenhuis in Suriname.
Johan Bodegraven die de meester-
bedelaar van ons land werd ge
noemd. Die jarenlang het gesprek
van de dag maar vooral van de
donderdag was, wanneer hij zich
op de hem eigen wijze geheel inzet-
geld voor een liefdadig doel in te zamelen, en hierin steeds sla; le
(ets, dat toen mogelijk was, zou nu niet meer kunnen", zegt de
•jarige Johan Bodegraven, die nog regelmatig wordt opgebeld, of
>t nog eens een actie wil leiden voor een liefdadig doel.
|rgeli;fee acties eisen nu een andere, een directe benadering. Door
en de tijd, waarin wij leven. Kijk naar „Open het dorp", naar
>en voor India". Het moet in een paar uur gebeurd zijn, anders lukt
'de ft meer.
rs'/OOOR
3AN WIELICK
ook ik zou het met meer
pgljT
rveli- Het vraagt ontzettend veel
rvell- Eigenlijk te veel. De span-
vande totaal andere leefwijze en
n. E maar door. Je bent niet ye-
laklifneer tijdens zo'n actie.
™elvielkboer, de kruidenier, je
f ia1en, iedereen praat nergens I
'n' i met je over dan over je ac-
4 kan je er geen minuut van
:en. Zelfs thuis niet, waar
een geheim telefoonnummer
•n nemen, omdat wij anders
en nachtrust meer gehad zou-
i bben.
flndr
millioen „ingehaakt'
ihwekhende manifestatie SjSüSjX&A'ly
van eenheid iïM'z
uit onze krant van 25 mei 1951
LLETJE
Zieke medemensen denken en
__briefkaart een postzegel extra
in voor het Koningin Wilhel-
bnds voor de kankerbestrij-
Dit veroorzaakte al direct
lorme stroom extra postzegels.
Isk ging helemaal van de dam,
"fen man mij tijdens de uitzen-
vijfentwintig gulden overhan-
en er een zeer schokkend ver-
>ij vertelde. Van dat moment
ode het giften. Zette men over
liet land acties op en kwa
londerden mensen donderdags
le studio om geld en goederen
geven. Nee, beslist niet alleen
l protestants-christelijke volks
maar uit alle geledingen. Van
•katholieken tot communisten.
geleid heb", zegt hij, wanneer hij
nog eens over de jaren 1951-1960
praat. „De typische instelling van
ons volk. De verdeeldheid in aller-
lei vakjes en hokjes, en het schou-.
der aan schouder staan, wanneer er
r geholpen moet worden. Die gedach
te gaf je in moeilijke uren een
„kick" om het modern te zeggen.
Want echt, soms had ik het niet
meer. Dan stapte ik 's avonds laat
na een uitzending op de fiets en
reed anderhalf uur over de hei.
Heus, dat werk sloopt je, al Ide
aliseer je het achteraf en beleef je
het als in een roes.
Johan Bodegraven wordt tot
„ridder" geslagen tijdens de actie
„Goed Zo" in het Concertgebouw in
Amsterdam (juni 1957).
Zij gaf het poppenhuis en vroeg
of het geveild kon worden. Deze
daad van een meisje dat geen en
kel uitzicht op genezing had een
paar jaar later is zij overleden
bracht bijna een kwart miljoen gul-
Vergeet niet, dat ik soms het land
gulden in mijn colbertzak vond. Die geweest. Tot dat jaar was ik lach
had men er (zonder dat ik er erg niet belastingambtenaar. In mijn
leerste (Haak-In-) actie begon in had) ingestopt. Nu slagen derge- vrije uren verbruikte ik de overtol- in moest, gewoon, omdat de men-
iijk als een spelletje. In de üjke acties in hoofdzaak omdat het üge energie, die ik overdag niet wilden 7ien Tir hen aeon-
fond. Men moest van de laat- publiek zich identificeert met de kwijt kon, bij het organiseren van 8
tttergreep van een gegeven persoon die het doet. Deze uitspraak cabaretavonden, en als free-lance- me tijd zwaar overwerkt geweest.
ïoekl een nieuw woord vormen en is niet van mij, maar van professor producertje voor de radio. Zo deed N. t „.„ton
oord inzenden aan onze om- Baswitch uit Amsterdam, die een ik „de Spraakwaterval", tot de
MlHet was dus een soort ket- opstel over de achtergronden van heer Hoek mij vroeg in vaste waarschijnlijk door de gehele sfeer
ïk zei op een avond: „Mensen de Haak-In-actie maakte. Hierin dienst te komen. Ik heb daar lang en de geestelijke druk.
