Pionieren in de polder
DDD
DDIS
Tegen het ganzebord
De eerste
huisvrouwen in
Lelystad hoeven
zich niet te
vervelen
HET OOG
OOK
A
Niemand de deur uit
zonder ontbijt
THEEDOEK????
^ATERDAG 4 NOVEMBER 1967
ipnMannen dachten een stad
"r- jt, mannen bouwden haar
lÖadden in een nog maar kort
skieden ontstaan en op het
rste gezicht onherbergzaam
Hg bied, vrouwen moeten er
Jfe ren. Sinds enkele weken
de eerste huizen in Lely-
de plaats die voorbe-
is het centrum van de
lè IiOe make-up voor het komende
i vaiF@e*U P^st hij de warme linten
een herfstbos die ook in de
s ding terug zijn tevinden. De
depeai zijn helder van kleur of
Jhitgetinib, maar in geen geval
4|
ek.
General Cosmetics brengt een
jie van zes nieuwe kleuren in
itick en nagellak: oranje-rood,
t bruin-beige, zachtbniin, warm
jnje, zachtroze en rozerood.
sende nagellakken zijn
pe kleuren iets afgezwakt. De
Jks kosten f2.75, de nagellakken
,45 per stuk.
or<f
chei l0°I
r
Payot komt met nieuwe kleu-
an ,jtt voor de ogen: turquoise, een
de Mere glinsterende klem in eye-
een ier en een reebruine oogschaduw,
ilden' 00§hjn (foto boven) loopt heel
eenntjes en vrijwel horizontaal. De
Jeep van de eyeliner, zeer dun
hebfginnend en dikker uitlopend
aakt het oog groter. Een tweede
n volgt het onderste ooglid en
iidigt onderaan licht naar bin-
sn gebogen. De oogschaduw uit-
laierend naar de slaap volgt het
lie van de eyeliner. De wenk-
"uw volgt de horizontale ooglijm
loopt naar de slaap zeer dun
zuidelijke IJsselmeerpolders
te worden, zijn bewoond.
„Woonwijk" staat er op het
bord, dat de weg naar deze
eerste nederzetting wijst,
maar of de nieuwe wijk, die
bestaat uit vier soorten mo
derne huizen, werkelijk be
woonbaar is, moet nog blij
ken.
De eersten die zullen merken of
Lelystad werkelijk een leefbare ge
meenschap is, of alleen een toeval
lig by elkaar gezette groep mensen,
zijn de huisvrouwen. Hun echtge
noten werken, hun kinderen zijn
naar school, maar zij moeten zich
in een stad waar in het begin nog
heel weinig vertier zal zijn, thuis
voelen, zij moeten zich een thuis
maken.
Mevrouw H. Elzinga-Hamstra
vindt de gezelligheid thuis dan ook
verreweg het belangrijkste. Zij is
de vrouw van de eerste herenkap
per in Lelystad, die binnenkort
zijn salon in de nieuwe winkelga
lerij opent. Negen jaar geleden be
gon hij in een kapperszaak in
Sneek. „Die salon lag midden in
de stad en er kwamen altijd veel
mensen op bezoek", vertelt me
vrouw Elzinga. ,1k stond in de
winkel en nu luister ik soms nog of
ik de winkelbel hoor". Voor de heer
en mevrouw Elzinga is de verhui
zing naar Lelystad een soort emi
gratie.
„Mijn man heeft altijd al van
pionieren gehouden. Toen we
hoorden, dat we naar Lelystad
konden, hebben we niet lang ge
aarzeld".
Mevrouw Elzinga heeft al een
middel gevonden om het gemis van
de winkel niet zo te voelen. Ze is
depothoudster van een stomerij ge
worden en zal zo toch weer in con
tact komen met vele andere huls
vrouwen.
„We hadden anders wel gedacht
dat we hier in een rimboe terecht
zouden komen". Mevrouw Elzinga
lacht bij de herinnering. „Ik had
in Sneek al een groot aantal le
vensmiddelen ingeslagen, de hele
koelkast stond vol. Laten nou de
eerste dag de melkboer en de bak
ker al langs de deur komen. Ik
wist niet wat ik zag".