624iwij bij dit spel ook eens aan komt hij tot merkwaardige uitspra- over moeten dubben. Mijn vader
was 48 jaar bij de belastingen ge- Mijn twee zoons en dochter bij
weest en ik was opgevoed in de vre- voorbeeld vonden het maar niets
ze des Heren en de vreze van het wat ik deed. Kinderen vinden het
pensioen. Maar na nachten peinzen allerminst fijn, dat hun vader zo in
en veel wikken en wegen heb ik de belangstelling staat, begreep ik
toch maar de stap gezet. En nooit later,
een moment spijt van gehad".
HULP
NIET OP VOORGROND
Het meeste dat mij aangreep en
Johan Bodegraven 15 juli 1957 dat mij in alle acties over inzinkin-
benoemd tot Ridder in de Orde van gen heenhielp was een meisje van
twintig jaar: Bep van der Wiel uit
Oranje-Nassau - ,s nu hoofd van de GiesseBn(jam. ZePwas een ernstige
afdeling gevarieerde programma's polio-patiënte, die thuis letterlijk en
bij de NCRV-radio. Hij treedt niet figuurlijk op handen werd gedra-
gen. Het dorp had Bep een enorm
meer op de voorgrond, zoals in de poppet gegeven. Een poppen-
jaren 1951-1961, toen de NCRV Jo- huis, dat alles voor haar was. Dit
han Bodegraven was bij het publiek. P°PPeuhuis schonk ze met een be
geleidende brief die zo ontroerend
„Twee zaken hebben mij altijd was, dat ze honderdduizenden har-
erg ontroerd bij de acties die ik ten schudde en openmaakte.
if,
rARING
had de NCRV reeds ervaring
ien actie voor de slachtoffers
en brand die vijf boerderijen „geestelijke druk"
land van Heusden en Altena
legde. Programmaleider Ge- ken waarvan deze er een is. En
leraIDi
and, uit de brand: Fijn jon- weinig openlijk over kanker gezegd
die heel erg aansloeg. Maar en geschreven. Maar juist in dat
e Haak-in-actie zo'n afmeting jaar stond deze vreselijke ziekte in
het middelpunt van de belangstel
ling. Daarom hadden wij ook zo'n
succes.
Met „Open het dorp" spraken de
Softenon-baby's op de achtergrond,
de massa ontzettend aan. Een an-
pQ^annemen 2.626.589.91), nee,
elefol1 ^ad niemand gerekend.
11 moesten extra personeel aan-
J om de stroom in goede ba
leiden. Met latere acties, 4
oe eens wat terug", „Beur- der dan Johan Bodegraven had ook
„nu niet meer mogelijk"
den op. Bep kreeg van een Rotter
dammer een televisietoestel op de
afsluitingsavond. Ik heb nog nooit
in mijn leven mensen zo enthousi
ast, maar ook zo bewogen gezien
als toen.
BETREKKELIJK
Dat waren momenten die je
kracht gaven om door te gaan
en opnieuw acties te beginnen,
die ten slotte bij elkaar veer
tien miljoen gulden hebben op
gebracht. Een geweldig be
drag. Maar ook een bedrag
dat mij ook het betrekkelijke
van geld heeft geleerd. Want
vanaf die tijd zeggen bedragen
van één of zes of tien miljoen
mij helemaal niets meer.
C?en, dijken dicht", "waren wij succes met onze acties gehad. Ge-
tor niet meer in staat en woon, omdat het er tijd voor was
en wij de administratie uitbe-
l, omdat een omroepvereni- MANUSJE
__JiP zoiets gewoon niet berekend
ïJTI Totdat ik op de Steravonden op-
0 I trad, als je het zo wilt noemen, re-
ITROTTWFN gisseerde ik jeugdhoorspelen, sprong
- wel eens bij als omroeper, was
ipca vertrouwen van de mensen in hoorspelregisseur en producer, ei- -
'rh'-s6 dagen enorm. Het £enhjk een manusje van alles. Johan Bodegraven krijgt onderscheiding Ridder Oranje-Nassau, samen
ef vat tkwijls voor dat ik 's avonds Dat was ik vanaf mijn indienst- met zijn vrouw luistert hij naar de toespraak van burgemeester Boot van
kwam en vijftig of honderd treding bij de NCRV in 1947 steeds Hilversum (1957).
VOLGENDE WEEK:
BENNY VREDEN:
„Barend Bluf
zou nu een afgang
van jewelste worden"
■S"- -* - J
De zeehengelsport in ons land neemt hand over hand toe. Zo
zelfs dat men in sommige badplaatsen wel eens last heeft van al
die vissers langs de zeereep, wier vislijnen de zwemmers en
pootjebaders hinderen. Een enkele keer krijgt een argeloze bad
gast een forse bothaak in zijn zitvlak, maar doorgaans zoekt de
zeehengelaar in het badseizoen zelf al het stille strand op waar
hij niemand in de weg staat.