De heer en mevrouw Elzinga heb
ben twee dochters van dertien en
negen jaar oud. Beiden gaan in
Harderwijk op school; de jongste
op de openbare lagere school, de
oudste op de h.b.s. „Het reizen
is wel een bezwaar", vindt me
vrouw Elzinga. „Als mijn oudste
dochter uit school komt, moet ze
anderhalf uur wachten voor er
een bus naar huis gaat. Dat gaat
op den duur wel vervelen".
ZIEK
in# Nieuw van Gueriain: de lioh-
aan en soepele .golden cilpem bleu"
ardtf01' de wimpers in zwart,, bruin
Lola",1 Sroen (f8.95) en voor de ogen
jtaie'p démaquillant die alle sporen
t mom make-up verwijdert zonder dat
n aller op k06ft te poetsen, (f 6.90)
e wei® Make-up verfraait de vrouw
an (et alleen, maar vrouwelijke ar
en jdders raken er ook minder vre-
eeu°eid door.
T0t Een studiecommissie in Tokio is
•ookt/t deze conclusie gekomen na een
es» (iderzoek dat ingesteld werd op
ttenJrzoek van een spinnerij.
Aan het onderzoek, dat een week
rïieuurde, werkten 60 ponssters en
t uita^oopsters mee- Deze arbeidsters
ledeierden ln twee groepen verdeeld,
ïse f 6110 mocht cosmetica ge
net iuiken en de andere niet.
dstriUW: k«t onderzoek bleek, dat 40
i de F°cent van de arbeidsters in de
tertl gloep na een dag al moe
li n nil en dat dit percentage na een
l&fek tot. 56 was gestegen. Het
fcntal vermoeiden in de eerste
Zv!Lroep bedroeg na een week 19 pet.
ebbeun het totaal.
dacht, dat we al zo snel naar Le
lystad zouden verhuizen", zegt me
vrouw Smit, die de polder vooral in
de winter prachtig vindt.
Wat pionieren wil zeggen, merk
te de familie Smit de eerste zondag
in Lelystad. Mevrouw Smit werd
ziek en haar man moest er op zijn
brommer op uit om een telefoon
te zoeken. „De banken waren ge
sloten en in het medisch centrum,
dat hier direct gevestigd is, was
niemand meer aanwezig. Onze ei
gen telefoonaansluiting hadden we
nog niet".
OERWOUD
Mevrouw B. Piekema-Oostema te
getrouwd met een elektrotechnicus
van de PGEM. „Toen mijn kennis
sen hoorden, dat we naar Lelystad
zouden verhuizen, vroegen ze zich
heel verbaasd af, wat we toch wel
in dat oerwoud gingen zoeken".
vertelt mevrouw Piekema, moeder
van drie kinderen, die alle drie in
Lelystad op school zijn. De oudste
is op de lagere school, de jongste
twee zijn de enige kinderen in
Nieuw-Lelystad, die de kleuter
school bezoeken. De andere kleu
ters worden elke dag per bus uit
het oude Lelystad aangevoerd. „Het
lijkt hier nu een beetje triest", zegt
mevrouw Piekema, die vol lof is
over haar nieuwe huis, „maar 's zo
mers is het prachtig in de polder.
Het lijkt nu al of de kinderen meer
zijn gaan eten en 's nachts beter
slapen".
Het gebrek aan vertier in de
nieuwe stad is voor mevrouw Pie
kema niet belangrijk. Ook in Nun-
speet, de vorige standplaats van
haar man, ging xe niet veel uit. „Ik
heb het druk genoeg ln huls en
's avonds ia er altijd nog de t.v. We
zaten hier nog maar net een uur,
of die was al aangesloten".
Ook mevrouw K. van der Wacht-
Zinger zal geen last hebben van
verveling. Haar man heeft sinds
drie jaar een taxibedrijf in Dren
ten en hij is daarmee nu ook in
Lelystad begonnen. Mevrouw Van
der Wacht is zelf dikwijls de hele
dag met een van de twee taxi's op
pad. Ze is elf jaar getrouwd en
heeft daarvan zes jaar in de pol
der doorgebracht. Ze is in Drente
geboren, maar zou niet meer terug
willen. „Ik houd van huizen met
veel glas en die zie je in het oude
land niet veel. Alles is hier veel
lichter en vryer. Mijn eerste indruk
van Lelystad was dan ook heel
goed".
Mevrouw van der Wacht heeft
door haar werk weinig tijd om con
tacten te leggen met de buren.
Mevrouw T. van der Bedem zou
het de eerste dagen in Lelystad
niet hébben gekund, omdat ze toen
de enige huisvrouw in de nieuwe
stad was. Haar man is bedrijfslei
der in de eerste winkel van Lely
stad, de Albert Heijn-zelfbediening.
Nauwelijks getrouwd kwamen de
heer en mevrouw Van der Bedem
als eersten in de op bewoners
wachtende stad aan, nu kan ieder,
die iets nodig heeft bij hen terecht.
OPTIMISTISCH
Mannen maakten een stad,
vrouwen geven haar een ei
gen gezicht. De eerste huis
vrouwen van Lelystad zijn
over het algemeen nogal op
timistisch. Deze winter zul
len ze de gezelligheid thuis
zoeken en van de trieste ver
latenheid van de polder,
waarin hun schijnbaar plomp
verloren neergezette woon
wijk staat, weinig zien.
Met dit soort problemen hoeft
mevrouw A. Smit-Veerman zich
nog niet bezig te houden. Haar
enige zoon is anderhalf jaar en
vindt het nieuwe huis prachtig,
omdat hij over de vensterbank kan
kijken. Mevrouw Smit, die geboren
is in Wassenaar, is al aan het
wijdse uitzicht van de polder ge
wend.
Haar man, die in dienst is bij de
PGEM (Provinciale Gelderse Elek
triciteitsmaatschappij) werd een
jaar geleden naar Swifterbant
overgeplaatst. „We hadden niet ge-
Zonnefornuis
in de
Pyreneeën
Onlangs is de bouw voltooid van
een reusachtig zonnefornuis onge
veer 150 meter boven de zeespiegel
bij Odeillo in de Franse Pyreneeën.
Meer dan zestig spiegels, elk met
een oppervlakte van 44 vierkante
meter weerkaatsen het zonlicht op
een vaste spiegel van 2450 vierkante
meter, welke zijn brandpunt heeft in
de oventoren. Deze oven kan hoe
veelheden materiaal van twee tot
drie ton tot een temperatuur van
3500 graden Celsius verwarmen.
Dat is ruim tweemaal zo hoog als
het smeltpunt van ijzer.
ZODRA 't herfst wordt, begin
nen de stukjesschrijvers een
vergelijking te maken met vroe
gertoen hele gezinnen om de
tafel verenigd waren om de
lange avonden door te brengen
met het ganzebord en kijk nu
eens, nu zitten de mensen stom-
verloren kassie te kijken en ze
laten zich bezighouden
Ik vind het nogal gek. Ten
eerste zaten ive vroeger niet el
ke avond om het ganzebordwe
hadden wel iets beters te doen.
Ten tweede waren de ivinter-
avonden zo lang niet, want dat
kostte te veel elektriciteit en
kolen. Ten derde hielden we
niet van ganzebord. Als er iets
gespeeld iverd, was het opwin
dender en in elk geval iets
waarbij je ook je hersens moest
gebruiken: pandoeren of scha
ken. Of we maakten muziek en
zo tussendoor probeerden we de
wereld te hervormen.
Wat dat betreft is er, ook na.
de komst van de t.v. echt niet
zoveel veranderd. Bij de spel
letjes die ons daarin worden
voorgezet op de lange winter
avonden moet diep en hevig
worden nagedacht, alle kijkers
mogen meedenken (en doen dat
ook).
Als er niet gespeeld of gera
den wordt, ivordt er geakteerd.
Oef, wat wordt er op dat
schermpje eindeloos geakteerd!
Alle menselijke hartstochten
misdaden, vreugden en verdrie
telijkheden worden voorgescho
telduitgeschreeuwd, opgediept
en afgereageerd. Het aloude
Praatje of de Misère-ouverture
kunnen er niet aan tippen! Ver
der wordt er ijverig muziek ge
maakt en zo tussendoor stellen
baardige figuren openbaarlijk
pogingen in het werk om de we
reld te hervormen. Bij dat alles
voelen we ons in hoge mate be
trokken, daarom pandoeren we
tegenwoordig niet meer; we kij
ken. We leven fel mee met het
Moederlijke "j
schaakspel van de politici, be
oordelen kritisch elke zet. We
verheugen ons over een gewon
nen Praatje en buigen ons me
delijdend over de misère van de
wereld.