Ook van strekdammen, pieren kottertjes van de heer Lourens,
en havenhoofden is het vaak eigenaar van hotel „De Bruin
goed vissen en daar staan zij vis", en „sportreder" in IJmui-
dan ook in de weekeinden vaak den» 's middags tegen vijven bij
mannetje aan mannetje. Zwijg- de kleine sluis afmeerden, dan
zame figuren, die alleen aan- zag men het al aan de glunde-
dacht hebben voor het topje van rende gezichten der opvarenden:
hun werphengels. Want als dat het was weer raak! Honderd tot
top-eind plotseling heftig schok- tweehonderd stuks per man is,
kend tot leven komt, dan moet na zo'n dagje buitengaats, geen
er snel vastgeslagen en ingeta- zeldzaamheid. Een echte zomer-
keld worden. Een bot „als een vis, die van het najaar weer
vloermat", een vette makreel of wegtrekt. Maar geen nood
een polsdikke paling misschien... dan schakelt men over op de gul,
Ook aan zee zijn de vangsten (jonge kabeljauw, van zo'n 1%
slecht, aanmerkelijk minder dan tot 8 10 pond) of op de
een paar jaar geleden: het ge- schar, die in open water nog
volg van toenemende waterver- hest bijten wil.
vuiling aan de kust. Wie zeker
wil zijn van een vol leefnet, moet ROOFBOUW
met een bootje het ruime sop
op. De Waddenzee bij voorbeeld Df Iraa*ia Wat £aa
Daar kruist tegenwoordig een f fortmnhjke hengelaar met al
- li i die vis doen? Misschien kan men
hele slagvloot van allerlei vaar-
het zootje kwijt aan een bejaar-
trngjes, volgepakt met sportvis- „„J, AJt h„
sers. Jan en alleman is daar
de laatste jaren „sportreder" ge
worden. In de eerste plaats na
tuurlijk de ex-brood vissers van
Tj Rijksinstituut voor
het IJselmeer, die nu hun bot
ters en dieselscheepjes in dienst
dentehuis, maar de kans dat het
leeuwedeel in de vuilnisbak be
landt, is groot. Roofbouw? Df.
R. Boddeke, bioloog van het
visserij-on
derzoek, zegt: „Wat de sportvis-
j ij v uu sers vangen is, vergeleken bij de
van de sport gesteld hebben KT
c- i i u-- visstand in de Noordzee, te ver
en daar financieel zeer wel bn
u t J waarlozen. Ik zie eerder pluspun-
varen. Maar ook boeren, kunste
naars, bollenkwekers en kaste-
leins, die zich haastig een schud St
ten in de snelle groei van de zee-
-cc, 7 tr6 ne broodvisser slecht, dan kan
hebben aangeschaft om mee te w, h„„.
profiteren van het gunstige t j.
hij altijd terugvallen op de hen
gelaars. In magere jaren is dat
Met deze laatste categorie van voor hem een uitkomst, die er
„zeelieden" is het slecht vissen vroeger niet was. Toen was hot
vangen. De meesten hebben er vaak armoe lijden voor de kot
geen notie van waar zij de vis tervissers als de besommingen
moeten zoeken. Met de oud- matig waren",
broodvisse.s zit men beter. Die
„verkassen" nog wel eens als Maar als te veel kotters op
het op één zeestekkie niet met- die manier aan de beroepsvisserij
een lukt en hun klanten keren onttrokken worden, zodat er
dan ook veelal met rijke buit minder consumptievis zou wor-
huiswaarts. den aangevoerd? Ook daarvoor
bestaat volgens de heer Boddeke
WADDEN SLECHT geen gevaar. Er zijn nog 400 kot
ters in Nederland die de Noord-
Jammer genoeg zijn de vang- zee bevissen, voornamelijk op
sten op de Waddenzee ook sterk garnaal en tong (die de laatste
verminderd, vooral de laatste jaren bijzonder overvloedig is),
twee jaren. Maar als je de plek- Het handjevol kottertjes en-
jes weet, is er ook nu nog vol- kele tientallen dat permanent
op vis te vangen op het wad: op de sportvisserij is overge-
makreel, geep, dikke paling gaan, bestaat in hoofdzaak uit
bij voorbeeld. verouderde scheepjes. Hun schip-
Nog meer troost valt er te put- pers, meestal bejaarde en krom
ten uit de wetenschap dat er ook gewerkte ex-broodvissers ver
buiten de Waddenzee rijke buit dienen er op die manier op hun
wacht. Op de Noordzee met na- oude dag nog een centje bij
me, waar dit jaar veel blauwe en daar kan iedereen vrede mee
makreel gevangen werd. Als de hebben.
Een vangst van 200 op een dag is geen zeldzaamheid.