In familieverband? Geenszins.
De kinderen hebben het te druk
met zelf muziek maken, dansen
of akteren, met het beantwoor
den van moeilijke vragen of het
verwerken van liefdesperikelen.
Ze vliegen zes kanten uit en
doen wat jonge mensen alle
eeuwen door hebben gedaan: de
wereld ontdekken, de mensen
leren kennen, de grenzen van
hun mogelijkheden aftasten.
Winteravond of zomerochtend,
dat komt op hetzelfde neer. Zij
leven: zeer intens, zeer hevig.
Soms, als ze moe zijn gewor
den, vallen ze in een stoel en
doen precies als wij: ze kijken.
Maar nooit lang. Ze hebben het
te druk. Na een kwartier sprin
gen ze op en snellen naar hun
eigen bezigheden, om zich op
nieuw te gaan bezighouden met
muziek maken, de wereld her
vormen, sportprestaties verbete-
ren, dromen over hun laatste
verovering. En als je hun
vraagt; „Mis je het ganzebord
niet?" weten ze niet wat je be
doelt
Marian, opmerkzaam gewor
den door de sentimentele stuk
jes in dag en weekbladen vraagt
mij plotseling: ,,Hoe ging dat,
ganzeborden? Was het werkelijk
zo leuk?" Ik probeer het haar uit
te leggen ...en faal.
,J1 ebben wij wel eens een
ganzebord gehad?"
,Ja, toen je broers nog klein
waren. Maar het interesseerde
hen niet. Ze konden niet begrij
pen dat je moest wachten tot
iemand je kwam verlossen wan
neer je in de put viel, of dat je
zoveel plaatsen achteruit moest
wanneer je op een gans kwam
die de verkeerde kant uitkeek".
Dat is iets ivat Marian zich
heel goed kan indenken.
„Zou ik ook idioot gevonden
hebben", knikt ze.
Ik word er warm van. Want
ze heeft gelijk. Wanneer je in
de put zit, letterlijk of spelen-
denoijs, moet je niet wachten
tot je verlost wordt, dan moet je
er op eigen kracht zo snel mo
gelijk uit klimmen. En wie op
een achteruitkjjkende gans
stuit moet niet mee teruggaan,
maar er overheen springen en
voortgaan. Je beurt voorbij la
ten gaan omdat je in het dool
hof raakt is evenmin pedago
gisch doordacht; in een doolhof
raken we dagelijks, wat echter
geen reden hoeft te zijn om dan
een poosje niet meer mee te
doen
Neen, ons kroost wil niets van
het ganzebord weten omdat de
spelregels hun vreemd zijn ge
worden. Je onderwerpen aan de
aanwijzingen van stomme een
den dat is iets wat ze aan
anderen overlaten. Zélf zullen
ze wel wijzer zijn hoop ik.
Mevrouw B. PiekemaOostema met haar zoon George, die op
de kleuterschool van Lelystad is.
Links: mevrouw H. ElzingaHamstra heeft al een middel tegen
de verveling gevonden: zij is depothoudster van een stomerij ge
worden.
Linksboven: mevrouw Van der Bedem heeft in haar zelfbedie
ningszaak nu nog vooral bouwvakkers als klant.
(W)ETENS WAARD
Zoals u weet is juist voor de opgroeiende
jeugd een goede voeding van de grootste be
tekenis. De ene tiener heeft wat meer behoef
te aan calorieën dan de ander, maar de bouw
en beschermende stoffen (eiwitten, mineralen
en vitamines) hebben ze allemaal even hard
nodig.
Nu zijn er talloze jongeren die
zonder ontbijt de deur uitgaan. En
hoewel ze onderweg dan wel iets
kopen om te eten, wanneer ze niet
genoeg brood bij zich hebben om het
ontbijt in de loop van de morgen
weer „goed" te maken, ze draaien
de zaak toch om. Ze komen na
melijk dan wel aan voldoende ca
lorieën, de eetlust is gestild, maar
de nodige voedingsstoffen hebben
ze met de versnaperingen niet ge
kregen. Dit is voor een enkele keer
niet belangrijk, maar wanneer het
dagelijks gebeurt kan het op een
gegeven ogenblik misgaan.
De levenslust en de animo voor het
werk gaan eruit. En dat
vaak alleen door een overgeslagen
of onvoldoende ontbijt dat werd
„goedgemaakt met wat patates
frites, chips, chocolade en iets der
gelijks. Een slecht ontbijt is name
lijk niet in te halen met wat ver
snaperingen. Een vergelijking tus
sen de eetgewoonten van een jon
geman A en B zal dat duidelijk
maken. Laten we eens uitgaan van
jongens van een jaar of 15, die
met of zonder versnaperingen de
zelfde hoeveelheid calorieën ge
bruiken (meisjes eten wat minder
aardappelen en brood). Beiden blij
ven over op school.
A. gebruikt een goede voeding,
waarin nog plaats is voor een zoe-
tigheidje of iets hartigs.
B. gebruikt geen ontbijt, drinkt al
leen een beker melk en vult zijn
voeding aan met versnaperingen.
Van huis uit krijgen beiden dezelf
de voeding, die ze dus naar eigen
believen veranderen.
Ontbijt: melk of yoghurt met
corn-flakes en suiker. 2 sneden
brood met beleg. (7 sneden bruin
en roggebrood en een vrucht mee
naar school).
Vrü kwartier: 2 sneden bruin-
brood met beleg.
12 uur: 3 sneden bruinbrood met
beleg. 2 sneden roggebrood met
kaas en stroop, vrucht.
4 uur: kop thee met suiker of
een frisdrank, dikke plak koek of
knackebröd.
6 uur: warme maaltijd: vlees,
groente, aardappelen en melktoe-
tje.
's Avonds: beker chocolademelk
of koffie met melk en suiker, koek
je (s)
Totale hoeveelheid calorieën 3250.
En dan B.
Ontbijt: beker melk. (7 sneden
bruinbrood en een vrucht mee naar
Thea Beekman aohool),
Vrij kwartier: 4 sneden bruin
brood met beleg, vrucht.
12 uur: 8 sneden bruinbrood mei
beleg.
Zakje patates frites met mayo
naise.
4 uur: onderweg chocolade,
thuis kop thee met suiker of een
frisdrank.
Gedeelte van de Inhoud van de
koek j estrommel.
6 uur: warme maaltijd: vlees,
groente, aardappelen en melktoetja.
's Avonds: frisdrank, koekje(s).
Totale hoeveelheid calorieën 8260w
A. komt precies aan de hoeveel
heden voedingsstoffen die voor zijn
leeftijd aanbevolen worden. Vooral
voor zover betreft de bouwstoffen
en beschermende stoffen.
B. gebruikt alleen voldoende vi
tamine C en vet; en gebruikt!
1/5 minder eiwit,
1/4 minder calcium,
1/5 minder ijzer,
1/5 minder vitamine BI,
1/5 minder vitamine B2.
Dit verschil wordt veroorzaakt
door het gebruik van patates frites
met mayonaise, chocolade en fris
dranken ln plaats van 200 g bruin
brood met beleg en 1/4 1 melk.
Wanneer er nog meer versnape
ringen in de plaats komen van de
beschermende voedingsmiddelen,
bijvoorbeeld meer frisdranken in-
plaats van melk of yoghurt, meer
zoetigheid in plaats van brood,
wordt de verhouding nog ongunsti
ger. Het is voor alle tieners van
belang dagelijks gebruik te maken
van:
3/4 1 melk en/of melkprodukten
flinke portie groente en fruit (res
pectievelijk 250 g en 100 g)
75100 g vlees, vis, ei of peulvruch
ten, 2 plakken kaas, boter of mar
garine met mate, bruinbrood naar
eetlust, aardappelen naar eetlust.
Alle met een aangeduide pro-
dukten zijn aanvullingen en vervan
gingen.
ADVERTENTIE
DE DOEK DIE DIRECT
EÜ036I TE ALMELO
